Beste Tuinclubleden. Hier lees je héél wat nieuws over de moestuin, de kruidentuin, dieren in de tuin, de vijver, ... !
07-04-2009
De erwtenkooi
Elk jaar terug plaats ik een soort open kooi boven de erwten en hang er aan de kant van de erwten dan een afsluitingsdraad aan de palen. Ik begin met zes palen,even diep, in de grond te kloppen. Bovenop de palen verbind ik deze twee per twee met elkaar in de breedte. De zijplanken komen als volgende bewerking aan de beurt zodat ik een aan elkaar houdend geheel Heb. Vervolgens is het de draad van 1m hoog die op 20cm van de grond wordt opgehangen en aangespannen op een eenvoudige manier. Eerst klop ik een nagel in een buitenste paal en hang de draad eraan op. Dan span ik de draad goed op en klop de nagel in de andere buitenpaal zodanig dat de draad gespannen blijft. Na de bovenkant span ik, op een gelijkaardige wijze de onderkant van de draad op. Als laatste bewerking zet ik ook de draad vast op de middenpalen. Omdat ik de vorige jaren steeds sukkelde met draadoverschot aan één kant, heb ik er dit jaar korte metten mee gemaakt en die ingekort zodat er aan weerszijden maar drie draadhokjes terug te plooien zijn rond de paal en die in te haken op de draad.
Op zaterdag 4 april 2009 is onze veltafdeling gestart met de lessenreeks 'siertuin ten huize van...' 8 tuinen zouden moeten ingeschreven zijn maar we zijn slechts aan 7 geraakt. Als je bij het lezen van dit bericht alsnog wilt aansluiten dat kan dat nog omdat er twee ingeschrevenen onverwacht toch op reis zijn gegaan en we de volgende keer een herhaling noodzakelijk vinden. De eerste samenkomst met de lesgeefster, Lieve van Praet, was bij marc, onze voorzitter. Het was een fijn wederzien met Lieve. Ze gaf een soort inleiding hoe ze dit niet graag ecologische tuin noemt maar een arbeidsarme tuin. Hoe het ook moge komen maar de meeste mensen zijn afgeschrikt door het woord ecologisch. Ze schakelen dat in hun geest blijkbaar gelijk met saai. Het tegendeel is maar al te waar. Marc schetse het ontstaan en de groei van zijn tuin. Het eerste dat van de deelnemers verwacht wordt is, het in plan brengen van de bestaande toestand van de tuin en dan, hoe je hem wilt aanleggen of veranderen. Marc wil enkel zijn tuin veranderen. Na twee uur binnen
zijn we het laatste uur buiten gaan kijken naar de werkelijkheid. Ik ken die tuin behoorlijk goed maar toch durf ik nog verloren lopen tussen zijn buxusperkjes en verschillende tuinkamers. Ik had Katrien opgehaald in carpooling en we waren langs de poort binnengekomen. Bij de rondgang trokken twee zaken speciaal mijn aandacht. Eerst viel het mij op hoe hij rond alle bomen een cirkelbedekking met strorijke mest had aangebracht. En dan vielen mij eigenaardige constructie op met bamboestokken alsof hij een kooi wilde maken. Dit vroeg om uitleg. De cirkels duiden erop dat daar een oude boom is gerooid. De kooien zijn er geplaatst omdat daar in de zomer Oostindische kers (kapucijntjes) langs groeien en vooral een heerlijk bloeiend effect veroorzaken. Elke tuin is anders en elke motivatie en uitwerking is persoonlijk maar het in plan brengen en de plantenkeuze kunnen best wat uitleg en begeleiding gebruiken. Het was aangenaam en leerrijk. De volgende samenkomst is op 25 april in mijn tuin. Misschien komt er een tweede tuin bij omdat er maar zes lessen zijn en zeven of acht tuinen.
Het is wel lente maar hier aan de kust zou het toch enkele graden warmer mogen zijn. De tuin snakt naar lenteregen. Omdat het zondag is deed ik enkel een toerke in de tuin. Mijn handen jeukten om verder te werken. De boog kan niet altijd gespannen zijn. Op zondag werk ik enkel bij hoge noodzakelijkheid. Ik wil de zondag als complete rustdag behouden.
Zoals je kan zien, begint de 'fleur' er stilletjesaan opnieuw in te komen. En elke geval in het gras weer fris groen.
