In de uitnodigingsbrief werd verwezen naar een boek dat rond het drama in Aarschot verschenen is. Ik ga naar een boekhandel in Tremelo, maar daar hebben ze het niet in voorraad, het moet besteld worden. Dat valt natuurlijk tegen, want dat boek zou ik onmiddellijk willen ter beschikking hebben.

Ik laat het maar niet aan mijn hart komen. Ondertussen ben ik begonnen aan het uitwerken op de gewenste grootte en probeer ik oplossingen te vinden voor wat niet zo goed was op mijn ontwerp. Ik zoek iets om de zes afzonderlijke tekeningen samen te bundelen. Natuurlijk laat ik de tekeningen tekenkundig in elkaar overvloeien, maar ik wil iets sterkers, waardoor het bombardement centraal komt te staan. Tot ik op het idee kom om een cirkel te trekken over de zes afzonderlijke tekeningen heen en die wit te laten. Ik ben ook op zoek om die huizen, die zo weinig boeiend op het ontwerp staan (vandaar dat ik ze niet verder uitwerkte) te vervangen door iets dat zowel mensen als hun geborgenheid uitdrukt.

Ik weet nog niet goed wat ik met de vogels aanmoet. Laat ik ze wit of laat ik ze in grijzen evolueren naar uiteindelijk de witte herinnering aan de slachtoffers? De tekening is nog niet volledig af. Ik wil het geheel nog wat laten nasudderen en kijken wat het als resultaat oplevert.

En wellicht zal het inlijsten het geheel versterken.

Ik heb geen zin te wachten tot ik de naam ontvang van het slachtoffer waarrond ik ga werken. Vanuit mijn eerste ontwerp: de evolutie van boom tot graf, maak ik een tweede ontwerp. De bedoeling is zes tekeningen van 70 cm op 50 cm te maken, die één geheel vormen. Ik zou die dan inlijsten in een kader met dunne zwarte lijst en ze dan tegen elkaar tonen, zonder tussenruimte. Het zou dan een werk van ca.155 cm op 145 cm worden. Of ik het kan gebruiken voor Aarschot vraag ik me niet af. Er is tijd genoeg om nog andere werken te maken.

Het ontwerp dat ik maak is zowat 49 op 52 cm. Ik geef niet alleen aandacht aan de bomen, maar ook aan de bommen. Vlaanderen werd, vooral in de frontstreken, onder een bommentapijt bedolven, Nu nog komen dagelijks bommen uit WOI boven bij het bewerken van het land, meestal bij het ploegen … maar ook bij het uitgraven van kelders of fundamenten bij het bouwen. Hoeveel kilo munitie is al bovengehaald in West-Vlaanderen?

Niet alleen West-Vlaanderen is ‘besmet’ gebied. De ‘mijngebieden’ in landen ‘ver van ons bed’ kennen dagelijks slachtoffers van naoorlogse explosies.

Ik laat de bommen vallen op huizen (links onderaan) waardoor de veiligheid die zo’n huis bood meteen uiteenspat tot brokstukken. Daartussen vindt men de bomen die afgeknakt zijn en stilaan evolueren naar graven, nog nauwelijks zichtbaar. Vanuit de wereld van de natuur (bomen links) vliegen vogels weg die stilaan veranderen van vorm tot bommen en verder tot de afwezige slachtoffers die begraven liggen onderaan.

De gedachten achter de tekening vind ik goed, de uitwerking dient nog bijgeschaafd … maar daar dient een ontwerp voor. Ik kan al zien hoe de tekening zich zal aandienen als ze in het groot uitgewerkt wordt. Ik heb er echt zin in.

2014 is het jaar van de honderdjarige herdenking van WOI

De stad Aarschot herdenkt niet alleen WOI in het algemeen, maar specifiek de dramatische gebeurtenissen die op 19 en 20 augustus 1914 plaats vonden.

Een Duits officier werd doodgeschoten op het balkon van de burgemeester, hoogstwaarschijnlijk door Duitse kogels. De burgers van de stad hadden bij de inval van het Duitse leger al hun wapens ingeleverd. Maar daar wilde de Duitse overheid niet van horen: 173 burgers werden zonder vorm van proces geëxecuteerd, 400 huizen in brand gestoken … wie kon vluchtte de stad uit.

Nu zocht de stad 173 kunstenaars die elk een slachtoffer wilden adopteren en daar een werk rond maken. Later zou dan de concrete naam bekend gemaakt worden en wie wil zou dan op zoek kunnen gaan naar verdere gegevens over die persoon.

Ik schreef me onmiddellijk in. Ik was vorig jaar reeds bezig geweest rond WOI (zie bijgevoegde foto) en had zin daar verder op door te gaan. Oorlog en vernietiging zijn thema’s waar ik veel mee bezig ben.

