|
Momenteel loopt in Be-Part, Platform voor actuele kunst, langs de Westerlaan 17 een blangrijke tentoonstelling waarop we een kijk krijgen op het volledige grafische werk van Marcel Broodthaers, inclusief alle boeken uit de collectie van het Groeningemuseum Brugge. Hij is één van de belangrijkste Belgische naoorlogse kunstenaars, en wordt hier in relatie gebracht met het werk van Stefaan Dheedene en Richard Venlet. De tentoonstelling kreeg de titel mee A Buster Keaton en u kunt daar nog mee kennismaken tot 28 juni 2009.
xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 
De tentoonstelling À Buster Keaton brengt het grafische werk van Marcel Broodthaers, een van de belangrijkste Belgische naoorlogse kunstenaars, in relatie met dat van Stefaan Dheedene (°1975, Kortrijk, woont in Gent) en Richard Venlet (°1964, Hamilton, Australië, woont in Brussel). Beide hedendaagse kunstenaars delen een groot respect voor de figuur en de kunstenaar Marcel Broodthaers. Ze werden uitgenodigd om op basis daarvan Broodthaers grafische werk te benaderen vanuit hun persoonlijke beeldtaal.
Midden de jaren zestig betreedt de eigenzinnige Belg Marcel Broodthaers (°1924, Brussel +1976, Keulen) via de literatuur het domein van de beeldende kunst. Hij blijft zich echter manifesteren als een taalkunstenaar. In taal en in beeldende kunst hanteert hij eenzelfde systeem van verwijzingen en associaties. Daarbij maakt hij gebruik van de meest diverse en onverwachte materialen. Dit resulteert in assemblages, teksten, fotos, film en installaties.
Broodthaers levert vooral kritiek op de traditionele context waarin het kunstwerk getoond wordt en op de valse waarden die aan zon kunstwerk worden gegeven.
Marcel Broodthaers
Marcel Broodthaers is een van de sleutelfiguren van de conceptuele lijn in de kunstgeschiedenis. In zijn oeuvre wordt deze lijn gekenmerkt door reflecties over kunst, de kunstenaar, het museum, de signatuur, het wezen van de kunst, uniciteit en reproduceerbaarheid, kunst en geld, de context waarbinnen het werk functioneert, enzovoort. Broodthaers was een dichter die ook journalist was, een fotograaf, een beeldend kunstenaar, een filmmaker, kortom: un tout, zoals Broodthaers weduwe Maria Gilissen zich onlangs in een interview liet ontvallen.
De verscheidene facetten van Broodthaers ideeënwereld komen op bijzonder relevante wijze en bijna compleet aan bod in de gedrukte uitgaven van zijn werk, die in de loop van zijn carrière tot een indrukwekkende reeks zijn uitgegroeid. Het betreft hoofdzakelijk boeken en prenten uit de periode 1957-1975, soms begeleid door een film of een object. In 1983 nam het Groeningemuseum in Brugge het initiatief om de volledige reeks boeken en een groot gedeelte van de prenten aan te kopen. In de daaropvolgende jaren werd deze collectie uitgebreid met ontbrekende stukken. De verzameling van het Groeningemuseum is het meest volledige ensemble Broodthaers-edities in openbaar bezit. Dit kabinet functioneert als een kunstkamer binnen het museum, een rariteitenkabinet van Broodthaers eigen multiplicata.
Richard Venlet
Richard Venlet (°1964, Hamilton, Australië) studeerde aan de Hogeschool Sint-Lukas in Brussel en de Rijksacademie in Amsterdam. Hij is verbonden aan de Hogeschool Sint-Lukas in Brussel en woont in Brussel. Richard Venlet gebruikt structuren en vormen als architectuur, ruimtes of instanties als referentiepunt om bepaalde ingrepen, werken of installaties te ontwikkelen. Deze werkwijze levert meestal abstracte ruimtelijke werken op, die zich manifesteren als autonoom en compromisloos. De oorspronkelijke aanleiding is vaak architecturaal en moeilijk te achterhalen. De ingreep zelf heeft de neiging zichzelf weg te cijferen om zo plaats te laten voor supplementaire lagen en verruimende invullingen.
