Wanneer we met Toby gaan wandelen nemen we vaak een weg die langs een  notenboom loopt. Zoals van een notenboom verwacht wordt staat hij nu ook afgeladen vol met noten in hun groene bolster. Stilaan breekt de tijd aan dat de bolsters van kleur veranderen en hun inhoud op de grond laten vallen.

Toen we vandaag voorbij de notenboom wandelden, zagen we op de grond al wat noten liggen … en ineens werd ik weer dat kind van vroeger. Op weg naar school kwam ik ook voorbij een notenboom, die met breed uitwaaierende takken zichzelf stond te zijn. In de herfst liet de boom zijn noten vallen … en wij kinderen raapten de noten op die op de openbare weg vielen.

’s Morgens vroeg ging ik vaak naar de mis, zoals toen gewoonte was … en die noten waar een motiverende attractie op de weg naar de kerk, waar het altijd zo kil aanvoelde. Ik was de eerste die na een nacht herfstweer de notenboom passeerde en stak mijn zakken vol met wat ik kon oprapen. Later kwamen dan de andere kinderen … maar ik had mijn voorraadje reeds meegenomen.

Die verse noten vond ik het lekkerst: de schaal openbreken, het vliesje van de pit halen … en knabbelen maar. Vooral als ik uit school kwam en honger had, waren die noten een festijn.

En nu tref ik weer noten op mijn weg. Ik heb me gebukt en werd weer het kind van toen: ik vulde mijn zakken met wat ik vond en thuis ontbolsterde ik de noten indien nodig, deed het houten omhulsel kraken, pulkte het gele, bittere vliesje er af en stak de witte kern vol overgave in mijn mond: heerlijk!

Die notenboom maakt de uitstap met Toby extra boeiend: je legt niet alleen een paar kilometer af langs geasfalteerde of platgetreden wegen, maar je duikt zo je kindertijd in, alsof er geen jaren ‘van verstand’ tussen liggen.

Hoe zalig kan de herfst zijn, zelfs bij regenweer.

Felix is echt kundig in ‘sfeerschepping’.Hieronder een paar werken die daarvan getuigen … hoewel het geen optimale foto’s zijn: zowel Christel als ik waren ons fototoestel vergeten en zij heeft dan maar haar smart phone boven gehaald. Toch geven die foto’s een beeld van zijn manier van schilderen.

Een week na de academie stelt Felix Torfs zijn schilderijen ten toon in de ruimten van kunstkring ‘Gesigneerd’ in Baal. Ik leerde Felix kennen als collega-medewerker van de kunstkring. Toen ik mijn medewerking aan de kunstkring stopzette (ik werd zeventig en vond dat ik best voor jongere mensen plaats kon maken) kwamen we elkaar vaak tegen bij het wekelijks boodschappen doen. Steeds maakten we tijd voor een praatje zodat we op de hoogte bleven van elkaars creatieve activiteiten en het plezier die onze honden ons bezorgden.

Nu is het de beurt aan Felix om met zijn werk naar buiten te komen. Ik weet dat hij een goed schilder is, maar wanneer ik zijn werken aan de muur zie hangen, komt er nog meer bewondering in mij naar boven.

Karel is gek op een zicht op Leuven … helaas is dit niet meer te koop. Dan zoek ik iets uit dat mij erg aanspreekt: Ochtenddrukte … het bedelende meisje dat bijna overlopen wordt door mensen die in een andere wereld leven (zie foto hiernaast). Hoewel de muren bij ons thuis vol hangen met schilderijen of volgestouwd zijn met overladen boekenrekken, zal ik er wel een plaatsje voor vinden.

Karel is blij dat ik enthousiast ben maar heeft het wat moeilijk dat zijn favoriete werk reeds verkocht is.

Terwijl ik de foto’s bekijk komt de tentoonstelling weer in beeld. Toch mooi dat we in een maatschappij leven waar we naar de academie kunnen gaan, een techniek aanleren waarin we onszelf kunnen uitdrukken.

Dan denk ik aan de oorlogslanden. Daar geldt maar één wet: vernietiging … ook van het culturele leven.

Ik ben geboren tijdens oorlogsjaren (1942). Ik heb daar een paar vage, angstige herinneringen aan. Maar sindsdien heb ik geen oorlog meer moeten meemaken.

Ik kan me alleen dankbaar voelen. Niet ten opzichte van een of andere god … want waarom beschermt hij of zij de mensen niet die … Maar als ik naar de (sterren)hemel kijk, die onmetelijke ruimte en mezelf daarin ontdek als een minuscuul nietsje van bewustzijn: dan voel ik me dankbaar omdat ik dit concrete leven gekregen heb.