Er zou een algemene vergadering komen waarin ons de naam van onze adoptant zou worden meegedeeld. Dat zou wel boeiend kunnen worden. Wie weet wat de geschiedenis te vertellen had.

Graag had ik een boek over Seuphor meegenomen … maar de editie die met deze tentoonstelling gepaard ging, was nog niet beschikbaar: eind februari zou die binnenkomen … zowat tegen het einde van de tentoonstelling.

Met Catherine, een vriendin, ga ik nog eens kijken naar Seuphor. Nu wil ik ook aandacht besteden aan de technische kant van zijn tekenen … en wellicht zou het boek dan geleverd zijn.

Weer ben ik overweldigd door zijn werk, maar nu op andere manier. Ik geniet meer van de details, laat de contrasten meer op me inwerken … en ontdek dat Seuphor ook met steunlijnen werkte, sommige zijn niet goed weggegomd en hij trekt zijn lijnen horizontaal terwijl ik verticaal werk. Vooral de complexiteit van zijn werken valt me op.

In de video ruimte bekijk ik de video’s die met hem gemaakt zijn, waarin hij uitleg geeft over zijn opvattingen, vooral i.v.m. de moderne kunst.

Ik hoopte met het boek over Seuphor naar huis te kunnen, maar dat komt pas over enkele dagen toe.

Gelukkig krijgt de tentoonstelling nog een extra dag: op 10 maart, de verjaardag van Seuphor, kan men de werken nog komen bekijken. Catherine gaat met iemand die de werken ook graag gezien had, gebruik maken van dat toemaatje. Dan is het boek wel beschikbaar … en enkele dagen later ben ik er de gelukkige bezitter van.

Vrienden waren in het Felixart museum de tentoonstelling gaan bekijken van Michel Seuphor. Omdat de tekeningen van die kunstenaar de vrienden aan mijn manier van werken doen denken, besloten we om samen naar Drogenbos te gaan en de confrontatie aan te gaan.

 Michel Seuphor leefde van 1901 tot 1999. Zijn echte naam was Ferdinand Louis Berckelaers, maar al op jonge leeftijd nam hij de alias aan van Seuphor, een anagram van Orpheus. Hij week uit naar Frankrijk en overleefde WOII.

 De lijn is het grafisch element waarmee hij experimenteert, ontroert en een nieuwe wereld aanwezig stelt. Wat hij daarmee bereikt doet naar adem happen. Hij tekent, publiceert over de abstracte kunst, schrijft poëzie en toneel. Een artistieke duizendpoot.

 De verzameling werken van Michel Seuphor die tentoongesteld worden zijn een verplaatsing waard. Wat me bijzonder aanspreekt is dat ik ‘herken’ waarmee hij bezig is. Ik zou uit mijn voorraad werken dingen kunnen halen die eenzelfde thema als basis hebben. Dat maakt de rondgang in het museum extra boeiend: ik weet waarover die man het heeft. Soms grijpt het me zo aan dat ik bijna zou kunnen huilen van volheid. En wat zet hij het grandioos op papier. Hij daalt af tot de puurheid van de lijn, verstilt tot dat diepe moment waarin al het toevallige verdwenen is. Tevens is zijn lijnenspel (als ik het zo oneerbiedig mag noemen) pure poëzie. Kwetsbaarheid en kracht in één.

 Wat ik gezien heb zal me bijblijven: ik heb iets in me mogen opnemen dat me vertrouwd is en tevens uitdaagt om verder te gaan. De wereld van lijnen is een wereld die raakt aan het oneindige.

Onder de titel ‘Koppig’ stellen Laurent Dufour keramiek en Katrien Delvaux schilderijen ten toon in Hannah. Christel en Ludo komen ons ophalen en samen rijden we richting Herent.

 Wanneer ik de beelden van Laurent Dufour zie, bekruipt me een gevoel van kinderlijke blijheid. Er zit iets sprankelends in zijn werk. Ik denk: kunst kan troosten door je terug te brengen naar de spontane manier van leven van je kinderjaren. Daar zit een kracht in die de zwaarte van het leven een tegenwicht kan bieden: even vertoeven in de ruimte van het imaginaire.

 Ik geraak aan de praat met de kunstenaar. Hij is echt zo: een volwassene die nog met plezier kan kijken naar vormen, kleuren … en zijn eigen dochter. Hij is niet wereldvreemd, maar juist in de realiteit wil hij dingen ontdekken die vreugde brengen, die de intensheid van leven naar boven laten komen.

 Van Katrien Delvaux hangen er maar twee werken: haar andere werken waren moeilijk onder het thema ‘Koppig’ onder te brengen. De jonge artieste schildert toch twee aangrijpende ‘koppen’ bijeen.

 De rest van de muren wordt benomen door Congolese kunst. De werken zijn heel kleurrijk en tevens ook grafisch, wat voor mij wel inspirerend is.

