De huidige financiële, en economische crisis die daar het gevolg van is, neemt de aandacht weg van het feit dat onze wereldwijde samenleving te kampen heeft met een veelvoud aan crisissen. Zo hebben wij ook een milieucrisis, een energiecrisis, een voedselcrisis, en een demografische crisis, om nog maar te zwijgen over de cultuurcrisis die de steeds meer uitdienende Islam veroorzaak in de westerse landen.

De ene crisis kan deels (mede) als een gevolg van de andere worden gezien, maar allen hebben zij gemeen, dat zij ontkiemd zijn uit ons kapitalistisch samenlevingsmodel, gestoeld op het onophoudelijk 'groeiprincipe'. Het groeiprincipe is in de natuur weliswaar terug te vinden, maar kent er een constante cyclus van afsterven en opnieuw herboren worden. De uitzonderlijke gevallen die niet aan die cyclus onderhevig zijn, kennen in de natuur geen groei, maar hoogstens een zichzelf vervangende of herstellende reproduceren.

Onze demografische, maatschappelijke en economische structuur, gestoeld op onophoudelijke groei is, dus tegennatuurlijk en daarom conflictueus met de natuurlijke omgeving waarin zij zich bevind. Het kapitalistisch economisch model van winst- en omzetgroei, welke een gestage groei van bevolking, productie en consumptie vereist, is gedoemd om uiteindelijk zichzelf te vernietigen. Recycling, en zuinig gebruik van energie en grondstoffen, sortering en, reducering van afval, evenals het optimaliseren van wind en zonne-energie zijn weliswaar lofrijke initiatieven die alleen een vertraging van de nadelige effecten van de groei, teweegbrengen.

De zogenaamde oplossingen die zelfs de meest fanatieke en fundamentele groenen voorstaan zijn korte-termijn oplossingen die geenszins bijdragen tot de oplossing van de kern van het globaal crisisprobleem. Onze moderne wetenschap welke de natuurwetten in grote mate negeren. Waar van oudsher de bevolking, als zij te belastend werd voor het milieu, door honger en epidemieën werd, wordt dit nu door technische en medische ingrepen voorkomen, al geldt dat in mindere mate voor sommige  derde wereldlanden. Waar voorheen natuurlijke veroudering en onvoldoende ziekteweerstand er voor zorgde dat de generatie hulpbehoevende ouderen tot een minimum beperkt bleven, doen wij er alles aan om het leven van zelfs als plant levende mensvormen te rekken.

Door de aanhoudende welvaartstijging van de laatste zestig jaar, wordt de levensstandaard en -omstandigheden welke men in  1950 als menswaardig en redelijk beschouwde, de dag van vandaag als armoede betiteld. Zelfs de relatief in weelde badende modaal verdienende burger meent alle reden tot klagen te hebben over feit dat hij wat prijsbewuster moet omspringen met zijn vliegtuigvakanties en tropische bestemmingen. Het hoge sterftecijfer onder de meer dan één miljard mensen op deze aarde, die ondanks alles in honger en ellende trachten te overleven, staat in schril contrast met de dagdagelijkse luxeproblemen welke ons dagelijks leven 'bezwaren'

Geen zinnig mens ziet de oplossing in een terugkeer naar de middeleeuwen, waar de mens nog grotendeels echt deel uitmaakte van de natuur. Maar even onzinnig is het te denken  of te hopen dat wij onze huidige welvaart, op welke wijze ook, onbeperkt kunnen blijven handhaven, laat staan, nog meer verhogen.  Nu grote delen van de voormalige derde-wereld zoals China, India en Brazillië, met rasse schreden hun 'deel van de koek' komen opeisen en niet mee willen betalen aan de gevolgen van het ongebreidelde expansie van de rijke industrielanden, getuigt het van ongeziene naïviteit te hopen dat de groei van 'de koek' gelijkmatig met hun groeiverlangen zal lopen.

Tot de dag van vandaag is nog niemand met een echte daadwerkelijke en duurzame en aanvaardbare oplossing gekomen voor de in eerste alinea opgesomde zeven crisissen. Niet omdat er geen echte oplossingen denkbaar voor zijn, maar omdat lange-termijnoplossingen,  gezien de aard van de problemen, op alle vlakken een drastische verandering vereisen in de levenswijze, zowel op maatschappelijk als op individueel vlak. De fundamenten van de menselijke samenleving, in all zijn geledingen, dienen vanaf de grond herzien te worden, en dienen een compatibiliteitstoetsing met de wetmatigheden van de natuur te doorstaan. Alleen als de mensheid er in slaagt om zijn levenswijze verenigbaar te maken met zijn bestaansomgeving is een vernietiging van zijn beschaving te voorkomen. In welke mate zijn beschaving, die hij gemakshalve verwart  met het begrip welvaart, daarvoor zal moeten inboeten, blijft een open vraag.

Maar de mens zou de mens niet zijn als hij zich geroepen zou voelen om, in plaats voor zichzelf, de weg voor de volgende generaties te plaveien, en daarvoor op zijn knieën door de modder zijn eigen weg af te leggen. Daarom dat naar alle waarschijnlijkheid, de enig haalbare oplossing, het afwachten is, en de evolutie zijn gang te laten gaan, daarbij hopend dat  de prijs die de mensheid voor zijn dralen zal moeten betalen achteraf de moeite waard zal blijken. Voor zover er dan nog iemand is om dat te beoordelen...

Renaat Van Poelvoorde.

06-08-2009 om 10:06 geschreven door Renaat