De uitgeschoven harmonica die het totale plaatje laat zien.

Ik neem Toby niet zo vaak op in mijn blogs … maar hij is nog altijd prominent aanwezig in ons leven.

Op de foto zie je Toby aan zijn feestdis. Omdat hij zijn voeding op enkele seconden naar binnen slokte, kregen we van Indrah, de dochter van Christel die een opleiding van hondenverzorgster volgde, een ‘rembord’ cadeau. Ze dacht dat dit een middel was om de maaltijd toch iets langer te laten duren. En inderdaad, Toby moet nu wel tijd besteden om de brokken van tussen de uitsteeksels te halen.

En Toby blijft zijn eigen mooie zichzelve: wanneer etenstijd nadert komt er een onrust over hem. Neen, neen, Karel houdt zich aan het uur van brokken geven. Om die tussentijd op te vullen krijgt hij (Toby) dan wat extra aandacht.

Nu de winter stilaan overgaat in de lente, geniet Toby van te rennen in de tuin. Hij volgt dan zijn neus, ontdekt een veelbelovend spoor (wellicht is er een poes langs gekomen) en rent dan alsof hij een wedstrijd moet winnen. En nooit botst hij ergens tegen aan. Ik begrijp niet hoe hij dat realiseert in zijn dolle sprint.

Tussen het rennen door produceert hij de nodige drollen of maakt een plas die eindeloos lijkt. Uitgerend en achterlatend wat hij binnen niet mag deponeren, komt hij aan de deur zitten met een blik die één smeekbede is om binnen gelaten te worden.

’s Namiddags gaat Karel op stap met zijn gezel. Dan ontmoet hij (Karel) andere honden en hun baasjes (m/vr) en maken de honden met elkaar kennis terwijl de baasjes het even over hun hond of het weer hebben.

En mijn plaats in het hondenleven? Toby zoekt zelf zijn plaats in mijn leven: liefst op mijn voeten, een kachel die ecologisch verantwoord is. Gewoon zalig!

Dan is het grote moment aangebroken. Ik snij de stroken van elkaar los en plooi ze tot een harmonica (een lichte snee helpt het dikke papier in de juiste plooi te komen). Nu nog een buitenblad organiseren … en?

De boekjes vind ik heel leuk … alleen vallen ze iets te groot uit voor de kunstautomaat. Dat deert niet … trouwens voor een paar euro kan ik toch geen werk afstaan dat zoveel uren intense concentratie opeiste.

Ik bedenk reeds aan wie ik het kan geven.

Dan probeer ik iets anders uit voor de kunstautomaat: mini-kunstboekjes. Op basis van een zentangle maken, laat ik de zentangels nu in elkaar overvloeien. Het is niet mijn eerste uitproberen van een harmonica-boekje. Voor mijn eindwerk tekenen maakte ik vorig jaar een harmonica  op het gedicht ‘Egidius, waer bestu bleven’, opgedragen aan mijn overleden zoon.

Omdat het klein moet zijn, teken ik op een blad vier ontwerpen. Het boeit me. Omdat ik voorzichtig moet zijn en mijn rug moet sparen, komen deze zentangels een voor een tot stand met een rustpauze tussen in.

Ik geniet ervan en kijk uit naar het moment dat ik de stroken van elkaar mag lossnijden en tot een harmonica vouwen. Hopelijk valt het resultaat mee.

En als ik nu eens met ’t Alent naar buiten kom met zentangels? En als ik me nu eens als gastvrouw ontplooi en bv. Christel uitnodig om ook haar zentangels te tonen? 

Ik weet niet of de bezoekers vertrouwd zijn met zentagels … dus zal er veel uitleg moeten gegeven worden. Maar dat is juist leuk op zo’n dag.

Het is allemaal nogal vaag aanwezig: meer ontwerp dan concrete uitvoering.

En dan probeer ik ook iets te vinden voor de kunstautomaat. Iets klein dus, dat past in een sigarettendoosje.

