Damba: dansers met bijzondere aandacht.

Even uit het programma boekje: In onze huidige samenleving is er al meer aandacht om mensen met een handicap een goede thuis te geven. Ook op sportvlak zijn er vele initiatieven en bestaan er clubs waarin mensen met een handicap welkom zijn of een eigen ploeg vormen.

Danscentrum Aike Raes trekt zich het lot van deze kinderen en jongeren sterk aan en voelde een gezonde drang om een extra dimensie aan dans toe te voegen in de school.

Sinds 2007 krijgen ‘bijzondere’ kinderen de kans om op een aangepaste manier les te volgen. Het Damba-project werd vanaf het begin zorgvuldig vorm gegeven door het combineren van deskundige know how van dansdocenten met professionele onderbouwing van therapeuten.

Op deze manier worden kinderen optimaal begeleid vanuit verschillende invalshoeken. Dit geeft ruimte aan de kinderen om zichzelf te zijn, plezier te beleven en zich te ontwikkelen naar eigen behoefte en verlangen.

Wegens organisatorische redenen is het moeilijk hen een plaats te geven tijdens een grote vorstelling maar bij een optreden als dit, met een beperkt aantal dansers, is het een ideale gelegenheid om hen te laten schitteren.

En of ze schitteren op het podium. Het is niet de eerste keer dat ze mogen optreden. Telkens de dansschool de kans ziet om de Damba-groep in het voorprogramma te laten optreden, worden ze uitgenodigd. En wat zijn ze zich bewust van dit ‘echte’ optreden. Ze genieten ervan. Netjes geschminkt en gekapt stappen ze heel enthousiast de scene op. De muziek is erg ritmisch, zodat de zaal al gauw meeklapt, wat de dansers nog een extra stimulans geeft. De twee docenten staan mee op het podium om de dansbewegingen aan te tonen. Sommige dansers weten wel wat ze moeten doen en tonen dat ook, anderen moeten goed kijken hoe het weer in elkaar zit. Maar elke danser volgt zijn eigen inspiratie. Je ziet aan hun gezicht dat ze genieten … en dat doet de zaal ook. De dansers raken de toeschouwers door hun complexloze overgave aan het gevoel iemand te zijn die wat te bieden heeft. En ze hebben wat te bieden. Hun kwetsbaarheid roept een reflex op van tederheid, zorg dragen … het ontwapent van elke grootdoenerij om het beste op te roepen dat een mens te bieden heeft: graag zien.

Wanneer we aan de schouwburg zijn, gaan we aan de zijgang de grote poort onder en komen zo bij de deur van de artiestenbar: daar hebben we afspraak met Aike en Carlo … hoewel, Aike zal ik wel nauwelijks te zien krijgen, voor een optreden is ze samen met haar dansers om hen te bemoedigen of nog gauw een laatste ding te regelen.

In de artiestenbar is het erg druk. Jonge dansers laten hun haar in een staart verwerken terwijl achter de bar vrienden van Aike en Carlo zorgen dat iedereen voorzien wordt van drank en eten: zowel de vrijwilligers achter de schermen als de dansers kunnen beroep op hen doen.

En met het woord ‘vriendschap’ kan ik de sleutel van het goed draaien van het danscentrum benoemen.

Een voorstelling vraagt enorm veel voorbereidend werk.

De dansers moeten vaak repeteren. Aike wil perfectie … en dat kan je maar verkrijgen door te oefenen. Om een groep op eenzelfde moment van de muziek eenzelfde dansbeweging te laten maken vraagt oefenen en nog eens oefenen. De tekst van de dans (de opeenvolging van de dansbewegingen) dient bijna ‘geautomatiseerd’ in een lichaam te zitten, geen aarzeling naar de volgende pas, geen nadenken meer over het zetten van de voeten. De danser moet de bewegingen zo in zich opgenomen hebben dat die er ‘als van nature’ uit terugvloeien.

Ook het podium dient voorbereid te worden. Deze opdracht valt deze uitvoering nogal mee. De choreografen kozen voor ‘soberheid’. Overtuigd van de kwaliteit van wat de dansers brengen zou geen aandacht naar decor mogen gaan. Carlo stelde het zo: als we ‘grote’ optredens geven (met bv. alle afdelingen van klassiek, modern of jazz ofwel de andere richtingen als streetdance, breakdance en hedendaagse dansvormen) dan zijn daar altijd wel groepen bij van een lager niveau. Omdat iedereen die les volgt mag meedoen, zal dan bij groepen die niet direct een hoog niveau halen, het dansen ondersteund worden door vb. wat extra spelen met licht of een aanpassing in het decor, zodat het toch een boeiend kijk-moment wordt.

Deze uitvoering stelt het zonder decor, tenzij voor de finale, waar met neerdalende schermen gewerkt is. Maar geluid en ook belichting stellen wel eisen. Achter de coulissen zijn vrijwilligers aan het werk om te zorgen dat de groepen tijdig uit hun ‘verblijfplaats’ gehaald worden, met de gepaste kledij aan, geschminkt en gekapt volgens afspraak, dat er achter de coulissen gemakkelijk van kleding kan gewisseld worden (waar soms erg weinig tijd voor is). Gezien de groepen niet zo groot zijn (samen een tachtigtal dansers) verloopt alles nogal rustig. In de stadsschouwburg is gelukkig veel ruimte om de dansers op te vangen. Bij de grote optredens verblijven daar soms tot 400 kinderen en jongeren.

Al die mensen krijgen een ‘goed onthaal’ in de artiestenbar. Bernard zorgt al jaren voor een warme maaltijd voor de ’werkers’, want iedereen werkt mee om het optreden te doen lukken.

En het mierennest, waar elk individu zich wijdt aan de opgenomen taak, is stilaan een vriendengroep geworden, die jaar na jaar aangroeit met nieuwe ouders die het belangrijk vinden dat hun kinderen dansen in het danscentrum, die ontdekken dat de vriendschap die ze door samenwerken ontwikkelen ook voor hen betekenis heeft.

Die vriendengroep ‘draagt’ het danscentrum. Natuurlijk zijn Aike en haar collega’s niet weg te denken, Is Carlo als financieel beheerder een noodzakelijk element om de dromen van Aike tijdig te stoppen en cijfers voor te leggen … maar geen dromen, geen verlangens van de choreografen, geen dansers die met zoveel enthousiasme op de scene staan, geen nauwkeurige becijfering … als die vrienden er niet waren, die vaak verlof nemen van het werk om hun bijdrage te leveren. En niet alleen tijdens het optreden zijn die vrienden er.

Ze vormen een verbondenheid waarvan ze de waarde wellicht niet echt kunnen beseffen. In nood kunnen ze beroep op elkaar doen … maar dat niet alleen. Het plezier om met elkaar iets te drinken, te praten over … Waarover ze praten doet er niet toe. Ze zijn blij elkaar te zien, omdat er een vorm van ‘graag zien’ in het spel is, elkaar waarderen om wat ze zijn. Wat me zo opvalt: in die vriendengroep heeft de sociale positie nauwelijks invloed, ze zijn betrokken bij elkaar als mens, als vrouw, als man. Ze leren elkaars kwetsbaarheid kennen en behoeden, wellicht omdat ze zich herkennen in de ander.

Vanuit dat perspectief kan ik de inspiratie van de dansschool beter begrijpen. Hier worden kinderen, jongeren gestimuleerd om via ‘dansen’ en de discipline die dit vereist, zichzelf te ontplooien, eigen mogelijkheden te ontwikkelen. Geen egotripperij (ik ben de beste), wel aandacht voor groepsvorming, wel aanmoediging voor wie een verdere weg wil afleggen in dans, wel aandacht voor een kind of jongere die op een bepaald moment in een kwetsbare situatie komt. Wat de dansers leren is de waarde van vriendschap, samen werken, samen zijn, zoals ze dat zien bij hun ouders, hun lesgevers, bij Aike en Carlo (voor jonge dansers toch een soort idolen).

Vriendschap als fundament van een dansschool, een steviger basis kan je niet hebben. Hoewel Carlo: blijf maar cijferen, want in de bijbel kan men leven van de hemelse dauw, maar in onze samenleving is dit toch iets ingewikkelder. En Aike, blijf maar dromen en probeer die te realiseren: wat kan je jongeren beter aanbieden dan durven geloven in de toekomst?

Vrijdag en zaterdag treedt de dansschool op in de Leuvense schouwburg en Karel en ik gaan kijken. Ik ben blij eens van huis weg te kunnen: met dat regenweer zitten we hele dagen binnen. Niet dat dit zo erg is: er liggen nog zoveel boeken klaar om te lezen, mijn tekentafel staat ook ongeduldig op mij te wachten … en tussendoor raak ik ook verzeild in de academie. Maar daar lukt het me niet om goed te werken: ik kan me niet concentreren. Erg vervelend: net of ik nooit meer zal kunnen schilderen of tekenen. Daarom: eens andere lucht inademen zal deugd doen.

Eerst wil ik de dansschool voorstellen zoals het in het programmaboekje geschreven staat:

Danscentrum Aike Raes opende zijn deuren in 1999. Onder de deskundige leiding van danspedagoge Aike Raes bouwde de school sindsdien een zeer sterke reputatie op. Mede door het stijgende succes en het steeds groeiend aantal leerlingen is het Danscentrum een begrip geworden en kan het ook rekenen op heel wat herkenning en waardering binnen de danswereld.

Het Danscentrum biedt een aangepaste en hoogstaande kwaliteitsopleiding voor iedereen. In de zeer uitgebreide waaier van het lesaanbod staan verschillende dansdisciplines en –stijlen op het programma, alle onder de noemer ‘podiumkunsten’. Elke dansdiscipline is opgedeeld in de leeftijdscategorieën van kinderen, jongeren en volwassenen en wordt verder onderverdeeld in verschillende niveaus.

De lessen zijn aangepast aan elke leeftijdsgroep en gedoceerd vanuit pedagogische leerplannen. Deze consequent doorgedreven opsplitsing in leeftijdsgroepen en niveaus zorgt voor een kwalitatief hoogstaande opleiding op maat van het individu. Niemand hoeft zich uitgesloten te voelen of niet op zijn plaats. Iedereen wordt aanvaard en gestimuleerd tussen gelijken in zijn eigen, in aantal beperkte deelgroep. Door de vele keuzemogelijkheden in disciplines en aantal uren kan elke danser een pakket samenstellen dat beantwoordt aan de eigen specifieke verlangens en mogelijkheden. Die persoonlijke ontplooiing wordt door het docententeam actief begeleid, zodat ook personen met de ambitie om professioneel te gaan dansen goed voorbereid worden op hun verdere studies.