 De Egidius-cyclus afsluitend breng ik alle beelden en gedichten samen in een pdf-bestand. Op de blog van Seniorennet krijg ik de tekst niet mooi gepresenteerd. Hier worden alle teksten en tekeningen samengebracht. De leesbaarheid is beter en men krijgt meer zicht op het geheel.

Bijlagen:
PDF bestand Egidius.pdf (987.5 KB)   

wie kon je levensloop voorspellen

afwezig

ben je

aanwezig

je leeft in mij verder

doordringt me

met een graag zien

dat nooit in woorden kan worden neergelegd

zoon van leven

sterker dan de dood

ik schrijf je naam

Arne

in het diepste van mijn wezen

vol verwachting

keek ik uit naar je komst

vol pijn

nam ik afscheid

in gemis

ook dankbaar

om wie je was

en de jaren hier bij ons

ik heb weet

hoe diep

een kind

als het dit leven

verlaat

het lijf

en bewustzijn tekent

hij sprong van vijf hoog

hij wou niet meer verder

in deze keuze wil ik hem bijstaan

ik zal moedig zijn

en mijn eigen weg verder gaan

het verschroeiende van de pijn

maakt plaats

voor aanvaarding

ik leef

met jou als nabije

dankbaar noem ik je naam

omdat ik zovele jaren

je mijn zoon mocht noemen

de ruimte is terug bewoond

door nabijheid

graag zien

geluk

zoonlief

je bent een verte ingegaan

waarin ik je nog niet wil volgen

het is goed zo

na zoveel jaren

ben ik terug

van weggeweest

op de lange weg van rouwen

je leeft verder in mij

steeds aanwezige afwezige

ik weet

je bent niet alleen uit mij geboren

ook tot mij geboren

we zijn onafscheidelijk met elkaar verbonden

het is goed zo

nu spreek ik je naam uit

als een kostbaar geschenk

ik dank het leven

omdat je

vanuit mijn lichaam

in mijn armen opgroeide

dat je die jaren

bij ons mocht zijn

dat ik

in je dood

ontdekte hoe graag ik je zag

je naam is vreugde nu

en de pijn daar rond is

onvervreemdbaar

mijn leven

dan weer

een dag

waarop de pijn zich aanbiedt

zomaar

een herinnering

een stukje muziek

of gewoon

het leven zelf

neem het mij niet af

ook na zoveel jaren

rouw ik om mijn zoon

mijn graag zien

omdat hij niet voorbij is

ik wil niet genezen van mijn kind

zoon

het geschreven woord

met je dyslectie

was een vreemdeling voor jou

in je afscheidsbrief

spelde je

hoe graag je ons zag

vroeg je ons

na je dood

het leven te hernemen

dat deden we

ondanks de afgrond van de pijn

tot we rust vonden

in jouw aanwezige afwezigheid

we komen samen

op je verjaardag

op je sterfdag

en elk jaar

op de familiedag

waar we

naar je graf gaan

en dan jou meenemen

om de rest van de dag

te genieten van elkaar

met jou in ons midden

eens zal ik de weg gaan

naar de verte

waarheen jij ging

ik heb geen angst meer voor de dood

alleen

de weg daarheen

schrikt me af

hoeveel gemis moet ik nog dragen

hoeveel dagen

moet ik nog gaan

zonder jou

zonder de andere geliefden

in mijn dromen

zie ik je weer

alsof de tijd niet bestaat

die ons onherroepelijk

van elkaar gescheiden houdt

je spreekt

je beweegt

je ademt

bijna kan ik je raken

tot de ochtend komt

zich weer een dag aanbiedt

waarin je niet meer bent

ik herneem

de dagelijkse routine

gemis

als een liefdesverklaring

neem het mij niet af

je kon niet meer

we wisten het beiden

de dag naderde

waarop je weg zou gaan

bij elk afscheid

keek ik je aan

bewust

dat dit voor het laatst kon zijn

tot je

de diepte in sprong

en als een vogel

je vleugels spreidde

naar vrijheid

je diepste begeren

niet meer onderworpen

aan de wetten

van pijn

en onmacht

je liet me achter

met al de anderen die

je naam noemen

in liefde

in gemis

zonder jou

de dagen zijn stil

alsof ze op kousenvoeten

niets willen verstoren

toch zijn ze vol

van jouw aanwezigheid

kon ik je nog eens raken

je aanwezigheid voelen

je lichaamsgeur ruiken

ik weet dat je voorbij bent

en ik moet verder

ik schreeuw

wil je uit de dood terug

bevraag de mensen

muren komen op me af

waar ben je

geen antwoord

alles leegte

oneindige leegte

achter die leegte

nog leegte

uitgeput smeek ik de ruimte

geef me een teken

van hoop

van leven

de dagen

rijgen zich aaneen

terwijl de tijd me ontsnapt

er is alleen pijn

mijn zoon

is uit me weggesneden

verdwenen

hoe leef ik verder

zonder hem