Van Daele:

de eerste lijn in de gezondheidszorg

de direct toegankelijke hulpverleners: huisarts, wijkverpleging, verloskundige,tandarts enz.

In Nederland vonden gisteren de verkiezingen plaats, binnenkort mogen de Belgische inwoners naar de stembus. Verkiezingspropaganda wordt vaak in slogans vorm gegeven. Niet verwonderlijk dat mensen die nadenken zich afvragen welke lading onder die slogans schuilgaat. Iemand vroeg Karel uitleg over rechts en extreem rechts. En zoals Karel kan: in enkele zinnen verduidelijkt hij waar het om gaat. Aanbevolen lectuur voor iedereen, klik hier en je kan de tekst lezen. Wellicht dat je nu beter dan ooit geïnformeerd bent waarover het tijdens de verkiezingsslag gaat. Veel leesplezier!

We moeten niet lang wachten en dan komt een koets aanrijden. Vorige passagiers stappen uit, wij mogen instappen.

Het is een plezante rit door de stad. De koetsierster geeft uitleg … maar al gauw zijn we aan het afdwalen van de toeristische tekst. De koetsierster is een jobstudente. Ze studeert biologie. En ja, ze heeft zelf een paard, dat vergemakkelijkte haar aanvaarding en opleiding voor dit werk. Ze zou graag gedragstherapeute voor dieren worden, maar die opleiding kan ze niet in België volgen, want nergens bieden ze dat aan. Daarom dat ze eerst een basisdiploma wil halen en daarna ziet ze wel.

Er is een halteplaats voorzien waar het paard wat kan eten en drinken, de koetsierster een foto kan nemen van haar passagiers die dan vijf minuten kunnen uitstappen om de omgeving te bekijken. Nu elk hoekje van Brugge biedt wel iets bezienswaardigs aan.

Wanneer het paard gedronken en gegeten heeft, stappen we de koets weer in. De koetsierster probeert haar rol van gids vol te houden, want op het einde van de rit betaal je een vaste som voor de huur van de koets en kan je naar goeddunken de gids belonen om zijn/haar uitleg. Maar Karel weet zoveel van Brugge en tussen die twee ontspint zich vaak een leuk gesprek.

Wanneer we terug op het vertrekpunt komen geven we de studente een extra bonus en wensen haar veel geluk met de studies.

Het is nu ruim over de middag. Best zouden we iets te eten zoeken. Toen we vanmorgen door Brugge wandelden hebben we een straat ontdekt met terrasjes die er wel erg gezellig uitzagen. Ik weet de weg al niet meer, maar Karel leidt er ons zonder omwegen heen. Inderdaad, het is hier rustig om zitten en er is voldoende schaduw.

Na het uitgebreide ontbijt van deze morgen heb ik echt nog geen honger. Toch best iets eten, want straks gaat het richting Leuven. Een croque smaakt altijd wel en daarbij een koele Duvel … meer heb ik niet nodig om me op vakantie te voelen.

We hadden gedacht van ook nog een boottocht te maken … maar dat zal voor een volgende keer zijn. We voelen ons gewoon voldaan, daarbij begint de tijd zich te melden: straks moet Aike op de dansschool nog een repetitie leiden.

We wandelen nog wat rond, maar ik merk dat Aike stilaan terug aan ‘het werk’ denkt. Tijdig rijden we terug naar huis zodat we voor de drukte Brussel voorbij zijn. Carlo zet Aike eerst af aan de dansschool en is dan zo lief om ook ons naar huis te rijden.

Het is net of ik een lange vakantie achter de rug heb: ik moet terug ‘hier’ en ‘nu’ bereiken.

Met Aike en Carlo om 10 uur afgesproken voor het ontbijt. Maar het is nog geen negen uur en de zee wenkt.

Voor deze stad is het nog vroeg. Alleen de ochtendploegen zijn als ijverige mieren de stad aan het schoonmaken: stadspersoneel verwijdert het zwerfvuil, gebruinde strandwerkers plaatsen bedden en matrassen die de zonnekloppers over een paar uur zullen opvangen en poetsmannen en –vrouwen zemen ramen of dweilen de grond. Straks zullen die allemaal verdwijnen in de drukte van een zonnige kustdag.

Het is een prachtige morgen. De zon zet de zee in licht terwijl hier en daar lichte nevelsluiers zich nog even handhaven. Je merkt nauwelijks waar de zee eindigt en de lucht begint.

We stappen rustig door, blijven staan voor een gedicht gebeiteld in steen, passeren het beeld van Lippens en Debruyne die ‘een heldendood stierven voor onze beschaving’. Hoe kolonisatie hertaald kan worden  als ‘beschaving brengen’. Zouden ze zo’n beelden niet beter verwijderen of een tekst meegeven waarin we de uitgemoorde en uitgebuite bevolking om vergeving vragen?

Maar het is heerlijk de zeelucht in te ademen op deze ochtend. We wandelen tot we de pier in zicht krijgen en keren dan om. Het is bijna tien uur als we in de eetzaal een tafeltje uitzoeken. Aike en Carlo komen een weinig later toe. We beginnen …, ja, inderdaad, met een glas cava. Van luxe gesproken. Daarna wacht ons een overvloedig ontbijtbuffet.

De planning voor vandaag? Zoals afgesproken naar Brugge, daar willen Aike en Carlo iemand gaan bezoeken die in Sint-Jans hospitaal aan het revalideren is. En daarna … Aike stelt voor om met de koets te gaan rijden; dat heeft ze nog nooit gedaan; ik ben direct voor dit voorstel te vinden: als echte toeristen Brugge rondrijden.

