Op termijn kan dit stadsblog een historisch of heemkundig archief vormen over het wel en wee in de regio Waregem. U kunt hieraan meewerken door zelf historische bijdragen of informatie door te geven voor bijdragen over gebouwen, oude herbergen, belangrijke en/of volksfiguren, gebeurtenissen, volksgebruiken, geschiedenis van uw vereniging of wijk, enz. Aanvullingen en verbeteringen zijn dus hartelijk welkom zodat uiteindelijk zo waarheidsgetrouw mogelijke bijdragen overblijven.

Gisterenavond kwam in de tweede aflevering van de VRT-serie ‘In Vlaamse Velden’ ook het fragment voor over een bijeenkomst van het Algemeen Nederlands Verbond (ANV) in de bibliotheek van de universiteit van Gent. We zijn nog in het eerste jaar van de Eerste Wereldoorlog en binnen het ANV was er dan nog nagenoeg eensgezindheid om zich niet voor de kar van de laffe Duitse invallers te laten plaatsen. Zo moet ook de uitroep “Vive la Belgique” aan het einde van dit fragment worden begrepen. De tweede aflevering wordt nog eens herhaald volgende zondagavond vlak voor de volgende aflevering en dit op 12.

De fictiereeks ‘In Vlaamse Velden’ op één belooft nu al één van de hoogtepunten van de herdenking van de 100^e verjaardag van de Eerste Wereldoorlog te worden. In Vlaamse Velden vertelt in tien afleveringen het verhaal van de Gentse familie Boesman, die probeert te overleven tijdens de Eerste Wereldoorlog. De focus ligt op de vijf familieleden die gedurende vier jaar elk hun eigen oorlog meemaken.

Centraal in het verhaal staat de 15-jarige Marie, een naïeve puber die door haar ervaringen in de oorlog ontpopt tot een gelouterde, volwassen vrouw die gelooft in de toekomst. De echte impact van de oorlog wordt voor de familie pas echt voelbaar wanneer de Duitsers hun huis bezetten. Marie droomt ervan om dokter te worden maar wordt verpleegster aan het front. Daar vindt ze uiteindelijk de kracht om op een genuanceerde manier naar de wereld en naar haar familie te kijken. De rol van de jonge Marie wordt voor de talentrijke Lize Feryn (Desselgemstraat in Deerlijk) wellicht de start van een veelbelovende acteer-loopbaan. Voor de andere hoofdrollen koos regisseur Jan Matthys voor ervaren topacteurs.

Rond vader Philippe Boesman (Wim Opbrouck), gynaecoloog, speelt ondermeer de tweestrijd van het Vlaams activisme. Hij ziet zijn kans om professor te worden in de door de Duitse bezetter gesteunde Vlaamse universiteit. Met moeder Virginie (Barbara Sarafian) krijgen we inkijk in de organisatie van liefdadigheid. Zij probeert zo goed en zo kwaad als het kan haar gezin bijeen te houden, maar de oorlog drijft hen uit elkaar. Marie’s oudste broer Vincent (Matthieu Sys) is de patriot en vecht uit idealisme mee aan het front,... en zal daarvoor een zware prijs betalen. Guillaume (Wietse Tanghe) is als gewetensbezwaarde of kandidaat-deserteur de tegenpool en wordt soldaat tegen wil en dank.

De reeks 'In Vlaamse Velden' start zeker veelbelovend. Die Grooten Oorlog van bij ons inspireerde tot nu toe enkel buitenlandse series (Groot-Brittanië, Frankrijk tot Australië en Nieuw-Zeeland) en met 'In Vlaamse Velden' krijgen we daar duidelijk ook ons eigen mooi en boeiend meesterwerk over. Het belooft een eigentijdse inkijk te bieden op dit historisch drama 100 jaar geleden bij ons vanuit minstens vijf aparte verhaallijnen van de leden van de familie Boesman. Uiteraard is het verhaal daar voor een deel voorspelbaar, maar de regisseur slaagt hier wonderwel om de kijker tot de laatste minuut te boeien en te verwonderen met prachtig in beeld gebrachte verhaallijnen...