Naast diversiteit is ook kwaliteit onze topprioriteit. Vanaf het begin was het onze vaste bedoeling om met ons Danscentrum uit te stijgen boven het louter amateuristisch tijdverdrijf. Daarom wordt voor onze opleidingen alleen beroep gedaan op geschoolde dansdocenten die de dansers zowel op artistiek als op pedagogisch vlak deskundig begeleiden. Ons docententeam bestaat elk jaar uit een ruime groep van enthousiaste, gedreven medewerkers. Voor elke dansvorm kunnen we rekenen op ervaren vakspecialisten, die een specifieke opleiding genoten hebben en professioneel al hun sporen verdiend hebben. Wij kiezen bewust voor een grote verscheidenheid in ons docententeam, enerzijds om te verhinderen dat één of twee docenten al te zeer een eigen stempel zouden drukken op de opleiding wat tot gewenning en verstarring zou kunnen leiden; anderzijds zal een verruimd docentenaanbod de leerlingen ook stimuleren om nieuwe aspecten van de dans te verkennen en te appreciëren. Dit alles moet op zijn beurt bijdragen tot een evenwichtige en breed uitgewerkte opleiding, die het beste probeert te halen uit elk van de dansers en hen helpt om steeds nieuwe grenzen te verkennen.

Wanneer ik dit lees kan ik alleen maar beamen dat die woorden verwijzen naar de realiteit van de dansschool. Ik ben fier op mijn dochter dat ze dit, samen met Carlo, kunnen realiseren heeft. Er is iets in mij dat verwacht dat ze zo’n hoog niveau ambieert, omdat ze daar enerzijds de begaafdheid voor heeft, daar haar zelfontplooiing ligt en dansjuf worden al bij haar eerste danspasjes als roeping aanbood. Niet dat alles van een leien dakje liep. Aike en Carlo hebben geknokt om dit resultaat te behalen … wellicht een basiservaring voor iedereen die iets wil bereiken.

Vanavond zullen de dansers er weer staan, gedreven om datgene te tonen waartoe ze in staat zijn: een optreden brengen van hoog niveau.

Terloops zegt Karel: er zitten weer eenden op de vijver. Zo lopen er soms katten over het gazon, pikken raven de kaaskorsten weg van de voederplank, hangt er een sperwer in de lucht of horen we een specht hameren. Allemaal normale verschijnselen voor mensen die in een dorp als Werchter wonen.

Zo stelt Karel vast dat er weer eenden op de vijver zitten. Sinds we het eendennest leeg terugvonden hebben we geen eenden meer gezien. Dus: er zitten weer eenden op de vijver. Tot hij ontdekt: het is één eend met haar kuikens. Van waar komt die familie vandaan?

Zou de broedende eend op een nacht haar toekomstige kroost verhuisd hebben naar een meer beveiligde plaats? Was daarom het nest wel verregend maar toonde het geen sporen van een of andere worsteling? Hebben we daarom geen schalen van opgegeten eieren gevonden? Maar hoe verhuis je een nest eieren als eend. Ze zal toch niet de eieren onder haar vleugels gemanoeuvreerd hebben en zo de vijver overgezwommen zijn. Of heeft ze de eieren een voor een in haar bek genomen?

We durven niet naar buiten gaan uit voorzorg dit prille geluk te verstoren. Moeder eend is enorm waakzaam, haar kop staat geen moment stil. Wellicht is dit de eerste waterwenning, want regelmatig duwt ze een van haar kuikens voor zich uit.

Karel haalt er de verrekijker bij: hij telt er tien. Wat zijn die dieren goed gecamoufleerd. Alleen het gele borstdons maakt het mogelijk ze tussen de planten te ontdekken. Door het venster neem ik enkele foto’s. We vragen ons af hoeveel van die kuikens gaan overleven … want deze buurt, natuurgetrouw,  is nogal onveilig voor kwetsbare dieren.

Gisteren was Karel in de tuin en de buurvrouw van rechts achter (er zijn vier tuinen waarmee we een gemeenschappelijke grens hebben) was met haar kinderen twee kippen aan het begraven. Ze waren door een of ander dier doodgebeten. Twee andere kippen waren verdwenen. De kinderen, nog allemaal in de lagere school, waren wel onder de indruk. Dat er regelmatig een ei geroofd wordt waarvan wij de schelpen onder de bomen vinden, dat zijn ze wel gewoon … maar er blijven altijd genoeg eieren over. Maar dat hun kippenbestand zowat gehalveerd is dat veroorzaakt meer commotie. En dat dit gebeurt met zo’n grote kippen. En er lopen nog heel wat beesten rond op hun grond … maar het volwassen hangbuikzwijn … daar zal wel geen vos of wat voor dier ook, naar jagen

Waar zou de eend haar nest hebben? Zou ze naar het braakliggend stuk land achter onze tuin getrokken zijn? Maar wat een afstand zonder kinderkoets. Je ziet, de natuur kent ook zijn migratie problemen en oplossingen. Hopelijk kunnen we de komende dagen en weken verder genieten van dit eendengeluk.

Op vrijdag, 24 mei breken we de tentoonstelling af. ’s Morgens komt Kathleen met haar grote wagen me oppikken. Eerst koffie natuurlijk en wat bijpraten. Gek hoe je bij sommige mensen altijd wel iets te vertellen hebt.

Dan de auto in richting Herselt. De schilderijen afhaken gaat veel vlugger dan de tentoonstelling opzetten. Met René, de volgende exposant, hebben we afgesproken de bedrading te laten hangen. Dat is minder werk voor ons allebei. We proberen nu ook de werken van Christel mee te nemen. De werken van Christel zijn niet zo groot en passen nog net in mijn wagen. Het lukt om alles in de auto’s te krijgen. Ook de grote werken moeten mee. Zorgvuldig de werken oprollen en bij Kathleen in de auto leggen.

Nog even kijken of er niets is achtergebleven. Zo’n lege ruimte is toch maar een trieste bedoening. Neen, alles is mee. Nu kan ik weer naar huis, blij dat alles goed verlopen is.

We hebben geluk met het weer: tussen de korte buien door krijgen we de doeken droog in de auto. Ook thuis krijgen we hetzelfde scenario: de werken zijn nog niet allemaal uitgeladen of de regen komt weer aanzetten. Maar niet zeuren, de doeken staan weer netjes in het gelid te wachten op het volgende evenement.

Opbergen moeten we nog niet doen: over drie weken stellen we met de avondklas ten toon op drie plaatsen. In de Mena (een oude brouwerij) het cultureel centrum van Rotselaar, krijgen de mensen ruimte die hun eindwerk laten zien. We zijn met een zevental mensen. Daar krijg ik dus ook een plaats. In de academie zelf is er wat plaats voorzien voor elke klas …. Wellicht geraak ik daar een kleiner werk kwijt. En dan gaan we met de avondklas (17 personen) naar het nieuwe lokaal van Gesigneerd in Baal. Tegen 14 juni moet alles in orde  zijn. Het belooft allemaal erg spannend te worden. Ik neem me echter voor het wat rustig aan te doen, maar ik weet ook dat, eens de uitdaging voor me ligt, ik met veel enthousiasme zal meewerken.

Nu eerst een paar dagen genieten van ‘zonder tentoonstelling’ te zijn. Zo’n tentoonstelling haalt me helemaal uit mijn concentratie. Nu verlang ik er naar om me uit de drukte terug te trekken en aan de slag met pen en Oost-Indische inkt of met borstel en verf. Zal dat genieten zijn.

George Packer is schrijver en journalist. In De weg naar de hel neemt hij de lezer (m/v) mee naar Irak en de oorlog die Amerika uitvocht en de gevolgen ervan.

Nog bijna dagelijks komen beelden van de burgeroorlog die Irak teistert onze huiskamer binnen. Hoe is het zo ver kunnen komen? Deze geschiedenis probeert Packer voor ons duidelijk te maken.

Packer laat zien hoe onvoorbereid, bijna op het criminele af, de regering Bush aan de oorlog begon. Niet dat de plannen voor de oorlog ‘plots’ uit de lucht vielen, integendeel, de regering Bush was als het ware op zoek naar een reden om die oorlog te starten. Nog zie ik beelden van Bush op tv, wandelend in de tuin, even voor hij de beslissing zou nemen zijn leger op Irak los te laten. Reden: de chemische wapens van Sadam Hussein en de bescherming die hij bood aan de terroristen van 09/11 in 2001.

Packer legt de machtspelletjes bloot die het gezicht van de oorlog gaan bepalen. Terwijl Packer verschillende keren naar Irak reist om met eigen ogen de evolutie van de Amerikaanse invasie te zien, te praten met mensen die de oorlog aan de lijve ondervinden, worden er beslissingen genomen door mensen die nooit Irak bezocht hebben, nauwelijks of slecht geïnformeerd zijn, die juiste informatie naast zich neerleggen als dit niet past in hun visie. Dat na de oorlog het land weer moet heropgebouwd worden is blijkbaar niet zo belangrijk … als het ministerie van olie maar draaiend kan gehouden worden.

Het zou een ‘schone oorlog’ worden. Burgers waren geen doelwitten en de (eigen) soldaten zouden nauwelijks verliezen leiden. Het resultaat laat Packer zien: een verwoest land, duizenden en duizenden doden, mensen op de vlucht, mensen uit hun huizen gebombardeerd, proberend te overleven zonder water, elektriciteit, voedselbedeling … en ondertussen is de oorlog geëvolueerd naar een guerillastrijd waarvoor de troepen ter plaatse helemaal niet zijn opgeleid, waardoor soldaten sneuvelen. Ondertussen laat hij de hoofdrolspelers in Washington zijn analyserende pen voorbijtrekken.

Hij laat Irakezen aan het woord die het land willen helpen om tot een aanvaardbaar politiek bestuur te komen. Het is echter allemaal huilen met de pet op. Het is net of de machthebbers in Amerika niet willen weten hoe alarmerend de toestand in Irak is of is het gewoon désinteresse?