Vanmorgen werd ik wakker met een paar woorden van een gedicht over Brugge in mijn hoofd:

‘dan rennen de ratten

rennen de ratten

om me heen’

Ik heb dat altijd al een prachtig gedicht gevonden. Aike heeft een Ipad. Ze tikt de woorden in en een flits later staat het hele gedicht ter beschikking:

Brugge (Remy C. Van De Kerckhove)

Als bij valavond de bomen aan het minnewater geuren

- zo was de regen doordrenkt van Paradijzen -

dan rennen de ratten,

rennen de ratten

achter mij aan.

Een doffe plons rukt de lippen der verliefden vanéén:

de schim van Memlinc schaterlacht

want elke omhelzing is zo oud,

ouder dan het brood

der menselijke zwanen.

Guido Gezelle

staat in de nacht

alleen.

Het beeld is dood,

het beeld is koud.

Aan het Gruuthuuse

rennen de ratten, rennen de ratten

om mij

heen.

Als door de valavond de angst om mij schuift,

mij grijpt, mij kust, mij schudt,

mij fluistert dat ik sterven moet,

en dood zijn, dood zijn, dood zijn,

dan rennen de ratten, rennen de ratten

om mij heen.

Litterair voldaan kunnen we aan onze trip beginnen. Carlo vindt vlug een goede parkeerplaats, dicht bij het hospitaal. We spreken af dat we na een half uurtje elkaar terug zien.

Brugge is prachtig. Het is niet de eerste keer dat we er komen, maar telkens kunnen mijn ogen die vele indrukken niet volgen. Heerlijk om tussen die rijkdom te wandelen.

Een half uurtje later zien we elkaar weer. En we gaan eerst met de koets rijden.

Het is gek hoe je de zee ‘ruikt’ als je vanuit het binnenland komt. We kiezen voor een strandwandeling, dus schoenen uit en met de blote voeten op het zand. Het water trekt zich langzaam terug. Er is weinig volk op het strand, de schoolvakantie is immers voorbij. Daardoor krijg je het gevoel van ruimte: een groot strand, een nog grotere zee. En af en toe andere (meestal bejaarde) wandelaars. We ontmoeten zelf een dame die waarschijnlijk de tachtig voorbij is. Ze staat bij een redder en een jongere dame helpt haar droog wrijven. Wanneer we haar vragen of het water nog warm is, antwoord ze met een enthousiast heerlijk. Meteen neemt ze afscheid van de redder met een ‘tot morgen, hetzelfde uur’. Wat een kranige vrouw, zo oud mogen worden, prachtig.

Wij stappen verder tot spierstijfheid zich aanmeldt: stappen in zand is toch anders dan op een verharde grond. We keren terug en zoeken een soort terrasje op het strand waar we een aperitief kunnen drinken met de voeten in het warme zand. Wat kan je beter drinken dan een glas cava om het vakantieplaatje te vervolledigen?

Karel en ik zoeken wat schaduw onder een parasol, Aike en Carlo trotseren de zon. Ik heb graag de zon, heb het graag heel warm, maar voel me niet lekker als ik in de zon zit. Dat zijn dan ouderdomsverschijnselen … maar zolang het daar bij blijft hoor je mij niet klagen.

Wanneer alles gedronken en betaald is, zoeken we een terrasje op voor een sobere hap. Een salade wil er bij mij best in … maar zo sober is dit niet. Een glas witte wijn smaakt erbij. Nu ja, het duurt nog wel even eer we vanavond aanschuiven in het restaurant, en we zullen nog wel wat afwandelen.

Dan naar Blankenberge. Het hotel ligt in het centrum en Carlo heeft moeite om erbij te raken: alles is enkele richting. Maar uiteindelijk lukt het hem toch. Uitladen wat we voor vandaag en vannacht nodig hebben en Carlo kan de auto parkeren op de parking van het hotel. Even later staat Carlo weer bij ons en we zoeken de kamers op. We spreken af dat de mannen een uurtje rusten, maar Aike en ik zoeken de vele winkeltjes op die Blankenberge rijk is. Aike heeft nog wat spulletjes nodig voor een optreden, en die winkeltjes, meestal uitgebaat door mensen van buitenlandse afkomst, hebben kleurrijke dingen en zijn helemaal niet duur. En zoals afgesproken: na een uur winkelen staan we weer in het hotel … Aike heel tevreden met wat ze heeft kunnen kopen, want ze winkelt graag, maar heeft er zo weinig tijd voor.

Dan weer op stap naar de Blankenbergse kust. Nu blijven we op de dijk want mijn kuiten protesteren. We zien beelden van de ku(n)stwandeling Beaufort. Het ene spreekt me meer aan dan het andere. Goed dat er voor elk wat wils is. De namiddag verloopt heel ‘gezapig’.

Tijd om terug te gaan naar het hotel en ons klaar te maken voor het restaurant. We kunnen er te voet naartoe, dus moet niemand voor BOB spelen.

Het is een heel speciaal restaurant. Iets minder dan veertig jaar terug werd het opgericht door de vader, nu heeft de dochter het overgenomen. Vader en dochter zorgen voor de bediening, moeder en schoonzoon staan in de keuken. Toen we binnen gingen dacht ik: waar komen we nu terecht. Gelukkig dat Aike en Carlo verteld hadden dat het een uitstekend restaurant is; de buitenkant heeft dringend een verfbeurt nodig, zoniet een volledige restauratie. Wellicht houden de eigenaars het bewust zo, want ook de binnenkant kan je niet modern noemen, zelfs niet mooi, daarvoor is er teveel kitsch tussen echte mooie antieken spullen.

We krijgen onze plaatsen toegewezen. Gelukkig dat we reserveerden, want zowat alle tafels zijn bezet. Weer beginnen we met cava, maar deze cava is van erg goede kwaliteit. Als voorgerecht neem ik een kleine zeevruchtenschotel. Gelukkig dat Carlo en Karel er zijn om ‘het bord leeg te eten’. Daarna opteert Karel voor tong (min. 350 gr.) en de rest zet zich schrap voor bouillabaisse.

