|
Vorige zaterdag 8 april 2006 overleed in Zulte de Nederlandse schrijver Gerard Reve (eigenlijk Gerard Kornelis van het Reve). Hij behoort tot de belangrijkste en spraakmakendste Nederlandse schrijvers van de twintigste eeuw. De begrafenis heeft plaats in de parochiekerk St. Cornelius in zijn woonplaats Machelen aan de Leie. Tijdens de gebedsdienst spreken zijn voormalige uitgever Bert de Groot en de Vlaamse schrijver Erwin Mortier. Reve's partner Joop Schafthuizen draagt een tekst voor van bioloog Wim Bergmans, een vriend van Reve. De gebedsdienst, die wordt geleid door pastoor Desmaele. De begrafenis is voor iedereen toegankelijk.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Het bekendste werk van Gerard Reve (archieffoto 1998) is De Avonden. Maar de toonaangevende schrijver en dichter deed veel meer. Gerard (van het) Reve werd in 1923 geboren in Amsterdam en groeide op in een actief communistisch milieu. Nog voor zijn tiende verjaardag begint hij met het schrijven van gedichten en verhalen. In 1940 publiceert hij in eigen beheer zijn eerste gedichtenbundel: Terugkeer. Na de oorlog was hij stadsverslaggever bij Het Parool waar hij schrijver Simon Carmiggelt leerde kennen. Ze zouden jarenlang brieven aan elkaar schrijven.
In 1947 publiceerde hij het roemruchte De Avonden. Reve kreeg veel kritiek omdat de negatieve houding van de jeugd na de oorlog er te veel in zou voorkomen. Reve vertrekt in 1951 naar Engeland als de toenmalige staatssecretaris Cals hem een beurs weigert. Als reden noemt Cals immorele passages over masturberen in de novelle Melancholia. Reve nam wraak door een verhouding te beginnen met de zoon van Cals. Reve veroorzaakte verschillende relletjes. Tijdens de uitreiking van de P.C. Hooftprijs in 1968 omhelsde hij minister van Cultuur Klompé. Ondanks zijn extravagante gedrag wordt hij in 1974 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Daarna loopt de verkoop van zijn werk langzaam terug. Begin jaren tachtig breken opnieuw betere tijden aan na de verfilming van onder meer De Vierde Man (1981) en De Avonden (1989).
Veel van zijn boeken zijn dan ook bijzonder verheven. Toch schreef hij ook erg anekdotisch. Reve was geen grote verhalenbouwer. Hij was zelf zijn voornaamste personage. Gerard Reve was een romanticus. Hij was ook uitgesproken katholiek. Toen de rest van Nederland thuisbleef voor het pausbezoek, stond Reve aan de kant van de weg te zwaaien. Zijn radicale romantiek dreef hem ver. Reactionaire uitspraken werden de laatste decennia een van zijn kenmerken. Zijn ironie maakte dat je nooit helemaal zeker wist of hij het meende.
Zijn maskerades maakten hem geliefd. Die fans beschouwen Op weg naar het einde (1963) en Nader tot u (1966) als zijn beste boeken. Zijn zoektocht naar Waarachtige Liefde werd hier heel lyrisch bezongen. Reve schreef uitgebreid over de liefde toen daarover nog veel taboes bestonden. Zijn outing als homoseksueel - na een tijd getrouwd te zijn geweest - was in die tijd bijzonder ophefmakend.
Gerard Reve verbleef lang in Frankrijk, maar de laatste dertien jaar woonde hij in Machelen-aan-de-Leie. In 1968 werd hij bekroond me de PC Hooftprijs. In 2001 kreeg hij de Prijs der Nederlandse letteren, de meest prestigieuze carrièreprijs van ons taalgebied. Gerard Reve was echter meer dan een schandaalschrijver. De avonden maar ook Werther Nieland en sommige brievenboeken zijn klassiekers geworden. Toch zeggen critici wel eens dat Reve niet veel meer in huis had dan zijn briljante stijl. Grote nieuwe boeken schreef Gerard Reve al lang niet meer. Wel verschenen geregeld nog bundelingen van brieven. Die werden gretig verzameld door zijn fans. Door zijn excentrieke persoonlijkheid was Reve de voorbije jaren een cultauteur geworden.
De laatste jaren van zijn leven was Gerard Reve dement. Hij verbleef in een psychogeriatrisch centrum in Zulte. Daar overleed hij ook. Gerard Reve zal waarschijnlijk in Machelen aan de Leie begraven worden. De uitgave van zijn Verzameld Werk was al een tijdje afgerond.
|