Packer sluit zijn overzicht af in 2005. We weten dat ondertussen de laatste Amerikaanse troepen zich in de nacht van 17 op 18 december 2011 terugtrokken uit Irak. We krijgen nog regelmatig beelden te zien van zelfmoordaanslagen. Maar of dit het echte beeld is van het huidige Irak … wellicht zullen we dat in een vervolg op ‘De weg naar de hel’ vernemen.

De weg naar de hel

George Packer

ISBN 90 290 7797 2 / NUR 680, 697

Biografie van een legendarische journalist

Artur Domoslawski

Artur Domoslawski is zelf journalist, bevriend met Kapuscinski, noemt hem zijn leermeester. Als hij na de dood de biografie wil schrijven van Kapuscinski en toegang krijgt tot ‘de kamer’ van zijn vriend en leermeester, waarin naast boeken en nog eens boeken ook de aantekeningen nog liggen zoals Kapuscinski zijn werkruimte een jaar geleden achterlaten heeft, stelt hij zich de vraag: hoe kan hij die man in zijn ware gedaante aan de lezer voorstellen. Hij onderzoekt wat Kapuscinski zelf schreef, heeft ontelbare gesprekken met vrienden of mensen die Kapuscinski hebben gekend en ontdekt daardoor een man die hij in feite niet kende. Hij probeert Kapuscinski recht te doen door al die informatie te plaatsen in de tijd en de plaats waar Kapuscinski leefde: het naoorlogse Polen.

Domoslawski roept dan een man op van vlees en bloed en geen mythische held. Door Kapuscinski ruimte te geven om gewoon mens te zijn, met zijn talenten en kleine kanten, zijn passies en angsten kan pas de waarde van de journalist en zijn werk ingeschat worden.

Ryszard Kapuscinski (1932 – 2007) is een internationaal gekend, meestal gewaardeerd maar zeker opmerkelijk journalist. Hij leeft en schrijft (is er verschil tussen de twee?) gedreven door de passie recht te doen aan de armen, degenen die uitgebuit worden.

Daarvoor trekt hij de wereld rond: hij wil aanwezig zijn daar waar de revolutie zich afspeelt.

Al op jeugdige leeftijd laat hij zich door die passie leiden en sluit zich aan bij de communisten. De eerste revolte maakt hij mee in Polen: de destalinisatie treft ook de communistische partij in Polen. Wellicht ontdekt hij daar dat hij zijn passie als schrijver, als journalist kan vorm geven. Hij zal de wereld rond trekken om aanwezig te zijn bij de grote revoluties: in Afrika, maar ook in Zuid-Amerika, Iran …

Zijn journalistiek werk laat geen twijfel over welke kant hij kiest. Het is zelf een voorwaarde voor hem om een ‘goede’ journalist te zijn. Hij vermijdt de officiële berichtgeving en gaat naar de plaatsen waar de ‘kleine’ mensen leven … om te luisteren naar de verhalen die zij te vertellen hebben. Daardoor komt hij de diepere drijfveren op het spoor van de revolutie. Zelf zal hij uiteindelijk stellen dat het niet zozeer om armoede gaat, maar wel om zelfrespect, bevrijding. In ‘De Sjah aller Sjahs (1986)’ ontleedt hij het mechanisme van de macht zo fundamenteel dat de lezers in Polen er hun eigen situatie in herkennen.

Tussendoor ontdek je dan pareltjes van observatie. Zo schrijft hij over de betekenis van de plastieken kan voor de Afrikaanse vrouw die soms kilometers moet lopen om (drinkbaar) water te vinden. De zware stenen kruiken zijn vervangen door plastiek waarbij allerlei formaten te vinden zijn, zodat kinderen ook hun paar liter kunnen dragen.

Maar hoe kijk je aan tegen een journalist die een loopje durft te nemen met de objectieve waarheid? Enerzijds heeft Kapuscinski nood om mythes te creëren, vooral over zichzelf en zijn moed … waardoor Domoslawski op zijn angsten botst. Kapuscinski is het kind gebleven dat graag gezien wil worden en is zo kwetsbaar voor kritiek. Die kwetsbaarheid, het niet kunnen omgaan met kritiek, zal Kapuscinski tot aan zijn dood blijven achtervolgen, zelfs als hij als schrijver wereldfaam geniet en zich geplaatst ziet tussen de andere groten der aarde. Anderzijds zal dit thema een discussiepunt worden: wat is ‘objectieve’ journalistiek, mag je feiten weergeven die niet altijd met de ’objectieve’ situatie overeenstemmen maar wel goed verduidelijken waarom het gaat?

Het boek is geen chronologische opsomming van de ’feiten’ in het leven van Kapuscinski, maar een compositie vanuit verschillende invalshoeken. Dat maakt het boek boeiender, maar ook wat moeilijker om lezen: alles hangt met alles samen. Daardoor komt echter de figuur van Kapuscinski beter uit de verf. Naast zijn passionele bezig zijn met de wereld en de revoluties, komt ook de man te voorschijn die eenzaam is in een af ander oorlogsgebied, die enorm goed kan luisteren maar weinig over zichzelf vertelt, die vader is van een dochter die het hem kwalijk neemt dat hij bijna nooit thuis is, die naast zijn vrouw andere geliefden heeft, die wanneer het tij keert en het niet meer zo gezond is om met de vrienden van vroeger, oud-communisten om te gaan, hen dan ook negeert.

Domoslawski gaat geen enkele controverse die hij in het leven van zijn vriend en leraar aantreft uit de weg. Hij formuleert het echter met zoveel respect en zo ingebed in de leefwereld van toen, dat de ‘fouten’ niet weggespoeld, maar menselijk inleefbaar worden. Juist in dat ‘menselijk’ zijn van Kapuscinski komt zijn grootheid te voorschijn: zijn onrust ‘om er bij te zijn’, zijn gedrevenheid om verdrukten stem te geven, zijn passie om een taal te ontwikkelen die waarheid naar boven brengt, dat alles resulteert in een oeuvre dat, na deze biografie, wellicht uitnodigt om het ook te lezen.

Het is verfrissend voor de lezer die, via de officiële media, min of meer vertrouwd is met de gebeurtenissen in het boek, om eens een andere invalshoek aangeboden te krijgen. Kapuscinski kan het woord terrorist moeilijk uit zijn pen laten komen als hij ziet hoe mensen zelf hun leven in gevaar brengen om hun onafhankelijkheid te bevechten. Kapuscinski, zelf communist, verdedigt de bevrijdingstheologie tegen het kerkelijk instituut in… maar wie herinnert zich niet de berispende vinger van de Poolse paus (Johannes Paulus II) voor de bevrijdingstheoloog en minister van cultuur in Nicaragua, Ernesto Cardenal? Of hoe een mediagenieke paus zijn macht etaleert, wetend dat de hele wereld naar hem kijkt?

De biografie is mooi verzorgd uitgegeven… maar de wikkel doet denken aan slechte commercie en laat niet vermoeden wat een schat er in opgeborgen ligt. Onder de wikkel tref je dan een hardcover aan, zwart met rood kapitaalbandje. Jammer dat er een leeslintje ontbreekt, want dit boek verdient een lint … een erelint, zowel voor de schrijver als voor Kapuscinski.

Onder redactie van Wouter Van Acker en Christophe Verbruggen

Het is dit jaar honderd jaren geleden dat de wereldtentoonstelling in Gent van start ging. Omwille van deze speciale verjaardag werd een boek samengesteld over deze wereldtentoonstelling. Met de schrijvers kijken we met het huidig bewustzijn naar een wereld die er honderd jaren terug totaal anders uitziet. Elektriciteit is niet overal een evidentie, het meeste vervoer gebeurt met kar en paard, armoede tekent een groot deel van de bevolking, de Franstaligen voeren in Vlaanderen het hoge (politieke) woord, algemeen stemrecht is nog een strijdpunt, terwijl de industrialisering in volle opgang is. Een jaar later breekt een oorlog uit waarbij de vrijwilligers zingend en onder gejuich van de bevolking vertrekken naar het front: een van de wreedste oorlogen van de eeuw. Die oorlog komt niet uit de lucht gevallen… maar voelt men reeds die oorlogspanning in de realisatie van de wereldtentoonstelling 1913 te Gent?

Eerst even nagaan waarom men een evenement als een wereldtentoonstelling organiseert. Dit gebeuren is een soort voorloper van het internet: op één plaats informatie verzamelen van over de hele wereld. Men probeert voeling te krijgen met de (vooral economische) evolutie elders of met producten die hier niet gekend zijn en waarvoor eventueel een markt kan ontstaan. Denk maar aan Coca-Cola tijdens Expo ’58. M.a.w. het is beter dat de wereldtentoonstelling een vreedzaam gebeuren is, waar conflicten liever toegedekt worden, want vijandigheid is een slechte basis voor economische overeenkomsten. Liever probeert men elke bezoeker iets aan te bieden dat hem of haar aanspreekt: van de nieuwste machinerie, exotische lekkernijen, een uitgebreid pretpark tot lekker bier. Het kost de stad Gent handenvol geld… en of die investering een positief resultaat oplevert, is niet te becijferen.

Een andere factor die de vormgeving van de wereldtentoonstelling mede bepaalt, is het groeiend geloof in de ’maakbaarheid’ van de mens en zijn omgeving. Grote aandacht gaat naar wetenschappelijke evolutie. De universiteit van Gent neemt deel aan de wereldtentoonstelling, na beraad of wetenschap en amusement wel kunnen samengaan, of wetenschap wel iets is voor het gewone volk. Hier zien we dan de eerste aanzetten tot democratisering van het universitair onderwijs en de strijd die zal ontstaan rond de vernederlandsing van de Franstalige Vlaamse universiteiten.

Door de auteurs worden we door de wereldtentoonstelling geleid, alsof we zelf ter plaatse aanwezig zijn.

