Ik wil iets met ‘lijnen’ doen. Nee, niet een of ander dieet volgen. Ik wil experimenteren wat je met een pen, Oost-Indische inkt en een wit blad kan aanvangen. Er is wel een beperking: ik wil geen ‘herkenbare’ tekening maken. Dus alleen met lijnen of punten werken en zo op zoek gaan naar de zeggingskracht van deze manier van werken.

Het is ook leuk om zo te werken. Het papier en de inkt staan klaar op mijn tekentafel. Heb ik zin en er zijn geen andere verplichtingen, dan hoef ik alleen de inktpot open te draaien, mijn pen erin … en weg zijn we. Natuurlijk moet ik dan wel weten wat ik wil realiseren. Niet dat de tekening dan al kant-en-klaar in mijn hoofd zit. Nee, ’t is eerder een soort opdracht die ik me stel. De eerste opdracht: gewoon lijnen trekken. Een beetje een vaste hand krijgen. Het materiaal terug gewoon worden.

Het is een meditatieve vorm van tekenen. Je laat je gedachten ongedisciplineerd gaan tot je alleen nog geconcentreerd bent op de volgende lijn. Aan te bevelen voor mensen die een zwaar hoofd hebben: maak er lijntjes van.

De volgende foto’s tonen doeken in verschillende stadia van afwerking. Wat zo boeiend is: het aanbod is zo gevarieerd, ieder kan zichzelf tot uitdrukking brengen. Ook zo voor G., zij bracht haar verdriet om haar kleinkind dat in de tunnel van Sierre uit dit leven weg ging, tot uiting. Sommige momenten sta je er samen over te praten, enkele zinnen, dan weer gaat ieder aan zijn eigen werk. Je voelt hoe dat individuele verdriet gedragen wordt door de levenskracht die uit elk werk spreekt, alsof de warmte van de anderen die wereld van pijn omarmen en koesteren. Ieder van ons zal wel zijn al dan niet verborgen pijn dragen en dit mee uitschilderen in zo’n doek. We raken elkaar in een andere taal.

Tijdens de workshop worden veel foto’s genomen. Ook ik heb zo’n speeltje mee. Maar Christel heeft een iets professionelere uitgave bij de hand. Het merendeel van de foto’s die volgen zijn door haar genomen.

Vandaag wil ik gewoon een beetje ‘laten zien’ hoe het er aan toe ging, vanaf de ‘muziekauto’ tot het uitspoelen van de borstels. Daartussen ‘het plezier’ dat de deelnemers beleven. Verschillende keren werd het zinnetje uitgesproken: ik voel me terug in de kleuterklas. Zo schilderen blijkt een vorm van hernieuwbare energie.

In elk geval was het een dag om in je beste plakboek een ereplaats te krijgen.

. 

We hebben Karel en Ludo verwittigd dat we tegen half vijf in Westerlo zullen zijn. Ludo rijdt, neemt de jongste dochter mee, gaat Karel ophalen en pikt dan onderweg de oudste dochter op. Deepak komt zelf met de wagen.

Het is een speciale BBQ. Hij is georganiseerd ten voordele van Jo. Jo was dakwerker en kreeg een zwaar werkongeluk waardoor hij in een rolstoel terecht kwam. De vrienden van Jo organiseren nu een benefiet-BBQ om zo te kunnen bijdragen voor de herinrichting van het huis: alles moet aangepast worden aan de mogelijkheden van Jo.

Jo is de man van Brigitte, onze lerares schilderen. Deepak kent Jo van de rolstoelbasket. Twee redenen om zeker deel te nemen aan de BBQ.

Christel en ik komen het eerst toe. Brigitte straalt: de BBQ lijkt een succesformule. Het weer is schitterend, de organisatie loopt gesmeerd, het eten erg verzorgd … in afwachting dat onze mannen ook toekomen bestellen we al iets te drinken. Na een dag hard werken is het heerlijk om je over te geven aan het niksen. Eerst bereikt Deepak de eindmeet en tenslotte komen de anderen ook toe. Ik ben blij Karel weer te zien. Door zo intens te schilderen is het of de tijdsbeleving verandert: het lijkt me zo lang geleden dat ik hem nog eens zag. Door het schilderen kom je in een andere wereld terecht en daarna keer je weer terug, helemaal vernieuwd. De innerlijke wereld heeft een soort omwenteling ondergaan. En dan komt het vertrouwde van Karel zo welkom over, weer ‘thuis’ komen na een verre reis, ook al zit je dan ergens op een BBQ.

Na de nodige drank te hebben aangesleurd gaan we onze kans wagen bij de BBQ. Het is wel in de file staan, maar wat deert het: we hebben nu alle tijd. Alles is prima verzorgd en ziet er heel aantrekkelijk uit. Omdat Deepak met krukken loopt, draag ik twee borden en stapelt Karel onze wensen op de borden, terwijl hij zichzelf ook niet vergeet. Met een overvloed aan alles terug naar onze plaatsen. De jeugd lijkt wel met elkaar op te kunnen schieten en de oudjes doen het ook niet slecht. We praten en lachen de uren rustig door en genieten van het aanbod.

Wanneer we naar huis gaan leveren we de oudste dochter af aan haar appartement. Ze woont er nog niet zo lang en ze nodigt ons uit even binnen te komen. Ze woont prachtig. Haar zelfstandig leven heeft een goede en mooie start genomen. Ik vind het altijd deugddoend te zien hoe jonge mensen hun eigen wereld vorm geven.

Daarna met de twee wagens naar ons thuis. Alles uitpakken en uitzwaaien.

We hebben enorm geluk gehad met het weer, want ’s anderendaags biedt het gekende regenweer zich weer aan. Maar vandaag hebben we de zon toch mooi meegenomen.

Mijn werk is (voorlopig) af. Er nu nog aan verder werken zou rampzalig zijn: mijn concentratie is helemaal weg. Ik ben tevreden. Om voor de eerste keer op zo’n groot formaat te werken vind ik het meevallen, zelfs zo, dat ik me voorneem dat nog te doen. Je kan een rol van 10 m bestellen en dan is dat wel betaalbaar.

Ik ruim mijn materiaal op: borstels uitwassen met zeep, potten verf terug in de dozen, zitje niet  vergeten, de rest van het materiaal in de opklapbare bak. Zo, opgeruimd staat netjes. Mijn doek is nog niet helemaal droog, dat moet nog wat blijven liggen. Ook de anderen zie ik aanstalten maken om op te ruimen, maar we hebben nog anderhalf uur te gaan.

Ik loop even het gebouw rond: overal hangen nog de werken van de eindejaarstentoonstelling. Leuk om zien. Maar ik voel hoe de vermoeidheid me echt in de greep krijgt. Een oplossing biedt een zetel die ik in de gang zie staan. Er zit een grote dwarssnede in het leder, maar hij laat nog toe erin te zitten. Ik sleur hem naar buiten en installeer me in de zon: heerlijk.

Dichtbij is Christel nog volop aan het werk. Ze is ook tevreden, maar vreest voor het vervoer. Op sommige plaatsen ligt de verf er erg dik op … en dat zal niet droog geraken. We vinden wel een oplossing.

Dan wordt een groepsfoto genomen. Guy heeft een brandtrap gevonden vanwaar hij een goed overzicht heeft. Na wat heen en weer schikken blijkt iedereen toch op de foto te staan. Handjes laten wapperen in de lucht en de feestfoto is genomen.

Uiteindelijk begint iedereen in te pakken, ook Christel. Ze heeft bij de aanvang een groene overall aangetrokken en die heeft de verfbeurt behoorlijk doorstaan, maar ze heeft blootsvoets gewerkt … en dat zie je eraan. Ze probeert de verf er wat af te schrapen, maar dat lukt niet zo goed. Uiteindelijk belandt ze in de wasbak en probeert met water en zeep zichzelf weer enig fatsoen te geven. Helemaal lukken doet het niet, maar ze kan nu terug haar schoenen aantrekken. Zelf ga ik me ook uit de verfwereld terug trekken en me wat fatsoeneren, want straks moeten we nog naar een BBQ.

Wanneer we klaar zijn om naar de volgende activiteit te gaan is Herman met de hogedrukmachine de achtergebleven verf, ondanks de grote plastieken folie, van de tegels te spuiten. We laten geen sporen na, tenzij op de plaatsen waar het mag.

We laden de auto weer in en wachten tot voor we vertrekken om het doek van Christel op te bergen zodat het zo lang mogelijk kan drogen.

Na de BBQ naar huis, materiaal binnen zetten, doek uitspreiden (mits wat meubels verplaatsen lukt het om een ruimte van 2 m op 2m te maken in mijn tekenhoek). Ik ben best tevreden, met zekere trots toon ik het aan Karel en Ludo. Ik vraag Christel om ook haar doek te tonen. We laden het uit de auto … maar de verf is niet voldoende opgedroogd. Christel heeft met muurverf op basis van acrylaat gewerkt en dat vraagt  langere droogtijd dan pure acrylverf. Gelukkig is er nog ruimte in het bijgebouwtje. We sleuren het doek daar heen, daar kan het drogen. Christel wil nog wel wat veranderen. Dan kan ze later doen, de ruimte is niet drukbezet door activiteiten.

Buiten is Werchter Classics in volle geluidsontplooiing. De wind zit in onze richting. Dat belooft niet veel goeds voor het slapen, we zullen in bed meegenieten van de bassen.

Tevreden plof ik neer in mijn zetel. Zou er nog nieuws zijn?

Zaterdagmorgen negen uur. Christel komt aanzetten: vandaag wordt het de grote dag. We laden mijn spullen in. Wat heb je allemaal nodig om een doek van 2 m op 2 m vol te schilderen? Voor mij niet veel meer dan bij een kleiner doek, alleen kan je wel met grote borstels werken.

Met de GPS in aanslag rijden we richting Diest. We moeten aan de achterkant van de academie geraken, daar zou voldoende parkeerplaats zijn. De GPS stuurt ons heel keurig door de straten en straatjes, wat zouden we zonder dit gadget doen? Verloren rijden natuurlijk.