Waarom niet op basis van het principe van zentangels kleine geschenkkaartjes maken die je bv. aan een ruiker bloemen hangt met een ‘proficiat’ of ‘bedankt’ of een wat uitgebreider schrijven bij een geschenk?

Ik oefen alvast met enkele kaartjes. Voorlopig voel ik me daar best tevreden mee. Ik zit al uit te kijken naar een geschenkje dat ik kan geven en waar zo’n kaartje kan aanhangen … hoe ouder ik word hoe meer ik kinderlijke blijheid ontdek in wat ik maak. Graag zien dat zich uitdrukt in een tekening. Kan het nog eenvoudiger?

Over enkele weken (3 mei) gaat voor de vierde keer de kunstroute ’t Alent door in Werchter. Natuurlijk wil ik dit niet missen. Daarom: direct inschrijven zodat ik de administratieve kant niet vergeet. Wat ik ga tonen weet ik nog niet: er is nog zoveel materiaal dat voor de eerste keer naar buiten kan komen.

De initiatiefnemers van ’t Alent (cultuurkring Werchter) willen een ‘kunstautomaat” organiseren. Daarvoor hebben ze een afgedankte sigarettenautomaat aangekocht. Nu zijn ze op zoek naar blanco doosjes ter grootte van een sigarettendoosje merk L&M, iemand die een verrijdbaar onderstel voor de automaat kan maken en kunstenaars die aan dit project willen meedoen.

Zoals ze in hun mail schrijven:

Bedoeling is om op een kleinschalige manier kunst dichter bij iedereen te brengen. 

Dit kan via een automaat die op zoveel mogelijk Rotselaarse culturele evenementen tentoon wordt gesteld. 

Elke Rotselaarse kunstenaar kan zichzelf en zijn werken presenteren via doosjes ter grootte van een sigarettendoosje (merk L & M).

Deze doosje komen in de automaat terecht en de kunstliefhebber en/of sympathisant kan zijn keuze maken. Door een klein bedrag in de automaat te steken bekomt hij/zij het gekozen kunstwerkje.

Natuurlijk spreekt me dat aan. Dus schrijf ik me ook daarvoor in.

Alleen: hoe kan ik iets realiseren met zo’n mini-afmetingen terwijl ik graag nogal groot werk?

Best is er een nachtje over slapen … we hebben nog even de tijd.

En dan is het tijd om naar huis te gaan. We nemen afscheid nemen van de familie. Mijn oudste broer zal ons (een jongere broer en mij) naar het station brengen in Sint-Niklaas en dan rijdt hij verder naar Ronse.

In Sint-Niklaas hebben we geluk: de treinen die ons naar huis brengen staan klaar om hun reis aan te vatten. We nemen afscheid van elkaar en ik val terug op mezelf.

Ik zoek een wagon uit met weinig medereizigers, want eens alleen, merk ik dat ik erg moe ben, vooral emotioneel moe. Neen, geen zin meer om mijn boek verder te lezen. De indrukken van vandaag eisen mijn aandacht op. Ik voel me er goed bij en ook een beetje triest. Feitelijk nam ik afscheid van mijn kinderjaren. De tijd die ‘vroeger’ heet, bestaat niet meer. Ik zou nu niet meer willen thuis horen in ‘vroeger’: tot mijn twaalf jaar geen kraantje met lopend water, een zwak peertje als avondverlichting, een koude keuken in de winter en toch moest die vaat afgewassen worden. Natuurlijk zijn er ook de intense momenten van de zomer en het kersen eten tot het sap langs onze kin liep, de vroege herfst met het noten rapen bij de boer en de winters met velden vol ongerepte sneeuw.

Er zijn ook andere herinneringen … maar die laat ik voorlopig even terzijde. Ik wil afscheid nemen van mijn geboortedorp met een gevoel van warmte en dankbaarheid, omdat ik ooit ouders had die me het leven schonken, zodat ik dat allemaal kon meedragen met mij.