Met een kritisch oog wordt bijv. naar de architectuur gekeken. Gebouwen spreken een eigen taal. Hun concept of de plaats die ze innemen op het grondplan van de tentoonstelling zeggen iets over hoe het land zich wil vertonen of welke waarde wordt toegekend aan het land. Staat het gebouw aan een belangrijke laan of wordt het verwezen naar het ontspanningsgedeelte om quasi te verdwijnen in het niets, zoals het Indisch paviljoen? De auteur van dit onderdeel van het werk laat ons zien hoe de gebouwen van Duitsland en Frankrijk een spanning vertonen die wel niet rechtstreeks verwijzen naar de politieke spanningen, maar toch iets oproepen van het verschil in visie om zich naar buiten te presenteren. Het gebouw van Parijs is sierlijk, fantasierijk terwijl het Duitse gebouw strakheid oproept: in het gelid staan.

Bij het begin van de twintigste eeuw is kolonialisme een ‘must’ voor de Europese naties. De koloniserend landen proberen door hun koloniën aan de bevolking te presenteren, aan te tonen hoe humaniserend ze werken. Een beeld in het Congolese paviljoen toont een Afrikaanse man die een vrouw beschermt tegen een Arabische slavenhandelaar, waarmee men wil duidelijk maken dat de kolonisatie een vorm van bevrijding betekent voor de Afrikanen. Samenhangend met die kolonisatie is er het verlangen naar het exotische bij het publiek. Om de bezoekers te lokken, treft men in die tijd vaak ‘zoos humains’ aan. Zo ook in Gent. Een groep Senegalezen en een groep Fillipijnen leven publiekelijk zoals ze zogezegd in hun dorp van oorsprong samen leven. Bezoekers kunnen daar in het dorp komen wandelen en rondkijken, alsof ze een dierentuin bezoeken. Vooral de Fillipijnen hebben het hard te verduren. Slecht gevoed en gehuisvest, sterven verschillende leden van de groep aan ziekte veroorzaakt door uitputting. Maar die problemen verdwijnen tussen de plooien van de show.

Gent zelf probeert zich duidelijk te manifesteren in het geheel. Speciale tentoonstellingen worden opgezet om het publiek te laten kennismaken met de regionale cultuur. Ook ‘De Vooruit’ is uitdrukkelijk aanwezig. De arbeiderscoöperatie toont het succes van het Gentse coöperatieve model aan een breed internationaal publiek. Ook de vrouwen laten van zich horen. De feministen zoeken een plaats in het geheel. Toch is hun aanwezigheid nogal schraal en verdwijnen ze zowat tussen de traditionele waarden in het vrouwenpaviljoen.

Uitdrukkelijk wordt de vooruitgang aangekondigd in ‘het moderne dorp’. Daarin wil men aantonen dat een andere wijze van landbouw, bijvoorbeeld door gebruik te maken van kunstmest, beter en meer resultaat oplevert. Het moet de overgang stimuleren van een nauwelijks overlevend kleinschalig familiebedrijf naar een moderne boerderij die zich specialiseert in een of andere cultuur. Bezoekers kunnen de nieuwste snufjes bezichtigen waarmee een boerenkeuken is uitgerust, hoe vee gehuisvest is.

Het internationaal stedencongres dat samen met de wereldtentoonstelling plaatsvindt in Gent bespreekt op wetenschappelijk wijze de problemen waarvoor de moderne grootsteden zich gesteld zien en hoe die in de verschillende landen opgelost worden. Vier grote steden hebben hun standplaats in de wereldtentoonstelling: Brussel, Antwerpen, Luik, (steden die zelf al een wereldtentoonstelling georganiseerd hebben) en Gent, de organiserende stad.

Het laatste deel van het boek is een bijdrage van Chokri Ben Chikha waarin hij stof aanlevert voor de waarheidscommissie van 18 tot 27 april 2013 in het Oud Justitiepaleis in Gent. Hierin stelt hij minister Bourgeois ( minister van Integratie en Inburgering) en maatschappijkritische performancekunstenaar Brett Bailey vragen over hun beleid/performance: als ik goed begrijp willen jullie de moeizame culturele verhoudingen en beeldvorming verbeteren tussen blank en zwart, tussen Vlaming en immigrant, tussen ‘wij’ en ‘de Ander’. Daardoor kunnen beiden rekenen op zijn sympathie… maar lukken ze in hun doelstellingen?

De auteurs laten ons zien hoe enerzijds de vernieuwingsdrang naar een modernere samenleving nog omklemd wordt door de tendens naar behoud van het verleden, een spanning die men wellicht in alle publieke manifestaties van dergelijk niveau kan herkennen: het verleden niet schofferen maar toch openstaan voor een toekomst die meer (economische) mogelijkheden biedt.

Het boek is verzorgd uitgegeven op (ongeveer) A4 formaat, niet zo handig om vanuit een luie zetel te lezen. Een overvloed van foto’s uit die periode maakt het de lezer gemakkelijker te begrijpen waarover de schrijvers het hebben. Vlot leesbaar nodigt de lectuur uit tot een kennismaking met een evenement van een eeuw terug en wellicht zal de lezer zich verwonderen over de verandering die de wereld op zo’n korte periode onderging: van het begin van een telefoonverbinding, tot internet dat je meedraagt in een zak van je jeansbroek.

zonder titel

bij het binnenkomen van de gang: confrontatie met kleuren

verticale tekeningen: ingekaderd krijgen ze hun definitieve waarde

horizontale tekeningen

Gorecki’s derde symfonie, op dit moment mijn lievelingsdoek

ook dit werk vertrok vanuit een landschap

een van de weinige werken in haar oeuvre dat overwegend rood is

in een hoek van de gang krijgt dit werk de intimiteit waarom het vraagt

wolkenmassa’s

hoe zit dit in elkaar

Christel en ik hebben afgesproken om tijdens het weekend aanwezig te zijn in de namiddag … om de uren op te vullen is een boek goed gezelschap

voor we vertrekken nog een kop koffie

met drie volgeladen auto’s naar Herselt

de mannen hangen de grote doeken in de gang omhoog

de draden ophangen laten we aan de mannen over

Karel helpt een handje

Ik wil meteen iets duidelijk maken: ik ben Karel, de man van Lut en een vriend van Christel. Je moet van mij dus geen kritische noten verwachten. Maar eerlijk gezegd, dat zou me ook om objectieve redenen moeilijk vallen. Wanneer we hier om ons heen kijken, worden we getroffen door een bonte verscheidenheid van kleuren en contrasten, van vormen en lijnen, van formaten en verhoudingen. Er is voor elk wat wils.

Schilderen zit de mens in het bloed, of beter gezegd: in de genen. De mens, homo sapiens, was al tweehonderd duizend jaar geleden anatomisch zoals hij nu is. Dat wil zeggen dat als je vandaag zo’n exemplaar op straat zou tegenkomen, als hij of zij naast jou zou staan in deze zaal, je niet verbaasd zou opkijken. Het duurde toch nog honderd vijftig duizend jaar voor die homo sapiens echt menselijke trekken begon te vertonen en zijn hersenen ging gebruiken voor andere dingen dan alleen maar overleven. En kijk: de eerste rotstekeningen en schilderijen die we zowat overal in de wereld aantreffen, zijn ongeveer vijftigduizend jaar oud, en ze zijn verbazingwekkend mooi, zowel figuratief als in hun coloriet, in Lascaux, Altamira en nog vele andere plaatsen. Van zodra de mens echt mens is, schildert de mens.

In het Latijn zegt men: pingere; soms zie je dat op een oud schilderij staan: pinxit, met een naam ervoor; dat wil zeggen: die persoon heeft dit geschilderd. Oorspronkelijk gebruikten de Romeinen dat woord niet voor schilderijen, maar voor tatoeages, dus voor het beschilderen van het eigen lichaam, ter versiering of als teken van rouw. Ook het versieren van hun kledij met borduurwerk werd met dat woord aangeduid. Het is pas later, toen de Romeinen wat minder gingen vechten en meer tijd namen om van het leven te genieten, dat ze, in navolging van de meer beschaafde Grieken, schilderijen begonnen te maken en het oude woord een nieuwe betekenis gaven. Vandaar is het zoals we weten geëvolueerd in de Romaanse talen, het Italiaans, Spaans, Portugees en ook het Frans. Peinture betekent verf, een peintre is dus een verver, iemand die verf gebruikt. Toen de Fransen Engeland binnenvielen namen ze hun taal mee en zo is het Engelse woord voor verf paint en een painter is dus ook een verver.

Wij maken in het Nederlands een onderscheid tussen een verver en een schilder, hoewel vooral vroeger de meeste ververs ook schilders waren, maar zeker niet alle schilders ook ververs.

Schilderen is een oud woord in onze taal, een middeleeuws woord. Als we aan die woelige periode denken, zien we ridders opdagen en horen we het wapengekletter in de Kortrijkse beemden, en nachtelijke kreten in de Brugse metten: schild en vriend! Wat wals is, vals is, sla dood! Om je te beschermen gebruik je een schild, oorspronkelijk was dat een schil hout. En wat doen wij mensen met de voorwerpen die we gebruiken? We versieren ze, om aan te geven dat ze van ons zijn, om ze herkenbaar te maken voor anderen. En zo komen we tot versierde schilden, met emblemen en heraldische voorstellingen erop. En ja, iemand die op die manier schilden versiert, is een schilder, dat is waar ons woord vandaan komt. Dus niet iemand die verft, maar die versiert, die een voorwerp herkenbaar maakt, die er iets van zichzelf in legt en die het ook mooier maakt, iets om naar te kijken en dat de omgeving verfraait of verontrust, iets dat aandacht vraagt.

Kijk om je heen en bewonder de vele versierde schilden die hier hangen, de uitbundige of stemmige schilderijen, de verstilde, tedere tekeningen en herken de homo sapiens die niet zichzelf versiert maar zijn omgeving en zo uitdrukking geeft aan de wervelende en ontstellende gedachten en gevoelens die de wereld in ons oproept. Nog altijd kijken wij mensen om ons heen en leggen we in vorm en kleur vast wat we zien en wat we daarbij voelen. Het zijn geen primitieve jachttaferelen meer, maar aangrijpende indrukken van de verschrikkelijke oorlogsbeelden die elke dag in ons netvlies en ons hart gebrand worden; geen wapenschilden voor pralerig uitgedoste ridders maar emblemen van de trots en de ellende van onze complexe en ongelijke maatschappij. Wat gebleven is, is de fantasie, het speels omgaan met de werkelijkheid, door ze te vertekenen, ze mooier of lelijker te maken, ze naar eigen hand te zetten.