Een week nadat de verteerde materie werd uitgestrooid over onze gazon, heb ik gisteren, voor de eerste keer dit jaar, het gras gemaaid. Ik bestelde ook twee jonge kippen die nu schuchter en schuw hun domein verkennen. De eerste twee dagen bleven ze in eenhoekje van het hok zitten, heel dicht op elkaar. De oude kip bleef 's avonds bijzonder lang buiten. De overblijvende oudere kip is niet gesteld op hun komst. Bij de haan ligt dat toch heel anders. De eerste maaibeurt stelt niet zoveel voor. Er komt amper één bak maaisel van. Wat ik vooral beoog is, de plaatsen waar het gras veel te hoog staat, in vergelijking met het andere, te niveleren zodat het verwilderde uitzicht verdwiijnt. Het gras van die eerste beurt is volledig voor de kippen. Zo heb ik de nieuwkomers, voor het eerst groen zien pikken. De oude kip doet zo nu en dan een uitval alsof ze vreest, zelf niet meer voldoende voorraad te zullen hebben voor zichzelf. De haan laat haar matig begaan maar komt er tussen als ze te hardnekkig gaat aanvallen. Ik verkies het zwarte ras omdat ik daarmee betere legervaringen heb dan met de bruine. Onze kippen leggen zo goed als elke dag hun ei, uitgenomen in hartje winter. Dan durven ze al eens een dagje overslaan. Toch duurt deze periode steeds maar een paar weken.
De aprilzon vroeg mij om onze kleine tuinbank terug te plaatsen. Het plaatsen houdt niet zoveel in. Uit zijn bergplaats halen vraagt enig verplaatswerk want hij was overladen met rollen grondzeil en kartonnen dozen. De eerste die ervan genoot was de poes. Ik heb dan ook maar de terrastafel en de eerste stoelen buiten gehaald. Elk jaar is het wel even duwen en wringen, zeg maar foefelen, om de tafelpoten onder dat blad te krijgen. De vijzen passen niet meer zo perfect in de gaatjes en de vleugelmoertjes draaien niet meer echt soepel op de vijzen, zelfs met een beetje olie lukt het niet zonder tang. Op het gras krijg je geen krassen op het blad. De tafel ziet er op het eerste zicht splinternieuw uit. Toch gaat hij reeds 28 jaar mee. Het goed onderhouden speelt hier de hoofdrol. Elk jaar,voor de winter, vooraleer op de zolder geborgen te worden, wordt hij gewreven en herschilderd. Alleen de pootjes uit kunststof zijn één keer vervangen geweest.
Ook dit jaar zal de traditie in ere worden gehouden, ttz dat wij de eerste salade van eigen teelt op tafel brengen. In het begin komt dat een beetje schadelijk in losse kropjes maar na een week, vooral bij weer zoals vandaag, vullen die zich vlug. Wat je wel hebt, is dat er geen verlies op is. Ik zal het niet moeten afremmen want onder de miniserre staat reeds de volgende snedete wachten. In volle grond, voorlopig onder de plastiekkoepel, staat reeds de volgende lichting en vandaag nog wordt de vierde lichting gezaaid. Zo volgt de ene op de andere, zonder onderbreking tot oktober.
Dit is werkelijk de drukste tijd van het jaar. De winterbezigheden zijn amper voorbij of de grote zaai is er reeds. Terwijl de eerst gezaaide spinazie bovenkomt . heb ik alle overblijvende tussenrijen in één keer ook gezaaid met spinazie. Ik gebruik mijn beproefde systeem. diepere voortjes worden gevuld met gezifte compost waarin het kleine zaaivoortje komt. In vak drie van de wisselteelt is de helft van het vak voor winterprei bestemd. In het voorste en verste deel komen er speciale salades die ik zelf voorzaai en dan uitplant. In de combinatieteelt is ook een rij sjalotjes voorzien. In de combinatierijen zaai ik geen wortelen meer maar wel een rij pastinaak. Tussen de twee rijen erwten is staan de radijs, een beetje te dik, goed zichtbaar boven. Als je goed kijkt zie je reeds een waas van de bovenkomende spinazie die bijzonder lang onderweg bleef wegens de koude en nattigheid. Wie nu geen tuinkriebels heeft, zal er geen meer krijgen. En met de lange zomeruur avonden kan je naar believen laat in de tuin werken.
verteerd zaadonkruid enz uitstrooien ove het gras.