Op de foto het station. We woonden nog geen 500 m verder de straat in. Soms gingen we per trein op reis: een grote, zware stoomlocomotief, waarvan het koperwerk schitterde in de zon, trok de wagons naar hun bestemming. De wagons waren onderverdeeld in coupé's en elke coupé had een deur naar buiten. Binnen kon je op houten banken de reis uitzitten. Voor mij was de trein nemen als kind een verrukking: kon er nog een groter avontuur bestaan?

We hebben een tafel gevonden waar we met zijn vijven nog een plaats vinden. Lekkere broodjes en een overvloed aan beleg liggen op ons te wachten. We informeren naar elkaars gezondheid (hoe ouder je wordt hoe belangrijker, want een noodzakelijke voorwaarde om goed te functioneren) de kinderen en kleinkinderen. Gezellig en ondertussen laten we het hongergevoel verdwijnen.

Daarna komen neven en nichten hun opwachting maken, we hoeven ons zelf niet te verplaatsen, ze zijn  ons voor.

Op een tafel bij de inkom ligt een fotoalbum van tante Stef: enkele foto’s als kind en jonge vrouw. Het betrof een periode dat er niet zoveel foto’s genomen werden … want wie beschikte in de jaren tussen de twee oorlogen al over een fototoestel? Mijn grootvader was een arbeider, grootmoeder zwaaide de plak over zes zonen en een dochter.

Dan foto’s van haar trouw, een foto ergens op straat met haar zoon … er waren toen  ‘straatfotografen’ die op een kermis foto’s maakten en probeerden zo hun boterham te verdienen. Voor onze kinderen en kleinkinderen een sprookje uit lang vervlogen eeuwen.

Er ligt ook een album met kantwerk dat ze maakte. De zus van haar schoondochter leerde haar de basis aan (ik herken de werkstukjes die ik ook maakte bij het begin van het academisch jaar) … en voor de rest volgde ze de patronen van de kantbrieven (een blad dat om de zoveel tijd verscheen). Aan tafel stelde een broer dat ik toch op tante Stef geleek … maar dat we los van elkaar gegrepen werden door het kantklossen … dat is weer een gemeenschappelijk punt aan ons curriculum toevoegen. Ik vind het gewoon fantastisch. En wat kon ze het goed!

Op een laag tafeltje ligt een valies met poppenkleedjes … die ze de laatste jaren maakte, tot zelfs in het rusthuis waar ze twee jaren verbleef.

Die rusteloze, creatieve handen van haar, om te koesteren.

Na de bijzetting van de urne wacht de “koffietafel”. Met broers en schoonzussen wandelen we naar het opgegeven adres . Wat is het dorp veranderd. De straat waarin de ingang naar de feestzaal zich bevindt, wellicht nog het meest van allemaal. Vroeger was het een steegje, niet gekasseid met enkele krotten van woningen (als je dat nog woningen mocht noemen). Daarin kwamen dan de mensen van de vierde wereld terecht die dan nog gewoon ‘armen’ werden genoemd. Als het regende werd de weg één grote modderpoel. Nu is het een brede straat met enkele zijstraten en nieuwe huizen met nog veel groen.

Ik herinner me nog een gezin uit die steeg. Zowat elk jaar kwam er een kind bij. De ouders dronken. De kinderen kregen nauwelijks te eten. Gans het dorp sprak er schande over. Maar wie bleef die mensen bier schenken en aanrekenen? Wat deed men in het onderwijs toen die kinderen schoolplichtig werden? Wat deden de ingezetenen van het dorp om dat gezin, of tenminste de kinderen, waarvan iedereen wist dat ze in nood verkeerden, te helpen? Er gebeurde niets, doen of je neus bloedt … maar wel schande roepen: verontwaardiging alom maar de verantwoordelijkheid voor die concrete kinderen afschuiven op … ja wie wou er verantwoordelijkheid daarin opnemen? Niet de gemeente, niet de kerk, niet de medeburger.