Zoals gepland komen we een half uur later aan op het juiste adres in Diest. Er is zelfs nog een parkeerplaats vrij op de academie. Goed zo, dat vergemakkelijkt het uitladen.

We kunnen kiezen: binnen of buiten werken. Ik opteer voor binnen: de zon is er wel maar de wind ook, ik werk liever windvrij. Christel kiest voor de zon. We begroeten de anderen. Hoewel we elkaar gisteren nog zagen is het net of we elkaar na een lange vakantie weerzien. Iedereen is verwachtingsvol gestemd: het wordt dé dag van het schilderjaar. Uitladen, een plaats kiezen en ons installeren. Ik ben nog alleen binnen en neem een plaats aan het raam, dicht bij de deur. Zo geniet ik van daglicht, de muziek die uit een geluidsinstallatie klinkt en wat frisse lucht als de verfgeuren zich gaan verspreiden.

Het doek ligt al klaar. Ik zet mijn verfpotten klaar, leg een grote borstel binnen handbereik, haal water en terwijl ik het doek bekijk, sta ik ongeduldig te wachten op het startschot. Iemand heeft een pak witte overalls bij … en wil ze kwijt. Ik neem er ook een en trek hem aan, nu ben ik écht klaar om in de verf te duiken. Herman, die alles organiseerde, wil wel nog wat zeggen voor we van start gaan: een soort plaatselijk huishoudelijk reglement aanreiken waarin vooral de verfafval een rol speelt. Hij wil geen verstopte riolering achterlaten.

En dan mogen we eraan beginnen. Ik had al wat ideeën in mijn hoofd. Hetzelfde wordt dat wel niet, maar ik schilder er op los, mijn ziel binnenste buiten. Enorm deugddoend, maar na een tijdje voel ik zweetdruppels van mijn wangen lopen en rechtkomen is soms ook wel moeilijk. Gelukkig heb ik een zitje meegebracht en waar het kan schilder ik vanuit een zittende houding. Herman komt even aanmoedigen. Stilaan zit de eerste laag er op en kan ik mijn grote borstel uitspoelen. Ik laat alles even drogen, haal vers water, ga eens naar de anderen kijken, ook buiten en herbegin.

Ondertussen klinkt van uit de muziekinstallatie ‘moderne’ muziek. Ik laat me er gewoon door meenemen. Paukenslagen die dwars door de wereld snijden, afgewisseld met zachtere klanken, stem- en klankexperimenten. Echt luisteren doe ik niet, maar soms dringt de kracht van het ritme door; Het ondersteunt om het onderbewuste aan bod te laten komen: niet nadenken, de verf erop zetten zoals het aanvoelen zich aandient. Laat de verf maar spatten, zich ruw een weg zoeken, speels de ruimte verkennen.

Komt er een ronde: welk broodje wil je vanmiddag eten. Herman heeft een lijst van de broodjeszaak rechtover de academie. Wie wil kan bestellen en betalen en zal daarna een broodje aangeleverd krijgen.

Tegen de middag aan staat er ons een glas wijn en chips te wachten. Iemand is vannacht opa geworden van tweelingen, jongens. Dat willen we natuurlijk meevieren. We installeren ons voor de middagpauze. Heerlijk. De zon verwarmt echt, wel is er af en toe een windstoot. Nakijken dus bij de buitenschilders of hun doek stevig beveiligd is. En dan komen de broodjes. Ook ik heb een broodje besteld. Het smaakt, maar het is wel een XL maat … en vanavond gaan we dan nog naar een BBQ.

Gezellig babbelend, van de hak op de tak, eten we ons door de middagpauze. We stoppen de restanten in de afvalbak en gaan met uitgerust oog en vernieuwd gemoed terug aan de slag.

Ik bekijk mijn werk eens kritisch: waar zitten weinig sprekende hoeken, waar zijn er dode vlakken, wat kan nog verlevendigd worden, maar neen, eerst die basiskleur nog wat verder uitbreiden, zorgen dat het doek zich als een geheel aanbiedt.

Er is werk aan de winkel. De rug spreekt af en toe ook een woordje mee en de spieren verzetten tegen zich tegen die ongewone houdingen, maar het enthousiasme haalt het van de kwaaltjes en weer worden plaats en tijd vergeten. Herman blijft iedereen aanmoedigen en tips aanreiken indien nodig.

Ik voel hoe het doek een stuk van mezelf wordt. Mijn handen gehoorzamen een innerlijke weg. Het is een heerlijk gevoel te weten dat je toegroeit naar datgene wat je wilt uitdrukken. Ten slotte haal ik vermiljoen boven, de kleur van de papavers. Daar ga ik de laatste accenten mee leggen. Ik kan niet zonder dat schitterend rood, mijn wereld is doordrongen van die pure energie. En daarmee zet ik a.h.w. mijn naam onder het werk.

Wanneer ik me recht zet voel ik me echt moe, mijn lijf reageert nog met moeite op taken als: rechtkomen, stappen zetten, opruimen. Ik heb me echt leeggeschilderd. Zalig.

Einde van het academiejaar. Twee proclamaties die op hetzelfde uur beginnen: moeilijk maar niet onmogelijk om op beiden een goede dag te gaan zeggen.

Eerst trek ik naar Werchter: enkele mensen van de tekenklas en schilderklas hebben hun eindwerk gemaakt. De tentoonstelling heb ik al gezien: eerst helpen opbouwen en zondag een extra bezoek gebracht om als toeschouwer te genieten van het aangeboden werk.

Nu ga ik naar de academie om de afgestudeerden een beetje te vieren. Dat mag wel, het duurt vijf of zes jaar voor het zo ver is.

Christel is me komen ophalen. Gelukkig kan de proclamatie op de gazon achter het gebouw plaats vinden, het regent niet en aan de wind moeten we maar wennen. De leerkrachten zijn er, behalve twee die in een andere academie op dit uur moeten lesgeven. Ook ontdek ik de burgemeester en nog iemand uit de gemeentepolitiek. Zijn er verkiezingen op komst? De directrice van de Hagelandse Academie, waartoe Werchter behoort, lanceert de plechtigheid met een kort (gelukkig!) inleidend woord, daarna komt de schepen van cultuur aan de beurt waarna de naamafroeping van alle eindejaarsleerlingen begint:6de studiejaar lagere school, 6^de middelbaar en het volwassenenonderwijs. Erg origineel is het allemaal wel niet, ‘k zie er al tegen op om dat volgend jaar voor schilderen te ondergaan. Gelukkig maakt een kus van de juffrouw of meester dan veel goed.

We blijven niet voor een glas wijn, we trekken naar Heist-Op-Den-Berg. Chris Perdieus (vroeger collega in de academie en nu nog altijd lid van kunstkring ‘Gesigneerd’) studeert daar af in de 2de specialisatiegraad tekenkunst. Over haar eindwerk schreef ze zelf:

Een kinderboek zou het worden! De reden waarom ik 9 jaar geleden de academie te Werchter binnen stapte, om vervolgens in Heist-op-De-berg met de specialisatiejaren bij Eef af te ronden.

Met mijn tekeningen en een eigen verhaal ging ik op zoek naar een uitgever, want ik wou voor een ècht boek gaan. Een ISBN-nummer, een barcode en een uitgeverij op mijn boek, dat was echt.

En zo mocht ik mijn werk voorleggen bij uitgeverij Casalittera. Met het antwoord: ‘Als u een uitgever zoekt, dan hebt u een gevonden’ was ik vertrokken.

Toen de tekeningen en de tekst klaar waren, begon de moeilijke karwei van het vormgeven waarbij ik de hulp kreeg van een tekencollega en mijn man. Kastaar, de kater uit het verhaal werd een knuffelbeest en de poetsmobiel een D3-replica. Er werd ook een toestel aangekocht om buttons te maken met taferelen uit het verhaal. Tevens werd er een sponsor voor klaprozenzaad gezocht en gevonden. Het verhaal speelt zich immers af in de KLAPROZENstraat.

Er zijn 200 zakjes met opdruk gemaakt en gevuld met klaprozenzaad. Deze worden bij de eerste 200 boeken meegegeven. De eerste druk wordt een oplage van 2.000stuks. Het plan is dat er daarnaast 5 boeken naar de Brailleliga worden gestuurd om de tekst in Braille om te zetten.’

En zo vinden we Chris in de Kloosterkapel, naast nog acht andere exposanten die hun eindwerk aanbieden. Prachtig werk en leuk gepresenteerd; zo wordt een nog aanwezige biechtstoel ook betrokken in de expositie. Ik krijg meteen zin om me te laten inschrijven voor die specialisatiejaren, maar dat zal nog even duren.

Chris heeft het druk, begroet vrienden, tekent het ene exemplaar na het andere. Na de intense maanden waarin ze naast een druk gezin nog de uitgave van dit boek voorbereidde, kan ze nu haar eerste boek aanbieden. Het boek mag gezien én gelezen worden. Het verhaal zou ècht kunnen plaatsvinden. Het thema: natuur contra poetswoede met ontzettend veel knipogen naar situaties die nog al eens voorkomen. De illustraties zijn prachtig, vol humor. Dit boek geeft niet alleen kijk- en leesplezier aan kinderen, ook volwassenen vinden er hun gading.

Het is een hebbeding dat ik graag naast mijn betere stripverhalen zet.

De knal in de straat

Chrisper

ISBN 978-9-491538-00-1

D/2012/12.934/1

NUR 282, AVI 5

Uitgeverij: Casalittera

Zaterdag neem ik deel aan een workshop waarin een groot doek van 2 m x2 m beschilderd wordt. We zullen schilderen op moderne muziek, zoals bv. ‘Le Sacre du Printemps’ van Stravinsky. Ik ben enorm enthousiast. Thuis kan ik niet echt goed op zo’n grote oppervlakten schilderen, daarvoor moet je toch een atelier hebben dat aangepast is.