Richard Venlet zoomt in op Broodthaers oeuvre, meer bepaald op het werk Musée dArt Moderne à vendre - pour cause de faillite, 1971, een wikkel rond de catalogus van de Kunstmarkt in Keulen van 1971. Broodthaers voorzag elke wikkel van een handgeschreven opdracht aan verschillende personen (in dit geval aan Buster Keaton). De wikkel droeg als opschrift: Section financière, Musée dart moderne à vendre 1970-1971 pour cause de faillite département des aigles, en op de versozijde: Fig. 0, ô Mélancholie aigre chateau des aigles. In november 1971 werd dit werk samen met nog achttien andere exemplaren, door Marcel Broodthaers voorzien van een opdracht aan onder meer Charles Baudelaire, Edgar Allan Poe en René Magritte, tentoongesteld in Galerie Michaël Werner, Broodthaers galerie in Keulen. Het is een typisch werk van Marcel Broodthaers dat zich situeert in de traditie van de institutionele kritiek. Ook de praktijk van Richard Venlet sluit nauw aan bij deze traditie.
Venlet maakt in de grote zaal van BE-PART een installatie die refereert aan de inrichting van de kunstbeurs in Keulen van 1971. Ontdaan van haar functionaliteit bestaat de installatie uit een neutraal interieur, bekleed met een vloer met grijs vast tapijt en wit geschilderde wanden. Het plaatsen van wanden is een belangrijke component in het werk van Richard Venlet. De wand vormt een belangrijk element waaruit zich een ruimte construeert, waarop een constructie (technisch of mentaal) zich baseert.
Stefaan Dheedene
De werken van Stefaan Dheedene (°Kortrijk, 1975) zijn gebaseerd op observaties, op toevallige ontmoetingen of op gevonden beelden en voorwerpen. Hij verwerkt die voornamelijk in documentaires, objecten en ruimtelijke constructies. De werken die daaruit voortkomen, confronteren de toeschouwer met een combinatie van abstracte poëzie en conceptuele structuur, die vragen doet rijzen over de visuele taal van de dingen. Het zijn vaak situaties tussen de twee, die wel een hint geven van inhoud maar geen zekerheid over hun betekenis.
De ingreep van Stefaan Dheedene verraadt een globalere aanpak dan die van Venlet. Hij handelt over de totaliteit van het Broodthaers-kabinet, de conservatie en de catalogisering ervan, en over de strategie waarvan Marcel Broodthaers zich bediende om zich een plaats binnen de wereld van de hedendaagse kunst te verwerven. Dheedene creëert vijf sculpturen in de vorm van kisten in gegalvaniseerd staal, waar de volledige verzameling gedrukte uitgaven van Broodthaers perfect in past. Dheedenes voorwerpen spelen met de hedendaagse conventies over hun eigen praktisch gebruik, sociale functie en ruimtelijke context. Een aantal van hun kenmerken, zoals het handgemaakte aspect en de zorgvuldig gekozen verhoudingen, tonen volkomen sculpturale pretenties, terwijl andere een conceptuele mentaliteit verraden. Men voelt zich aangespoord om ze te lezen als sculpturen en de toeschouwer wordt ook in de richting geduwd door de titel À Donald Judd.
Na de tentoonstelling gaan de infiltraties mee met het kabinet richting Groeningemuseum, waardoor de kunstenaar zich met zijn interventie een plaats in een gevestigd systeem (het museum) verwerft. Hij infiltreert er als het ware. De vraag blijft nu welke plaats er voor het werk zal gevonden worden: krijgt het een plaats achter de schermen als transportvehikel of wordt het geconserveerd (en zelfs geëxposeerd) als kunstwerk?
De transportkisten refereren in zekere zin ook aan het concept van het Musée dArt Moderne van Marcel Broodthaers. In 1968 bouwde Broodthaers zijn woonruimte in de Boomkwekerijstraat in Brussel om tot een museum. Het heeft er ongeveer een jaar gestaan, in de vorm van transportkisten en tegen de wand gespijkerde reproducties van ansichtkaarten. Ook de werken van Stefaan Dheedene zijn in de eerste plaats utilitaire objecten die door hun opstelling in een museale context het statuut van kunstwerk krijgen.
Een tweede werk van Stefaan Dheedene bestaat uit een selectie van fotografische opnames die de kunstenaar met een wegwerpcamera heeft genomen. Ze worden in de tentoonstelling gepresenteerd, en aan de bezoeker aangeboden in de vorm van een editie, als een catalogus met een persoonlijke selectie van paginas uit de Broodthaers-grafiek uit de collectie van het Groeningemuseum. De fototoestellen, in een editie van 20 exemplaren, met de nog te ontwikkelen opnames worden gepresenteerd als een (bootleg)catalogus die te koop wordt aangeboden.
De tentoonstelling bezoeken met een gids?
Gratis publieksnocturnes met rondleiding op woensdagen 6/5, 13/5, 20/5 en 27/5 van 17.00 tot 19.30 u
BE-PART, Platform voor actuele kunst
Westerlaan 17, B-8790 Waregem
T +32 (0)56 62 94 10
www.be-part.be
|