Ik weet niet wat er van die kinderen is geworden.

Maar nu, eens de krotten weggeveegd uit de modder en uit het geheugen, is de steeg een prachtige straat geworden. Het doet goed te beseffen dat mijn geboortedorp heeft aangehaakt bij de moderne urbanisatie. Het is een ander dorp geworden. Toekomst houdt altijd iets verwachtingsvol in zich. Hoe ouder je wordt, hoe meer je van die evolutie mag en kan meemaken.

Dit is nog een tekening van mijn vader, die, toen ik reeds lang weg was van het dorp, ook als hoofding voor het parochieblad werd gebruikt. Je ziet een modern gebouw (ik weet niet wat het juist is) … of hoe ook de evolutie in die tekeningen merkbaar is.

Het is een kerkelijke uitvaart. Wanneer ik de kerk binnenkom staat de urne met een foto van tante Stef (officieel heette ze Stefanie, maar iedereen kende haar als ‘Stef’, uitgesproken met een korte ‘i’ klank zoals in Rik). Het is alsof ik doorheen geschud word: inderdaad, zo heb ik mijn tante gekend. Tranen willen me overspoelen, gewoon zomaar … omdat het leven ook afscheid nemen inhoudt, o.a. van een lievelingstante, van een kindertijd waarin die tante aanwezig was. Ik draai me naar haar zoon en zijn familie, om hen te begroeten.

Wat een prachtig gezin: grote mensen, zowel mijn neef, zijn vrouw als hun drie zonen. Ik herinner me nog wel kleine kinderen … dat zijn nu volwassenen geworden.

Ik word naar mijn plaats begeleid. Een broer heeft een plaatsje gereserveerd. Wat lief dat ze me verwachten. Wanneer ik zit begint de dienst. De grote kleinzonen van tante Stef dragen de urne, de foto en de bloemenkrans naar voor. En dan komen drie achterkleinkinderen te voorschijn die een bloem neerleggen bij de urne. Een kippenvelmoment.

Het is een mooie dienst. Een (groot) koor dat mooi klinkt … wellicht een geluk dat ik wegens te doof, de teksten niet versta, zodat ik alleen van de uitvoering kan genieten. Er is een tekstboekje op elke stoel gelegd, zodat de slechthorenden (zoals ik) ook kunnen volgen wanneer teksten uitgesproken worden. De familie heeft zelf die teksten samengesteld … en die zijn heel persoonlijk. Alleen de afscheidstekst gebracht door een van de kleinzonen is niet in het boekje opgenomen. Jammer.

Daarna volgt de bijzetting van de urne op het kerkhof.

Met de broers en schoonzussen gaan we nog even naar het graf van onze ouders en de overleden broer.

Dan komt even het besef op dat het de laatste keer kan zijn dat ik hier kom. Ook dat is leven: het einde aanvaarden.

Mijn tante wordt begraven in mijn geboortedorp. Even opzoeken via internet hoe ik daar geraak met het openbaar vervoer: met de auto naar Haacht, van daar met een trein naar Mechelen, overstappen naar Sint-Niklaas en daar de bus nemen naar Sint-Gillis-Waas. Als de treinen en de bus op tijd rijden, zal ik net op tijd toe komen.

Op de trein lees ik een boek: niet te dik want het moet kunnen onderduiken in mijn handtas eens ik op bestemming ben.

De bus in Sint-Niklaas laat op zich wachten … en ik voel me zenuwachtig worden. Maar de bus komt een vijftal minuten over tijd aan en vertrekt onmiddellijk aan zijn nieuwe rit. Ik heb geen idee hoe lang die bus er over doet om de kerk van Sint-Gillis-Waas te bereiken. Ik kan alleen afwachten en hopen toch nog op tijd te komen. Een boek lezen zit er niet meer in. Er komen zoveel herinneringen op mij af. In deze stad kwamen mijn ouders hun laatste jaren doorbrengen. Hoe dikwijls ben ik het station niet uitgestapt toen ik met het openbaar vervoer op bezoek kwam? Toch is het niet meer zoals toen. Het plein voor het station is veranderd. Stond die bol er vroeger ook al, en die fietsenparking en is de bestrating niet vernieuwd?