Deze werken zijn geen fotografische afbeeldingen, maar verwerkte beelden die een eigenzinnige vorm hebben gekregen, een nieuwe realiteit die onze aandacht opeist en die ons dwingt om na te denken over wat daar staat, en waarom, en ons zo leidt naar een nieuwe, onverhoopt verrijkende ervaring. Die kan puur esthetisch zijn: het genot dat wij, zoals de eerste homo sapiens, ervaren bij een gelukte afbeelding, het spel van lijnen en kleuren en gestileerde elementen uit onze omgeving of puur abstracte constructies, die vele interpretaties mogelijk laten en mogelijk maken. Soms is het meer: een boodschap, woordeloos of met kleurige letters, die je overvalt als een klap in je gezicht, of langzaam opwelt uit het doek als je lang genoeg kijkt.

Lut en Christel, Christel en Lut zijn gedreven vrouwen. Ze nemen geen genoegen met het gewone menselijk bestaan, al kunnen ze daar heel intens van genieten. Ze hebben een extra dimensie, die we artistiek noemen, en daarmee bedoelen we dat ze niet alleen leven, maar dat leven ook beleven en de behoefte hebben om die innerlijke belevenissen ook aan anderen mee te delen, letterlijk hun gevoelens met ons te delen in het gezamenlijk beleven van de artistieke vormen die zij zoekend aan hun leefwereld geven. Zij laten ons binnen in de beslotenheid van hun innerlijke gedachten en gevoelens, nauwelijks verscholen achter hun versierde schilden, hun schilderijen en tekeningen. Ze nodigen ons uit om door de verf, de inkt, de kleuren en de vormen iets van henzelf te ontdekken, en als we dat aandachtig genoeg doen, ook iets van onszelf, en van de homo sapiens, dat wondere wezen waarvan wij allen een uniek exemplaar zijn.

Namens Christel en haar man Ludo, en Lut en ook uit eigen naam dank ik u allen voor de belangstelling die blijkt uit uw komst. Wij danken ook heel speciaal al de vriendelijke mensen die op een of andere manier geholpen hebben om deze tentoonstelling mogelijk te maken. Dank voor uw aandacht.

Spannend toch zo’n vernissage. Zou er wel iemand op af komen want Herselt ligt zowat buiten de regio waar de vrienden wonen. Ik probeer te tellen wie gezegd hebben dat ze gaan komen. Nu, de drank is besteld. Dat moesten we in het restaurant doen waar we ’s middags gaan eten zijn. Gemakkelijk is het wel: je hoeft de bestelling alleen via de lift naar beneden te halen … en heb je iets te kort kan je onmiddellijk bij krijgen en wanneer een fles niet geopend werd mag je ze teruggeven.

De twee dochters van Christel en mijn jongste dochter komen helpen. Aike is er een paar dagen tussen uit om te rusten en Deepak en Manon moesten ergens anders heen. Meer dan volk genoeg. Karel en Ludo zullen ook wel een handje toesteken als het nodig is.

Wanneer Christel en Ludo de parking opdraaien voel ik het toch wel kriebelen. We gaan we voor de tweede keer vandaag richting Herselt.

Op de grote parking parkeert Ludo de auto en dan vlug naar binnen want het is kouder geworden ondertussen. We hebben nog een uur om alles klaar te zetten, dus tijd zat.

De drank wordt uit het restaurant gehaald, tafels op de juiste plaats gezet, de hapjes op schotels gelegd, glazen uit de dozen gehaald … die zullen pas gevuld worden naarmate de bezoekers toekomen.

En dan komen de genodigden. Ineens is de spanning voorbij en kan het feest beginnen. De schepen van cultuur maakt haar opwachting en ook Diane, de gemeentelijke verantwoordelijke voor de tentoonstellingsruimte. Er worden afspraken gemaakt. Karel zal eerst zijn bijdrage leveren en daarna zal de schepen de tentoonstelling voor open verklaren. Ik ben echt benieuwd naar wat Karel gaat zeggen. Hij heeft alles netjes opgeschreven … Nadien zullen er verschillende mensen hun waardering uitspreken voor deze korte ‘lezing’. Morgen zal ik ze integraal in mijn blog weergeven. Ook de schepen geeft een zinvolle visie over cultuur en beleid. En meteen is de officiële pagina omgedraaid.

Gelukkig dat Ludo zich verantwoordelijk stelt voor de drank want na een tijdje moet er bij gehaald worden en ook de glazen moeten aangevuld. Niemand van de genodigden heeft iets gemerkt, de huishouding draait prima. Ook de dochters doen een duit in het zakje. Naarmate de wijn aangesproken wordt, verheffen de stemmen zich en wordt het drukker in de zaal.

Tegen tienen zijn de meeste bezoekers vertrokken en ruimen we op. We stapelen alles in de keuken en zullen morgen grondig opruimen. Nu zijn we moe en willen de avond niet verpesten door met opeengeklemde tanden iets te doen dat morgen ook kan gebeuren.

De kinderen van Christel gaan met hun wagen huiswaarts, mijn dochter zetten we af aan het station. Er is een trein die nu ongeveer vertrekt, maar die kan ze niet meer halen, ze zal dus moeten wachten op de volgende. Wanneer we thuiskomen krijg ik een sms-berichtje dat ze trein toch gehaald heeft en nu op weg is naar Leuven. Leuk voor haar dat ze niet hoefde te wachten, stations kunnen ’s avonds zo ellendig verlaten aanvoelen.

Voor we gaan slapen bekijken we nog het nieuws. Daardoor kunnen we afkicken van de intensheid van de dag en komen we weer met beide voeten op de grond.

Donderdagavond ligt alles netjes klaar om vrijdagochtend met gemak in te laden. Kathleen komt met een wagen waarin mijn grote doeken kunnen mee genomen worden. Christel en Ludo komen elk met een wagen: Ludo neemt de opgerolde doeken mee en Christel neemt Karel mee op de passagierstoel en ik ga bij Kathleen zitten. Alles keurig gepland … wat kan er nog mislopen?

Tot ik een telefoon krijg van Kathleen: ze heeft in de tuin gewerkt en haar knie ernstig bezeerd. Ze kan amper stappen en ze weet niet of ze met de wagen zal kunnen rijden. Even wordt het me bang om het hart. Maar haar man zal dan in haar plaats komen, wel een uur later dan afgesproken. Dat is ook een oplossing … en ik hoop dat die knie niets ernstig is. Ze zal me morgenvroeg tijdig bellen als ze niet kan rijden.

De nacht slaap ik als een roos: ik ben veel te moe om mij zorgen te maken … en piekeren verandert de situatie toch niet.

Na het ontbijt was ik nog gauw drie pullen om de tijd door te krijgen: ik voel me niet echt zenuwachtig maar om rustig een boek te lezen, dat spreekt me ook niet aan. Wanneer ik tegen 8u30 nog geen telefoon van Kathleen gekregen heb … krijg ik hoop dat het toch zal lukken voor haar om te rijden. Inderdaad, iets voor negenen parkeert ze haar wagen voor de deur. We laden de werken in. Kathleen mankt wel een beetje, maar zolang ze haar knie niet draait is alles oké. Ik ben blij voor haar en ook voor mij dat het nogal goed afloopt.

Juist wil Karel voor Kathleen koffie maken als Ludo en Christel komen aangereden. De opgerolde doeken worden bij Ludo in de wagen gelegd … en Karel zorgt dat iedereen koffie krijgt.

Rond half tien vertrekken we: drie volgeladen wagens achter elkaar richting Herselt, waar we tegen tienen aankomen. Het is erg stil in de Mixx. Dan kunnen we rustig werken zonder gestoord te worden. In de gang en in de tentoonstellingsruimte hangen geen draden aan het ophangsysteem. Wanneer we de gebouwverantwoordelijke vragen hoe we er aan kunnen geraken weet hij te vertellen dat al het personeel verlof genomen heeft, maar hij dacht dat alles in de keuken te vinden was. Even moet ik toch iets wegslikken. Eerst vind ik niets in de keuken: de keukenkastjes zijn leeg. Wat te doen als we die draden niet vinden? En straks is het officiële opening. Tot ik een doos op het keukenaanrecht ontdek met draden erin. Oef … hoewel … het lijken er mij niet genoeg, maar desnoods kan ik er nog wat van thuis meebrengen, ik gebruik daar hetzelfde systeem. Nu nog de bedrading van de gang vinden. De gebouwverantwoordelijke komt mee kijken want die bedrading moet ook in de keuken gezet zijn. In een hoek wijst hij een soort staven aan: daarmee worden de werken in de gang opgehangen. Ik had die ijzeren staven niet herkend als ophangsysteem.

De mannen werken in de gang, de vrouwen in de tentoonstellingsruimte. Inderdaad, we komen een zestal draden tekort, ik zal er vanavond moeten meebrengen. Tot ik in de keuken nog een doos ontdek met nog wat reservedraden: die heeft de gebouwverantwoordelijke tussendoor gebracht. Het lijkt me wel een cadeau. Langzaam krijgt alles zijn definitieve vorm. Alle draden voor de gang zijn opgebruikt maar we hebben er niet meer nodig. De draden voor binnen zijn toch ook fel geslonken. Maar alles hangt zoals we wensen.

Ondertussen heeft Ludo een pc geïnstalleerd die continue de slide-show afspeelt die Christel maakte. Het is erg mooi gedaan en met o.a. muziek van Gorecki uit zijn derde symfonie, soms heel aangrijpend. Sara, de oudste dochter van Christel, heeft vandaag een dag vakantie en is ook komen helpen. En zo groeit de tentoonstelling naar zijn finale opstelling. We zijn tevreden … maar hebben ook honger, het is dan reeds over enen. Gelukkig is op de eerste verdieping binnen datzelfde gebouw een soort restaurant. Als we daar iets gingen eten? En dan naar huis, wat rusten … en tegen zessen klaar staan, dan komen Ludo en Christel ons ophalen voor het grote moment.

Genietend van de rust van de middag blijf ik hangen tussen slaap en waken. Beelden komen af en aan. Tot plots Arne, mijn overleden zoon, mijn bewustzijn komt binnenwandelen.

