Einde van het academiejaar. Twee proclamaties die op hetzelfde uur beginnen: moeilijk maar niet onmogelijk om op beiden een goede dag te gaan zeggen.

Eerst trek ik naar Werchter: enkele mensen van de tekenklas en schilderklas hebben hun eindwerk gemaakt. De tentoonstelling heb ik al gezien: eerst helpen opbouwen en zondag een extra bezoek gebracht om als toeschouwer te genieten van het aangeboden werk.

Nu ga ik naar de academie om de afgestudeerden een beetje te vieren. Dat mag wel, het duurt vijf of zes jaar voor het zo ver is.

Christel is me komen ophalen. Gelukkig kan de proclamatie op de gazon achter het gebouw plaats vinden, het regent niet en aan de wind moeten we maar wennen. De leerkrachten zijn er, behalve twee die in een andere academie op dit uur moeten lesgeven. Ook ontdek ik de burgemeester en nog iemand uit de gemeentepolitiek. Zijn er verkiezingen op komst? De directrice van de Hagelandse Academie, waartoe Werchter behoort, lanceert de plechtigheid met een kort (gelukkig!) inleidend woord, daarna komt de schepen van cultuur aan de beurt waarna de naamafroeping van alle eindejaarsleerlingen begint:6de studiejaar lagere school, 6^de middelbaar en het volwassenenonderwijs. Erg origineel is het allemaal wel niet, ‘k zie er al tegen op om dat volgend jaar voor schilderen te ondergaan. Gelukkig maakt een kus van de juffrouw of meester dan veel goed.

We blijven niet voor een glas wijn, we trekken naar Heist-Op-Den-Berg. Chris Perdieus (vroeger collega in de academie en nu nog altijd lid van kunstkring ‘Gesigneerd’) studeert daar af in de 2de specialisatiegraad tekenkunst. Over haar eindwerk schreef ze zelf:

Een kinderboek zou het worden! De reden waarom ik 9 jaar geleden de academie te Werchter binnen stapte, om vervolgens in Heist-op-De-berg met de specialisatiejaren bij Eef af te ronden.

Met mijn tekeningen en een eigen verhaal ging ik op zoek naar een uitgever, want ik wou voor een ècht boek gaan. Een ISBN-nummer, een barcode en een uitgeverij op mijn boek, dat was echt.

En zo mocht ik mijn werk voorleggen bij uitgeverij Casalittera. Met het antwoord: ‘Als u een uitgever zoekt, dan hebt u een gevonden’ was ik vertrokken.

Toen de tekeningen en de tekst klaar waren, begon de moeilijke karwei van het vormgeven waarbij ik de hulp kreeg van een tekencollega en mijn man. Kastaar, de kater uit het verhaal werd een knuffelbeest en de poetsmobiel een D3-replica. Er werd ook een toestel aangekocht om buttons te maken met taferelen uit het verhaal. Tevens werd er een sponsor voor klaprozenzaad gezocht en gevonden. Het verhaal speelt zich immers af in de KLAPROZENstraat.

Er zijn 200 zakjes met opdruk gemaakt en gevuld met klaprozenzaad. Deze worden bij de eerste 200 boeken meegegeven. De eerste druk wordt een oplage van 2.000stuks. Het plan is dat er daarnaast 5 boeken naar de Brailleliga worden gestuurd om de tekst in Braille om te zetten.’

En zo vinden we Chris in de Kloosterkapel, naast nog acht andere exposanten die hun eindwerk aanbieden. Prachtig werk en leuk gepresenteerd; zo wordt een nog aanwezige biechtstoel ook betrokken in de expositie. Ik krijg meteen zin om me te laten inschrijven voor die specialisatiejaren, maar dat zal nog even duren.

Chris heeft het druk, begroet vrienden, tekent het ene exemplaar na het andere. Na de intense maanden waarin ze naast een druk gezin nog de uitgave van dit boek voorbereidde, kan ze nu haar eerste boek aanbieden. Het boek mag gezien én gelezen worden. Het verhaal zou ècht kunnen plaatsvinden. Het thema: natuur contra poetswoede met ontzettend veel knipogen naar situaties die nog al eens voorkomen. De illustraties zijn prachtig, vol humor. Dit boek geeft niet alleen kijk- en leesplezier aan kinderen, ook volwassenen vinden er hun gading.

Het is een hebbeding dat ik graag naast mijn betere stripverhalen zet.