De bediening is ‘zoals thuis’, geen gedoe, zodat je je gewoon op je gemak voelt … en wat uit de keuken aangevoerd wordt is meer dan heerlijk. We brengen de avond pratend en etend door.

Daarna stappen we terug naar het hotel. Feitelijk doet het deugd nog even te wandelen voor het slapengaan. Ik val als een blok in slaap, wordt af en toe vaag wakker van lawaai uit de uitgangsbuurt. Maar ’s morgens kan ik fris de dag begroeten.

Aike en Carlo gingen, na een overdrukke laatste week in de dansschool, voor een paar dagen uitwaaien aan zee. Als geschenk voor mijn zeventigste verjaardag vroegen ze ons mee: na de verjaardagsfeesten en Tremartre zou het wellicht deugd doen.

Gisteren hadden we gewoon de auto uitgeladen en alles gedeponeerd in het atelier: de opruim zou later wel gebeuren. Na een nachtje goed slapen is de ergste vermoeidheid weg. Karel heeft gisteren al kaartjes gekocht naar Knokke via de pc. Als 65-plussers met de trein na 9 uur, kost een heen- en terugrit maar €5,20. Omdat de treinen naar de kust vaak overvol zitten bij goed weer, trakteerden we ons op een eerste klasse biljet voor €12.

Even na negenen nemen we de bus die ons vanuit Werchter naar Leuven brengt. Het is een bus die vanuit Tremelo vertrekt, we staan aan de tweede halteplaats. De bus is over tijd … en als hij komt aanrijden blijkt hij al vol te zitten. We proppen ons erbij. Er is jaarmarkt in Leuven, vandaar de overvolle bus. De volgende haltes stopt de bus niet maar rijdt verder richting Leuven. Ik zie de verbouwereerde gezichten van de mensen: zij moeten een uur wachten tot de volgende bus … of zou De Lijn een extra bus inleggen? Vanaf Rotselaar rijden er meerdere bussen, die mensen zullen wellicht vroeger weg kunnen, tenzij ook die bussen overvol zitten.

Het is warm in de bus, gelukkig zet de chauffeur een verluchtingsvenster open: de frisse wind werkt bevrijdend.

Daar we niet meer moeten halt houden op stopplaatsen, komen we ruim op tijd aan in het station. We vinden een plaatsje op een bank op het perron. Stilaan groeien de wachtende aan. Wanneer de trein komt aanzetten zoeken we ons een goed plaatsje in de eerste klasse coupé: het is er ruim zitten en er zijn niet veel reiziger. Na de ervaring van ‘haringen in een ton’ met de bus, is dit een hele verademing. We genieten ervan. Zeker als we merken dat op de andere halteplaatsen een massa volk de trein op moet.

Zoals gewoonlijk lees ik een boek. Karel kijkt liever naar buiten en laat zo zijn gedachten hun eigen weg volgen.

Ik bedenk hoe rotverwend we toch zijn. Ik herinner me nog als kind de stoomtrein met houten treinbanken, waar de toegangsdeur rechtstreeks in het coupé uitkwam. Vaak was het benauwend, zeker bij koud regenweer. De ramen bedompten en als kind had je soms de ervaring geplet te zitten tussen al die volwassenen. Nu zitten we op zetels met armleuningen, heel ruim. De deuren gaan mits een duwtje van een vinger open en toe. Op de stoomtrein moest je het treinraam openen en dan aan de buitenkant de deur openen. Wel vond ik die stoommachines prachtig, met die grote wielen en dat opgepoetste gele koper.

Het is ongeveer twee uren reizen. We sms-en naar Aike onze vermoedelijke aankomsttijd door. Ook dat is nu zo in een versnelling zich aan het uitbreiden: afstand bestaat niet meer, onwetendheid kan elk moment opgevuld worden.

Wanneer we uitstappen staan ze ons op te wachten. Ze zien er stralend uit. Was het weer niet zo denderend bij vertrekt, hier is het een zonnefestijn. Even ‘acclimatiseren’, elkaar bevragen naar de voorbije dagen en dan op weg. We zetten onze bagage binnen op het appartement van de ouders van Carlo, dan zijn we daarvan verlost. Later zullen we die ophalen, want het einddoel is Blankenberge: daar is een hotel en een plaats in een restaurant gereserveerd. Maar nu willen we de zee zien.

De dag zelf is alles is puur genieten. Door het goede weer zijn veel mensen, onder wie veel bekenden, komen afzakken. Leuk elkaar te zien, een praatje … velen zal ik over enkele dagen in de academie zien.

Ook mijn zoon is even langs gekomen. Hij moet een demonstratiewedstrijd voor rolstoelbasket spelen in Rotselaar: daar wordt de vernieuwde sporthal feestelijk geopend. Hij is naar de Paralympics geweest met zijn ploeg. Het was ontzettend leuk. Omdat de afstanden nogal groot waren en hij met krukken stapt, heeft hij voor de tweede dag een soort scooter gehuurd. Samen met zijn vrienden in een rolstoel kon hij nu vlugger vooruit komen. Ze hebben enorme pret gehad. In mijn verbeelding zag ik hem al bezig. Af en toe terugduiken in een vorm van kind-zijn kan toch deugd doen. Ik ben erg fier op mijn zoon: het is een plezier om hem bezig te zien.

Wanneer Deepak vertrekt gaat Karel ook naar huis, de pc wacht op hem.

Ondertussen is het marktplein volgelopen. Ik geloof niet dat er één tafeltje onbezet is. Het is natuurlijk zalig om na een rondgang op de markt, neer te gaan zitten aan een tafeltje en iets heerlijk fris te drinken in de zon.

Ik voel de vermoeidheid komen opzetten, haal een koffie en ga er wat bij zitten. Maar lang duurt dit niet, dan dienen zich weer vrienden aan.