Geconfronteerd met het plotse overlijden bij zijn zelfdoding, is mijn wezen één vuurzee van pijn en verschrikking, één schreeuw om het gebeurde ongedaan te maken. Tot de dagen zich aaneenrijgen en de rituelen zijn uitgevoerd om afscheid te nemen. Na de drukte van de eerste dagen komt de stilte. Voor iedereen herneemt het gewone leven zich. Ik voel me achterblijven, mijn bewustzijn vervuld van die zoon die voorgoed uit mijn leven weg ging. De wereld is voor mij veranderd, net of de grond waarin ik wortelde onder mij is vandaan gehaald. Ik leef in een soort luchtledigheid, zonder enig oriëntatiepunt, overgeleverd aan gemis, onmacht en ontreddering. Ik verplicht me de dagelijkse routine uit te voeren. Ondertussen zoek ik voor mezelf woorden om datgene te formuleren wat zich aanbiedt als chaos, om datgene dat dreigt te verstikken in het duistere van het onleefbare vorm te geven.

Langzaam, heel langzaam komt er in mijn bewustzijn plaats naast mijn zoon voor andere ervaringen. Een jaar na zijn overlijden, na de winter, ontdek ik het licht van de lente. Ik zuig er mij aan vol. Ik koop wat hangbloemen. Ik geniet ervan om ze elke dag te verzorgen: water geven, verwelkte bloemen weghalen. Ik werk met blote handen in de tuin: ik wil aarde voelen. Ik haal de wortels van omgehakte bomen uit de grond, tot anderhalve meter diepte. Ik voel me verbonden met de aarde. Het is alsof ik mijn innerlijke wereld in een woordeloos gesprek, kan meedelen met de aarde. En stilaan vind ik rust.

Het is alsof ik tot een nieuw bewustzijn geroepen wordt. De evidenties van vroeger heb ik voor mijn ogen zien instorten. Wat moet ik met de godsbeelden die me als kind ingepompt werden? Waarom kwam die god mijn zoon niet ter hulp toen hij zijn waanzin moest ingaan? Waarom zijn mensen zo weigerig om over zelfdoding te praten. Is het uit angst of uit onhandigheid?

Ik ga naar de academie en ontdek een andere wereld: die van tekenen en schilderen. Hier vind ik een mogelijkheid om de wereld van mijn zoon en alles wat er mee samenhangt in een taal om te zetten. De wereld van geweld en dood lijkt zich aan mij te manifesteren als vertrouwd. Ik verdiep er mij in. Oorlog fascineert me, niet om de heldendaden, de veldslagen, maar vanuit de vraag: waarom? Wat bezielt de mens en de samenleving om problemen gewelddadig op te lossen?

Straks gaan we de tentoonstelling in Herselt opstellen. Mijn zoon gaat mee: hij zit verborgen tussen de penseelstreken van de schilderijen, hij ligt aan de grondslag van de onderwerpen die ik op doek zette.

Ik zie mezelf ouder worden, ik zie mijn andere kinderen ouder worden, maar In mijn herinnering blijft hij de jongen van 25. Zo zal hij me vergezellen tot mijn bewustzijn verdwijnt in het niets. Hij is goed gezelschap, de steeds aanwezige.

Ondertussen leef ik verder, heb ik me er in vastgebeten. Zoveel moois is me ondertussen aangeboden. Het aantal jaren ik hier nog mag blijven is me onbekend. Ik voel me dankbaar voor elke dag die me tegemoet komt. Ik denk vaak aan de dag dat ik hier weg zal gaan, terug naar het niets van de natuur waaruit ik voortkom. De natuur is niet goed of slecht, het is de voorwaarde tot leven … het is aan mij om van dat leven iets te maken. Die taak van mens zijn wil ik op mij nemen.

Terwijl Christel en ik ’t Alent opruimen, bespreken we al de volgende tentoonstelling in de Mixx te Herselt. Over een paar dagen is het zover. Het is een beetje te vlug na elkaar … maar toen we bijna twee jaren terug afspraken maakten voor de Mixx lag de kunstroute nog niet vast. Het is natuurlijk geen ramp … maar we vragen ons af of we er nog zo intens van zullen genieten … en er is nog zoveel te doen.

Deze week ga ik niet naar de academie, mijn gedachten staan nu niet echt op schilderen, ik wil me op andere dingen concentreren, vb. zijn alle werken gesigneerd, voorzien van een goed ophangsysteem, heb ik de juiste werken geselecteerd …

In de ruime gang van de Mixx is er ook een ophangsysteem bevestigd. Daar kunnen we onze grote werken kwijt. Christel en ik hebben allebei een paar werken van 2m op 2m, ik heb er dan nog twee van 1,5m op 2m, maar zonder lijsten, gewoon losse doeken. Die zouden daar goed tot hun recht komen. We spreken af dat woensdagavond, na het werk, Ludo en Karel een ophangsysteem bevestigen aan de doeken. Weer wordt een deel van het huis ontruimd om voldoende ruimte te maken om met die doeken te manoeuvreren. ‘k Zal toch blij zijn binnenskamer weer eens over de gewone rommel te struikelen. Het eerste doek is het moeilijkste: de mannen willen een systeem vinden dat sterk genoeg is, het doek goed laat doorhangen en veilig kan vervoerd worden. Maar eens ze dat gevonden hebben wil de rest wel mee. Daarmee is alles klaar om ingepakt te worden.

Karel heeft beloofd een korte inleiding te houden … die maakt hij donderdag en ik mag ze niet lezen hoewel ik wel nieuwsgierig ben. Zelf heb ik beloofd aan Christel van nog voor een passe-partout te zorgen voor een van haar werken. Dat doe ik diezelfde dondervoormiddag. Daarmee zijn alle voorbereidingen achter de rug en kunnen we, genietend van de zon, nog even uitrusten voor we vrijdagmorgen alles inladen en richting Herselt rijden.

het champagne ontbijt zonder ontbijt: klinken op de goede afloop

het standje van Tine

kunst in het bos

op weg naar …

met dank aan de stille medewerker en mijn compagnon de route: Karel

bij het binnenkomen van de woning ligt informatie klaar

op mijn tekentafel een farde waarin mag gebladerd worden

de nieuwe serie wenskaarten

enkele tekeningen tegen de muur

nog volop in actie

op het terras wachten we op de bezoekende groep kunstenaars

zo zijn we gestart: Christel geeft het atelier een nieuwe laag verf

het atelier oogt kaal … maar daar komt gauw verandering in

het gras is afgereden, laat de tenten maar komen

de blauwe tenten zijn opgesteld en de tafels staan klaar, laat de kunstwerken maar komen

Denise en Daniëlle sleuren een tafel aan

Gisteravond, na de opruim, zijn we samen gaan eten in het plaatselijk restaurant met de familie van Christel en de onze. Iedereen was wel moe, maar dat bleek de gezelligheid niet te schaden. Het was een goede afsluiting. Na het eten reden de dappere meiden met hun fiets nog naar Leuven en Karel en ik gingen graag te voet naar huis, nog even uitblazen na al die drukte.

Maandagmorgen ben ik al vroeg wakker en begin vol energie aan de opruim binnen. Heerlijk om alles weer op zijn gewone plaats aan te treffen. Daarna komt Christel me halen: we hebben om 10 uur een afspraak in Herselt, bij de dienst die in staat voor de organisatie van de tentoonstellingen. Daar zouden flyers klaar liggen van onze tentoonstelling en die moeten we dan bij de bakkers van Herselt en omgeving ronddragen. Hier zouden we een GPS best kunnen gebruiken … maar ik vergeet dat ding mee te nemen. Gelukkig krijgen we een plannetje van de streek met de uitleg waar de bakkerijen winkel houden. En zo trekken we op weg.

Gelukkig voelt Christel zich nog fit … ik kan bijna geen woord meer uitbrengen van gewoon moe zijn. Af en toe vinden we de juiste weg niet, maar dat is niet erg. Daardoor krijgen we de kans om kennis te maken met een heel landelijke omgeving. Hier vind je nog ruimte, woongebieden die alleen het geluid van de auto’s van de bewoners moeten verdragen. Met de zon er op … om van te dromen.

We geraken tot bij alle bakkers en vinden er maar twee gesloten. Niet getreurd, een cafeetje ernaast wil wel een affiche hangen en bij een krantenzaak mogen er ook wat flyers leggen: omdat het van de Mixx komt.

Zo, nu kunnen we weer naar huis. Eten. Terwijl ik wat uitrust, draagt Christel de doeken en alle andere achtergebleven materiaal in de auto. Ludo zorgde gisteravond voor de afbraak de tenten, zodat hij die al kon meenemen naar huis.

Na wat rusten voel ik me terug beter. De witte partytent dient vandaag nog afgebroken. Christel en ik krijgen het voor elkaar: ook die tent is weldra opgeplooid en op zijn plaats gelegd. Wellicht kan ze nog eens gebruikt worden.

Christel vertrekt, ze zal nog wel even werk hebben om de auto leeg te maken. Ik moet alleen de garage nog ontruimd krijgen. Maar ook dat lukt me. Nu kan de auto terug binnen staan.

Nu ’t Alent opgeruimd is, kan ik beginnen denken aan de tentoonstelling in de Mixx. Vanavond is er nog wel een evaluatievergadering over het voorbije weekend met de organisatoren van ’t Alent. Maar dat is rustig napraten, zeker na zo’n geslaagde kunstroute.

Het belooft een stralende dag te worden. Voor negenen is iedereen reeds druk in de weer om zich te installeren. Er zijn nog wat tafeltjes en schilderijen bijgekomen, want gisteren bleek dat er meer mogelijkheden waren dan oorspronkelijk gedacht… Alles straalt kleur: zelfs tussen de bomen worden schilderijen geplaatst. Boeiend en ontspannend om te wandelen en te kijken.

Wanneer alles klaar staat, is het champagne-tijd: we klinken op het samenzijn en de goede afloop van de dag. Het is lekkere champagne, dank je wel Daniëlle.

Met Goedele en Jeroen, buren die ook meedoen aan de kunstroute met foto’s, afgesproken dat we voor de drukte een kijkje kwamen nemen bij hen. Dat doen we dan met zijn allen: Karel blijft ondertussen wel op het huis en de kostbaarheden passen en zal later er wel even tussen uit gaan.

