Bij Debatten, discussies, en communicatie in het algemeen gebruiken wij woorden waarvan het begrip of definitie niet steeds gelijk is met wat andere deelnemers er aan geven. Afgezien van de ontelbare woordbegrippen waarbij een brede en uiteenlopende interpretatie mogelijk is,, zijn vooral deze die in wetten, regelgevingen, overeenkomsten, en verdragen gebruikt, en waarvan de precies bedoelde definitie het bepaalde document niet of vaag is omschreven dikwijls een bron van misverstanden, en verbale conflicten.
Hoe dan ook, de veelheid aan woorden met een interpreteerbaar- en/of , al dan niet juridische, culturele, of al naargelang het onderwerp wijzigend begripsomschrijving is zodanig dat enkel een uitgebreide studie daar enige klaarheid kan in scheppen. Om die reden beperk ik mij tot de volgende:
1. Racisme
In oorsprong had racisme hoofdzakelijk betrekking op het visueel verschil tussen zogenaamde mensenrassen: negers, indianen, Chinezen, Japanners, Arabieren, waarbij één of een paar, visuele eigenschappen typisch zijn, zoals vooral huidskleur,en in mindere mate gelaatsstructuur. Ook het feit dat men pas in de loop der geschiedenis met andere dan het 'eigen ras' in contact is gekomen,evenals het 'vreemd' en enigszins 'anders uitzien' is daar steeds een toetssteen voor geweest.
De feitelijkheid dat de verschillende rassen ook een verschillende en andere culturele ontwikkeling doormaakten, en vooral op technisch en wetenschappelijk vlak achterop hinkten, maakten dat de westerse cultuur zich als superieur aan de andere culturen achtten. Zelfs binnen de westerse cultuur werden bepaalde volkeren als een 'ander' (hoger of lager) ras beschouwd: denk maar aan het 'Arische' en 'Joodse ras. De grondbenaming van racisme is dus "Het zich superieur achten aan de andere rassen."
In de loop van de voorbije paar decennia heeft men het begrip 'racisme' stelselmatig uitgebreid. Vandaag is het ongelijkwaardig achten, of bepaald voorrechten ontzeggen, niet enkel op grond van een andere huidskleur en/of etnische afkomst, maar ook op grond van andere nationaliteit, religie, en/of cultuur, ondanks deze weinig of niet (steeds) te maken hebben met het verschil van ras.
2. Discriminatie
Meer dan racisme is het begrip 'discriminatie' (het 'achterstellen' van-) afhankelijk van het al dan niet juridisch of maatschappelijk toelaten ervan. Afgezien van de verboden discriminatie op grond van de opsommingen bij het racismebegrip, is er ook een algemeen wettelijk discriminatieverbod op grond van maatschappelijke status, opleiding, leeftijd, fysische- of mentale beperkingen, bezit, en inkomen.
Mara er zijn ook (verzwegen) toegelaten discriminaties, welke wij, wegens 'het steeds zo geweest zijn', of het 'niet anders kunnen' normaal vinden, en dus niet echt als 'discriminatie' ervaren. Zo is het uiteraard de voorwaardelijk gestelde opleidingsniveau bij jobsolicitaties, alsook de onderscheiden verloningsverschillen een sinds eeuwen een - economisch gezien -'logische' discriminatie.
En dan hebben we het nog niet eens over de wettelijke discriminatie, zoals onder meer i.v.m. de pensioen verschillen, tussen werknemers, in privé, overheid, zelfstandigen, en politieke mandaten, zowel inzake bedragen, als m.b.t. de gerechtigheidvoorwaarden.
3. Plichten, Rechten en Rechtvaardigheid
Zowel in internationale verdragen, als in nationale grondwetten en gewone wetten, worden aan burgers heel wat verplichtingen opgelegd, en rechten toebedeeld. Het begrip 'rechtvaardigheid' wordt daarbij soms heel dubbelzinnig, hypocriet, en soms zelfs aan 'onrechtvaardigheid grenzend gehanteerd.