Tegen zevenen aan is Karel terug. Stilaan begin ik in te pakken: eerst de boeken, daarna de kaartjes. Omdat de keukentafel waaraan Cecile werkte terug naar huis moet, zullen Roger en Cecile de tent mee nemen. Ik bel de buren af, ze hoeven zich niet door de drukte van de opruim te manoeuvreren.

Dan moet ik de auto halen. Ook geen sinecure, want iedereen is aan het opruimen en in de wagen laden. Maar langs een omweg geraak ik toch zonder bijkomende hindernissen tot aan mijn standplaats. De wagen van Roger is al eivol geladen. De rest moet bij mij. Ik ben doodop. Mijn armen gehoorzamen nog nauwelijks mijn willen. Gelukkig nemen de mannen het sleuren over.

En dan op weg. Zelf met de GPS is het moeilijk om uit Tremelo te geraken: het centrum is zowat opgebroken. Ik rij traag zodat Roger me kan volgen en we via een binnenweg geraak ik uit Tremelo weg.

Thuis alles vlug uitladen, afscheid nemen en uitzwaaien. Dan maak ik ook mijn auto leeg … en plof in een zetel. Nu smaakt een diepgekoelde ‘Duvel’. Nog even volhouden dan kunnen we gaan slapen.

En morgen? Morgen worden we in Knokke verwacht. Mijn oudste dochter wil ons een dagje aan zee aanbieden voor mijn zeventigste verjaardag. Alleen een tandenborstel en pyama moeten we meenemen.

Ik heb in een promotieperiode een tent van 6 bij 3 gekocht, een party-tent die wel waterdicht is maar niet al te stevig: bij een rukwind vliegt ze zo weg. Daarom heb ik ook voor zware gewichten gezorgd … je weet maar nooit. Hoewel, als de tent op de grond blijft bij een rukwind plooien de steunen wel en dan kan ik ze ook weggooien. Hopen maar op goed weer.

Buren hebben aangeboden me te helpen bij het opzetten van mijn tentje. Iets over halfacht staan ze op de oprit en laden de tent en wat andere spullen op. Mijn wagen is sinds gisteren volgeladen. Tegen kwart voor acht kan ik mijn wagen parkeren dicht bij mijn standplaats. Even later komen de buren toe. Tent uitladen en de opbouw kan beginnen. Er zit een plannetje bij, erg ingewikkeld is het niet. We helpen elkaar en de tent staat heel vlug recht. De regen zal me niet kunnen deren … maar het geheel lijkt me toch heel fragiel. Het is nogal grijs, maar tegen de middag is beterschap beloofd. Wat een verschil met vorig jaar: toen goot het bij het opstellen van de standjes. Ik ben toen even naar huis gereden om droge kleding aan te trekken. Daarom dat ik voor dit jaar iets zocht dat echt waterdicht is.

Ondertussen is Karel toegekomen: die moest met de fiets, want er was voor hem geen plaats meer in de wagen, alle ruimte zat volgepropt.

Wanneer alle tafels recht staan en alleen de spullen nog moeten uitgepakt worden, gaan de buren naar huis. Toch mooi zo’n wijze van buurtschap: we lopen elkaars deur niet plat, maar als we elkaar nodig hebben, zijn we present.

Ik heb twee standjes: een met kaartjes en een met tweedehandsboeken. Die boeken zijn meestal dubbele aankoop, ook tweedehands (meestal uit het SPIT) of boeken waar geen plaats meer voor is en die ik niet meer zo interessant vind. Karel stalt de boeken uit op de daarvoor voorbehouden plaats, ik bekommer me om de kaartjes.

Eerst een tafelkleed op de tafel, dan de kaartjes erop. Zorgen dat er van elke serie een paar te zien zijn. Het overschot blijft in de schoenendoos. Daar kunnen nieuwsgierigen in snuisteren.

Een gevoel van uit mijn kindertijd komt opzetten. Het is net winkeltje spelen: de voorbereiding is feitelijk het spel.

Ondertussen is ook Cecile toegekomen. Zoals vorig jaar staan we naast elkaar, zo krijgen we gelegenheid om bij te praten. Nu blijkt dat ze maar één kleine tafel bij heeft. Dus stapt Karel met haar man in de wagen en rijden ze naar ons thuis. In mijn atelier staat een keukentafel, waarvan de poten gemakkelijk kunnen uitgedraaid worden. Tafel en mannen de auto in en even later staan ze terug bij Cecile: probleem opgelost.

Aan de andere kant van mijn stand staat Christel. Zij heeft ook twee standjes: een met tekeningen en zelfgemaakte juwelen en een standje van Kumbe: kleinere werkjes uit de collectie die te koop worden aangeboden. Ook zorgde Christel voor de samenstelling van een gedichtenbundel van haar broer David. David is een volwassen man met het syndroom van Down. Hij schrijft ontroerende liefdesgedichten en maak daarbij tekeningen. Deze bundel wordt ook in haar standje aangeboden. Zo kan ze wat uitleg geven over Kumbe of over het syndroom van Down.

En zoals voorspeld: de hemel klaart op. Strepen hel blauw komen te voorschijn. Naarmate de dag vordert komt de zon opzetten. Het is heerlijk warm.

Wanneer alles klaar staat komt Ludo, de man van Christel, met koffie aanzetten. Dat smaakt. Toch bijna drie uren gewerkt aan het opzetten van de tent en het klaarzetten van het standje.

Terwijl Karel even bij mijn standje blijft, loop ik eens rond om de andere standjes te bekijken. Er is veel zorg besteed aan de presentatie en wat een aanbod aan creativiteit. Een schilder staat zelf het standje naast hem te schilderen … sfeer in overvloed.