De buren hebben een VELT-tuin. Heel boeiend, heel mooi. Alles groeit er zoals de natuur het zelf aanbrengt. Tussen het groen zijn er paadjes. Daar hangen de foto’s … natuurfoto’s. Gewoon prachtig. Warre, de zoon van een jaar of elf, komt gidsen. Hij is ontzettend fier over wat er bij hem thuis gebeurt en vooral dat hij die oude buurvrouw mag rondleiden in zijn wereld: daar het kippenhok, daar mijn voetbalveld, neen, nu eerst langs deze weg, hier is het hok en de loopruimte van de hond … ondertussen kijken we en genieten.

Als we terug naar huis gaan wacht me een grote verrassing: vrienden van rond het Gentse staan met Karel te praten. Het weerzien is heel hartelijk. Wat een mooi cadeau dat ze van zover toch gekomen zijn. We gaan even koffie drinken op het terras, de voormiddag zal het wel niet storm lopen. We hebben heel wat bij te praten. Mijn dag kan niet meer stuk.

Er druppelen af en toe wat bezoekers binnen, maar druk wordt het niet. Iedereen heeft zijn boterhammetjes meegebracht en krijgt rustig de tijd om die op te eten. Maar dan is de rust voorbij. Soms lijken de bezoekers in rij aan te schuiven. Ik ontvang de mensen, toon ze mijn eigen werk, stuur ze door naar Deepak. Ondertussen vraagt Karel of ze wat fris willen drinken (water, want de organisatie heeft liever dat de bezoekers niet blijven plakken). Dan naar buiten. In het atelier Christel, op het gazon daarvoor Indrah en Tine, dan naar de achtertuin waar de werken van Daniëlle en Denise staan. De meeste mensen nemen rustig de tijd om te kijken, vragen te stellen. Die belangstelling doet deugd. Christel en ik hebben al verschillende keren geëxposeerd, voor de anderen is het de eerste keer.

Ondertussen is mijn jongste dochter en de vriendin van Deepak toegekomen: met de fiets vanuit Leuven, dappere meiden. Er klinkt overal gebabbel, gelach, iedereen is enthousiast en de werken worden gewaardeerd.

Ik ben blij dat het allemaal zo enorm meevalt: net of het is één groot feest.

Vermoeiend is het wel. Na een paar uren hoor ik mezelf praten en kan ik moeilijk op sommige woorden komen. Gelukkig dat Karel me af en toe aflost bij de uitleg, zodat ik even kan bekomen.

Maar de zon blijft van de partij, hoewel tegen zes uur wat wolken komen aandrijven. Maar dan is het toch opruimen geblazen.

Daniëlle, die ontzettend graag kookt, heeft ondertussen de keuken in beslag genomen en maakt belegde toastjes klaar. Christel komt helpen. Wanneer alles opgeruimd is houden we een korte finissage: een glas schuimwijn. Dat heeft iedereen wel verdiend. Tsjing!

Wakker worden en weten: vandaag gebeurt het. Heerlijk … na al die dagen van voorbereiding.

En dan schiet Karel in gang. Voor de zon op de ramen schijnt gaat hij ze poetsen. Nu, die konden wel een poetsbeurt gebruiken … hoeveel maanden is het geleden dat die ramen nog eens werden behandeld? Het plezierige van weinig poetsen van de ramen is dat je het echt ‘ziet’ als ze onder handen genomen worden.

Wanneer hij net alle ramen gepoetst heeft … komt Ludo en Christel aanzetten. Terwijl ik spons en zeemvel opberg worden de eerste tenten opgezet. Voor de grote party-tent (3m x 6m) moeten we samenwerken. Het lukt ons de tent op te zetten zonder brokken te maken: het frame is echt heel kwetsbaar. We kochten die tent ooit in stuntprijs met de idee: zelfs als ze maar één keer dienst doet, zijn we tevreden. Het is al de vierde keer dat we ze opstellen en ze doet het nog altijd. Goed zo!

Mijn terrein is binnen in de tuinkamer. De ene helft is voor Deepak. Die kan vandaag niet meedraaien want hij heeft les, maar morgen komt hij dan wel. Zijn werken hangen al een tijdje op hun plaats tegen de muur. Vandaag moet ik alleen drie tafeltjes bijschuiven om nog liggend werk te presenteren: het oogt allemaal heel fris.

Ik neem de andere kant van de ruimte. Ditmaal stel ik alleen tekeningen ten toon. De nieuwe schilderijen zijn voor de tentoonstelling in de Mixx. Op een tafeltje heb ik mijn nieuwe reeks wenskaarten gelegd, wie weet of er iemand ze mooi vindt en er een wil kopen.

De zon schijnt en ieder voelt zich ontspannen.

De auto’s worden uitgeladen: werken van Christel en dochter Indrah. Daarna vertrekt Ludo voor een fietstocht van 100 km. Wanneer Karel, christel en ik aan tafel willen gaan komen Indrah (dochter van Christel en Ludo) en Tine (nichtje van Indrah) zich melden. De voormiddag tekenden ze in de academie waarna ze een broodje kochten en nu schuiven ze bij. We zitten gezellig ‘de spanning’ te verbijten.

Om 13 uur komen Daniëlle en Denise toe: de opbouw van de tentoonstelling schiet nu in volle gang. Ieder is druk in de weer om zijn plaats zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Creativiteit is troef om oplossingen te vinden voor allerlei problemen. Ieder helpt iedereen en tegen 14u30 zijn we klaar. Nu wachten op de komst van de groep kunstenaars die om 14 uur vertrokken zijn op bezichtigingronde.

We trekken ons terug op het terras met zijn allen. Hopelijk moeten we niet te lang wachten op de groep … want ik ben wel moe. Gelukkig komen ze even na vieren opduiken. De meeste mensen ken ik wel … leuk om elkaar weer te zien. En ik verkoop mijn eerste kaartjes. Ik vind het altijd hartverwarmend als iemand een kaartje koopt, het is een vorm van waardering voor mijn werk.

Wanneer alles gezien is vertrekt de groep naar een volgend adres en kunnen wij opruimen: alleen de tenten blijven staan, de rest verslepen we naar het atelier.

We spreken af morgenvroeg om 9 uur en Daniëlle belooft een champagne – ontbijt, althans, ze gaat voor de champagne zorgen. Niemand tekent protest aan en met algemene instemming wordt dit voorstel aanvaard.

Nu begint het toch te spannen. Morgen moeten de tentjes opgesteld worden. Daarna de werken er onder ten toon stellen … en tegen 14 uur moet alles klaar zijn, want dan komen de exposerende kunstenaars bij elkaar thuis de werken bezichtigen. Gelukkig voorspelt de weerman/vrouw droog weer, zodat de tentjes een nachtje kunnen blijven staan.

Aan de bezichtigingsronde doe ik niet mee. Het gaat al fietsend van het ene adres naar het andere … en dat zie ik me niet meer doen. Trouwens ik heb niet eens een fiets. Natuurlijk kan ik er een gaan lenen bij de buurvrouw. Maar hoe ga ik die tocht overleven? En ’s anderendaags is het alle hens aan dek: vanaf 10 uur mogen we de eerste bezoekers verwachten.

Vandaag ga ik het rustig aandoen. In de voormiddag doe ik boodschappen zodat we tijdens het weekend niet hoeven te verhongeren. Na de middag: de restschoonmaak in de tuin. Veel ga ik niet meer presteren. Maar er zijn weer zoveel sparappels uit de bomen gewaaid die kunnen weer eens bijeengeharkt worden. De tuintafel en -zetels moeten ook nog een beurt krijgen. Maar eens die weer presentabel zijn ga ik er gewoon in zitten en een boekje lezen. De rest is voor morgen.

Zo plan ik het … maar Karel krijgt ineens zin om mee te werken. Na de beurt bij de kinesist vanmorgen is zijn rug min of meer in orde. Daarbij schijnt de zon … en hij wil de terrasjes een beurt geven. Eerst de tuinmeubelen afspuiten en daarna komen de terrasstenen aan de beurt. Na de winter moet het toch eens gebeuren en waarom nu niet. We werken samen voor de kunst … en dat wordt nog gezellig ook.

Er zijn afspraken gemaakt met de andere kunstenaars wanneer zij hun werken komen installeren. Ik vraag aan de buren of we toelating te krijgen om de auto’s van de deelnemende kunstenaars aan een parkeerplaats te helpen. Geen probleem. Ook dat aspect is opgelost.

En binnenshuis kan ik al het een en ander al beredderen. De tentoonstelling vindt plaats in de tuinkamer: alle overtollige meubelen verdwijnen naar dat deel van het huis dat voor bezoekers niet toegankelijk is. Window-dressing noemen ze zoiets. Meteen voel ik de spanning wel stijgen, maar ’t is een prettige spanning: ik kijk echt uit naar morgen.

Vanavond heb ik beloofd aan Chrissy, 11 jaar, om naar haar dansoptreden te gaan kijken. Dat is feitelijk nog belangrijker dan ’t Alent. Zij is gepassioneerd door dans, richting hiphop. Op haar kamer draait ze de muziek die daarbij hoort en oefent ze tot ze er bijna bij neervalt, want neen, ze wil bij het optreden geen enkele fout maken … en daarbij is het zo plezant om doen. Als ze dan wat verlegen vraagt of je komt kijken, kan je toch niet anders dan ja zeggen?

Het weekend belooft één groot feest te worden. Heerlijk! Rusten doen we later wel.

Robby Smets is een van de exposanten bij de opening van de locatie van kunstkring Gesigneerd. Ik vind zijn werk heel aantrekkelijk: fantasierijk, kleurrijk … en dan die lijntjes. We geraken met hem in gesprek. Natuurlijk ook over hoe hij die lijntjes zet. Dat is het geheim van de stiel … in elk geval is het zeer arbeidsintensief. Voor hem is het telkens een verademing als hij aan het werk gaat. Hij heeft een zeer stresserende job … en eenmaal hij met die gekleurde lijntjes bezig is, valt alles van hem af. Het doet me denken aan mijn lijntjes trekken. Hij doet het met verf en kleur. Kunst als meditatie.

Googel even, dan kom je op zijn kleurige website terecht

Gesigneerd, een kunstkring uit Tremelo, is sinds een tweetal jaren op zoek naar een eigen locatie, nadat de vorige locatie door de eigenaar voor andere doeleinden zou worden aangewend. Het gemeentebestuur beloofde een zaal … en die kwam er eindelijk ook. Twee ruime klaslokalen in een school die niet meer gebruikt werd om kinderen te onderrichten maar voor allerhande culturele activiteiten.