Het uitrijden van Sint-Niklaas vraagt veel gemanoeuvreer van de buschauffeur. Ooit ging ik dagelijks naar Sint-Niklaas toen ik daar studeerde en later werkte, maar er was nauwelijks verkeer in die straat. Als we uiteindelijk ‘buiten’ de stad geraken, gaat het vlotter. En dan komt de ruimte en het groen op me af.  Ik wist niet dat het Waasland zo plat was, dat je zo ver kon kijken zonder een huis of boom tegen te komen. Natuurlijk herinner ik me die velden van toen ik nog met de fiets naar Sint-Niklaas reed. In augustus rook het naar het verbranden van aardappelloof. Dat was voor mij het teken dat weldra het nieuwe schooljaar er aan kwam en de zomer weer voorbij was. Maar het is net of ik die ruimte voor de eerste keer zie. Zo’n ruimte ben ik niet gewoon in Werchter. Ik weet dat het Waasland ligt aan te schuren tegen de Polders en daar komt het vlak zijn, het onbegrensd zijn, nog meer aan bod.

En vijf minuten voor de dienst begint, zet de bus me af op enkele meters van de kerk.

Ik kan nog de urne en de familie begroeten. Iemand van de begrafenisonderneming begeleidt me naar de zitplaatsen voor de familieleden waar mijn broers een plaats voor mij hebben voorbehouden.

Ik  kan nog net een zoen geven aan mijn familie en dan begint de dienst.

Op de foto een tekening van mijn vader die jaren dienst deed als hoofding voor het parochieblad. Als kind heb ik ze hem nog zien maken.

Dan valt bij ons in de bus een overlijdensbericht: de (enige) zus van mijn vader, dus mijn tante, is overleden. Ze is bijna 92 jaar geworden. Toch staat mijn wereld plots op zijn kop. Het was mijn lievelingstante. Jeugdherinneringen overspoelen me.

Op het overlijdensbericht staan naast haar zoon en schoondochter, haar kleinkinderen en achterkleinkinderen, ook haar broers (zes) en de broers en zussen van haar overleden man vermeld (ook zes). Van die generatie leeft nog één tante van de familie De Rudder (de vrouw van de jongste broer, 90 jaar) en de jongste zus van de man van mijn tante. Die zal ook een respectabele leeftijd hebben.

Ik word door die massale familie even overdonderd. Ik heb alleen de familie De Rudder gekend. Nu zijn die mensen ‘herinneringen’ geworden. De generatie die nu aan de beurt is zijn wij: mijn broers (4 waarvan 1 broer al is overleden) de neven (6) en nichten (4). Ik denk niet dat deze generatie staat te dringen om voor hen een rouwregister te openen. Ik weet dat de jaren opschuiven en kan ik me voorstellen dat ‘later’ (wat dat ook moge betekenen) er ook van mij een overlijdensbericht zal rondgestuurd worden. Maar mag dit nog even uitgesteld worden?

Het overlijdensbericht is met zorg geformuleerd. De aanhef in de rechterbovenhoek: ‘Met hart en geest en handen heeft zij gewerkt, gedroomd’. Ik denk niet dat je die tante beter kan omschrijven dan met die enkele woorden.

Een vriendin stuurde me deze foto met de vraag ze te helpen verspreiden. Het gaat om het logo. Als je dit ziet, weet dan dat iemand op de fiets zit die slecht of helemaal niet hoort. Hou daar dan rekening mee.