Aan een uiteinde van de berm ligt een verteerhoop met in zaad gegaan onkruid plus lichtjes aangetaste groenten zoals prei met roest en ook koolstokken en ander materiaal dat er meerdere jaren over doet om te verteren. Het was nu 4 jaar geleden dat ik nog kon uitvoeren. Het was meer dan nodig. Het resultaat van het verteerproces wordt dus kruiwagen per kruiwagen open geworpen over onze grasvlakte. Het tijdstip is belangrijk. Het gebeurt best juist voor het volledig open springen van de lentegroei. Dit gebeurt altijd als de forsitia in volle bloei staat. Het nene jaar ligt dit tijdstip vroeger of later dan het andere. De onverteerde bovenlaag wordt aan de kant getrokken met de vierhaak. Met de stevige kapper wordt de hoop losgekapt en met de schop wordt de eerste kruiwagen geladen en weggevoerd naar het deel van de de tuin die het verst van de hoop verwijderd is. Daar het in kleine hoopjes uitgekieperd en met de omgekeerde hark zo egaal mogelijk verspreid. In de hoop bevinden zich veel niet veteerde elementen die gesorteerd worden en bij de bovenlaag belanden. Langzaam aan verminderd de hoop en na vijftien kruiwagens en enkele dagen later, is hij tot op de bodem leeg gehaald. Het enige wat er nu nog overblijft is om de onverteerde bovenlaag terug te brengen. Zo begint alles voor een nieuw verteerproces dat pas binnen enkele jaren voldoende resultaat zal leveren om opnieuw uitgevoerd te worden.
En ik blijf maar druk bezig. Het gaat erom de lichte werkjes, doorheen de zwaardere te weven. Zo kan je in drukke perioden, niettegenstaande een slechte rug, toch de hele dag bezig zijn zonder naar de ligzetel of de driezit te moeten om uit te rusten. Na een tijd moet je toch enkel rustdagen inlassen waar je zo nu en dan een paar prutswerkjes op je dagorde plaatst. Eerst spitten en dan,tussenin,een lichter werkje en vooral veel over en weer lopen, alles grondig bekijken, ook omdat dit mij ontspant. Het wortelland moet klaar gelegd worden om te kunnen opwarmen. Hier wordt geen mest ingewerkt en toch spit ik met de platte schop om een brede voor te hebben die ik dan met de spitvork kan omwoelen en loswerken. Dit is een vorm van diepgronden. De reden waarom ik het nu doe is o.a. omdat ik de laatste twee jaar bij het oogsten van de wortelen teveel 'sprietelingen' heb . Tussenin verplant ik de peterselie naar de kruidenhoek aan ons terras. Eens de eindvoor bereikt is vul ik die met de aarde van de beginvoor die ik in een kruiwagen bewaarde. Daarmee ligt de grond voor de wortelen klaar en kan hij wat opwarmen. De winterwortelen die ik vroeger in mei zaaide, moeten er nu in april in. Als dit werkje klaar is, la ik een rustpauze in met zelfgemaakte soep. De kruidenhoek moet eerst een beetje ontruimd worden vooraleer ik kan de peterselie kan planten. De hele kruidentuin moet veranderen omwille van de afsluiting die geplaats zal worden om de kinderen te beveiligen.Bijna alle kruiden veranderen van plaats. De vergeetmenietjes die zich daar rondomrond uitzaaiden plaats ik in bakken om op een vensterbank te plaatsen. Eens de grond ontruimd en klaar gelegd, haal ik samengestelde droge biomest in korrelvorm en die werk ik dan in het voortje waar de peterselie geplant en aangegoten wordt. Ondertussen zit de voormiddag er op. Nu is de peterselie heel praktisch binnen handbereik. Dit heb ik de vorige jaren ook gedaan maar dan meestal vóór de winter. Einde vorig jaar zat ik twee maand stil omwille van een beenkwetsuur en daarna was het telaat geworden. De achterstand is nu totaal weggewerkt. Nu kan ik stilaan de rest van de voorjaarsgroenten zaaien.
