|
xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Zondagnamiddag opende Kürt Vanryckeghem als burgemeester van de hoofdstad van Frans-Vlaanderen het plenum op de 60e Frans-Vlaamse Cultuurdag, die dit jaar doorging in het Cultuurcentrum De Schakel te Waregem. Hij richtte zich tot de geachte vergadering, dames en heren uit Vlaanderen, Frans-Vlaanderen, Nederland, Wallonië,
Voor deze jubileumuitgave geven we u hier de toespraak integraal mee, met dank aan onze burgemeester. Het toont meteen het belang van het bewaren van de toespraken, die onze bestuurders regelmatig plegen bij talrijke plechtigheden en activiteiten, voor latere historische en/of heemkundige studies over onze stad en organisaties. Meteen wensen we hier een oproep te doen om dergelijke toespraken en geschriften, die getuigen van heel wat historisch inzicht, door te spelen aan stadsarchief of Heemkundige Kring De Gaverstreke
Openingstoespraak burgemeester
Sta me toe te beginnen met een citaat uit het 4de nummer van de 16de jaargang (uit 1989) van de KFV-Mededelingen. Dat is in zn geheel een huldenummer aan Luc Verbeke. xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />Luc Verbeke was in 1947 in Waregem samen met André Demedts, die onze eerste ereburger van Waregem werd, stichter van het KFV, het Komitee voor Frans-Vlaanderen. Luc Verbeke was bovendien 50 jaar lang secretaris en centrale figuur van de hele werking voor en in Frans-Vlaanderen vanuit Waregem, en gedurende 5 jaar voorzitter van het KFV en thans erevoorzitter.
Het stuk waaruit ik wil citeren werd geschreven door de Frans-Vlaming Patrick de Verrewaere, trouwens co-auteur van Histoire secrète de la Flandre française, dat in Parijs werd uitgegeven. Hij was o.m. jarenlang docent Nederlands voor het KFV in zn vrije tijd en is beroepsmatig leraar Nederlands in het officieel onderwijs in Noord-Frankrijk. De Verrewaere schreef in het huldenummer aan Luc Verbeke een artikel met als titel Waregem, hoofdstad van Frans-Vlaanderen - weliswaar met een vraagteken!.... - want auteur de Verrewaere wou toch de staatsgrenzen respecteren. Voor het stadhuis van Rijsel (Lille in het Frans) staat namelijk een monument met het opschrift Lille, digne capitale des Flandres. Waregem wil op dat vlak Rijsel zeker geen concurrentie aandoen
Ik citeer de Verrewaere:
Sinds 1947 heeft alles wat zich afgespeeld heeft in Frans-Vlaanderen zijn weg gevonden in Waregem, komt van Waregem, maakt een omweggetje via Waregem, wordt gesteund door Waregem, bemoedigd door Waregem. Waregem is eigenlijk het kloppende hartje van de Frans-Vlaamse gedachte. Misschien weten de meesten het niet, maar hoe zou iets hebben kunnen bestaan zonder dat schaduwkabinet, eerst in de Hugo Verrieststraat en later in Nieuwenhove.
Dat schaduwkabinet bevindt ten huize van Luc Verbeke, de zetel van het KFV, een vereniging zonder winstoogmerk, een vereniging van vrijwilligers, met een veelomvattende werking in en voor Frans-Vlaanderen, la Flandre Française, nu al 60 jaar lang.
In het Jubileumboek van het KFV, dat in 1997 werd uitgegeven met als titel Een halve eeuw werking voor en in Frans-Vlaanderen en dat werd voorgesteld op de jubileumviering in het Waregemse stadhuis tien jaar geleden, schrijft Luc Verbeke:
Geïntrigeerd vragen velen zich af hoe het te verklaren is dat uitgerekend in Waregem toch niet een gemeente (n.v.d.r. ondertussen is Waregem stad geworden!) aan de Frans-Belgische rijksgrens in de naoorlogse jaren die Frans-Vlaamse Cultuurdagen zijn kunnen ontstaan. Een bijkomende vraag: hoe is het mogelijk dat uit een bescheiden opzet van een paar plaatselijke verenigingen een zo veelvormige en efficiënte culturele actie is kunnen groeien voor Frans-Vlaanderen? Het KFV-Jubileumboek geeft het antwoord in 337 bladzijden. Feit is dat het KFV gesticht werd door de Waregemnaren André Demedts en Luc Verbeke, respectievelijk voorzitter en secretaris, en dat in de beginjaren het Waregemse Kunstverbond en het Waregemse Davidsfonds de eerste medewerkende verenigingen waren. Het was dus aanvankelijk een puur Waregems gebeuren maar steeds met grensoverschrijdende oriëntatie.
Voor dat Vlaanderen in Frankrijk (trouwens de titel van het boek dat Luc Verbeke publiceerde over Frans-Vlaanderen) is dus in Waregem, in 1947, een werking begonnen die tot op vandaag voortduurt, en deze jubileumdag bewijst dat ten gronde. Ik wil beklemtonen dat de actie van het KFV niet vanuit professionele of officiële hoek kwam, maar het was een werking die gedragen werd door onbezoldigde vrijwilligers in hun vrije tijd. En dat is tot op de dag van vandaag zo gebleven. Er wordt wel eens gezegd dat de meeste vrijwilligersverenigingen het maar twee generaties volhouden, of zelfs minder
Het KFV is gelukkig één van de uitzonderingen.