Ooit kocht ik mij een overschot van een linnen rol van 2 m x 2 m, een koopje. Ik dacht daar een viertal kleinere doeken uit te maken, maar dat bleef een ‘voornemen’. Nu dacht ik: als ik eens aan de slag ga in het bijgebouwtje aan de garage. Het is de ruimte waar Karel zijn timmergerei opbergt. Het is er nogal opeengestapeld: tijdens de winter nemen we niet veel tijd om op te ruimen. Eerst opmeten of het de moeite loont op te ruimen, ik moet minstens een plaats kunnen maken van 2,5 m x 2,5 m. Met meter in aanslag bekijk ik de ruimte, indien dit weg, dat opzijgeschoven krijg ik toch wel iets van die afmeting vrij. Bij nameten maak ik innerlijk een sprong in de lucht: 2,30 m x 2,30 m, op deze oppervlakte moet het lukken. Nadien kan ik de vrijgekomen ruimte dan benutten om me te installeren voor olieverf. Karel vindt olieverf nogal doordringend rieken, dus doe ik dat buiten … of in het bijgebouwtje.

Ondertussen heb ik de CD van ‘Le Sacre du Printemps’ opgezet. Die muziek ligt me wel. Ooit heb ik eens een uitvoering op die muziek van Het Ballet van de XXste Eeuw onder leiding van Maurice Béjart meegemaakt. Grandioos.

Karel en ik hebben de slechte gewoonte van weinig weg te gooien zolang er plaats is om het te bewaren. Een naoorlogse reflex zeg maar. Soms heeft dit wel eens leuke gevolgen, zoals nu. Met overschotten van spaanderplaat formeer ik een vierkant met de gepaste afmetingen. Het vraagt wel wat zoeken om de platen zo te leggen dat er niet al te veel lege ruimtes ontstaan. Maar het lukt me. Eerst leg ik een groot plastieken folie als onderlegger, want je weet nooit waar die overschotten van spaanderplaat nog voor kunnen dienen. Ik haal het linnen doek uit zijn vergetelheid. Dit doek moet nog geprepareerd worden: eerst beenderlijm erop en daarna een laag gesso, een primerverf. Ik spreid het doek open en pin het vast met de nietmachine: door het te bewerken met beenderlijm en gesso heeft het de neiging om te krimpen, als het vastgeniet is zal het mooi gespannen staan na de bewerking en dat is leuk om op te werken.

De beenderlijm heb ik reeds gisterenavond in het water laten zwellen. Nu nog in ‘bain marie’ helemaal laten smelten tot een vloeiende dunne brij en dan op het doek smeren. Ooit kocht ik in het SPIT (een winkel voor herbruikbare goederen) twee potten die voor dit karwei kunnen dienen. Het is de eerste keer dat ik dit alleen doe en ‘k vind het toch wel spannend. In de academie wordt elk jaar aan de nieuwelingen de kans gegeven dit procedé te volgen, vanaf een doek opspannen op een lijst tot het prepareren met beenderlijm en gesso. … maar tegenwoordig koopt iedereen klaargemaakte doeken op een lijst. Je hoeft niet altijd linnen doeken aan te kopen en dan vallen de prijzen wel mee.

Denkelijk heb ik veel te veel beenderlijm in het water gezet. Ik schep drie vierden in plastieken kommetjes die ik bijhoud van voedingswaren. Ik hoop dat de beenderlijm terug uitdroogt zodat dit later opnieuw gebruikt kan worden. Nu water bij de resterende beenderlijm, de grote kom vullen met water en ze plaatsen op een afgedankt fondueonderstel (gelukkig dat we dit niet weggooiden), de kleinere kom met de beenderlijm erin, vuur aan zetten en roeren. Het duurt wel lang eer het water warm wordt: dat was ook de reden dat we dat onderstel liquideerden. Maar uiteindelijk lukt het me de beenderlijm om te zetten in een vloeiende brij.

Ik moet denken aan mijn vader. Ik herinner me nog als kind, dat ik hem bezig zag met een roodbruine pot, ik vond het wel een mooie kleur, in een andere pot te warmen en waaruit een vieze lucht kwam. Nu weet dat hij beenderlijm klaar maakte. Het ontroert me.

En dan waag ik me op het doek. Met een grote borstel zet ik het doek in. Ik heb het gevoel, dat de beenderlijm de juiste dikte heeft en dat het me gaat lukken.

Het is ontzettend warm geworden en met al die ongewone bewegingen voel ik het zweet langs mijn gezicht en rug lopen. Maar ‘k ben ontzettend tevreden. Dat doek lag al jaren lang onbenut en nu moet ik alleen nog wachten tot het opdroogt om er een laag gesso op te zetten en dan kan ik beginnen schilderen.

Door het doek in het bijgebouwtje te prepareren heb ik me al vertrouwd gemaakt met de afmetingen, dat zal me helpen in de workshop. Ook de muziek is me nu wat vertrouwd. Ik kan bijna niet wachten, ik lijk een klein kind dat uitziet naar een schoolreis.

Twee maanden geleden spraken Christel, Frieda en ik af dat we samen naar Oostende zouden gaan om de expositie van Anne-Mie Van Kerckhoven in het museum voor moderne kunst (Mu-zee) te bezoeken. Ze werkt veel met collages en dat wilden we wel eens zien. We zouden onze mannen proberen meekrijgen, zodat we er een uitstap van konden maken: eerst een flinke wandeling, dan lekker eten en dan naar het museum voor wie wil, wie niet meegaat, kan iets anders doen.

Ludo, de man van Christel neemt verlof, Karel wil voor één dag zijn pc wel thuis laten maar jammer, de man van Frieda gaat niet mee, hij moet elders optreden.

De aanloop naar die dag is weerkundig niet zo schitterend: alle dagen regen. Maar we blijven optimistisch: aan zee is het vaak goed weer terwijl het in het binnenland regent.

Om kwart voor negen komen Christel en Ludo ons ophalen. We rijden samen naar Aarschot, daar zal Frieda ook zijn. Ongelooflijk wat een massa auto’s op en rondom de stationsparking staan te wachten. Gelukkig vindt Ludo nog een plaatsje: zo moet hij niet rond gaan toeren. Die eerste hindernis is genomen, we zijn tijdig op de afspraak.

Frieda wacht reeds op ons, maar tijd voor een koffietje is er niet meer. Dat stellen we dan maar even uit. Eerst naar Leuven en daar overstappen op de trein richting Oostende. De trein zit overvol. We vinden geen plaats meer. Iedereen zal gedacht hebben zoals wij: na negen uur kunnen 65-plussers voor € 5,20 om het even waar naar toe en terug. We blijven dan maar in de inkom staan. De eerstvolgende plaats is Brussel-Noord en daar zullen er wellicht wel wat mensen uitstappen, zodat we de rest van de reis zittend kunnen doorbrengen. En dat lukt ons. Maar de massa vermindert niet. Zelfs de middengang van de trein moet dienst doen als staanplaats en daartussen wringt zich dan de kaartjesknipper. Op een bepaald moment wordt in beide landstalen afgeroepen, dat men moet oppassen voor gauwdieven. Even een moment van onbehagen. Met hoeveel mensen zitten we op deze lange trein? Wellicht evenveel als de bevolking van een klein dorp.

Voor we vertrokken heb ik aan Frieda gevraagd of ze boterhammen wou klaar maken: voor ieder een heerlijk sneetje brood met van die lekkere kaas en sneetjes zure augurken. Dan hoeven we niet direct naar een restaurant uit te kijken bij aankomst wegens te grote honger en kan er nog een flinke wandeling af. Bij onze vorige gezamenlijke reis had Frieda ook boterhammetjes mee en dat bleef als een heel heilzame herinnering in het geheugen hangen. Na Gent, wanneer er wat meer ruimte ontstaat, haalt Frieda de boterhammetjes boven. Christel en ik laten ons niet bidden, maar de mannen hoeven niet. Wacht maar tot we wandelen … dan moeten ze niet afkomen om te stoppen omwille van grote honger.

Ook in Oostende wordt het stationsgebouw gerenoveerd. Tegenwoordig kan je je hoofd niet buiten steken of je wordt geconfronteerd met wegenwerken en renovaties. We zoeken een terrasje op: een koffie zal smaken. Meteen kunnen we dan even overleggen voor het verder verloop van de dag. Heerlijk zo’n kop koffie en nog een chocolaatje én een koekje toe.

We vertrekken voor een fikse wandeling. De werken aan “’t Klein Strand” zijn nog volop bezig. Toen we vorige keer hier waren stond het hier ook al op zijn kop. Maar even verder kunnen we naar het strand. Christel en Frieda gooien de schoenen uit, ik trek sportschoenen aan, op blote voeten in de natte strook naast het water lopen lijkt me veel te koud. De mannen hoeven geen vestimentaire wissel. De lucht is helder, zelfs de zon is van de partij, maar de wind is wel wat fris. Daar hebben we op gerekend. We genieten ervan. Golfbreker na golfbreker trekken we over. We giechelen onder elkaar of de mannen het nog wel kunnen volhouden zonder dat boterhammetje, maar die geven geen krimp en laten het aan ons, het zwakke geslacht, over om te beslissen wanneer we rechtsomkeer maken. We geraken ook aan het einde van onze reserves en besluiten een restaurantje te zoeken. Eerst terug golfbreker na golfbreker maar nu met wind tegen. Wanneer de restaurantjes in zicht komen trekken we de dijk op. We vinden de prijzen nogal duur uitvallen, terwijl er nergens nog een plaats aan het venster is dat ons uitzicht biedt op zee. Dan maar meer naar de binnenstad. We vinden iets dat ons aantrekkelijk lijkt. De keuze is rap gemaakt: we gaan ieder voor de dagschotel. Daarbij nog een fles heerlijke frisse witte wijn. Onze uitstap kan niet meer stuk.