Tussen twee vlagen in heb ik eerst de kervel verplant omdat die hinderde voor de tweede rij erwten. Ook opnieuw, tussen de vlagen in maar in de zon, heb ik dan de erwten geplant. Je kan hieronder nog de koepels zien zonder hun plastieken golfplaat die er met de hevige wind was uitgewaaid . De koepels worden geplaatst boven de aangekochte ijskropsalade. In de voortjes, gevuld met jonge compost en in de putjes werp ik een beetje droge samengstelde droge mest in die begoten word om te kunnen oplossen. Als laatste bewerking plaats ik de koepels en druk die stevig in de grond zodat ze niet meer kunnen wegwaaien. Beide uiteinden zullen worden afgesloten zodat de ijskrop voldoende warmte krijgt en niet in de tocht komt te staan.
Hout zagen maakt veel lawaai maar is noodzakelijk om brandhout te bekomen voor de kachel. Er was maar een half uurtje werk meer aan maar na tien minuten moest ik reeds vlucht na vlug het machien te hebben afgedekt. Vooraleer naar binnen te gaan heb ik opnieuw genoten van de vluchtige, uitdeinende cirkels op het water. Na een kwartier kon ik reeds verder werken. Ik ben verder niet meer moeten wijken voor de regen. Het stapelen laat ik voor later op de week, gedurende de vlagen. Nu staat het houtkot onbetamelijk over hoop maar dat kan heel vlug veranderen. Van aan de stapel op het einde tot aan de deur ligt de weinige vrije ruimte volgegoten met klosjes hout. Een deel van de afsluiting voor de vijver staat hier ook, om droog te blijven zodat ik ze kan behandelen met een beschermmiddel.
Er stond maar één punt op het werkschema: het splijten en bergen van de klossen, gezaagd uit de spillen van de linde die één krans opgesnoeid werd. Zwaarder werk heb ik dit jaar nog niet gehad. Ik had de hele dag en doseren was aan de orde. De splijthamer is lastig te hanteren materiaal met schitterende resultaten. Het komt erop aan om de blokken op de juiste plaats te treffen met voldoende slagkracht.
De laatste twee kruiwagens waren lichte en wat zwaardere stukken die de spijthamer niet nodig hadden. Juist na de laatste kruiwagen begon het te regenen. De laatste van de vijf kruiwagens hout was amper binnen toen de regen reeds cirkels begon te schrijven op de vijvertjes. Zo is het mooie lentebegin even opgeschort voor hopelijk niet te lange tijd. De typische maartse buien komen er aan. Nu moet ik nog enkele spillen in klossen zagen en op hun beurt splijten. Dan is het zware werk van het einde van de winter achter de rug.
De voorbije week was er eente met veel werk en veel zon. Zacht weer en droog zet aan om in de tuin te werken maar ook om in de namiddag te genieten van de zon, in eigen tuin maar ook door fijne wandelingen in de natuur.
Dit is een project van velt nationaal, waarbij een veltlesgever aan 8 leden van een afdeling, les geeft op de verschillende lokaties en in de verschillende tuinen m.a.w.: 'siertuin tenhuize van'.
Het kan gaan om de aanleg van een nieuwe siertuin of een totale of gedeeltelijke verandering van een bestaande tuin.
De lessen moesten beginnen in februari maar door omstandigheden is het pas op 3 april dat we kunnen starten. Ik had een hele bloemenband leeg gemaakt en heb er nu een voorlopige beplanting geplaatst. In de Aldi zag ik een aanbod van knollen en stekken en ik bracht er voldoende mee om de border enigzins op te vullen. alleen de wortelstokken van de Mirabilis Jalapa laten een beetje te wensen over. De rest kan er behoorlijk door.
Zo koos ik het assortiment met: -Echinacea Purpurea
- Liatris Spicata
- kniphfia uvaria.
- Mirabilis Jalapa.
____________________________________________________ Dan ben ik ze in de border, gelegen langs de moestuin, beginnen planten maar dan zo, dat ze een beetje dichter op elkaar staan dan in theorie aanbevolen wordt.
boven: De border ligt klaar. Hier kan je duidelijk zien dat wij een knorrende stugge grond hebben, wat in de moestuin, door jaarlijks toedienen van compost, veel minder duidelijk zichtbaar is. onder: Het assortiment ligt in champignonbakjes, met de uitgeknipte afbeelding erbij.
boven: Het planten van de Echinacea Purpurea. onder: de aanplant van de kleine knollen Liatris Spicata. onder: De fotograaf is duidelijk aanwezig en neemt een foto van de aanplant van de Kniphofia Uvaria. Er wordt geplant in een putje dat gevuld wordt met gezifte compost er alles wordt ook aangegoten.