Ik weet waarover ik spreek. Ik hoor ook niet meer zo goed, nog niet helemaal doof, maar ik schuif toch in die richting. Op wandel kan ik soms ontzettend schrikken als een fietser zo maar rakelings naast me wegscheert. Ik hoor een fietser gewoon niet afkomen en een sportieve fietser heeft geen bel meer zodat ik kan verwittigd worden om bv. even op te passen als hij in aantocht is. Zo’n bel zal waarschijnlijk te veel extra gewicht toevoegen en hij wil toch zijn kilometers halen op een zo kort mogelijk tijd, dan kan erna, in het café, gepocht worden over die glansrijke prestatie die nu weer neergezet is. Ik spreek duidelijk over mannelijke fietsers … want die sporten nogal eens terwijl vrouwlief kookt. Je vindt zelden een vrouwelijke fietser bij zo’n club … toch wanneer ik in Werchter op de dijk wandel.

Wanneer je dit logo bemerkt, weet dan dat je met een kwetsbaar iemand te doen hebt, die wellicht geen bel of claxon hoort maar zich toch graag met de fiets verplaatst.

Van het internet geplukt:

Strange fruit werd in 1938 geschreven door een communistische onderwijzer van Joodse afkomst uit The Bronx, Abel Meeropol, onder het pseudoniem Lewis Allan. De tekst verhaalt van een van de lynchpartijen zoals die vroeger veel voorkwamen in het zuiden van de Verenigde Staten van Amerika. De lijken van de zwarte Amerikanen hangen als vreemdsoortige vruchten in de bomen. Abel Meeropol was, waarschijnlijk, geïnspireerd door een foto van een lynchpartij van twee Afro-Amerikanen, Thomas Shipp en Abram Smith, die in 1930 werden opgehangen in Marion (Indiana)

Het nummer veroordeelde het Amerikaans racisme, in het bijzonder het lynchen van Afro-Amerikanen, hoofdzakelijk in het zuiden van de Verenigde Staten. Billie Holidays versie werd in 1978 een Grammy Hall of Fame Award toegekend en werd ook opgenomen in de lijstsongs of the century door de recording Industry of America.

Vreemd ooft

De bomen in het zuiden
dragen vreemde vruchten
bloed op de bladeren
en bloed aan de wortels

zwarte lijven bengelen
in de zuiderse bries
vreemde vruchten hangen
aan de populieren.

Een landelijk tafereel
in het galante Zuiden
uitpuilende ogen
verwrongen mond

de geur van magnolia
zoet en fris
en dan plots de geur
van brandend vlees!

Dit zijn vruchten
waarvan de kraaien plukken
waarvan de regen oogst
waaraan de wind zuigt
die rotten in de zon
die vallen van de bomen
dit is een vreemd 
en bitter ooft.

(vertaling Karel D'huyvetters)

Ik heb mijn interpretatie gemaakt van die foto. De achtergrond is samengesteld uit vierkantjes die heel slordig getekend zijn en nog slordiger in elkaar werden geweven. Dat geeft een heel onrustige impressie. Wellicht dat ik het nog verder ga uitwerken: iets van de blanken vooraan de foto erbij betrekken. Eerst even dit thema  laten rusten en het dan opnieuw bekijken.

Terwijl de gruwel van de executies door IS ons scherm overspoelen, iedereen verontwaardigd reageert, de politieke leiders inbegrepen, moet ik aan deze foto denken die symbool staat voor een tijd die nog niet zolang achter ons ligt. Niet dat ik, wat door het IS in naam van de godsdienst uitgevoerd wordt, goedkeur. Integendeel, ik vind het banditisme pur sang, zoals het andere banditisme dat zich (soms in naam van de armen of een of andere god) manifesteerde: Robin Hood, de bokkenrijders, Bonny en Clyde, de kruistochten, noem maar op …

