xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> Dank zij een aantal belangrijke getuigenissen kan het oorlogsgebeuren in Waregem vrij nauwkeurig worden weergegeven. We kunnen ondermeer terugvallen op een bijzonder gedetailleerd dagboek van de Desselgemse pastoor Joseph Coussement. Andere bron is ondermeer het oorlogsdagboek van luitenant Joseph Duthoy. Een belangrijke bijdrage leverde het Waregems Stadsarchief met tentoonstelling en boek Memorial Rain. De naam komt van de Poppies-regen, die Lindberg in mei 1928 losliet bij zijn overvlucht met de Spirit of St. Lewis over het Amerikaans kerkhof langs de Wortegemse weg. In het boek wordt het veelzijdige Waregemse historische verhaal over de Eerste Wereldoorlog vertelt.
Op 4 augustus 1914 kenden we de oorlogsverklaring aan België en staken de eerste Duitse soldaten de grens over naar ons land. 24 augustus 1914 staat bij ons algemeen geboekstaafd als Vluchterkesmaandag. Bij de doorgang hielden bruggen en gebouwen wel grotendeels stand, wat niet het geval was bij de bevrijding. Toen ontsnapte ook Winston Churchill ternauwernood aan de dood in de Ooigemstraat in Desselgem.
Toch verliep de doorgang door Waregem niet rimpelloos. Van dinsdag 15 september 1914 tot woensdag 16 sepbember waren er botsingen tussen Belgische en Duitse patrouilles in en rond Waregem. Donderdag volgden de gebeurtenissen tussen Vijve Sint Elooi en Waregem elkaar onafgebroken op. De Duitsers bezetten onmiddellijk de Grote Markt en startten een bombardement. Een krantenverslag in Vooruit schrijft dat het was alsof de gemeente ging instorten. Een zestiental kanonschoten werden gelost die enige huizen beschadigden.
In de Stormestraat werd een dak doorboord, de obus viel in de schuur een tiental meters verder en 100 meters verder doorboorden de balletjes van een schrapnell goot, vensters en deuren. De grote bom vloog door twee kamers en viel naast de bewoner van het huis. Enige meters verder werd een fabriek getroffen. Gene slachtoffers, enkel stoffelijke schade en veel schrik verspreid en men was er van af. Fotos van het verwoeste huis van Benoit Dewitte, verwoeste huizen op de markt tegenover de kerkdeur, verwoestingen in de Olmstraat en aan het oblatenklooster, het kasteel Casier en de Hoogmolen zijn blijvende getuige van het onheil.
Tijdens het verder verloop van de oorlog bleef het in Waregem kalm tot ook de bevrijding zijn tol eiste in Waregem. Op 14 oktober 1918 bereikten de Britten de Leie in Kortrijk. 15 oktober was er al de bevrijding van Kuurne, maar daarna werd de strijd erg bitsig. Pas in de nacht van 19 op 20 oktober slaagden de Britten erin op grote schaal de Leie tussen Kortrijk en Ooigem over te steken. Desselgem leed onder de zware geallieerde artilleriebeschietingen. Ook de Franse troepen hadden het erg moeilijk om de Leie, die ze pas op 20 oktober bereikten, over te steken. Zij liepen vast in Ooigem. Ze gebruikten de oversteekplaats van de 36th Ulster Division in Desselgem, maar slaagden er in hun sector voorlopig niet in een bruggenhoofd uit te bouwen. De Duitsers trokken zich langzaam vanuit Desselgem terug en namen verdedigingslinies in te Waregem.
Op maandag 21 oktober 1918 dynamiteerden de Duitsers het Waregemse station en de spoorlijn Kortrijk-Gent. Het station van Desselgem was al op 17 oktober opgeblazen en ook de ijzeren brug over de Leie in Desselgem had er al aan moeten geloven. Op dinsdag 22 oktober 1918 werden de Britten gestopt en moesten zich ingraven aan A LAnge cabinet aan de Gentse Baan. Woensdag 23 oktober 1918 waren het de Fransen van R.I. 133 die het centrum van Waregem bevrijdden en tussen 10 en 10.30 u. waren alle toeganswegen bezet. s Morgens hadden de Duitsers alle bruggen over de Gaverbeek doen springen en de kerktoren neergeschoten. Maar tot donderdag 31 oktober 1918 bleef het nog onrustig in Waregem en weren er talrijke artillerie beschietingen. Op Vrijdag 25 oktober 1918 hadden de Duitgsers RIR 98 nog de omgeving van Eertbrugge en het Leeuwke stevig in handen. Op 31 oktober was er een groot offensief van de geallieerden ondermeer Spitaalbossen en pas op einde van die donderdag is Waregem volledig bevrijd. Amerikanen bereikten op 1 november Oudenaarde en het zou tot 8-9 november duren vooraleer deze na veel slachtoffers vaste voet kregen op rechter Scheldeoever. Het zijn hoofdzakelijk deze slachtoffers die werden begraven op het Amerikaans kerkhof Flanders Field.
Voor informatie over de oorlogsgebeurtenissen in Waregem verwijzen we hier nog naar de bijdrage van J. Bogaert en Filip Santens "Oorlog in de Gaverstreke: Analyse van de bevrijding van Waregem, Ingooigem, Anzegem en Tiegem, oktober-november 1918" in het Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige Kring Gaverstreke, jaargang XXVIII (2000), p. 169-312. Etienne Ducatteeuw en Michel Debrouwere publiceerden het "Oorlogsdagboek 1914-1918 van de Desselgemse pastoor Jozef Coussement" in de jaarboek XXV (1997, p. 183-243) en XXVI (1998, p. 127-216) en de belevenis van "Churchill in Desselgem" in jaargang XXIX (2001, p. 467-473).
Bijkomende informatie over de Eerste Wereldoorlog in de regio Waregem blijft alvast welkom
|