Een berg takken waar ik tegenop keek maar er wel een beginnen aan zag. Met de bussels, de berm ophogen en de rest van de takkelingen hakselen en tussen de kruisbessen voeren. Het weer speelt natuurlijk in mijn kaarten. Daarbij beschermt de berm mij tegen de gure of schrale noordwest- tot oostenwinden. Gisteren was het een aangename 17°C en eergisteren zelfs 19° in de zon. Nu nog enkel de dikkere spillen in klosjes zagen. Het hankselen ging zeer vlot omdat lindehout zacht is en het leek erop alsof de molen zoetgevooisd door de boter maalde.
Een hele hoop hout die zienderogen verminderde.
De klossen die moeten gespleten en niet moeten gespleten worden, appart stapelen volgens dikte.
Hakselen en wegvoeren.
Uiteindelijk is de berm met één krans opgehoogd, moet ik de zwaardere takken nog verzagen, de hakseling daarna open harken en de zwaardere klossen splijten terwijl ze nog groen zijn. Met zo'n weer schiet het werk vlug op.
Het hout van de linde moet opgeruimd worden. Eerst moest ik zien hoveel bussels er nodig zijn om berm met één krans te verhogen. Verleden jaar moest ik halfweg stoppen wegens gebrek aan tijd en persoonlijke energie. Dit jaar lukt het best aardig. Er zijn nu voldoende bussels zodat de rest van het hout gehakseld kan worden. Toen ik naar de achterkant van de berm ging sloeg mijn rechter voet om omdat het wegje veel te schuin lag. Vijf minuten met de stevige kapper en het probleem was van de baan. Voor de begroeiïng zal de natuur wel zorgen. Ik moet langs dat wegje voorbijkomen met alle bussels die er bovenop moeten geklasserd worden, de één naast de andere.
Eerst het wegje naar de achterkant van de berm wat effenen. Met het verhogen van de berm geraakte ik vorig jaar pas halfweg.
Een mevrouw stuurde ons volgend bericht: Vanwege rugproblemen wil ik de teeltbedden zo'n 15 tot 20 cm ophogen. Ik bedenk mij suf waarmee ik dat kan doen, maar ofwel is het materiaal loodzwaar -en dus voor mij niet te hanteren -, ofwel verrot het onder je handen weg, want behandeld hout is uit den boze. Kunt u mij hierin raad geven? Met vriendelijke groet,
Als langdurige ruglijder zalik jou eerst eens uitleggen hoe ik het zelf heb aangepakt al die jaren.
Verhoogde teeltbedden aanleggen deed ik niet. Het is hier poldergrond die bij het begin behoorlijk stug was maar na meer dan 20 jaar overvloedig toevoegen van compost, is die grond licht en vooral zeer vruchtbaar geworden.
Om de grond te bewerken, gebruik een woelvork of, als er goed verteerde mest moet ingewerkt worden, een platte schop. Natuurlijk is het nog comfortabeler als je een goede ziel of een kabouter vindt om het zwaarste werk in jouw tuin te klaren.
Om mijn grond licht te maken gebruik ik behoorlijk wat zelfdgemaakte compost Om hem te bewerken gebruik ik, als de grond onkruid vrij is en niets moet ingewerkt worden, tenzij compost, de ergonomische woelvork van Gecotec. Dient er verteerde mest ingespit te worden, dan gebruik ik een platte blinkende schop met lange steel. Moet ik wieden of planten dan kniel ik op mijn twee knieën met zachte knielappen aan.
boven: De woelvork en de blinkende platte schop met lange steel. onder: De zachte knielappen.
boven: Jonge compost die nu pas klaar is en waarvan ik de plaat waartegen hij steunde, juist heb verwijderd. onder: Op de voorgrond, de nieuwe composthoop en daarachter een bovenzicht op de jonge rijpe composthoop die later naar de zeefruimte zal gevoerd worden.