Ook Karel gaat dan de markt eens rond en dan hebben we zin in croques. We staan niet zo ver van de hoofdtent waar die croques gebakken worden en dat wakkert de honger aan.

Stilaan wordt het druk. Karel geniet er precies ook van en blijft tot een uur of drie rondhangen. Dan gaat hij naar huis maar belooft om terug te komen om zeven uur: dan wordt alles afgebroken.

Was het gisteren ‘in’ het gemeentehuis van Tremelo te doen, vandaag ontwikkelde de actie zich ‘rond’ het gemeentehuis: de kunstmarkt van Tremelo. Onder de vlag Tremartre (een knipoog naar Mont-Martre) wordt voor de tweede keer een kunsten- en ambachtenmarkt georganiseerd.

Gisteren werd al de grote centrale tent opgebouwd. In een grote vrachtwagen werden alle benodigdheden die de brouwer leverde aangevoerd. Dat diende ook uitgeladen: veel soorten bier en voldoende frigo’s om het koel te houden. Daarbij beloofde het mooi weer te worden, dus moest er voldoende voorraad ingeslagen worden.

Ondertussen werden de standjes afgetekend. Elk standje is goed voor 3m x 3m. Er moesten er meer dan 130 gerealiseerd worden. Niet iedereen zal komen opdagen … maar toch moet je voor elke aanvrager (m/v) ruimte voorzien, want je weet maar nooit.

De tent, maar vooral de voorraad kon niet onbewaakt achtergelaten worden, dus bleven twee bereidwilligen daar overnachten. Van slapen kwam wel niet veel terecht, maar ’s morgens was alles nog op zijn plaats, dus dat zag er goed uit.

Vanaf 7 uur begonnen de voorbereidingen. Zelf kwam ik tegen kwart voor acht de straat ingereden. Gelukkig waren er nog niet teveel auto’s, zodat ik gemakkelijk tot bij mijn plaats geraakte.

Hoewel de ochtend grijs begon (voelde ik op een bepaald moment geen spatje nat, of was dat inbeelding) voorspelde het weerbericht een schitterende najaarszomerdag: als we het tot de middag droog hielden kon de dag niet meer stuk. En inderdaad, tegen de middag klaarde de hemel uit … en werd het heerlijk warm. Ook de sfeer klaarde uit, het enthousiasme overspoelde de markt en met veel plezier werden de standjes opgebouwd. Spontaan werd hulp aangeboden aan een buur die wat moeite had met het opzetten van de tent.

Om 11 uur zou de markt beginnen … toch spannend, je weet niet wat de dag brengt.

Op 31.08.12 stelde Chris Perdieux haar eerste kinderboek voor in het gemeentehuis van Tremelo. Haar eerste optreden i.v.m. dit boek was tijdens de eindejaarstentoonstelling van het 2^de specialisatiejaar tekenkunst in Heist-Op-Den-Berg. Op 24.06.12 maakte ik daar verslag van.

Chris is medelid van kunstkring ‘Gesigneerd’. Natuurlijk waren we allemaal present om mee te vieren en een handje bij te steken bij de receptie.

De hoofdfiguur van het boek is o.a. geïnspireerd door haar man Mark, in het boek kreeg hij de naam Geraard. Mark is scheikundige van opleiding en dat vind je ook terug in het boek: de buurman is een ‘zuiverheidsmaniak’ en wil elk sprietje gras, elk vuiltje te lijf gaan met een scheikundig product. Geraard daarentegen laat zo graag de natuur zijn gang gaan.

Om het boek te promoten steekt Mark zich in een gele overall met groene T-shirt, want zo wordt Geraard in het boek afgebeeld. Ook vanavond was Mark-Geraard present. Niet alleen Geraard komt in beeld, ook Kaspaar, de rosse kater (zie foto).

Een ontroerend moment was toen haar vier dochters en kleindochter een boeketje bloemen aanreikten aan mama. Chris tekent niet alleen goed, heeft niet alleen een prachtig kinderboek geschreven, maar houdt ook een groot gezin op de been. Sommige vrouwen zijn erg veelzijdig.

Op de tafel waar Chris haar boeken signeerde, lagen ook de voorbereidende tekeningen. Het is wel een reuzenwerk. Maar je ziet dat Chris plezier heeft in haar tekenen, in haar personages. Bij elk ontwerp voel ik mijn ziel krullen van plezier.

Het boek is niet alleen een leuk kinderboek, het prijst ook een zorgzame omgang met de natuur aan. Niet belerend of bedillerig, maar met veel humor. Het is een ontdekkingstocht voor kinderen om alles op de plaatjes ‘gezien’ te hebben’. In elk geval beleven kinderen ‘plezier’ aan dit lezen. Dat is toch de beste voorbereiding om iemand de weg van boeken op te sturen? Aanbevolen dus!

De knal in de straat

Chrisper

ISBN 978-9-491538-00-1

D/2012/12.934/1

NUR 282, AVI 5

Uitgeverij: Casalittera

Ondanks de drukke voorbereidingen voor Tremartre heb ik toch een dag vrijgemaakt om in mijn nieuwe atelier te werken.

Het was een nogal sombere dag, zoals vele dagen in België. De lichtinval vanuit het dak en de zijramen was niet voldoende, maar Karel had voor voldoende bijverlichting gezorgd, zodat dat aspect geen irritatie opleverde. Maar verder is het één luxe: meer dan voldoende ruimte voor mijn schildersezel en doek, opslagruimte voor doeken waaraan ik werk, tafels waar ik mijn verf kwijt kan … wat kan ik me nog meer wensen? Alleen veel tijd om er overvloedig gebruik van te maken.

Het schilderen zelf vlotte niet zo goed, ik was er helemaal uit en het plezier om dit atelier bevorderde mijn concentratie niet. Het was net of ik alles wilde verkennen vanaf de muren tot de geur van verf. Maar dat drukte het plezier niet. Het atelier waar ik stiekem al lang van droomde, was nu realiteit geworden. Soms loop ik er overdag even in en uit, net of ik mezelf moet overtuigen dat het echt is.