Iets over drie zoeken we het museum op en trekken de mannen terug naar het strand. Er blijkt iets niet te kloppen met de reisweg die de eigenares van het restaurantje ons meegaf. Opnieuw vragen dus: we moeten terug vanwaar we komen en een andere richting uit: via het park, enz. Frieda woonde als kind in Oostende en ze heeft nog een fotootje waarbij ze als zevenjarige met haar zusje voor het uurwerk staat. Dus daar plaatsen we haar opnieuw voor: nostalgie van meer dan 50 jaren terug.

We bereiken zonder verder verloren lopen het museum. Ingangskaartjes kopen. De bediende aan de balie legt ons uit dat bepaalde delen van het museum niet toegankelijk zijn, maar de rest kunnen we wel zien. Wat opvalt: we zijn de enigen die hier rondlopen … en nergens vinden we waarvoor we kwamen, nl. de collages. Wanneer we iemand van het personeel aanspreken die daar toevallig passeert weet die ons te melden dat die tentoonstelling reeds eind mei afgesloten werd. Wat een afknapper. Waarom heb ik het niet gecontroleerd op internet en gewoon de uitspraak geloofd van iemand die vertelde dat het nog tot het einde van de vakantie te bezichtigen viel? We kunnen wel enkele werken van de vaste collectie zien, maar voelen ons bedot. Waarom sluiten ze dit museum niet als er toch niks speciaal te bekijken valt?

Wanneer we terug aan de balie staan vragen we of we ons geld niet kunnen terugkrijgen, dat we ons bedonderd voelen. De bediende heeft er alle begrip voor, maar neen, geld terug kon niet, we kregen reeds een speciale korting.  Hoe gaan we dit aan de mannen meedelen: speciaal naar Oostende komen om een expositie te bekijken die al afgelopen is.

We gaan nog even langs de boekenwinkel … en ik vind daar een boek(je) dat me wel boeit voor € 0,50 daarmee is de entreeprijs wat verzacht. Nu we nog tijd zat hebben willen we naar het station gaan en daar nog iets drinken. Het is niet zo ver lopen en dat valt mee: het stappen laat zich wel al voelen. Natuurlijk vergeten dat het station gerenoveerd wordt en dat er op dit moment geen buffet meer is. Teruggaan naar de terrasjes aan de overkant is wat riskant: we willen goed op tijd op de trein stappen om een zitplaats te hebben. Dus halen we iets uit de automaat en gaan voor het station op de grote zitstenen in het zonnetje zitten … en wie zien we daar aankomen: Karel en Ludo. Mooi, dan maar naar het perron en kijken of de trein er al staat. Inderdaad staat de trein er en is hij al goed aan het vol lopen. We zoeken ons een treinstel uit waar nog voldoende plaats is en laten ons, gelukkig al zittend, terug rijden naar Leuven. Daar scheiden onze wegen. Frieda neemt de bus. De trein naar Aarschot staat op ons te wachten en vertrekt een tiental minuten later. Leuk als alles zo mooi op elkaar aansluit.

En de volgende uitstap is reeds vastgelegd. Geen risico dat de tentoonstelling verlopen is: we gaan de mijnsite in Hasselt opzoeken. Meteen kunnen we dan een omweg naar een winkel inlassen waar ze tekenmateriaal te koop aanbieden.

 Ik heb stapels tekeningen liggen van het modeltekenen en heb zin om er iets met te doen. Als ik nu eens die schetsen gebruikte om te krassen.

Ik pas hetzelfde procedé toe als bij ‘lijnenspel’ en ‘spelenderwijs’: een schets werk ik uit waarin ik de lijnen uitkras, in de andere schets laat ik vooral de lijnen in als achtergrond hun werk doen.

Het trekt me enorm aan daarin verder te experimenteren. Maar voorlopig ga ik toch nog verder met de lijn op zich. Ik wil de mogelijkheden van een lijn nog verder onderzoeken. Later zal ik dan wel op zoek gaan naar wat ik met een lijn, in de verschillende technische uitwerkingen, kan aanvangen. Boeiend is die wereld wel.

de achtergrond in grove uitgeschraapte lijnen, het model zelf nauwelijks aangezet de contourlijnen zwart gelaten.

Wat kan je zoal met een lijn aanvangen als je wil krassen in papier?

Eerst en vooral wil ik met één lijn een blad vol hebben. De zon valt binnen terwijl ik het blad bewerk. Het enige dat hindert is af en toe kramp in mijn vingers. Toch kan ik het zo moeilijk ter zijde leggen:het krassen sleurt me mee. Terwijl ik werk komen de woorden ‘spelenderwijs’ en ‘lijnenspel’ opzetten. Ik vervang spelenderwijs door spelenderlijn. Zal ik die woorden dan ook maar uit het papier halen? Bij lijnenspel schrap ik de achtergrond weg, zodat het woord in het zwart verschijnt, bij spelenderwijs doe ik net het omgekeerde. Ik vind het boeiend om woord- en beeldtaal met elkaar te verbinden.

Een volgende stap is lijnen krassen op één blad waardoor een wereld vol zachtheid ontstaat. Omgeven door sterke ruige lijnen kunnen dunne soms nauwelijks waarneembare lijnen hun intrede doen. Het voelt goed, die ruige lijnen beschermen het meer ingetogene. Veiligheid biedt zich aan. Daarin kan het verborgene aantreden, datgene waarin het diepe zelf zich aanbiedt in een taal die universeel is.

Wit papier, daarop een zwarte of donkergrijze laag verf. Aan de slag met een etsstift om er iets van te maken.

Waarom krassen mij aantrekt? Het geeft een gekartelde lijn en doordat het in papier gekerfd is heeft het ook een dieptewerking. Het braam van het krassen aan de zijkant van de lijn schept een extra gevoeligheid.

Ik vertrek van één lijn. Een lijn die dun begint, in het midden aangroeit, en op het einde weer dun eindigt. Op een ander blad een andere enkele lijn: ze zet stevig aan, verfijnt naar het midden toe en eindigt weer in volle glorie. Twee keer een lijn, twee keer een vertaling van kwetsbaarheid, gevoeligheid, mogelijkheid van nuancering. Een hele wereld kan zich daarin schuil houden. Die lijnen staan daar bijna uitdagend zichzelf te zijn. Je kan er niet omheen,  ze eisen de ruimte op, ze confronteren in de naaktheid van hun essentie.

Die kraslijnen hangen in de eindejaarsexpositie van de academie. Ik kreeg al verschillende waarderende woorden daarover. Blijkbaar spreekt die kwetsbare soberheid aan.

Na een laag vernis moeten de wc-brillen alleen nog drogen en ze zijn klaar voor de tentoonstelling en verkoop. Wanneer ik ze deze avond terug in hun verpakking steek voel ik me wel fier over de prestatie: het was niet alleen leuk om doen maar het resultaat mag ook gezien worden.

Een eerste wc-bril is al verkocht, ja, aan een vriend van de café-uitbater van naast de academie waar we de laatste dagen nog iets gaan drinken zijn. Iedereen enthousiast en felicitaties voor de ontwerpster. Volgende week gaan we proberen buiten te schetsen als het weer het toelaat. Een bezoek aan Museum M is ook gepland. Ik denk niet aan de activiteiten deel te nemen, tenzij een hittegolf plots komt opzetten, dan waag ik me wel buiten. Museum M zal ik op een ander moment bezoeken want ik heb reeds andere plannen. Daarmee sluiten we het jaar binnen de academie af.

Hieronder de foto’s van de wc-brillen. Tussen haakjes staat de naam van de schilder waardoor men zich liet inspireren

   Simone Buedts (Magritte)

Geen belletje dat rinkelt? Bij mij ook niet toen ik voor de eerste keer over deze man hoorde. Karel vernoemde hem aan tafel. Hij had ergens iets over die man gelezen… was daar dieper op ingegaan en tenslotte werd het een litterair-filosofisch avontuur voor hem. Da Costa schreef een verdediging van zijn opvattingen in een vorm van autobiografie. We spreken over de jaren 1585 – 1640, ook al een tijdje geleden. Hij schreef die biografie in het Latijn, zoals gebruikelijk in die tijd. Het is geen lange tekst, eerder een pamflet. Omdat Karel echt wou weten wat die Da Costa te zeggen had en een (recente) Nederlandse vertaling niet voorhanden was… vertaalde hij de tekst dan maar zelf.

Dagenlang zag ik hem zitten achter zijn bureau: toetsenbord van pc binnen handbereik, het boekje van Da Costa bijna op schoot, links en rechts Latijnse woordenboeken, twee Franse en een Engelse vertaling ter vergelijking. Aan tafel kon ik de vorderingen volgen, de problemen die hij zich stelde, niet zozeer met de vertaling, wel met wat de inhoud te bieden had. Karel is een knappe kop als het over Latijn gaat, dan leeft hij op. Soms probeert hij me iets duidelijk te maken, maar Latijn is voor mij jammer genoeg een onbekend gebied. Maar naast problemen bij de vertaling kwamen er uit de tekst toch wel eigenaardigheden te voorschijn. Maar daarvoor verwijs ik door naar het blog van Karel.

Nadat de tekst door een vriend was nagelezen, besproken, verbeterd, nog eens herlezen, nog wat gesleuteld aan de vertaling was het mijn beurt om de tekst door te nemen. Kijken of het een leesbaar werkstuk is voor een buitenstaander. Eerst dacht ik: oei, wat moet ik met zo’n oude tekst beginnen. Gelukkig is het een soort biografie en dat spreekt me toch altijd wel aan. Al lezend krijgt de tekst me wel in zijn ban. Omwille van de correctheid van de vertaling om zo dicht mogelijk bij de  oorspronkelijk tekst te blijven, leest de tekst wat moeizaam. Ik kon het best volgen als ik de tekst in mezelf voorlas. Maar dan gaat een wereld open waarvan ik blij ben dat die ‘voorbij’ is. Je zal in die tijd maar aandurven om de heersende (ook in de zin van de macht hebben) godsdienstige overtuigingen in vraag te stellen, zowel bij de christenen als bij de joden.