De knal in de straat

Chrisper

ISBN 978-9-491538-00-1

D/2012/12.934/1

NUR 282, AVI 5

Uitgeverij: Casalittera

Zaterdag neem ik deel aan een workshop waarin een groot doek van 2 m x2 m beschilderd wordt. We zullen schilderen op moderne muziek, zoals bv. ‘Le Sacre du Printemps’ van Stravinsky. Ik ben enorm enthousiast. Thuis kan ik niet echt goed op zo’n grote oppervlakten schilderen, daarvoor moet je toch een atelier hebben dat aangepast is.

Ooit kocht ik mij een overschot van een linnen rol van 2 m x 2 m, een koopje. Ik dacht daar een viertal kleinere doeken uit te maken, maar dat bleef een ‘voornemen’. Nu dacht ik: als ik eens aan de slag ga in het bijgebouwtje aan de garage. Het is de ruimte waar Karel zijn timmergerei opbergt. Het is er nogal opeengestapeld: tijdens de winter nemen we niet veel tijd om op te ruimen. Eerst opmeten of het de moeite loont op te ruimen, ik moet minstens een plaats kunnen maken van 2,5 m x 2,5 m. Met meter in aanslag bekijk ik de ruimte, indien dit weg, dat opzijgeschoven krijg ik toch wel iets van die afmeting vrij. Bij nameten maak ik innerlijk een sprong in de lucht: 2,30 m x 2,30 m, op deze oppervlakte moet het lukken. Nadien kan ik de vrijgekomen ruimte dan benutten om me te installeren voor olieverf. Karel vindt olieverf nogal doordringend rieken, dus doe ik dat buiten … of in het bijgebouwtje.

Ondertussen heb ik de CD van ‘Le Sacre du Printemps’ opgezet. Die muziek ligt me wel. Ooit heb ik eens een uitvoering op die muziek van Het Ballet van de XXste Eeuw onder leiding van Maurice Béjart meegemaakt. Grandioos.

Karel en ik hebben de slechte gewoonte van weinig weg te gooien zolang er plaats is om het te bewaren. Een naoorlogse reflex zeg maar. Soms heeft dit wel eens leuke gevolgen, zoals nu. Met overschotten van spaanderplaat formeer ik een vierkant met de gepaste afmetingen. Het vraagt wel wat zoeken om de platen zo te leggen dat er niet al te veel lege ruimtes ontstaan. Maar het lukt me. Eerst leg ik een groot plastieken folie als onderlegger, want je weet nooit waar die overschotten van spaanderplaat nog voor kunnen dienen. Ik haal het linnen doek uit zijn vergetelheid. Dit doek moet nog geprepareerd worden: eerst beenderlijm erop en daarna een laag gesso, een primerverf. Ik spreid het doek open en pin het vast met de nietmachine: door het te bewerken met beenderlijm en gesso heeft het de neiging om te krimpen, als het vastgeniet is zal het mooi gespannen staan na de bewerking en dat is leuk om op te werken.

De beenderlijm heb ik reeds gisterenavond in het water laten zwellen. Nu nog in ‘bain marie’ helemaal laten smelten tot een vloeiende dunne brij en dan op het doek smeren. Ooit kocht ik in het SPIT (een winkel voor herbruikbare goederen) twee potten die voor dit karwei kunnen dienen. Het is de eerste keer dat ik dit alleen doe en ‘k vind het toch wel spannend. In de academie wordt elk jaar aan de nieuwelingen de kans gegeven dit procedé te volgen, vanaf een doek opspannen op een lijst tot het prepareren met beenderlijm en gesso. … maar tegenwoordig koopt iedereen klaargemaakte doeken op een lijst. Je hoeft niet altijd linnen doeken aan te kopen en dan vallen de prijzen wel mee.

Denkelijk heb ik veel te veel beenderlijm in het water gezet. Ik schep drie vierden in plastieken kommetjes die ik bijhoud van voedingswaren. Ik hoop dat de beenderlijm terug uitdroogt zodat dit later opnieuw gebruikt kan worden. Nu water bij de resterende beenderlijm, de grote kom vullen met water en ze plaatsen op een afgedankt fondueonderstel (gelukkig dat we dit niet weggooiden), de kleinere kom met de beenderlijm erin, vuur aan zetten en roeren. Het duurt wel lang eer het water warm wordt: dat was ook de reden dat we dat onderstel liquideerden. Maar uiteindelijk lukt het me de beenderlijm om te zetten in een vloeiende brij.

Ik moet denken aan mijn vader. Ik herinner me nog als kind, dat ik hem bezig zag met een roodbruine pot, ik vond het wel een mooie kleur, in een andere pot te warmen en waaruit een vieze lucht kwam. Nu weet dat hij beenderlijm klaar maakte. Het ontroert me.