Eens Tremartre opgeruimd, begint het schooljaar en zal de concentratie vanzelf komen. Ik zit met bepaalde concepten in mijn hoofd en kijk al uit naar de uitwerking ervan. Natuurlijk ben ik ongedurig, maar dan herinner ik me de raadgeving van mijn moeder zaliger die haar dochter kende: alles op zijn tijd.

Ik zal me maar onderwerpen aan die goed raad, maar wensen dat er veel tijd mag komen mag toch wel?

de dagen van gemis

rijgen zich aaneen als herfstig spinrag

oud wordend

vergeet ik vele namen

vertel ik de verhalen zoals ik ze herdroom

alleen jouw naam

vervaagt niet

geen herdromen van verhalen

je blijft aanwezig

bevroren in de tijd

onherroepelijk afscheid

ik vang de zon

in beide handen

even ongrijpbaar

als zand en water

belofte

uit mij geboren

tot mij geboren

ik roep je niet terug

uit de verte die je inging

je gaat met me mee

schaduw van leven

graag zien

over de dood heen

Op zondag waren afgesproken in het Centraal Station van Antwerpen. We waren met zevenen: zes vrouwen en Karel. M. had alles voorbereid. Het weer was maar zus en zo: regen afwisselend met een droge periode, nogal wat wind. Maar dat kon de pret niet bederven.

In het station werd er wat bijgepraat: de laatste berichten over een dochter of zoon, de voorbije vakantie, …

Toevallig was het cultuurmarkt. Die lag op de weg naar de boottocht die we met de Flandria zouden maken op de Schelde. Tussen de regenbuien door wandelden we richting Schelde. Toch leuk. Wie ons zag wandelen dacht aan een groepje toeristen dat toevallig in Antwerpen was verzeild geraakt. Wie zou vermoeden dat die groep verbonden was door een drama dat zo diep in het leven sneed?

Dat vond ik juist zo knap: hier werden we niet herleid tot dit drama, maar waren we mensen die elkaar nog iets anders te bieden hadden, nl. levenskracht. We konden lachen, genieten, over andere dingen praten dan onze pijn.

We slenterden een deel van de Cultuurmarkt door. Hier wat blijven staan, daar iets bekijkend dat onze interesse wekte. Tussendoor wat commentaar op wat we zagen. Proberen elkaar niet uit het oog te verliezen … en dat lukte wonderwel, hoewel we Karel soms vanonder een tent moesten oppikken terwijl de anderen al richting verderop gingen.

We zochten een restaurantje op. Een pizzeria. We konden allemaal gezellig aan één tafel bijeenzitten, want we waren er gelukkig vroeg bij. De bestelling wordt opgenomen, de wijn geschonken en de vraag hoe ‘pizzeria’ nu correct wordt uitgesproken. De pizza’s zijn lekker en overvloedig, de verhalen wisselen elkaar af … ja, en koffie als afsluiter. Dan wordt het tijd om ons richting Schelde te begeven.

Kaartjes kopen voor de trip op de Flandria, als +65-tiger krijgen we korting.

De boot op. Er is niet zoveel volk aanwezig. Nu het weer is ook niet direct uitnodigend voor een verblijf op het water. Toch halen we stoelen uit op het dek en zullen op een min of meer beschut plekje de riviervaart meemaken.

De boot zet de motoren in gang en langzaam verlaat hij de kade. En alsof het een afgesproken spel is: de zon breekt door de wolken. Zalig.

De reis duurt ongeveer een uur. Terwijl door de luidsprekers in vier talen uitleg gegeven wordt wat we kunnen zien aan de oevers, laten we ons uitwaaien en genieten van de zon. Natuurlijk mocht de reis wat langer duren, hoewel … bij het terugkeren maakte de boot bewegingen die ik voelde nadeinen in de maagstreek.

We besluiten nog iets te gaan drinken. Iemand wist ergens een afgesloten terrasje.

Wat me opviel was de discipline die gehandhaafd werd bij het praten: ieder kon zijn verhaal kwijt zonder onderbroken te worden. Dat maakte het samenzijn zo echt: niemand voelde zich aangespoord om te bekvechten voor zijn plaats in de groep, ieder kreeg op tijd aandacht van iedereen. Gewoon openheid voor elkaar en menselijke warmte: het beste wat je elkaar bieden kan.

Elke maand komen we samen met ouders die een kind verloren door zelfdoding. Het is een open groep, d.w.z. wanneer iemand wil deelnemen aan die gespreksgroep kan hij of zij er instappen. Er wordt niet gevraagd om bv. een aantal bijeenkomsten bij te wonen of een bepaalde voorbereiding te volgen. Er is ook geen specifiek thema dat die avond behandeld wordt.

De samenkomst vindt plaats in Passant, een VZW die gevestigd is in de vroegere Sint-Geertrui abdij in Leuven. Er is een vaste begeleidster: zij zorgt voor de uitnodigingen, koffie of thee, en begint en eindigt het gesprek. Waar nodig zal ze een tussenkomst doen, maar meestal verloopt het spreken ‘vanzelf’.

Zelfdoding is een wijze van doodgaan die nog altijd door een soort van taboe omgeven is. Voor de betrokken personen die op deze wijze een geliefde verloren, is het vaak moeilijk om er over te praten. Het is niet zozeer schaamte die je weerhoudt, hoewel dat soms meespeelt, maar nooit leerde je de zelfdoding van een dierbare mededeelbaar te maken. Het is het laatste waaraan je denkt. Zelfdoding is iets dat plaatsvindt, maar bij anderen, tot je zelf geconfronteerd wordt met dit gegeven en dan voel je de grond onder je voeten wegschuiven en kom je in een soort verstomming terecht, want woorden ontbreken.