Ondertussen bewonder ik Karel wel. Je moet het maar kunnen om zo’n oude tekst in een begrijpbaar en toch niet ver van de Latijnse tekst afwijkend Nederlands te vertalen… dat hij daardoor vergeet de verkeersbelasting te betalen, wie zal het hem kwalijk nemen.

Vanavond de wc-bril nog een laag vernis geven en het jaar van academie volgen, zit er voor mij op. Niet dat alle activiteiten voorbij zijn. Er wordt nog geschetst, kunstuitstappen georganiseerd … maar dat laat ik allemaal aan mij voorbijgaan. Met het regenweer blijf ik liever thuis. Aan mijn tekentafel geraak ik ook mijn enthousiasme kwijt. Natuurlijk mis ik dan het gezelschap van de collega’s, maar sommigen zie ik nog wel in de vakantie.

Het jaar is feitelijk veel te vlug voorbij gegaan. En volgend jaar moet ik mijn eindwerk inleveren. De doeken staan al klaar, de inspiratie is zich aan het opbouwen. Ik wil werken rond de gedichten van Pablo Neruda: Canto General. Het zijn een 350-tal gedichten, geschreven over verschillende jaren. De gedichten behandelen de geschiedenis van Zuid-Amerika, vanaf zijn mythisch ontstaan,over zijn kolonisatie en uitbuiting tot zijn bevrijding. Op 8 gedichten schreef Theodorakis muziek. Maria Farantouri zong ze, met haar prachtige en krachtige stem de wereld in. De gedichten werden in het Spaans geschreven. Ik behelp me met een vertaling van Willy Spillebeen en Bart Vonck. Dagelijks lees ik er wat in om er mee vertrouwd te raken. Ergens heb ik nog: ‘Ik beken, ik heb geleefd’ van Pablo Neruda liggen, zijn zelf geschreven biografie, dat wil ik terug opduiken en nog eens herlezen. Niet alleen inhoudelijk wil ik vertrouwd worden met het meesterwerk van deze Chileense dichter en nobelprijswinnaar, maar ik wil als het ware de sfeer aanvoelen, vertrouwd worden met de geuren en kleuren van de wereld van Neruda.

Ondertussen doe ik het wat rustiger aan mijn tekentafel. Enkele weken geleden ben ik met krassen begonnen, met de vraag: wat is een lijn, wat doet een lijn met een blad, met de ruimte. Ik borduur daar nu verder op, maar nu met Oost-Indische inkt op wit papier. Een van deze dagen zak ik wel eens af naar een of andere zaak voor schildersgerief en koop daar dan zwart karton. Met een laag witte verf erover kan ik dan terug aan de ‘kras’. Het is zowat zoeken naar het beste materiaal om mijn ideeën uit te werken. Het bezig zijn met de ‘lijn’ is erg ontspannend. Ik vergeet de regen en laat de zon vanuit het papier oplichten.

Daarbij liggen er nog heel wat ongelezen boeken op me te wachten, ben ik in augustus jarig en vraagt Tremarte (kunstmarkt in Tremelo), dat begin september plaatsvindt, om voorbereiding. Ik hoef ik me geen zorgen te maken om de volgende maanden in te vullen.

Ga ik op vakantie? Nee … daar heb ik feitelijk geen tijd voor.

Ze dirigeerde me naar de parking aan de zijkant. Ze: een vrouwelijke controleur van de Vlaamse Belastingsdienst afdeling verkeersbelasting. Ik stond er niet alleen en voortdurend kwamen er wagens bij. Met een gerust gemoed wachtte ik af, bij mij was alles in orde. Ze vroeg me mijn boordpapieren en nam mijn inschrijvingsbewijs mee naar de camionette die voor mij geparkeerd was. Even later kwam ze terug: mijn verkeersbelasting was niet betaald. Ik zei dat dit me verwonderde maar dat mijn man voor de betalingen instond. Lullig met zo’n klassiek verhaal naar buiten te komen, maar in feite was dit de waarheid. De belasting moest twee weken terug al betaald zijn. Feitelijk verwonderde het me niet echt dat Karel ten achter was met betalingen, dat gebeurt nog wel eens. Om zich achter de pc te installeren voor bankverrichtingen: geen van ons tweeën is daar gek op. Dan ontstaat er wat men noemt uitstelgedrag.

Er kwam op de gewone verkeersbelasting nog € 50 boete … en of ik onmiddellijk wou betalen? Waarom niet … alleen had ik niet zoveel cash bij. Maar via bankcontact ging het ook. Met de vrouw van de controle voor verkeersbelasting van de Vlaamse Belastingsdienst naar de camionette. Daar zitten twee vrouwen (blijkbaar een project van vrouwen) achter een laptop. Mijn begeleidster laat de anderen weten dat ik met bankcontact wil betalen. Er worden wat toetsen ingedrukt en een papier verschijnt. Uitleg wat de cijfers betekenen, bij wie ik terugbetaling kan vragen als mijn man ondertussen toch betaald zou hebben. Ik bemerk dat alle wagens die ze laten parkeren tot de groep behoren van ‘te laat betalers’ … het verwondert me dat het er zoveel zijn op zo’n korte tijd. Ik vraag gewoon omdat ik nieuwsgierig ben of de auto’s geselecteerd worden op hun nummerplaat. Een dame is zo vriendelijk daar bevestigend op te antwoorden. Dus ergens moet er langs beide zijden van de rijweg een verklikker staan die doorgeeft welke wagens er moeten uitgepikt worden. De technologie verslaat tegenwoordig elke ontduikingspoging. Knap toch, alleen jammer dat ik ook opgemerkt ben. In het vervolg zullen we wel beter op de vervaldatum letten, althans dat hoop ik toch.

Wanneer ik het voorval aan Karel vertel reageert hij nogal ontevreden, vooral die boete ligt hem zwaar op de maag. Waarom kan de belastingsdienst niet alle belastingen in één keer innen, dan moeten we maar één keer een inspanning doen om te betalen? Voor iemand die met zijn neus in boeken en zijn vingers op de pc zijn dagen vult, zijn ‘op tijd je belastingen betalen’ eerder iets wereldvreemds. Karel heeft meer dan gelijk … maar hij zal zich voorlopig moeten onderwerpen aan het huidig betalingssysteem.

Of ik zijn blog al gelezen heb? Neen, nog geen tijd gehad. Dan moet ik dan maar eens doen. Daarmee is de autobelasting weer voor een jaar van de baan.

‘Toen David zijn stem verloor’ is de titel van het stripverhaal dat ik meenam uit de boekenwinkel in Leuven. Ik ben gek van strips. De gewone strips, waarin de hoofdfiguur (of figuren) het ene avontuur na het andere beleven en zo het ene stripboek na het andere volmaken mogen er ook zijn. Het fantasierijke spreekt me aan en al tekenend kan je soms meer humor oproepen dan in woorden kan uitgedrukt worden. Maar mijn voorkeur gaat uit naar getekende verhalen die in de realiteit hun oorsprong vinden.

Judith Vanistendael heeft me erg aangegrepen door haar verhaal. Een bijna alledaags gegeven: iemand krijgt kanker. Wat doet dat met de persoon in kwestie, hoe reageert de omgeving daarop?

Het gaat dan om een complexe familiesituatie, een nieuw samengesteld gezin zeg maar. De oudste dochter bevalt dan van een dochtertje, ontstaan uit een ontmoeting ‘ergens onderweg’. Zijdelings komt dan een klassieke familie aan bod, waarvan een zesde kind op komst is. Elke figuur wordt met veel respect aanwezig gesteld. Elk van de personages gaat op een eigen manier om met het gegeven van de ziekte en ten slotte met de dood. Er is geen keuze voor een of andere weg als de beste. Alles wordt zo menselijk, zo echt, zo inleefbaar voorgesteld. Tegenover de spanning en het onafwendbare van de dood staat dan zoveel ontroerends, hoopvols. Soms kwamen de tranen me in de ogen. Prachtige tekeningen, soms zijn enkele lijnen voldoende om het diepste ervaren kenbaar te maken. Ook de aquareltechniek verhoogt de aanspreekbaarheid bij de lezer.

Ik kan dit boek alleen maar aanbevelen.

Toen David zijn stem verloor

Judith Vanistendael

ISBN9789054923367

Uitgeverij Oog & Blik / De Bezige Bij / Amsterdam

ze staan

in weerloosheid

bloedrood

uit te dagen

zomer

waar blijf je

zon verwarm ons

regen blijf weg

hun lied

niet gehoord

blad na blad

ontkleden ze zichzelf

nodeloze kleurenpracht

zullen vlinders

ooit

hen nog aandoen

zullen kinderen

verrukt om zoveel intensheid

ze nog tot ruikers vormen

zal het verhaal

later

van onmacht dood en levenskracht

nog tot taal komen 

Terug van weggeweest wil ik nog wat verder lezen in het boek waaraan ik begon op het terrasje in Leuven. Toch duurt het leesplezier niet lang. Ik wil ook een eerste aanzet hebben voor mijn wc-bril project. Gisteravond nam ik een wc-bril mee naar huis om die klus te klaren.

Het eerste dat ik doe: de wc-bril rauw schuren, anders pakt de verf niet. Acryl heeft een ruwe ondergrond nodig, niet dat gladde velletje van een nieuwe wc-bril. Gelukkig laat die plastiek zich gemakkelijk behandelen. Ik blijf bij mijn keuze: Magritte als leidraad. In een boek (wat dacht je) over Magritte probeer ik inspiratie te vinden. Onmiddellijk gaat mijn interesse naar een afbeelding van ‘De grote familie’ een doorwolkte duif tegen een donkere hemel boven de zee. Dat wordt de bovenkant van de bril. ‘Golkonda’,  een herhaling van eenzelfde type mannetje in verschillende grootte tegen lucht en huizen lijkt me goed voor de onderkant. Voor de zitting laat ik me leiden door de zee bij de duif. Zo, ik kan aan de slag.