Nog geen honderd jaar geleden werden deze mannen opgehangen (zie foto), en zij niet alleen. Het lynchen gebeurde vooral in het zuiden van de Verenigde Staten met Afro-Amerikanen als slachtoffer en vaak de Ku Klux Klan (een vereniging van blanken) als daders. Deze bende (hoe kan je ze anders benoemen) keerden zich tegen de Afrikaanse Amerikanen, de gekleurde Amerikanen, de Joodse Amerikanen, de katholieke Amerikanen  … kortom tegen alles wie anders was dan zichzelf. Ondertussen beleden ze wel hun godsdienstige ( meestal protestantse) rituelen. Zo konden ze zonder meer over een liefhebbende god zingen en prediken over het liefhebben van hun naaste en later nog even een zwarte liquideren. Deze foto dateert van 1930. De opgehangen mannen hebben een naam: Thomas Shipp en Abram Smith uit Marion (Indiana).

Het is zo gek. Robin Hood wordt als een held ten tonele gevoerd maar was een feitelijk een bandiet. Van uit ons standpunt gezien was een herverdeling van ‘het bezit’ noodzakelijk: er was een opperklas die alles in handen had en een onderklas die armoe leed. Zeggen we dat ook over de communistische revolutie in de landen die daaraan moesten geloven: Rusland, Cambodja, Noord-Korea …? We zijn dapper zolang we de herverdeling op anderen kunnen verhalen … maar van mijn inkomen, eigendom … blijven ze af. Bonny en Clyde worden voorgesteld als jonge sympathieke gangsters. Een romance doet het altijd goed. Tot we zelf het slachtoffer worden van zo’n stel, zoals Marc Dutroux en zijn partner Michèle Martin. Neen, we willen veilig kunnen tanken, naar de supermarkt gaan, ons geld op de bank beleggen … en ’s avonds ontspannen bij een film waarbij het geweld de spuigaten uitloopt, maar de goeden overwinnen.

Voorlopig wil ik nog altijd via een legale of ten minste een geweldloze weg voor verandering pleiten. Natuurlijk … als de politieke leiders zo manoeuvreren dat ze, omwille van een verdoken agenda (bv. economische belangen) figuren aan de macht brengen die een gevaar vormen voor de democratie dan weet ik niet of ik de weg van legaliteit en geweldloosheid nog verder kan aanprijzen. De nazis zijn ook maar door een wereldoorlog verslagen.

Bij Frieda op bezoek geweest. Ik had iets meegebracht om samen te eten. Dat is gezellig en ondertussen praten we bij. Ik vergeet Karel natuurlijk niet: op hem staat hetzelfde gerecht te wachten. Gewoon de oven inschuiven en de graden en minuten op elkaar afstemmen. Niet panikeren: de andere dagen kookt Karel.

Ik had alles in een wasmand vervoerd en toen ik die mand mee naar huis nam lag er een briefomslag in met deze droedel om me te bedanken. Frieda moet me niet bedanken want ik geniet evenveel van het gesprek als zij. Maar ik vind het wel ontzettend leuk als ik thuis die enveloppe ontdek en daarin die tekening vind met een heel lieve tekst aan de achterkant. De tekening is wat vaag: ik ben een slechte fotograaf en mijn fotoapparaat is ook maar iets eenvoudigs.

Frieda is ontzettend goed in minuscule tekeningen. Ik voel mij mentaal krullen van plezier als ik die fantasievolle tekening zie. Zou ze beseffen hoe ze het leven van een ander blijer maakt als ze zich uitdrukt in haar stijl?

Dank je wel Frieda.

Bijna een week geleden dat ik nog schreef op mijn blog. Neen, ik had geen griep ondanks velen in mijn omgeving daaronder lijden, en neen, met mijnrug gaat het behoorlijk en ik heb geen winterdipje. ’t Was alleen even erg druk. Ik doe het mezelf aan. Ik wil als ik aan een project begin het ook meteen afmaken, zodat het volgende niet te lang moet wachten op uitwerking. En nu was ik aan een grote tekening begonnen met vele kleine streepjes … en dan duurt het wel even voor dat hele blad gevuld is. Daarbij kreeg ik in het begin van de week bericht dat een tante overleden was. De jongste zus van mijn vader, feitelijk mijn lievelingstante. Naar het schijnt lijken we op elkaar, zeker van karakter. Ze is bijna 92 jaar geworden en in haar slapen blijven slapen. Dan is het even organiseren met het openbaar vervoer om de begrafenis bij te wonen.