boven: De zeefruimte met naast de gezifte compost nog een deel ongezifte ligt van vorig jaar en die gebruikt wordt in voortjes waar moet geplant worden. onder: Nu de zaaiperiode er is wordt de gezifte compost gebruikt in de zaaigreppeltjes. Het belangrijkste, waar ik altijd rekening mee houd heb ik door ondervinding bekomen. Al mijn bezigheden heb ik ingedeeld van heel zwaar tot heel licht werk en hoe zwaarder, hoe korter ik er mee bezig ben. Een paar voorbeelden. Spitten, de composthoop keren, hou ik maximum 10min. aan en dan ga ik wandelen of liggen met een boek of een tutterwerkje bezig zijn zoals aardappelen halen en schillen of de kippen roven of licht snoeiwerk. Ik werk hoogstens een uur aan een stuk als ik me goed voel en rust dan minstens een half uur. Ben ik minder in forme dan beperkt ik mij tot een half uur bezig zijn en zeker een uur rusten. Rusten is bij mij liggen of wandelen.
Wil je er persoonlijk over schrijven en vragen stellen, dan kan dat via het mailadres dalae@pandora.be
Ik doe nog zelf, alle werk in mijn tuin, van zwaar tot licht. Maaaaaar als er een goede ziel of een kabouter een handje wil helpen , dan neem ik dat dankbaar aan.
Moest ik zelf teeltbedden willen verhogen, dan zou ik met kastanjehout werken. Het is op vele plaatsen in de handel te verkrijgen maar het beste is een speciaalzaak te bezoeken. Kastanjehout is niet behandeld, is streekeigen, is niet teer aan rotten maaaaar..... het is nogal prijzig.
Gisteren zaaide ik de eerste tussenrijen met spinazie en een rijtje radijzen. Ver legde ik de voren klaar voor verdere zaai van radijzen, het planten van salade onder koepel en de erwten in volle grond zonder bedekking. Voor vandaag is de grote opkuis gepland van het snoeihout dat van de linde afkwam.
De linde in de kippenren was helemaal uit balands naar de zuidkant. Hij hingt over de tuin en de serre van de buurman. Van de krimpende maan profiterend, is hij nu opgesnoeid naar boven toe. De bedekking van de kippenren moest eraf en opgeruimd worden en het dak van het kippenhok moest beschermd worden. Alles verliep naar wens maar ik blijf achter met een hoop extra werk. Vandaag is het echter een rustdag waar ik hoogstens wat spinazie en radijsjes wil zaaien.
boven: Dit is de fameuse spil die eraf moest boven en onder: Een deel van de kippenren was bedekt met watervaste platen op smalle balkjes. Alles moest eerst opgeruimd worden vooraleer de opsnoei kon beginnen. onder: Het zaagwerk is afgelopen en de boom met boomzlfs behandeld. onder: Splijtwerk genoeg en busels maken tot de berm één krans verhoogd is. De rest wordt in hakseling verwerkt. onder. De kippenren ligt nu volledig in de zon tot er blad komt aan de boom.
Ecologie leertons inzicht te krijgen in de levende wezens en hun natuurlijke samenhang onderling en met hun omgeving.Vergeten we niet dat wij in de cirkel van de levende wezens zitten en niet er buiten.
Welkom bij de TUINCLUB Velt Jabbeke. We hopen dat u veel plezier zal beleven aan deze groep !
En dan vielen mij eigenaardige constructie op met bamboestokken alsof hij een kooi wilde maken. Dit vroeg om uitleg. De cirkels duiden erop dat daar een oude boom is gerooid. De kooien zijn er geplaatst omdat daar in de zomer Oostindische kers (kapucijntjes) langs groeien en vooral een heerlijk bloeiend effect veroorzaken. Elke tuin is anders en elke motivatie en uitwerking is persoonlijk maar het in plan brengen en de plantenkeuze kunnen best wat uitleg en begeleiding gebruiken.
Wat je wel hebt, is dat er geen verlies op is. Ik zal het niet moeten afremmen want onder de miniserre staat reeds de volgende snedete wachten. 
In de combinatieteelt is ook een rij sjalotjes voorzien. In de combinatierijen zaai ik geen wortelen meer maar wel 
werkje en vooral veel over en weer lopen, alles grondig bekijken, ook omdat dit mij ontspant. Het wortelland moet klaar gelegd worden om te kunnen opwarmen. 
Eens de eindvoor bereikt is vul ik die met de aarde van de beginvoor die ik in een kruiwagen bewaarde. Daarmee ligt de grond voor de wortelen klaar en kan hij wat opwarmen. 