Toch is het gemakkelijker gepland en uitgesproken dan uitgevoerd. Ik neem niet hetzelfde onderwerp. De duif wordt een grote wc-pot. De mannetjes worden wc’tjes in allerlei formaten. De bovenkant krijgt nog het opschrift: ceci n'est pas un Magritte’ mee, verwijzend naar ‘ceci n'est pas une pipe’ van ‘De twee mysteries. Ondanks dat de reproducties niet van topkwaliteit zijn, stel ik vast dat Mariëtte, los van zijn beelding, technisch bijzonder goed schilderde. Waaraan heb ik me toch gewaagd.

In de academie aangekomen, verliezen we geen tijd aan bijpraten maar duiken onmiddellijk ons project in. Sommige momenten is het hoorbaar stil. We voelen ons terug jong, de verbeelding aan de macht. Het doet deugd zo nog eens kinderlijk vrij voor zich uit te schilderen.

Maar de verflaag is zeer kwetsbaar, daar moet nog een laag vernis over. Iemand belooft daarvoor te zorgen. Dan kunnen we volgende woensdagavond onze brillen vernissen en tot ’s anderendaags laten drogen, zodat we donderdagavond de zaal kunnen ontruimen want zaterdag begint de tentoonstelling.

zitting

Of ik meewil naar Leuven. Wat een vraag. Natuurlijk ga ik mee, zeker als Karel dit zo uitnodigend vraagt en zeker als hij daarbij zegt dat we dan ergens iets gaan eten. Dat is nu toch wel een tijdje geleden dat we er samen op uit trokken.

Niet dat we ‘zomaar’ naar Leuven gaan, op uitstap. Neen, Karel moet dringend zijn boeken die hij ontleende aan de bibliotheek van Wijsbegeerte terugbrengen. Normaal handelt hij dat in zijn eentje af; hij neemt de bus naar Leuven, stapt naar de bibliotheek en komt een paar uur later, beladen als een ezel, met andere boeken terug. Waarom hij me meevraagt … gewoon omdat ik nu eens niet uit huis ben en omdat hij waarschijnlijk zin heeft om eens samen op stap te gaan.

Rond 11 uur nemen we de bus. Ik ben vergeten een boek mee te nemen. Geen erg, dan maar rondkijken. Naar mensen kijken is boeiend, vooral naar mensen op een bus. Bij het opstappen is er plaats zat. Een paar studenten zitten hun cursus nog eens te overlezen … hopelijk hebben ze thuis hard genoeg gewerkt, want ik denk niet dat ze op een half uur nog alles ingestudeerd krijgen. En allemaal zitten ze met een oortje in, waarschijnlijk geen gesproken cursus. Een jongere zit uitgebreid met een laptop op schoot en oortje, drie zitplaatsen in beslag nemen (een voor zijn rugzak, een voor zijn voeten en een om zelf te zitten). Hij straalt niet uit dat hij vlug een plaats zal vrij maken. Hij neemt met veel aplomb zijn ruimte in de samenleving in … hij zal nog veel moeten leren.

Ook wat oudere vrouwen reizen mee, bijna geen mannen. Eén man valt me wel op. Hoewel hij geschoren is, doet hij me denken aan een clochard: een gezicht getekend door het leven. Het grijpt me wel aan. Ik moet aan Arne denken. Zou ik hem ooit zo moeten confronteren hebben indien hij bij ons gebleven was? Nu draag ik een beeld mee van toen hij nog jong was, zonder dat het me verschrikt. Ik probeer mijn blik van dit gezicht af te wenden, straks voelt hij nog dat ik hem aankijk. Als hij in een paranoïde belevingswereld leeft zou dat de paranoia maar versterken.

Het is de eerste keer sinds de ondergrondse parking voor fietsers op het Fochplein uitgegraven en opgebouwd werd, denkelijk twee jaren terug begonnen, dat we weer de Bondgenotenlaan helemaal af kunnen rijden. Eindelijk komt deze werf aan zijn einde. Omdat men stadsmuren en graven van zoveel eeuwen terug bij de graafwerken blootlegde, werden de werken stilgelegd om de archeologen hun werk te laten doen. Archeologen blij, de middenstand sakkerde, de burgers werden het beeld gewoon van bulldozers en regenweer.

We gaan eerst eten. We moeten niet zoeken naar een restaurant, we gaan naar onze vaste stek. Meestal komen we hier eten. Een lekkere keuken, vooral de sausen zijn voortreffelijk, geen overdreven etiquette en betaalbare prijzen. We kiezen voor een visschotel, ook zoals gewoonlijk.

Een paar tafeltjes van ons verwijderd zitten drie personen, waarschijnlijk oma, opa en de kleindochter. Aan de klanken te horen die tot ons doordringen komen ze uit West-Vlaanderen. Dat merk je vaak in Leuven. Studenten die tijdens de blok in Leuven blijven worden dan door pa, ma of andere familieleden eens verwend op restaurant.

We genieten ervan. We nemen hier nog onze koffie na de maaltijd, betalen en gaan dan elk onze eigen weg. Karel richting bibliotheek en ik moet maar een paar meter stappen: de boekenwinkel bevindt zich naast het restaurant. Het is een van mijn favoriete tijdverdrijven:  in boeken snuisteren. De cover bekijken, de achterflap lezen. Ik ontdek een strip van Judith Vanistendael. Ik blader er in en wil hem direct meenemen. Ik kende Judith toen ze nog als een kleuter op de wereld rondliep, ze zat met mijn kinderen in de naschoolse opvang. Zo besef je ook dat de tijd je niet loslaat, wanneer die kleine ukken van toen plots volwassen vrouwen of mannen geworden zijn die een eigen weg uittekenen, bij Judith dan letterlijk. Gewoon als een vorm van nostalgie neem ik dit boek mee.

Dan zijn er nog een paar geschiedenisboeken die mijn aandacht trekken. Ik beperk mijn  aankoopdrang. Eens terug buiten wil ik niets liever dan een terrasje opzoeken om te wachten op Karel. En wat dacht je: in de zon bij een koffie een boek lezen natuurlijk. Van genieten gesproken.

De tekenaars hebben de ruimten om op te ruimen, te poetsen en te exposeren op het gelijkvloers gekregen. De schilders vind je op de eerste en tweede verdieping. Hoewel ik bij beide groepen actief ben, hou ik me op de achtergrond, niet uit bescheidenheid, maar omdat de jongeren meer energie hebben om te verven en poetsen dan ik. Niemand neemt het me trouwens kwalijk. Met veel zwier en verf worden de muren terug netjes gemaakt. Ongelooflijk hoe een jaar tekenen en schilderen sporen nalaat op de witte muren.

Bij het ophangen van de werken doe ik wel mee. Het vraagt niet zoveel fysieke energie en ik doe het nog graag ook. Brigitte, de docente, S. en ik gaan aan de slag. De anderen werken aan het wc-brillen project. Daniëlle heeft wc-brillen meegebracht die ze gesponserd kreeg van een firma. Gezellig zitten ze zij aan zij aan de paar tafels en krukjes die nog beschikbaar zijn. Danielle heeft niet alleen voor de wc-brillen gezorgd, maar ook voor een cake. Omdat hij nog warm is, haalt ze hem uit de folie: heerlijk die geur, dat gaat de koffiepauze dubbel aantrekkelijk maken. Veel tijd willen de collega’s niet verliezen, ze gaan onmiddellijk aan de slag. Even heb ik spijt niet mee te kunnen schilderen, maar morgen pik ik wel aan.

Met de drie ‘ophangers’ trekken we naar boven. We proberen elk werk goed tot zijn recht te laten komen: iemand ‘presenteert’ het werk, de twee anderen beoordelen of het op die plaats goed hangt, of het harmonisch in het geheel past … ja, nog iets meer naar links en neen, ik zou dat schilderij er niet naast hangen, beter iets anders proberen. Stilaan hangen meer en meer werken aan de muren en  verandert een kleurloze ruimte in een levendige expositiezaal. Zo kan iedereen fier zijn op zijn prestaties van het afgelopen jaar en met een goed gevoel de vakantie in trekken.

   de muren krijgen een beurt

   ook dat moet nog verdwijnen

   zo wordt er opgeruimd

   Brigitte komt even kijken

   zonder opkijken verder werken

   werkjes van eerstejaars krijgen een plaats

Voor afwasbakken en ramen bouwt men een muur met gyproc-platen, zodat extra ruimte ontstaat om werken op te hangen en waarachter meteen wat ezels, taboeretjes … gewoon de  huisraad van een goed draaiende academie  kan weggemoffeld worden. Daarna verft men de muren in smetteloos wit, een vreemde kleur in een academie, daarna kan de tentoonstelling opgebouwd worden.

Jan, de leraar, heeft er blijkbaar zin in. Hij organiseert de chaos tot een goed draaiend geheel. Eerst worden de werken van de verschillende leerlingen samengebracht tot stapels met hetzelfde thema en op de vloer uitgespreid. Iedereen probeert voorzichtig te zijn, nergens op te trappen en de werken neer te leggen zonder het onderliggende werk te beschadigen … houtskool en pastel krijgen zo vlug een ongewenste veeg, terwijl vingers wel eens sporen durven nalaten.

Jan heeft blijkbaar al nagedacht over wat waar en hoe hij de werken wil geëxposeerd zien. Een stapel met bomen in houtskool selecteert hij eerst, want niet alle werken kunnen aan de muur, en verwijst hij naar een hoek: de werken moeten onder elkaar hangen, de ruimte er tussen, boven en onder, links en rechts, juist afgemeten zodat ze zowel horizontaal als verticaal netjes op een rij hangen.. Vaardige handen passen, nieten … en herbeginnen indien nodig. Daarna wordt een andere stapel aangevat. Waar nodig worden de randen wat bijgesneden. Naarmate de stapels verdwijnen ontstaat er wat meer ruimte op de vloer. De leerlingen die een eindwerk maken krijgen een eigen stuk muur toegewezen om hun project daar te etaleren. Ik krijg ook een apart plekje. Als vrije leerling werkte ik aan eigen opdrachten die niet direct passen in het andere aanbod. Naarmate de muren voller hangen, verbetert de stemming: ’t is weer eens gelukt.

