|
Op 14 oktober 2018 moeten we met 29.736 Waregemnaars (in 2012 : 29.053) naar het stembureau voor de verkiezing van 33 gemeenteraadsleden voor de legislatuur van 1 januari 2019 tot eind 2024. In Waregem krijgt de kiezer de keuze tussen 5 lijsten met in totaal 143 kandidaten, dat is 22 minder dan in 2012. Reden is het samengaan van NVA (23 kandidaten) en OVld (10 kandidaten). SPa+, CD&V en Groen komen elk met 33 kandidaten, VB met 11 kandidaten. Alle partijen komen op onder het gewestelijke lijstnummer. Het kartel komt op onder lijstnummer 2 van N-VA. Verder hebben we 1 SP.a+, 3 CD&V, 4 Groen en 5 Vlaams Belang.
 
Vooreerst willen we ons respect betuigen voor alle 143 kandidaten, die de verantwoordelijkheid willen opnemen om onze stad te helpen besturen. Onder hen heel wat nieuwe kandidaten, die voor het eerst een zitje willen veroveren in de gemeenteraad. We willen hier ook een speciale oproep doen om bij uw keuze in het stembureau ook een stem te willen geven voor onze nieuwe kandidaten, die zich hier op e-Waregem hebben voorgesteld. Ze hebben hiermee niet alleen getoond dat ze gemotiveerd zijn maar ook inhoud hebben om uw stem waardig te zijn en uw belangen te verdedigen in de gemeenteraad. Jammer dat we voor een geldige stem bij één lijst moeten blijven en we hen niet allen een duwtje in de rug kunnen geven. Tot 1976 kon men nog zogenaamde panacheren of bont stemmen, waarbij men op kandidaten van verschillende lijsten kon stemmen. Dit werd om praktische redenen niet meer toegelaten, maar zou ons zeker meer democratische mogelijkheden geven om zelf een gemeenteraad van onze keuze samen te stellen.
Dat brengt ons bij de tactische overwegingen die spelen bij verkiezingen. Verkiezingen in Waregem zijn een tweestrijd tussen de CD&V, die hier steeds de absolute meerderheid haalt, en de al of niet verdeelde oppositie. De meerderheid in mandaten, 22 CD&V en 11 oppositie, toont wel een enigszins vertekend beeld van de verhoudingen in voorkeurstemmen omdat het kiesstelsel de mandaten niet evenredig verdeeld. Voor de werkbaarheid van het bestuur worden de lijsten met grotere aanhang bevoordeligd. Om die reden kenden we in 1976 bijvoorbeeld het samengaan binnen Eendracht van liberalen, Volksunie en onafhankelijken en in 2000 het samengaan ook met socialisten in Open Stad met als lijsttrekker minister Eric Derijcke. Beide blokken hadden niet het verhoopte succes en vielen uiteindelijk uit elkaar.
Voor 2018 konden we - ondermeer na de overeenkomst in 2013 over OCMW-mandaat -nog het samengaan verwachten van SPa en Groen, maar Groen ging uiteindelijk liever alleen naar de kiezer. Eind vorig jaar kondigden dan N-VA en OVLD aan in kartel naar de Waregemse kiezer te gaan. Kwatongen beweerden toen dat beide partijen niet genoeg kandidaten konden vinden voor een volledige lijst. Opvallend is alvast dat VLD in 2012 nog met een volledige lijst van 33 kandidaten naar de kiezer ging en de partij nu slechts met 10 kandidaten vertegenwoordigd is in het kartel. N-VA telt nu 23 kandidaten en is dus vergelijkbaar met 2012, toen de lijst met 26 kandidaten onvolledig was. Bij de kandidaten van N-VA zitten net als in 2012 ook nu opnieuw onverenigbaarheden wegens familiebanden. Uiteindelijk mogen we daar opnieuw verwachten dat al onmiddellijk beroep zal moeten gedaan worden op de eerste opvolgers om het mandaat op te nemen van verkozen kandidaten, die wegens onverenigbaarheid niet kunnen zetelen. In 2012 kwamen meteen al Xander Pruvoost (395 st) en Martine Vandevelde (325 st) als opvolgers in de raad als opvolgers van de verkozen Els Deroose en Mariane Verbeke. In december 2017 werd Xander Pruvoost nog vervangen door Nancy Vandenabeele uit Sint-Eloois-Vijve. Deze laatste maakt dus opnieuw kans om zo nodig als opvolgster terug in de gemeenteraad te komen.