Bij een eerste bezoek bleek dat er enorm veel diende te gebeuren om tot een aangepaste tentoonstellingsruimte te komen. Maar de groep toog aan het werk en na een jaar intense arbeid, zuchten en zweten … werd op vrijdag, 26 april, de zaal officieel in gebruik genomen. Ter gelegenheid van de WAK (week van de amateur kunstenaar) werden vier Tremelose kunstenaars uitgenodigd.

Eens men de tentoonstellingsruimte binnenkomt herinnert niets meer aan een vroeger leslokaal. Het is prachtig geworden. De ramen langs de gang zijn weggewerkt, zodat daar een effen muur is en veel ruimte ontstaat om werken te hangen aan beide kanten. Alles is geverfd in een warm ecru kleur. Een mooie toog is aangekocht en daarachter hangen heel handige huishoudkastjes om borden en glazen op te bergen. Alles heel rustgevend. Twee zetels in cerise kleur contrasteren in de ruimte. Er is gezorgd voor een goed verlichtingssysteem. Je waant je in een luxe galerie.

De opening van de zaal gaat gepaard met de vernissage van de tentoonstelling van de vier plaatselijke kunstenaars. Christel en ik zijn er ook naar toegegaan.

Het is een drukke bedoening: een mooie tentoonstelling, een massa volk en natuurlijk kom je dan veel vrienden en bekenden tegen. In elk geval een prachtige start voor Gesigneerd.

Wanneer we terug naar huis vertrekken kijken we voor het eerst naar het uur. We zijn verwonderd: meer dan vier uren onderweg, die indruk hebben we helemaal niet. Dit betekent natuurlijk dat het echt meegevallen is voor iedereen: het samenzijn maar ook het wandelen, de natuur, het weer … we spreken af dat we dat nog gaan doen en gaan nu reeds de datum van 1 mei 2014 vrijhouden.

Broer en zus gezellig in gesprek.

En zo bereiken ze de Bremberg.

Smakelijk!

Ook de paarden krijgen rust.

Bloesems langs de weg I

Bloesems langs de weg II

Hier wacht de koffie en het dessert.

Karel en ik kunnen nog mee aanschuiven aan een tafel. De jongeren installeren zich rond de auto van Carlo.

Tijdens de Smikkeltocht heb ik wat foto’s genomen. ’s Avonds stuur ik er een deel door naar de kinderen: nog een extraatje om van deze dag na te genieten. Hieronder vind je een selectie terug.

Op weg, genietend van de zon en van elkaar.

Alsof het lentegroen in de hemel boort.

De eerste rustplaats komt eraan.

Met de hele familie aan de cava

 Leuk weerzien! Bij het aperitief ontdekt Carlo zijn vader die met een andere groep meewandelt.

De Moemmedel. Daar in de diepte hoor je soms nog de klokken van de verdwenen kerk.

030513  De Smikkeltocht

Carlo, de man van Aike, heeft de familie uitgenodigd voor ‘de Smikkeltocht’: een culinaire wandeling. Een zestal kilometer stappen en ondertussen even halt houden om een aperitief te drinken, soep te nemen of balletjes in tomatensaus of vol-au-vent met frietjes te eten … en ondertussen, aan een rustig tempo, de calorieën wegwerken. En dat allemaal in familieverband. Een scenario om van te dromen, zeker als het weer wat meevalt.

Om 11 uur is het verzamelen geblazen bij Carlo en Aike. Daar wacht ons koffie. Dan met de wagen van Carlo die iedereen kan meenemen naar de vertrekplaats voor de gezondheidswandeling. Toch eerst de jongste zus ophalen, die heeft zich verslapen.

Het weer is schitterend. Veel zon hoewel het wel guur aanvoelt als er wind waait. Bij het vertrekpunt in Blanden krijgen we een plannetje, maar Carlo kent de streek op zijn duimpje. Het ouderlijk huis staat niet zo ver weg. Deze bossen waren de achtertuin van zijn kinderjaren.

We doen het rustig aan, zodat Deepak, die met krukken loopt, geen moeite heeft om het tempo te volgen. Ondertussen genieten we volop van het groen, de kleuren … de ruimte. Wat schitteren de paardenbloemen in de wei met hun intens geel.

Al pratend bereiken we de eerste halte. We kunnen kiezen tussen cava en fruitsap. De ruiters stallen hun paarden tussen de bomen. Het gehinnik geeft de sfeer een extra landelijk tintje. Er zijn ook hapjes voorzien. Alles verloopt zeer ontspannen. Dan maar verder naar het volgende rustpunt: hier wordt soep bedeeld. Voor ons ligt een diepte: de Moemmeldel. Het verhaal gaat dat daar ooit een kerk gestaan heeft die op een dag ‘verdween’ in de grond en soms, bij onguur weer, hoort men nog klokkengelui. Gelukkig dat nu de zon schijnt en de kinderen vol enthousiasme de helling kunnen afdalen.

Het einddoel is de Bremberg in Haasrode. Daar staan tafels en stoelen. Even rusten zal deugd doen, want zo slenteren weegt toch wel in de benen … of komt dat door de cava?

Op voorhand moesten we onze voorkeur melden: gehaktballetjes in tomatensaus of vol-au-vent. Allebei met frietjes. Het smaakt, ook de frietjes zijn lekker en een glas witte wijn voltooit het genieten. Voor de koffie moeten we nog even wachten, dat krijgen we pas bij het dessert als we terug op ons vertrekpunt aankomen.

We voelen ons allemaal een beetje moe. Sommigen zijn gisteren laat opgebleven, anderen vinden het slenteren wel vermoeiend en ik … ik wijt het maar aan mijn leeftijd. Carlo stelt voor de auto te gaan halen, maar dat willen we niet, zo laten we ons niet kennen. Langs een andere weg keren we terug naar het beginpunt. Het is een prachtige streek: het licht van de zon, de ruimte van de velden, dan weer even het bos in. Het is net of de winter die nooit leek op te houden en nu eindelijk voorbij is, ons dubbel doet genieten van het lenteaanbod.

Op de vertrekbasis is nu alles geïnstalleerd voor koffie met taart, of tiramisu, of rijstpap, of  … We blijven nagenieten tot er wat wolken komen opzetten. Dat maakt het meteen wat frisser. Tijd om naar huis te gaan.

Onderweg zet Carlo Sangeeth af, die wil nog even Leuven zelf induiken, pikt hij zijn zoon op, rijdt nog even langs de dansschool zodat Aike daar haar wagen kan oppikken en voert ons dan naar hun thuis, waar onze wagens staan. Neen, we gaan niet meer binnen, ondanks de warme uitnodiging. Deepak heeft nog wat te doen voor een eindwerk, Manon is moe … en Karel en ik willen zo vlug mogelijk gaan rusten en nagenieten van het samenzijn.

020513 Kathleen Sneppe

We zijn elkaar tegengekomen ergens in een atelier waar we kwamen tekenen naar model. Daarna zagen we elkaar terug bij het nieuwe jaar in de tekenles. Van het ene woord, komt de andere volzin … en we stelden het erg goed met elkaar. Zo kwam de tentoonstellingsruimte van de dansschool ter sprake. Kathleen had interesse en Carlo was blij haar te kunnen inschrijven bij de exposanten. In maart was het dan zo ver. Ik ging met plezier mee om de tentoonstelling op te zetten. Enkele dagen geleden spraken we af om de werken terug te halen.

Voor de werken van de muur gehaakt werden, maakte ik enkele foto’s. Ik hou van het werk van Kathleen, hoewel ze totaal anders werkt dan ik. Er zit een vorm van humor in haar werk die ik erg waardeer. Ik voel haar lachen achter haar doek. Tegenwoordig legt ze zich toe op die humor: ze schetst eerst een portret en maakt er daarna een karikatuur van. Elke keer als ik haar op de tekenklas zie vraag ik om haar schetsboek: een verfrissing om naar te kijken.

Hieronder wat foto’s van haar werken. Maar googelt even haar naam. Dan krijg je een boeiende site te zien.

Christel en Ludo komen na de middag het atelier een nieuwe verflaag geven. Niet dat de muren er afgeleefd bijstaan, maar een nieuwe laag witte verf geeft toch een frisse indruk, en met ’t Alent voor de boeg is de motivatie onmiddellijk gevonden, vooral, omdat het atelier de ruimte van Christel wordt om haar werken voor te stellen. Karel helpt mee maar moet vlug afhaken: bezoek. Ik ben om twee redenen blij voor hem: omwille van het bezoek maar ook omdat hij zo zijn rug kan sparen.

Zelf concentreer ik me op de laatste werken in de tuin. Die ligt er nu prachtig bij … maar vraag mij niet hoe ik me voel: gewoon moe. Ik wilde van geen ophouden weten, wou de tuin in orde voor de kunstroute … nu voel ik zowat elke spier protesteren tegen elke vorm van beweging. Maar ik ben echt blij met die nieuwe tuin. Als het op 5 mei droog blijft en af en toe wat zon, zal alleen al de locatie een feest om zien worden. Ook Christel ziet enthousiast uit naar die dag. De tentjes zullen mooi staan tussen al dat groen.

Na twee uren doorwerken geef ik het op. Ondertussen heb ik toch kunnen doen wat ik gepland had. Een douche helpt door de zwaarste vermoeidheid heen. Ik installeer me in een zetel en probeer wat te rusten. Gelukkig dat de volgende dagen minder zwaar zullen zijn.

Tegen zes uur zijn de borstels uitgespoeld, heeft Karel zijn bezoek uitgeleide gedaan en kan de schuimwijn boven gehaald worden. Daarna gaan we samen eten. We hadden al dikwijls gezegd: we zouden nog eens samen moeten uit eten gaan. Dan kan je uitgebreid bijpraten, wat dieper op zaken ingaan. Nu is het een goede gelegenheid. Na samen intens gewerkt te hebben is dit een goede afsluiter.

Hieronder wat foto’s van de tuin … over enkele maanden zal die er wel wat wilder bijliggen. Na deze schoonmaakbeurt mag de tuin weer groeien en bloeien naar hartenlust … alleen het gazon wordt dan af en toe nog afgereden.