Om helemaal af te werken krijgt de vloer nog eens een beurt. Iedereen is tevreden. Het weekend van 16 en 17 juni kan wie graag wil komen kijken. Ergens komt nog eens een jury langs … waarschijnlijk omdat het zo hoort … maar ik begrijp de zin niet van dit bezoek of is het een soort inspectie voor de leerkracht?

Voor we aan de tentoonstelling toe zijn, zijn er nog wat activiteiten gepland. Hopelijk zit het weer mee en kunnen we buiten schetsen. En natuurlijk is er een etentje op het einde van het jaar: we moeten elkaar toch een goede vakantie kunnen wensen.

   keurig op stapeltjes gelegd

   eerst de werken naast elkaar leggen dan kan de selectie vlot verlopen

   overleg met Jan

   vaardige handen nieten de werken op de muur

   mijn hoekje bij de inkom

   vervolg van mijn aanbod

alsof de winter niet wil overgaan

zo blijf ik hangen in mijn angsten

van oud worden

dagen te gaan

van niet meer kunnen

traagheid

als dagvulling

ik zie de jongeren

mooi in hun toekomstig zijn

waar bleven mijn jaren

van mezelf tegemoet

ik kan het systeem

niet mild benaderen

godsbeelden

waanbeelden van kerkleiders

mannen

gif

verminkten mijn bewustzijn

groeiden uit tot een wereld

van tekortkomen

schuldgevoel

ondergedonkerd

door verleiding van

meizangen

kleurrijke processies

grootse verhalen

daarin paste het beeld van vrouw-zijn

in deugdzame gehoorzaamheid

dienstbaarheid

zichzelf vergeten omwille van het hogere

ik slikte alles in jeugdige onwetendheid

het leven zelf zou me leren

die taal als leugen

door pijn

eenzaamheid

en nu ouder wordend

leer ik de woorden spellen

die me bevrijden

die me inzicht geven in mezelf en de wereld rondom

ik vind vrede

om de rusteloosheid van vroeger

om het gemis

steeds aanwezig

het leven

een geschenk om te koesteren

Wakkerzeel is een deelgemeente van Haacht, een dorp zoals Werchter, met een kerk, daar rond enkele straten en nog veel groen.

In dat dorp woont Greet. Toen ze enkele jaren terug afstudeerde aan de academie voor schilderen, besloot ze om samen met drie andere schilderende vriendinnen een groepje te vormen dat elke week bij haar thuis samenkomt om bij de koffie de laatste nieuwtjes te vertellen en natuurlijk te schilderen.

Om de twee jaren kunnen kunstenaars tijdens een kunstwandeling hun werken ten toon stellen. Zo ook Greet, Catherine, Ana en Sabine. Ik ken ze alle vier vanuit de academie. Daarom dat ik ook dit jaar wou gaan kijken: benieuwd hoe ze in hun schilderen verder evolueren. Omdat de kunstwandeling nog geen 5 km betrof dacht ik ook de andere plaatsen te bezoeken, maar dat zou anders uitlopen. Niet alleen omdat uitgerekend zondag alles letterlijk uitregende, maar ik wou ook nog dringend wat afwerken voor de eindejaarsexpositie … en mijn oudste dochter belde dat ze langs ging komen, ze wist alleen niet welk uur het zou worden.

Daarom, in de namiddag even tijd gemaakt om op bezoek te gaan in het huis waar de vier vrouwen hun werken tonen. In Wakkerzeel zie ik veel volk op wandel, en dat laat zich ook hier voelen. Het is bijna aanschuiven. Neen, ze tellen de bezoekers niet, er is trouwens geen beginnen aan. Jammer dat het regent. Greet heeft een mooie grote tuin … daar kan je nu alleen maar naar kijken en je paraplu achterlaten. Binnen is het gelukkig warm.

Het huis van Greet heeft een grondige beurt gekregen, alles staat netjes op zijn plaats, er is ruimte in overvloed. Daarin komen de werken van deze vrouwen tot hun recht. Er is veel zorg besteed aan de presentatie. Tot zelfs op het boekenrek vind ik bewerkte ‘kaartjes’ van Ana: haar wijze van protest tegen het huidig cultuurbeleid in Vlaanderen.

De vier vrouwen zijn erg verschillend in de manier waarop ze werken, maar één ding hebben ze gemeen: ze werken allen rond een thema dat hen al jaren boeit. Sabine blijft gebeten door Afrika, Ana gaat steeds dieper in op ‘mensen’, Catherine verdedigt de natuur en Greet? Greet is overgeschakeld naar fotografie en tussendoor schildert ze nog. Haar dada: de straat en de leefbaarheid voor de concrete mens. Jammer dat ze niet thuis is, maar ze ging met de fiets ergens heen.

‘k Ben blij langs te zijn gegaan. Een babbel kan natuurlijk niet lang duren, daarvoor komt het volk te overvloedig aanzetten. Toch tijd genoeg om de vriendschap te hernieuwen. ‘k Hoop dat ze vanavond kunnen nagenieten.

… en wie zie ik op haar fiets komen aanzetten wanneer ik terug naar de auto stap: Greet. Even tijd nemen voor elkaar. Ik wens haar heel oprecht proficiat.

Daarna de auto in en naar huis: wat ik onderbrak verder afwerken en wachten op mijn dochter, die even later laat weten dat ze op een andere dag zal komen. Zekerheden zijn er niet in het leven, wel weet ik dat ze mij graag ziet en ik haar. Ik kijk uit naar de volgende afspraak.

Vrijdagavond: opening van de fototentoonstelling van Hugo Delvaux. Met T. afgesproken dat ze ook komt. Het is al een tijdje geleden dat we elkaar zagen, dus hoog tijd om eens bij te praten.

Goed op tijd vertrekken … vergeet ik toch mijn T-shirt van ‘Gesigneerd’ aan te trekken. De anderen van Gesigneerd lopen te pronken met hun T-shirt, duidelijk aantonend dat ze een ploeg vormen. Dat is oud worden, steeds meer en meer dingen vergeten. Erg is het niet, zolang ik mijn autosleutels maar vind.

Het aanbod van drank en versnaperingen is altijd overvloedig. Met een glas wijn in de hand stap ik naar de verzamelplaats ondertussen van de versgesneden groenten nemend, vooral de dipsaus is overheerlijk. Omdat het centrum in volle verbouw is, verschilt de locatie van de toespraken met die van de tentoonstelling. Straks zullen we doorheen verschillende gangen naar onze bestemming geloodst worden.

Dan zie ik T. toekomen. Ze ziet er goed uit. Zoenen en ze sluit zich bij ons groepje aan.

Met het mooie weer worden we op een binnenkoer gevraagd: de gebouwen rondom zijn van het oorspronkelijke klooster. De directeur geeft wat uitleg over het leven binnen deze gebouwen en de betekenis van de driemaandelijkse tentoonstellingen voor de bewoners. Ook de twee inwonende kunstenaars krijgen aandacht. Daarna zegt Ann, de voorzitster van Gesigneerd, iets over de werking van Gesigneerd en hoe de tentoonstellingen binnen de geriatrie daarin passen. Tenslotte leidt Wiske, de schepen van cultuur die de burgemeester vervangt want moest ergens anders optreden, Hugo Delvaux in. Komt het omwille van het goede weer, of werkt de wijn reeds of is iedereen gewoon in een schitterend humeur … de sfeer is feestelijk, er wordt gemakkelijk gelachen, terwijl de glazen bijgeschonken worden.

Daarna loodst de directeur ons naar de gangen waar de foto’s ophangen. Het  lukt me om de foto’s te bekijken en met T. te praten. De foto’s zijn prachtig. Hugo heeft tijdens zijn voorstelling wat technische uitleg gegeven over sluitingstijd (of was het openingstijd) … maar helaas ben ik een buitenstaander. Maar van de foto’s geniet ik volop. Wat ik wel begreep: door een lange openingstijd (of was het nu sluitingstijd) te nemen, verdwijnen bewegende beelden, vb. vogels of mensen, en blijft alleen de structuur over, vb. gebouwen. ‘Essentie’ is het woord dat voortdurend bij mij opduikt. Wie gelegenheid krijgt om langs te gaan: doen, het is de moeite waard.

Terug naar de binnenkoer waar de anderen reeds zitten. Ik heb niet veel zin om na te blijven: de laatste dagen was het uithuizigheid troef, nu voel ik nood om me naast Karel in een zetel te laten ploffen met verstand op nul. Zelfs het nieuws mag nu aan mij voorbij gaan.

Van het internet geplukt:

Colitis ulcerosa is een chronische darmontsteking. Personen die aan deze ziekte lijden hebben dikwijls last van diarree en buikpijn. De Vlaamse patiëntenvereniging voor mensen met inflammatoire darmaandoening (IBD) organiseert op 22 en 23 september een tocht naar de Mont Ventoux. Met de beklimming te voet of per fiets willen leden van de Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging aantonen dat mensen met een chronische darmziekte met een goede behandeling en begeleiding ook grenzen kunnen verleggen. Naast de patiënten gaan ook hun artsen de sportieve uitdaging aan. Professor Gert Van Assche: We willen meer aandacht en begrip voor die ziekte omdat heel wat patiënten zich misbegrepen voelen. Aan onze patiënten zie je vaak niet dat ze ziek zijn, terwijl ze toch moe zijn of toch heel wat klachten hebben, zegt de gastro-enteroloog van het UZ Leuven. Aan het Ventoux project wordt ook een wetenschappelijk onderzoek gekoppeld. Drijvende krachten achter het project zijn Daniëlle Staes en Frieda Wieme. De peter en meter zijn Sven Nys en Tia Hellebaut. (Uit het nieuwsblad)

Het doel van dit Ventoux-project is enerzijds bewijzen dat je ook met chronisch inflammatoir darmlijden nog sportieve uitdagingen kan aangaan en anderzijds de problematiek algemeen in de kijker plaatsen teneinde meer begrip te krijgen en aandacht te vragen voor meer onderzoek naar oorzaken en behandeling, betere voorzieningen/ aanpassingen en begrip op de werkvloer.