In Leuven zijn twee gespreksgroepen. In de ene groep kan iedereen terecht die van nabij een zelfdoding meemaakte: kinderen, partners, broers of zussen, … De andere groep is specifiek voorbehouden voor ouders die een kind uit het leven zagen stappen.

Iedereen die met zelfdoding te maken krijgt doorworstelt vaak tegenstrijdige gevoelens: van opstandigheid (het kan niet waar zijn) tot ongeloof (niet mijn partner, kind, broer of zus) tot verdriet (het is alsof er een stuk uit mezelf gesneden wordt) tot woede (waarom deed hij/zij dat, waarom sprak hij/zij niet over de problemen) tot onmacht (ik zag hem/haar vechten maar kon er niks aan doen), tot …

Op het moment dat een geliefde de dood ingaat door zelfdoding ontstaat er een soort tweedeling in de samenleving: zij die weten waarover het gaat en zij die dit niet weten. De mensen die ‘niet weten’ zijn vaak lief, medelevend … maar missen het inlevingsvermogen om een wereld te betreden die de hel inhoudt. Wie kan het hen kwalijk nemen? Maar als betrokkene voel je je verdreven, aan de zijkant geplaatst. Je kan niet meer mee, je leeft in een andere wereld. Je herkent de wereld van ‘die anderen’ wel, maar je voelt je niet meer op betrokken. De waarden, doelstellingen lijken als vreemd aan je voorbij te gaan. Ambitie is stilgevallen, toekomst is weggeveegd, er is alleen een ondraaglijk nu.

Daarom is het goed dat er gespreksgroepen zijn waar mensen kunnen ‘praten’ over hun innerlijke wereld. Niet meer schaamte te moeten voelen over de complexe gevoelswereld die door zelfdoding opgeroepen wordt. Zoeken naar woorden die kunnen uitzeggen wat er juist in je omgaat. Dat werkt troostend, geeft draagkracht om de volgende dagen door te komen.

Voor ouders van kinderen die zelfdoding ingingen, blijkt toch nood te bestaan aan een aparte benadering. Een kind dat zelf uit het leven stapt, stelt je als ouder radicaal in vraag. Dat kind, dat je zo dierbaar was, negeert je graag zien om een weg te gaan die zo onbegrijpelijk is. Steeds blijf je met de reflex achter van je kind te beschermen … ook tegen de dood. Waar schoot je tekort? Waar is dat kind heen? Ouders sterven normaal voor hun kinderen, maar dit kind draaide die rolverdeling om. Alleen pijn, onmacht, verscheurdheid en diep treuren nemen bezit van je wezen. Je hebt geen zin meer in toekomst en toch moet je verder.

Maandelijks vinden we elkaar, praten over onze kinderen: degene die wel toekomst willen maken en het kind dat uit de tijd verdween. Er ontstaat een band met elkaar. Elke maand kijk ik uit naar die avond. Het is de avond die ik aan mijn zoon wijd, als eerbetoon, als troostervaring, als graag zien over de dood heen.

Op het einde van juni, toen we voor de laatste keer samenkwamen dit werkjaar, kwam het voorstel om elkaar eens op een ander wijze te ontmoeten. Een uitstap misschien. Iemand wou initiatief nemen en op zoek gaan naar een voorstel. Via de e-mail werden afspraken gemaakt: datum, plaats (Antwerpen), project: een bootreis op de Schelde. Dat zou best leuk kunnen worden.

Zondag, 2 september, organiseert kunstkring ‘Gesigneerd’ voor de tweede keer Tremartre, een kunstmarkt à la Mont-Martre maar dan in Tremelo, vandaar de naam. Het weer belooft mee te zitten, meer dan honderd deelnemers hebben zich gemeld, er is iets te eten en te drinken, m.a.w., wie er niet heen gaat heeft ongelijk.

Zelf neem ik deel aan het evenement met een dubbele stand. In het ene deel bied ik zelfgemaakte kaartjes aan. Feitelijk mini-schilderijtjes. Je kan ze gebruiken om iemand te feliciteren, of te bedanken … gewoon voor alles wat te maken heeft om je genegenheid voor de ander uit te drukken. Het is hard werken geweest, maar nu ben ik toch wel tevreden: het zijn mooie en unieke kaartjes geworden.

In het tweede deel bied ik boeken aan, boeken die ik niet meer zo interessant vind en nu in de garage staan opgestapeld omdat er binnen geen plaats meer voor is en boeken die ik ‘dubbel’ bezit. Kom ik in het SPIT, zie ik een boek staan dat me interesseert, weet niet meer of ik het ooit al kocht … nu ja, voor die paar euro kan ik het risico niet lopen om een boek te laten staan dat me aantrekt en thuis ontdek ik dan dat het toch al in mijn boekenkast staat. Nu ja, SPIT is een tewerkstellingsproject voor mensen die moeilijk hun weg vinden op de arbeidsmarkt. Arne heeft er ooit een tijd gewerkt. Dus vind ik het niet direct weggegooid geld … maar ook die dubbele boeken nemen plaats in. Ik verkoop ze aan een weggeefprijs. Ik doe het gewoon om het plezier van ‘winkeltje spelen’ te beleven en meteen wat ruimte te verkrijgen.

Die twee standjes zijn ondergebracht onder een party-tent van 3m op 6m. Ik kocht die tent tijdens een promotieperiode voor nog geen 50 euro. Hopelijk waait het niet te hard, want daar is dat tentje niet tegen bestand. Om de kaartjes en boeken aan te bieden, beschik ik over opplooitafels. Erg handig: heb je ze niet nodig dan plooi je ze dicht en kan je die tafels op een minieme ruimte opbergen.