Hieronder nog enkele foto’s van de tentoonstelling

Christel heeft weer heel wat foto’s genomen van de tentoonstelling van de academie en stuurt ze me door: leuk om alles nog eens terug te zien. Bij de jongeren en kinderen zie je nog vaak heel spontane creaties,  ze grijpen me recht naar het hart. De volwassenen moeten ‘leren’ en in het aanleren van bepaalde regels van bv. perspectief of een figuur neerzetten, terug op zoek gaan naar hun oorspronkelijke niet gereglementeerde, spontane creativiteit. Soms wel moeilijk na een leven van binnen de lijntjes kleuren en zich houden aan reglementen (o.a. wetten en verplichtingen) allerhande.

Voor mezelf merk ik dat, hoe meer ik durf in te gaan op het spontane en creatieve van een kinderlijke kant die ik in mezelf ontdek, hoe meer het leven me te bieden heeft. ’s Morgens wakker worden en denken aan mijn tekentafel. Waarom zou ik nog in bed willen blijven: het leven (tekenen of … ) roept. En laat dat stof maar liggen: als ik het wegneem komt er zich onmiddellijk een nieuwe lading aan bieden. Dus dat vermanend stemmetje dat eist dat eerst het ‘werk’ (de plicht) moet gedaan worden voor de tekentafel (de ontspanning) zich mag aanbieden leg ik het zwijgen op. Dat stemmetje komt uit vorige eeuw. Nu ben ik een oude, 21-eeuwse vrouw. De dagen die me nog resten wil ik intens beleven, o.a. achter mijn tekentafel.

Ik ben niet zo bijbelvast, maar de uitspraak: wie niet wordt als deze kinderen … kan ik alleen beamen. Daarom, kinderen van alle leeftijden: teken, schilder, maak muziek, leef je uit in de grond, verbouw je huis, schrijf, lees  … zoek in jezelf datgene wat je innerlijke bewogenheid vorm geeft en beperk het ‘geleefd’ worden tot wat nu eenmaal nodig is om bv. je brood te verdienen of je huis leefbaar te houden.

In de ruimten van kunstkring ‘Gesigneerd’ in Baal, stelde de academie van Werchter werken van leerlingen ten toon. De onderliggende bedoeling is deze academie meer kenbaarheid te geven.

Christel en ik hadden afgesproken samen naar het aquarelsalon in Berchem te gaan … maar het was de laatste dagen zo druk … ik voelde me overvraagd. We bleven thuis, maar een uitstapje naar de buurtgemeente Baal kon er wel af. En we hebben het ons niet beklaagd.

Feitelijk verraste de tentoonstelling me. Ik had een eerder chaotische bedoening verwacht want alle afdelingen van Werchter moesten mee de tentoonstelling in. Naast de volwassenen die elk een dag- en avondatelier voor tekenkunst en schilderen hebben, zijn er ook nog de jongeren en kinderen.

De tentoonstelling was heel sober gehouden. Elk atelier kwam naar buiten met maar een paar werken, zodat er voldoende ruimte was om elk werk tot zijn recht te laten komen. Natuurlijk opteerden de docenten voor werken die mochten gezien worden: je kreeg de indruk dat je van de verschillende technieken eens mocht proeven. Zo trof ik twee kantwerkjes, die fragiel tussen de meer grotere werken stil om aandacht vroegen, bijna ontroerend van eenvoud, een prestatie van het jongerenatelier.

En natuurlijk waren er docenten en kwamen leerlingen van vroeger en nu een kijkje nemen. Meteen werd het ‘vlug eens gaan kijken’ daarmee onderuit gehaald. We namen de tijd en genoten van het weerzien, de gesprekken … en de koffie. De cirkel rond de tafel breidde zich uit. Toen de koffie op was maakten we plaats voor anderen die zouden aanschuiven.

Ik beloofde eens op een avond binnen te springen in het schildersatelier. Zo zou ik de werken kunnen zien waaraan ze nu bezig zijn.

Ondertussen kregen we in de kantklas het thema aangeboden waar we dit jaar rond gaan werken: eindeloos lijnenspel. Het zijn maar woorden. Ze hebben de bedoeling om in je fantasie te gaan wroeten. Wat kan dit allemaal oproepen. Waar leg je het accent.

Lieve, de docente, heeft voor iedereen een briefje klaargemaakt met wat uitleg bij die twee woorden … en om het geheel wat fantasierijker te maken heeft ze de kant ‘eindeloos’ met een zwarte bovenstreep gemarkeerd en bij lijnenspel het rood gehanteerd. Ze maakte er een leporello van … en stikte met de naaimachine met zwart en rode draad een vervolg aan die lijnen en liet de draad ‘eindeloos’ uitlopen, of toch een eindje. Ik voel mezelf innerlijk voelen van krullen van plezier wanneer ik ‘de opdracht’ in handen krijg … creatief werk hoeft niet altijd diep ernstig  te zijn en in deze klas is het speelse vaak aanwezig.

Het thema spreekt me enorm aan. Mijn eindwerk van tekenen had er mee te maken. Laat het lijnenspel maar losbarsten.