Ondertussen kwam er ook een brief binnen die me aanmaande om naar de autokeuring te gaan. Dus garage gebeld voor nazicht en de autokeuring voor een afspraak. Ondertussen maar streepjes trekken.

Nu is die grote tekening (voorlopig) af en kan ik andere projecten aan bod laten komen. Gelukkig dat Karel me af en toe oproept rust te nemen. Ik heb meer enthousiasme dan energie.

En tussendoor durf ik nog wel eens een zentangle te maken. Soms trek ik maar enkele lijnen en stop dan om een paar uren later er wat aan toe te voegen. Het zijn ontspanningsoefeningen die me wellicht leiden naar een andere inspiratie bij het tekenen.

Wanneer ik vertrek geeft Frieda me een paar blauwe stiften mee: een heel fijne en een wat minder fijne. Ze heeft ze niet meer nodig, want ze wil nu alleen nog met zwart werken.

Natuurlijk wil ik die stiften zo spoedig mogelijk uitproberen. Terwijl ik teken kan ik niet anders dan aan Frieda denken. Er komt woede in mij op. Waarom zoveel pijn? Ik merk dat ik me nog erg inhoud in mijn expressie.

Ik kan alleen aan de zijkant van haar bed staan en proberen haar leefwereld een beetje te begrijpen: een lichaam dat stuk gaat van de pijn en toch de moed zoeken om verder te leven.

Frieda en ik zitten samen in het eerste jaar kantklossen … en we kunnen het ontzettend goed met elkaar stellen. Frieda wordt opgenomen in de kliniek … en wat koop ik als presentje om haar te bezoeken? Inderdaad, het boek over Zentangle. Ze is er enthousiast over … want vroeger heeft ze daar al workshops over gevolgd … met prachtige zentangles als resultaat.

Het gaat niet zo goed met haar en ze wordt opnieuw opgenomen. Wanneer ze ’s nachts niet kan slapen probeert ze de pijn te misleiden door te tekenen. Wanneer ik voor de tweede keer bij haar binnenloop heeft ze een zentangle voor mij gemaakt (zie foto). Ik ben in de wolken met haar geschenk.

Thuis zoek ik een geschikte lijst en kader het in. Dan een nagel in de hoek waar mijn pc staat om haar werk een plaats te geven.

Frieda heeft een heel andere stijl dan mijn robuustheid: ze noemt zichzelf een ‘prutsemie’. Ook in haar kantwerk drukt ze zich zo delicaat en fragiel uit. Nu zie ik doorheen haar subtiel werken met lijntjes en vormen haar zware nachten. Ze vecht zich met zachtheid tot een menswaardig bestaan. Ik duim voor haar.

Het zentanglen heeft echt een intrede gedaan in mijn leven.

Voetbal zou een sport, een feest, plezier … noem maar op moeten zijn. Ik ben geen voetbalfan. Maar als ik in het nieuws geconfronteerd wordt met voetbalgeweld in de vorm van een afgehakt hoofd , verwijzend naar de dramatische ontwikkelingen die zich in naam van een godsdienst voordoen … dan ga ik toch even kopje onder. In deze zentangle dringt dat overrompelende door. Het ging toch om een leuke vrijetijdsbesteding? Volgens bepaalde regels lopen twee teams achter een bal aan, worden daar goed voor betaald en bezorgen de voetballiefhebbers een al dan niet boeiende namiddag of avond. Niet dus.

Kan je nog met een gerust gemoed je kinderen naar een sportactiviteit sturen?