Het is wel wat ‘prakkiseren’ om alles wat ik wil meeneem in de auto te krijgen. Gelukkig komen buren me helpen de tent opzetten en die nemen ook wat materiaal mee.

Dan vraag ik me af: waarom doe ik er aan mee. Financieel gewin? Neen, gelukkig moet ik mijn boterham niet verdienen met kunstmarkten. Ik ben blij als ik wat verkoop, maar meer omdat daaruit een vorm van vriendschap of waardering spreekt. Het is vooral de sfeer die me zo aantrekt. Een kunstmarkt haalt iets vrolijks uit de mensen. Daarbij zie je een pak mensen, sommigen heb je jaren niet meer ontmoet of je leert er nieuwe mensen kennen.

De voorbereiding, het naar de kunstmarkt toeleven is al een feest op zich. Kaartjes maken is bijna verslavend. Steeds ben ik nieuwsgierig wat het uiteindelijke resultaat is. Het heeft ook iets zeer ambachtelijk. Eerst schilder ik op een groot papier met in mijn achterhoofd dat daar uit kaartjes gesneden worden van 7,5 op 11cm en dat die boeiend moeten zijn om bekijken. Dan is het snijden en lijmen, tot het resultaat samen met een enveloppe in een plastieken zakje gaat als bescherming tegen de natuurelementen.

Het is een soort zen-oefening. Na een tijdje ben ik niet meer bewust van de omgeving, alleen die zich steeds herhaalde handeling neemt mijn bewustzijn in beslag. Toch is het goed dat het maar voor een bepaalde duur is: uiteindelijk wil ik nog wel eens iets anders doen, bv. een schilderij maken.

Alles wat meemoet staat al klaar in de gang. Een week geleden begon ik met het verzamelen van het materiaal; De boeken prijsde ik en stopte ze in bananendozen, de kaartjes kregen schoenendozen als opbergplaats, enkele kleine schilderijtjes voor de sfeer (het is immers een kunstmarkt), plooitafels, een opplooibare stoel want ik kan toch niet de ganse dag blijven rechtstaan, tafeldoeken om over de tafels te leggen … Naarmate ik aan iets dacht werd de hoop groter: een schaar, koord, plastieken zakjes om een verkocht boek gemakkelijk in mee te dragen, keukenrol … en gisteren kocht ik snoepjes voor de kinderen. Staan die ouders met mij te praten, de kinderen vinden dat niet zo boeiend, wellicht bouwden ze liever met hun vriendjes hutten waarin ze al hun schatten bewaren. Een snoepje is dan wellicht een zoethoudertje … maar op zo’n markt moet het mogen, tegen elk gezondheidsadvies in.

En natuurlijk, elke dag bekijk ik de weersverwachtingen … zolang de wind zich gedeisd houdt en het niet regent ben ik best tevreden.

Voor de buurt hier is augustus wel een drukke verjaardagsmaand. Mijn overbuurvrouw verjaart op 10 augustus, ik word op 20 augustus in de bloemetjes gezet en voor de buurvrouw schuin over ons is dat op 30 augustus. Daarbij komt nog dat we telkens ongeveer tien jaar verschillen: de overbuurvrouw wordt volgend jaar 60, ik word nu 70 en de andere buurvrouw 80.

De tachtigjarige buurvrouw organiseerde als eerste een feestje: eerst voor haar familie en een paar dagen later, zaterdag, voor de buurt. Iedereen die kon was aanwezig.

Snikheet was het. Gelukkig was het een avondfeest. Maar ondanks de warmte (we dronken dan maar veel water tussen de wijn) was het samenzijn best uit te houden. Ook voor Irma, de buurvrouw, bleek het feest enorm mee te vallen. Zij kent het wel en wee van de buurt sinds haar geboorte. Nu ze nog de mogelijkheden had om nog een echt te feest te organiseren en ervan te genieten, wou ze het goed doen en bood ze een prachtig buffet aan.

Zondag was het bij ons feest met de (pleeg)kinderen en (pleeg)kleinkinderen van Karel en mij. Wie feest er nu op de middag op de warmste dag van het jaar? Gelukkig hebben we wat bos (sparren) in de achtertuin waar we ons onder kunnen terugtrekken. We hielden het heel sober: het was veel te warm om te koken of een BBQ te organiseren. Samenzijn was het voornaamste. De kleinkinderen vonden het prima met elkaar, we genoten van een kleine bries die de warmte dragelijk maakte, de verhalen volgden elkaar rustig op en niemand had haast.

Maandag was ik jarig en waren vrienden uitgenodigd voor een avonddrink. Het was een avond om buiten door te brengen. Eerst hadden we de tafels apart gezet, maar spontaan groeide die uit tot één lange tafel. Christel was overdag komen helpen om alles voor te bereiden en ’s avonds zorgden zij, haar man en twee grote dochters dat iedereen op tijd iets te eten en te drinken had. Bedankt. Om twaalf uur gingen de meesten naar huis … want ’s anderendaags moeten ze werken. Enkelen bleven nog even helpen opruimen en na een laatste glas werd het stil.

Dinsdag kwam een vriendin langs die ik al sinds mijn vijftiende ken. Ze woont in West-Vlaanderen maar had dinsdagmorgen een afspraak in Pellenberg. Dat geeft dan gelegenheid om bij te praten en die oude vriendschap in ere te houden.

Woensdag kwam de buurt aan de beurt. Hetzelfde scenario: één lange tafel, het weer was iets frisser, maar toch nog lekker om buiten te zitten.

Op zo’n wijze 70 jaar worden: leuk. Ineens was mijn innerlijke onvrede gesust. Ik kon het leven van zeventiger aan: ik kijk ernaar uit.

Bij het opruimen komen dan de vele kaartjes met wensen en cadeautjes aan bod. Wat voel ik me verwend … en ik ben nog fit genoeg om er van te genieten. Zalig!