Het samengaan in kartel levert N-VA bij behoud van hun stemmenaantal van 2012 ook een extra mandaat op bij de zetelverdeling. Als we de stemmen van 2012 invoeren in onze ‘zetelverdeler’ bekomen we als resultaat dat er een zetel gaat van CD&V naar het kartel N-VA/OVld, zodat de verdeling wordt 21 CD&V, 2 spa, 1 groen en 9 kartel (was 8 in 2012 met 6 N-VA en 2 VLV). Maar in 6 jaar zijn er niet alleen minstens 683 (29.736 – 29.053) kiezers bijgekomen, maar meningen kunnen ook veranderen. Daar is ook dat de gemeentelijke democratie in media steeds sterker wordt beïnvloed door nationale thema’s en stemmingmakerij, wat in het voordeel zou kunnen spelen van de Waregemse oppositie. Trouwens scoort CD&V ook in Waregem bij federale verkiezingen traditioneel heel wat slechter dan bij gemeentelijke verkiezingen. Als we de stemmenverhoudingen uit 2014 voor het Vlaams parlement bekijken, zien we dat de CD&V daar zelfs met een monsterscore voor Kurt Vanryckeghem in Waregem slechts 38,5 % van de stemmen haalde tegen 29,6 voor N-VA. Als we de Waregemse uitslag zouden extrapoleren naar een zetelverdeling komen we op een verhouding SP.a 3 zetels, N-VA 12 zetels, CD&V 16 zetels, Groen 2 zetels, VB 0 zetels, VLD 1 zetel. Als we blijven spelen met de uitslag van 2014 kunnen we stellen dat de CD&V-meerderheid dan net wordt gebroken en we een meerderheid mogen verwachten van N-VA/VLD, SPa en Groen. Maar die stelling konden we ook al maken in 2012 na de federale verkiezingen in 2010, en toen bleek dat bij gemeenteraadsverkiezingen vooral belang wordt gehecht aan het vertrouwen voor de personen die de lijst dragen.
Uit voorgaande alinea moet het duidelijk zijn dat we met statistische informatie uit de gewestverkiezingen kunnen aantonen dat de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen spannend zou kunnen zijn. Zoals de meeste neutrale verslaggeving denken we echter dat Kurt Vanryckeghem met zijn ploeg het bestuur in Waregem met een absolute meerderheid zal kunnen verder zetten. Daarvoor zien we vooral geen andere representatieve burgemeester als uitdager bij de oppositiepartijen. Michiel Vandewalle is daar de kandidaat-burgemeestger. Maar zelfs in 2000 met een kopman als minister Derijcke haalde Open Stad (verenigde oppositie met socialisten, liberalen en Vlaams nationalisten) met 34,5 % van de stemmen slechts 12 zetels, omdat het resultaat kleiner was dan het vorige totaal van de drie afzonderlijk opkomende partijen. Het vertrouwen bij de kiezer in een alternatieve bestuursmeerderheid wordt zeker ook niet gestimuleerd als de kopmannen van die uitdagers er na korte tijd de brui aan geven. N-VA verloor kopvrouwen Ellen Devriendt (1291 stemmen) en Heidi Vandenbroeke (642), die in 2014 bijna een Vlaamse parlementszetel veroverde. Bij de VLD-vleugel missen we raadslid Delphine Cloet (455). SP.a verloor kopman Guy Adams (885) en lijstduwer Freddy François. Maar ook CD&V moet het doen zonder de schepenen Chantal Coussement (2917) en Peter Desmet (1498). Deze laatste heeft eigenlijk plaats gemaakt voor zijn dochter Margot Desmet. Het verdwijnen van Chantal Coussement brengt een bijkomend strijdtoneel in de kiesstrijd naar het in de gemeentewet voorbehouden schepenambt voor een vrouw, temeer ook Davine Dujardin (1495) wegens verhuis naar Kortrijk niet meer voorkomt op de CD&V-lijst. Naar verluidt is er een overeenkomst binnen de CD&V om dit schepenmandaat toe te kennen aan de vrouwelijke kandidaat met het meest voorkeurstemmen. Momenteel hebben we nog Maria Polfliet (1104) als schepen, maar er zijn zeker nog andere bekwame vrouwelijke kandidaten die kunnen meedingen voor dat mandaat. Het zal aan de kiezer zijn om daar een oordeel over te vellen.
We hebben het hier nog niet over de programma’s van de verschillende partijen gehad, wat toch de voornaamste leidraad zou moeten zijn voor een goede keuze op 14 oktober. Belangrijkste thema, dat de burger tot actie kon doen bewegen, was het fietsbeleid. Aanleiding lijkt de verrassende vaststelling dat bij de heraanleg van de ring (Noorderlaan-Westerlaan) ter hoogte van het station onder druk van het Vlaams Gewest werd overgegaan tot zone 30 zonder afzonderlijke fietspaden. Meteen wordt door de oppositie het fiets- en autoverkeer in het stadscentrum in vraag gesteld, alsmede het verkeersvrij maken van de markt.
De handdoek ligt nu eerst bij de kiezer. Wat de partijen en hun kandidaten met hun mandaat zullen doen start zondagavond 14 oktober. Als CD&V absolute meerderheid kan behouden kunnen we wellicht al maandagmorgen het schepencollege samenstellen met dat gegeven dat er begin januari 2019 één schepen minder mag gekozen worden. Dat er twee huidige schepenen geen kandidaat meer zijn, betekent niet noodzakelijk dat de andere schepen hun mandaat automatisch kunnen verlengen. Afspraak werd blijkbaar gemaakt dat de schepenen worden gekozen in volgorde van het aantal voorkeurstemmen, met die verstande dat er minstens één vrouw/man in het schepencollege moet zetelen. Het wordt dus ook nog een strijd om de vrouw te worden met het meest aantal voorkeurstemmen. Maar het kan ook dat de kiezer de kaarten zo schud dat er geen partij de absolute meerderheid behaalt. Dan komt er een coalitie, mogelijks zelfs een paarsgroengele zonder de CD&V.
Programma’s :
https://waregem.cdenv.be/verkiezingen-2018/verkiezingsprogramma-2018/
http://www.w-man.be/programma.pdf
https://www.groenwaregem.be/programma
https://www.s-p-a.be/afdelingen/waregem/standpunten/
|
