xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> Bij de realisatie van de site Transvaal in de Stationswijk tussen de zijweg van de Vijfseweg en de Slekkeput heeft de WVI de herinnering aan de vroegere jutefabriek in eer gehouden. Op de Transvaal blijft de waardevolle architectuur van het oude bedrijfsgebouw overeind. Het leegstaand patrimonium gaat dienen voor het herontwikkelen van een nieuw werkmilieu. In navolging van de waardevolle reconversie van bestaande gebouwen, aangevuld met een kwalitatief hoogwaardige aanleg van infrastructuur, worden aan de bedrijven specifieke voorwaarden opgelegd inzake inrichting van hun perceel, gebruik van materialen, ontsluiting op de wegenis, aanleg van parkings, enz.
Er is geopteerd om de 3,5 ha grote site Transvaal om de voornaamste fabrieksgebouwen om te vormen tot twee centrale bedrijfsverzamelgebouwen en elf omliggende percelen industriegrond. De site ligt tussen het woongebied en schoolomgeving langs de Vijfseweg en een handelszone. Het ruimtegebruik wordt geoptimaliseerd door een gegroepeerd aanbod van modules in de twee bedrijfsverzamelgebouwen en een reeds verkaveld aanbod van percelen industriegrond.
Jutefabriek
De jutefabriek van de familie De Zutterwerd opgericht in 1899 en stond in het handelsregister van het arrondissement Kortrijk ingeschreven onder het nummer 33 en heette officiëel Société Anonyme de Waereghem. Het was zeventig jaar lang een van de grootste bedrijven van de regio. De naam Société Anonyme bleef lange tijd mondgemeen, maar steeds meer kwam de volkse benaming Transvaal naar voor. Die laatste benaming is een voortvloeisel uit haar leveringen van jute naar de Transvaal in Zuid-Afrika, waar de inlandse boeren en de Britten tegenover elkaar stonden tijdens de tweede Zuid-Afrikaanse vrijheidsoorlog (1899-1902).
De conjunctuur in de fabriek zou trouwens veelal samengaan met oorlogen. Voor en tijdens de Eerste Wereldoorlog leverde de fabriek ook jute voor het fabriceren van vaderlanderkes, zakjes zand voor het aanleggen van loopgraven aan het IJzerfront. Tijdens beide wereldoorlogen was het uitblijven van grondstoffen, jute uit India, anderzijds wel een grote handicap. Zo werd tijdens de Tweede Wereldoorlog overgeschakeld op het fabriceren van koorden uit papier. De naoorlogse perioden 1920-1930 en 1945-1955 waren periodes van hoogconjunctuur.
Het hoogste aantal werknemers werd bereikt tijdens de Korea-oorlog (1950-1953), toen er driehonderd mensen werkten in de Transvaal. In die tijd werd aan de weverij ook een spinnerij toegevoegd om zelf de ruwe grondstof tot draad te spinnen. Het bedrijf was een van de eerste slachtoffers van de opkomende mondiale economie. Vanaf 1960 ging het bergaf vanwege de concurrentie met bedrijven in lagelonenlanden, vooral India, die zelf hun grondstoffen gingen verwerken. Na een mislukte poging om plastiek te fabriceren, sloot het bedrijf in 1972 de deuren. Sofinal nam toen zijn intrek in de gebouwen tot aan het faillissement, waarna WVI de site kocht in november 2003.
Langs deze weg willen we tot slot nog een oproep doen naar meer historische of industrieel archeologische informatie over dit en andere succesvolle Waregemse bedrijven zoals bijvoorbeeld Devos-Cotesa-Sofinal, Van Neder, Gernay, Sint-Hubert,
Dank voor reacties naar e-mail mij of wareber@gmail.com
(Met dank voor informatie over Transvaal aan Hendrik Ghistelinck en Marcel Delmotte)
|