En dan waag ik me op het doek. Met een grote borstel zet ik het doek in. Ik heb het gevoel, dat de beenderlijm de juiste dikte heeft en dat het me gaat lukken.

Het is ontzettend warm geworden en met al die ongewone bewegingen voel ik het zweet langs mijn gezicht en rug lopen. Maar ‘k ben ontzettend tevreden. Dat doek lag al jaren lang onbenut en nu moet ik alleen nog wachten tot het opdroogt om er een laag gesso op te zetten en dan kan ik beginnen schilderen.

Door het doek in het bijgebouwtje te prepareren heb ik me al vertrouwd gemaakt met de afmetingen, dat zal me helpen in de workshop. Ook de muziek is me nu wat vertrouwd. Ik kan bijna niet wachten, ik lijk een klein kind dat uitziet naar een schoolreis.

Twee maanden geleden spraken Christel, Frieda en ik af dat we samen naar Oostende zouden gaan om de expositie van Anne-Mie Van Kerckhoven in het museum voor moderne kunst (Mu-zee) te bezoeken. Ze werkt veel met collages en dat wilden we wel eens zien. We zouden onze mannen proberen meekrijgen, zodat we er een uitstap van konden maken: eerst een flinke wandeling, dan lekker eten en dan naar het museum voor wie wil, wie niet meegaat, kan iets anders doen.

Ludo, de man van Christel neemt verlof, Karel wil voor één dag zijn pc wel thuis laten maar jammer, de man van Frieda gaat niet mee, hij moet elders optreden.

De aanloop naar die dag is weerkundig niet zo schitterend: alle dagen regen. Maar we blijven optimistisch: aan zee is het vaak goed weer terwijl het in het binnenland regent.

Om kwart voor negen komen Christel en Ludo ons ophalen. We rijden samen naar Aarschot, daar zal Frieda ook zijn. Ongelooflijk wat een massa auto’s op en rondom de stationsparking staan te wachten. Gelukkig vindt Ludo nog een plaatsje: zo moet hij niet rond gaan toeren. Die eerste hindernis is genomen, we zijn tijdig op de afspraak.

Frieda wacht reeds op ons, maar tijd voor een koffietje is er niet meer. Dat stellen we dan maar even uit. Eerst naar Leuven en daar overstappen op de trein richting Oostende. De trein zit overvol. We vinden geen plaats meer. Iedereen zal gedacht hebben zoals wij: na negen uur kunnen 65-plussers voor € 5,20 om het even waar naar toe en terug. We blijven dan maar in de inkom staan. De eerstvolgende plaats is Brussel-Noord en daar zullen er wellicht wel wat mensen uitstappen, zodat we de rest van de reis zittend kunnen doorbrengen. En dat lukt ons. Maar de massa vermindert niet. Zelfs de middengang van de trein moet dienst doen als staanplaats en daartussen wringt zich dan de kaartjesknipper. Op een bepaald moment wordt in beide landstalen afgeroepen, dat men moet oppassen voor gauwdieven. Even een moment van onbehagen. Met hoeveel mensen zitten we op deze lange trein? Wellicht evenveel als de bevolking van een klein dorp.

Voor we vertrokken heb ik aan Frieda gevraagd of ze boterhammen wou klaar maken: voor ieder een heerlijk sneetje brood met van die lekkere kaas en sneetjes zure augurken. Dan hoeven we niet direct naar een restaurant uit te kijken bij aankomst wegens te grote honger en kan er nog een flinke wandeling af. Bij onze vorige gezamenlijke reis had Frieda ook boterhammetjes mee en dat bleef als een heel heilzame herinnering in het geheugen hangen. Na Gent, wanneer er wat meer ruimte ontstaat, haalt Frieda de boterhammetjes boven. Christel en ik laten ons niet bidden, maar de mannen hoeven niet. Wacht maar tot we wandelen … dan moeten ze niet afkomen om te stoppen omwille van grote honger.

Ook in Oostende wordt het stationsgebouw gerenoveerd. Tegenwoordig kan je je hoofd niet buiten steken of je wordt geconfronteerd met wegenwerken en renovaties. We zoeken een terrasje op: een koffie zal smaken. Meteen kunnen we dan even overleggen voor het verder verloop van de dag. Heerlijk zo’n kop koffie en nog een chocolaatje én een koekje toe.