Vanwaar die lange inleiding? Toevallig zit Danielle in onze avondklas schilderen. Om het project te promoten vroeg ze onze medewerking. Omdat mensen die aan deze ziekten lijden nogal last hebben van diarree worden ze dikwijls beperkt in hun uitgangsleven: niet altijd zijn er wc’s beschikbaar. En of we geen zin hadden om elk een wc-bril te beschilderen, vertrekkend van de stijl van een bepaalde kunstenaar. Die artistieke wc-brillen zouden dan later geëxposeerd worden en nadien verkocht aan de hoogste bieder. De opbrengst zou naar de vereniging gaan.

Het beschilderen van de wc-brillen staat op de planning van de komende weken. Omdat we de vorige dag goed doorgewerkt hebben bij de opruim en poetsten van onze toegewezen ruimten, kunnen we ons vandaag bezig houden met schilderen. Enkelen zoeken een hoekje op waar ze hun schilderij nog willen afmaken, anderen halen papier en kleurpotloden boven: zij gaan een eerste ontwerp maken voor een culturele wc-bril. Na wat geroezemoes en bespreking met de leerkracht hoe ze hun wc-bril willen uitwerken wordt het muisstil. Het doet me denken aan de tekenles in de lagere school. Geconcentreerd zit ieder eigen ontwerpen uit te proberen, alleen het puntje van de tong tussen de tanden ontbreekt nog. We hebben afgesproken tot 21 uur te werken en dan samen nog iets te gaan drinken.

E. verhuist over enkele weken. Ze heeft de sleutel van het appartement gekregen, maar er moet eerst geschilderd worden. Ik hoor hoe ze met enkele jongere vrouwen afspraken maakt: die dag dat uur gaan ze er aan beginnen. E. moet alleen nog maar voor de benodigdheden zorgen. ‘k Vind het jammer dat ik niet meer mee kan doen. Want ook dat is naar de academie gaan: mensen leren kennen, vriendschap ontwikkelen en waar het kan elkaar helpen. Ik duim dat alles vlot verloopt: een jonge vrouw die een eigen weg gaat, goed zo!

En mijn eigen ontwerp? Dat zit al in mijn hoofd. Ik denk aan ‘ceci n’ est pas une pipe’ van Magritte. Ik kijk er al naar uit om te beginnen. Het resultaat krijg je hier wel te zien.

we duiken de dagen in

alsof we alle toekomst hebben

maar

de tijd zal ons verslinden

onbarmhartig

we weten

dat leven

ook einde betekent

deadline onbepaald

de vurige dagen van

leven

grensdoorbrekend

zoeken naar

wat verzwegen werd

aanklacht

de wereld veranderen

verworden

tot

een ziel in duizend prismakleuren

van mededogen

toch jezelf worden

koffie met een chocolaatje

graag

samen oud worden

toekomst

getemperde belofte

In de laatste mail naar Maria beloofde ik voor haar een standbeeld op te richten. Omdat ik niet in steen kap, zal ik het met woorden moeten doen … en op mijn spelling passen.

Maria is een vriendin van Karel. Hun families hadden nauwe banden. Karel probeerde in Antwerpen bij zijn lessen Latijn en Grieks het niet beter te weten dan de leraars. Wat was hij toch een vreemd jongetje. Veel te slim, zeker voor zijn leeftijd … en hij hield het niet voor zich. Leraren die een kind dat slimme vragen stelde konden waarderen (die zijn er ook) konden met Karel alle kanten uit. Wie die veelvrager vermoeiend vonden waren te beklagen. Het was een hebbelijkheid die hij al manifesteerde aan de rokken van zijn moeder. Het arme mens had er een dagtaak aan om de vragen van haar jongste zoon op voor hem voldoende wijze te beantwoorden.

Omdat het college in Eeklo niet meer aangepast was voor zijn onrustige geest verhuisde hij naar Antwerpen en daar bloeide hij open. In het weekend ging hij naar een bevriende familie: inderdaad bij de ouders van Maria. Hoewel daar al een bende kinderen aanwezig was: zeven eigen kinderen en vaak nog vriendjes en vriendinnen, kon die jongen er nog wel bij. De moeder van Maria was gekend om haar ‘open deur’ en aan tafel was er altijd nog wel een extra plaats bij te maken: iedereen diende maar wat dichter bijeen te schuiven. Denkelijk heeft Maria dat van haar moeder geërfd: iedereen weet dat het bij Maria een zoete inval is en wie langskomt … een kop koffie is zo gemaakt. En bij die kop koffie hoort ook een babbel en daarmee gezelligheid.

Sindsdien kunnen Maria en Karel het goed met elkaar vinden, maar ieder gaat zijn weg en verliest de ander een beetje uit het oog. De families houden nog wel contact en daardoor weet je van het trouwen, kinderen krijgen en alle akkefietjes die het leven kleur geven.

Ondertussen heeft Maria het diploma van onderwijzeres behaald en gaat aan de slag. Hoeveel generaties kinderen heeft zij leren lezen, rekenen … en breien niet vergeten.

Ze verloor plots haar man. Toen ze op pensioen ging leerde ze met de pc werken. Echt iets voor haar. Was er niemand op de koffie, dan maar e-mailen. Tussen door zocht ze ook wat op internet, ontdekte Karel zijn blog … hé, ben jij Karel van toen? Sindsdien is de jeugdvriendschap uitgegroeid tot een diepe warme vriendschap. Ik leerde Maria ook kennen … en meteen konden we het erg goed met elkaar vinden.

Maria leest de blogs … en Maria zou Maria niet zijn als haar ‘beroepsernst’ niet boven kwam drijven. Met haar allesziend arendsoog ontdekt ze de grote en kleine fouten. Vooral de spellingsfouten (je mag ook spellingfouten schrijven) moeten eraan geloven. En keer op keer tikt ze me op de vingers als ik ergens weer een dt-fout gemaakt heb. Wanneer ik een mail van Maria zie verschijnen voel ik het schaamrood al naar mijn wangen stijgen: weer een blunder die wordt aangeklaagd. Dat aanklagen gebeurt met zoveel verve dat ik soms zit te schateren van plezier achter mijn toetsenbord. Want naast een kritisch oog heeft Maria enorm veel zin voor humor, ook met woorden. Ik bewaar al haar e-mails: grote en kleine parels van vriendschap. Ik ben een slechte leerling, ik weet het. Toch gebruik ik de spellingscontrole, lees ik mijn teksten nog eens extra na om te vermijden dat Maria weer in actie moet schieten. Maar helaas …

Met deze blog wil ik Maria bedanken voor haar onuitputtelijk geduld om haar hardleerse leerling toch te blijven volgen, op fouten te wijzen … en te overstelpen met vriendschap. Aan haar tafel is er altijd plaats. Dank je wel Maria

Het academiejaar zit er op: nu worden voorbereidingen getroffen voor de eindejaarstentoonstelling. Dit betekent: opruimen en poetsen. Gezien ik deelneem aan drie klassen (twee schildersgroepen en een tekengroep) mag ik alles in drievoud doen. ‘k Heb dan het voordeel dat ik drie keer een eindejaarsfeestje mag meemaken.

Het is wel nodig dat het gebouw en de aankleding eens grondig aangepakt wordt. Ongelooflijk wat er zich tijdens het jaar opstapelt: dozen en dozen papierafval, glazen potten en plastieken kommen van allerlei formaat, verharde borstels, tekenpapier waar een kleine tekening op gemaakt is of een stuk uit gescheurd: niemand die het nog wil gebruiken. Ik recupereer het, ik zal het in stukken snijden en gebruiken als schetspapier. Ik kan het echt niet aanzien dat er goed materiaal wordt weggegooid … heeft dit te maken met de schaarste van de (na-)oorlogsjaren?

Ook de schildersezels worden aangepakt: hier een schroef bijgedraaid tot ze weer stevig op haar plaats zit, daar een losse plank weer op zijn plaats gehamerd en wat echt herstel nodig heeft wordt apart gezet: daar zal een klusjesman zich over ontfermen. De academie wordt zeer intensief gebruikt en dat merk je aan de slijtage op het einde van het jaar

Ik erger me vaak aan de wijze waarop met materiaal omgesprongen wordt. We zijn zo gewend aan overvloed. Ik voel me dan een ouwe zeur. Het eerste dat ik kinderen zou leren is borstels uitwassen zodat die een volgende keer nog kunnen gebruikt worden. Natuurlijk zijn het goedkope borstels en elk jaar krijgen de leerkrachten een nieuw budget voor aankoop van benodigdheden. Het snijdt als het ware in mijn huid als ik ontdek hoe een pot verf versteend achterblijft omdat hij niet goed gesloten werd … en het zijn dan geen kinderen die onachtzaam waren.

Om het over een andere boeg te gooien: na de opruim komen de creaties aan bod. En dat is dan iets om enthousiast over te zijn. Ieder brengt zijn productie van dat jaar mee en de leerkracht kiest daar enkele werken uit.

Voor mij komt het einde veel te vroeg, het jaar is omgevlogen. Thuis werk ik natuurlijk ook, maar het geeft een verschil met de academie. Naar de academie gaan geeft structuur aan mijn dagen, ik kan er anderen ontmoeten, leer bij door opmerkingen van de leerkrachten, door anderen aan het werk te zien. Thuis werken is een grotere uitdaging. Zal ik inspiratie genoeg hebben? Deze vakantie moet ik mijn eindwerk voor schilderen voorbereiden. Zal het me lukken?

Maar wat zou ik me nu al zorgen maken. Dan denk ik: laat maar komen. Niets moet, alles mag op mijn leeftijd. En met zo’n stralend zomerweer ga ik me niet ongelukkig laten maken door zorgen die geen zorgen zijn. Genieten van de warmte, het licht en wellicht overvolle dagen vol creativiteit. Wat kan ik mezelf beter toewensen.