Wat het KFV in die 60 jaar als vrijwilligersvereniging heeft gepresteerd is indrukwekkend te noemen:
Het KFV begint deze maand met het 50e cursusjaar Nederlands van Kales (Calais) en Duinkerke tot Rijsel. Per jaar volgen zowat 400 cursisten een lessenreeks Nederlands. Duizenden Frans-Vlamingen hebben ondertussen, door en met het KFV, Nederlands geleerd. Doordat deze cursussen bijna gratis zijn, is het KFV vooral ook een sociale beweging, maar om dat mogelijk te maken moet er heel wat geld bijeengeschooid worden. In het tijdschrift Neerlandia verscheen enkele jaren geleden een verslag van de Frans-Vlaamse Cultuurdag in Waregem met de treffende titel: De schooiers van het KFV en het succes van de KFV-cursussen Nederlands. Ondertussen is in het Frans-Vlaamse Belle (Bailleul) uit de werking van het KFV het Huis van het Nederlands ontstaan, en dat Maison du Néerlandais wordt stilaan klaargemaakt om het cursusaanbod van het KFV over te nemen., met de financiële en logistieke steun van het KFV. Overbodig worden was de eerste doelstelling van het KFV in 1947, in die zin dat men ter plaatse de opdracht die het KFV voor ogen had waar moet maken.
Naast de organisatie van de Cultuurdagen, de laatste jaren afwisselend in Waregem en in het Frans-Vlaamse Belle (Bailleul) en ooit nog in Nederland, zijn er de KFV-Mededelingen, telkens in een oplage van, maar liefst, 5000 exemplaren, met objectieve informatie over Frans-Vlaanderen en de KFV-werking. Dit jaar begon de 35e jaargang van het tijdschrift, dat ook in de vrije tijd wordt samengesteld. En ten slotte mag ik de Taalprijsvraag Nederlands niet vergeten, dit jaar de 42e editie, en de reden waarom tal van deelnemers vandaag in Waregem aanwezig zijn. Sommigen komen uit de buurt van het verre Kales (Calais), en ik wil hen dan ook, bij deze, hartelijk verwelkomen.
Toch kan ik ook niet nalaten om Dirk Verbeke, duidelijk de opvolger van zijn vader als secretaris en spilfiguur van het KFV en als hoofdredacteur van de KFV-Mededelingen, te citeren. Ik neem uit zn juryverslag van de 40e Taalprijsvraag Nederlands van het KFV, 2 jaar geleden, in deze schouwburg voorgelezen:
We zijn ijverig, vrij, maar eigenlijk ook vrij arm. De hele luxueuze accommodatie hier, en de professionele logistieke ondersteuning die laat vermoeden dat het KFV goed bij kas is - wordt ons gratis ter beschikking gesteld door het stadsbestuur van Waregem. En we kunnen genieten van de fantastische, professionele steun van mevrouw Ria Merlier, directeur van CC De Schakel en haar ploeg. De directeur van De Schakel is ondertussen mevrouw Esther Maes geworden, maar ik ben er zeker van dat er op dit vlak niets veranderd is.
Het KFV heeft altijd kunnen rekenen op de financiële en logistieke steun van Waregem, indertijd onder het burgemeesterschap van wijlen Marcel Coucke en mijn vader Jozef Vanryckeghem, later met de Ere-burgemeesters Guido Carron en mevrouw Yolande Dhondt. Dat Ere-Burgemeester Guido Carron in 2002 het voorzitterschap heeft aangenomen van het KFV, is trouwens vrij betekenisvol.
Sommige bronnen beweren zelfs dat het bestaan van het KFV in Waregem en van de Frans-Vlaamse Cultuurdagen medebepalend is geweest om in Waregem dit Cultuurcentrum te bouwen. Het is inderdaad opvallend dat Waregem een van de eerste steden is geweest die voor een cultureel centrum het licht op groen kreeg van het toenmalige kabinet Cultuur o.l.v. de heer Fleerackers, die ooit als spreker op een Frans-Vlaamse Cultuurdag was uitgenodigd en geregeld op de Frans-Vlaamse Cultuurdag aanwezig was. Bij de eerste steenlegging stelde hij dat Waregem bekendheid had gekregen door de Frans-Vlaamse Cultuurdagen.
Het Waregemse stadsbestuur is trots dat mede door de grensoverschrijdende culturele werking van het KFV de stad Waregem in Vlaanderen, in Nederland en in Frans-Vlaanderen een stad is geworden met een culturele uitstraling over alle grenzen heen. Waregem is dus toch een beetje hoofdstad van Frans-Vlaanderen.
Voor de Franstalige toehoorders gaf Jacques Fermaut nog een Franstalige samenvatting van deze toespraak.
|