We vertrekken voor een fikse wandeling. De werken aan “’t Klein Strand” zijn nog volop bezig. Toen we vorige keer hier waren stond het hier ook al op zijn kop. Maar even verder kunnen we naar het strand. Christel en Frieda gooien de schoenen uit, ik trek sportschoenen aan, op blote voeten in de natte strook naast het water lopen lijkt me veel te koud. De mannen hoeven geen vestimentaire wissel. De lucht is helder, zelfs de zon is van de partij, maar de wind is wel wat fris. Daar hebben we op gerekend. We genieten ervan. Golfbreker na golfbreker trekken we over. We giechelen onder elkaar of de mannen het nog wel kunnen volhouden zonder dat boterhammetje, maar die geven geen krimp en laten het aan ons, het zwakke geslacht, over om te beslissen wanneer we rechtsomkeer maken. We geraken ook aan het einde van onze reserves en besluiten een restaurantje te zoeken. Eerst terug golfbreker na golfbreker maar nu met wind tegen. Wanneer de restaurantjes in zicht komen trekken we de dijk op. We vinden de prijzen nogal duur uitvallen, terwijl er nergens nog een plaats aan het venster is dat ons uitzicht biedt op zee. Dan maar meer naar de binnenstad. We vinden iets dat ons aantrekkelijk lijkt. De keuze is rap gemaakt: we gaan ieder voor de dagschotel. Daarbij nog een fles heerlijke frisse witte wijn. Onze uitstap kan niet meer stuk.

Iets over drie zoeken we het museum op en trekken de mannen terug naar het strand. Er blijkt iets niet te kloppen met de reisweg die de eigenares van het restaurantje ons meegaf. Opnieuw vragen dus: we moeten terug vanwaar we komen en een andere richting uit: via het park, enz. Frieda woonde als kind in Oostende en ze heeft nog een fotootje waarbij ze als zevenjarige met haar zusje voor het uurwerk staat. Dus daar plaatsen we haar opnieuw voor: nostalgie van meer dan 50 jaren terug.

We bereiken zonder verder verloren lopen het museum. Ingangskaartjes kopen. De bediende aan de balie legt ons uit dat bepaalde delen van het museum niet toegankelijk zijn, maar de rest kunnen we wel zien. Wat opvalt: we zijn de enigen die hier rondlopen … en nergens vinden we waarvoor we kwamen, nl. de collages. Wanneer we iemand van het personeel aanspreken die daar toevallig passeert weet die ons te melden dat die tentoonstelling reeds eind mei afgesloten werd. Wat een afknapper. Waarom heb ik het niet gecontroleerd op internet en gewoon de uitspraak geloofd van iemand die vertelde dat het nog tot het einde van de vakantie te bezichtigen viel? We kunnen wel enkele werken van de vaste collectie zien, maar voelen ons bedot. Waarom sluiten ze dit museum niet als er toch niks speciaal te bekijken valt?

Wanneer we terug aan de balie staan vragen we of we ons geld niet kunnen terugkrijgen, dat we ons bedonderd voelen. De bediende heeft er alle begrip voor, maar neen, geld terug kon niet, we kregen reeds een speciale korting.  Hoe gaan we dit aan de mannen meedelen: speciaal naar Oostende komen om een expositie te bekijken die al afgelopen is.

We gaan nog even langs de boekenwinkel … en ik vind daar een boek(je) dat me wel boeit voor € 0,50 daarmee is de entreeprijs wat verzacht. Nu we nog tijd zat hebben willen we naar het station gaan en daar nog iets drinken. Het is niet zo ver lopen en dat valt mee: het stappen laat zich wel al voelen. Natuurlijk vergeten dat het station gerenoveerd wordt en dat er op dit moment geen buffet meer is. Teruggaan naar de terrasjes aan de overkant is wat riskant: we willen goed op tijd op de trein stappen om een zitplaats te hebben. Dus halen we iets uit de automaat en gaan voor het station op de grote zitstenen in het zonnetje zitten … en wie zien we daar aankomen: Karel en Ludo. Mooi, dan maar naar het perron en kijken of de trein er al staat. Inderdaad staat de trein er en is hij al goed aan het vol lopen. We zoeken ons een treinstel uit waar nog voldoende plaats is en laten ons, gelukkig al zittend, terug rijden naar Leuven. Daar scheiden onze wegen. Frieda neemt de bus. De trein naar Aarschot staat op ons te wachten en vertrekt een tiental minuten later. Leuk als alles zo mooi op elkaar aansluit.

En de volgende uitstap is reeds vastgelegd. Geen risico dat de tentoonstelling verlopen is: we gaan de mijnsite in Hasselt opzoeken. Meteen kunnen we dan een omweg naar een winkel inlassen waar ze tekenmateriaal te koop aanbieden.

 Ik heb stapels tekeningen liggen van het modeltekenen en heb zin om er iets met te doen. Als ik nu eens die schetsen gebruikte om te krassen.

Ik pas hetzelfde procedé toe als bij ‘lijnenspel’ en ‘spelenderwijs’: een schets werk ik uit waarin ik de lijnen uitkras, in de andere schets laat ik vooral de lijnen in als achtergrond hun werk doen.

Het trekt me enorm aan daarin verder te experimenteren. Maar voorlopig ga ik toch nog verder met de lijn op zich. Ik wil de mogelijkheden van een lijn nog verder onderzoeken. Later zal ik dan wel op zoek gaan naar wat ik met een lijn, in de verschillende technische uitwerkingen, kan aanvangen. Boeiend is die wereld wel.

de achtergrond in grove uitgeschraapte lijnen, het model zelf nauwelijks aangezet de contourlijnen zwart gelaten.

Wat kan je zoal met een lijn aanvangen als je wil krassen in papier?

Eerst en vooral wil ik met één lijn een blad vol hebben. De zon valt binnen terwijl ik het blad bewerk. Het enige dat hindert is af en toe kramp in mijn vingers. Toch kan ik het zo moeilijk ter zijde leggen:het krassen sleurt me mee. Terwijl ik werk komen de woorden ‘spelenderwijs’ en ‘lijnenspel’ opzetten. Ik vervang spelenderwijs door spelenderlijn. Zal ik die woorden dan ook maar uit het papier halen? Bij lijnenspel schrap ik de achtergrond weg, zodat het woord in het zwart verschijnt, bij spelenderwijs doe ik net het omgekeerde. Ik vind het boeiend om woord- en beeldtaal met elkaar te verbinden.

Een volgende stap is lijnen krassen op één blad waardoor een wereld vol zachtheid ontstaat. Omgeven door sterke ruige lijnen kunnen dunne soms nauwelijks waarneembare lijnen hun intrede doen. Het voelt goed, die ruige lijnen beschermen het meer ingetogene. Veiligheid biedt zich aan. Daarin kan het verborgene aantreden, datgene waarin het diepe zelf zich aanbiedt in een taal die universeel is.

Wit papier, daarop een zwarte of donkergrijze laag verf. Aan de slag met een etsstift om er iets van te maken.

Waarom krassen mij aantrekt? Het geeft een gekartelde lijn en doordat het in papier gekerfd is heeft het ook een dieptewerking. Het braam van het krassen aan de zijkant van de lijn schept een extra gevoeligheid.

Ik vertrek van één lijn. Een lijn die dun begint, in het midden aangroeit, en op het einde weer dun eindigt. Op een ander blad een andere enkele lijn: ze zet stevig aan, verfijnt naar het midden toe en eindigt weer in volle glorie. Twee keer een lijn, twee keer een vertaling van kwetsbaarheid, gevoeligheid, mogelijkheid van nuancering. Een hele wereld kan zich daarin schuil houden. Die lijnen staan daar bijna uitdagend zichzelf te zijn. Je kan er niet omheen,  ze eisen de ruimte op, ze confronteren in de naaktheid van hun essentie.

Die kraslijnen hangen in de eindejaarsexpositie van de academie. Ik kreeg al verschillende waarderende woorden daarover. Blijkbaar spreekt die kwetsbare soberheid aan.

Na een laag vernis moeten de wc-brillen alleen nog drogen en ze zijn klaar voor de tentoonstelling en verkoop. Wanneer ik ze deze avond terug in hun verpakking steek voel ik me wel fier over de prestatie: het was niet alleen leuk om doen maar het resultaat mag ook gezien worden.

Een eerste wc-bril is al verkocht, ja, aan een vriend van de café-uitbater van naast de academie waar we de laatste dagen nog iets gaan drinken zijn. Iedereen enthousiast en felicitaties voor de ontwerpster. Volgende week gaan we proberen buiten te schetsen als het weer het toelaat. Een bezoek aan Museum M is ook gepland. Ik denk niet aan de activiteiten deel te nemen, tenzij een hittegolf plots komt opzetten, dan waag ik me wel buiten. Museum M zal ik op een ander moment bezoeken want ik heb reeds andere plannen. Daarmee sluiten we het jaar binnen de academie af.

Hieronder de foto’s van de wc-brillen. Tussen haakjes staat de naam van de schilder waardoor men zich liet inspireren