Met veel zin voor detail krijgen we een beeld van het leven van honderd jaar geleden. We zien het straatbeeld van 1914 met wagens en andere voertuigen van toen. Bij de avant-premiere in Roeselare zat ik naast iemand, die in de reeks enkele keren figureert met zijn oude wagens anno 1914. Het belang van de historische kostumering mocht ik zelf ondervinden bij mijn rol van deelnemer aan de ANV-vergadering. De opnamen voor dat fragment hadden plaats in de indrukwekkende historische bibliotheek van de Augustijnerabdij in Gent met alle wanden vol met historisch interessante boeken uit de 19^e eeuw. Alles aan deze locatie heeft ons een bijzonder aanvoelen van minstens 100 jaar terug te treden in de tijd. De Augustijnerabdij was dan ook het kader van meerdere fragmenten in de historische reeks ‘In Vlaamse Velden’

In het fragment zat ik in de rol van een bestuurslid van ANV-Gent tussen hoofdfiguur Philip Boesman (Wim Opbrouck) en bankier Francqui (Yves Degen). Die vergadering werd voorgezeten door oogarts professor Speleers (Steven Van Matermeulen) en actief bijgewoond door andere historische figuren als bankier Francqui, Professor historicus Pirenne (Fank Focketeyn) , De Vreese en Domela (Han Kerkhoffs). Heb vooral goede ervaring aan de samenwerking met Frank Focketeyn en Wim Opbrouck. We zaten met vier figuranten centraal tussen de acteurs mee aan tafel en onze rol was mee reageren op de discussie. In onze rol stond niet meer dan dat we op een bepaald ogenblik moesten zorgen voor “Geroezemoes”. In praktijk werd dat een uitspraak ter verontwaardiging op de aantijging van bankier Francqui. Na Francqui ‘Trahison” was mijn inbreng uiteindelijk : “Waar haalt hij het vandaan ? Verraad … Kom zeg…” gericht naar mijn overburen collega figuranten. Het fragment eindigt met de gezamenlijke drink op de uitspraak van “Vive la Belgique” Philip Boesman (Wim Opbrouck), die al is opgenomen in de reclametrailer voor de reeks.

Net als de gehele reeks speelt dit fragment zich af binnen de historische krijtlijnen. De vergadering dateert uit de beginperiode van de oorlog en dan stond de grote meerderheid van de ANV-leden (ook de latere activisten) nog aan de kant van België en schuwden ze elke benadering die in de kaart kon spelen van de laffe Duitse invaller. Enkel de Nederlandse Domela, een predikant van de hervormde kerk, voelt weinig begrip voor de Vlaamse onderdrukking in België en ziet van bij het begin kansen voor Vlaamse eisen.

De standpunten aan het begin van de oorlog worden vertolkt door de reactie van Pirenne op de aantijging van bankier Francqui, die ANV ziet als een bende opportunisten. Pirenne antwoordt hier : “ Wij stellen uw ondubbelzinnige mening op prijs. Zeker wanneer het over financiële kwesties gaat. Maar wat het ANV betreft, hebt u het verkeerd. U weet goed genoeg dat wij onze Vlaamse eisen hebben opgeborgen tot na de oorlog.” Dit wordt gevolgd door instemmend gemompel van de meeste aanwezigen. Ook voorzitter Reimond Speleers bevestigd die stelling: “Meneer Francqui, als voorzitter van de Gentse afdeling verzeker ik u dat niemand van het ANV ooit over zo’n beweging gepraat heeft.”

De repliek van Domela is echter niet zonder historische grond : “Ik moet u teleurstellen, voorzitter, en ik weet dat meneer Francqui het ook niet graag zal horen ... (tot allen) Ik ga nog niet in detail treden, maar het is een kwestie van tijd voor ‘Jong Vlaanderen’ wordt opgestart. Een nieuwe beweging die zal ijveren voor een onafhankelijk Vlaanderen!”. Onder het leiderschap van Jan Derk Domela had inderdaad op 24 oktober 1914 al een eerste vergadering van Jong Vlaanderen plaats met tien aanwezigen, maar ze werkten in volle geheimhouding en zouden pas in februari 1915 naar buiten treden.

De vastbesloten uitspraak van voorzitter Speleers : “Wie daar lid van wordt, wordt bij het ANV onmiddellijk buiten gebonjourd!” berust op het historisch feit dat Domela inderdaad wegens zijn banden met Jong Vlaanderen ontslag heeft moeten nemen uit ANV. Typerend voor de standpunten, zelfs binnen ANV, bij het begin van de oorlog is ook de uitroep "Vive La Belgique" aan het einde van de ANV-bijeenkomst en dit ook door voorzitter Speleers en hoofdfiguur Philippe Boesman, die een paar jaar later tijdens de oorlog hun idee enigszins zouden wijzigen om de vernederlandsing van de Gentse Universiteit te realiseren met Duitse hulp. Het zou trouwens nog tot in de herfst van 1916 duren vooraleer de Duitsers genoeg medestanders vinden om in Gentse een Vlaamse universiteit te kunnen openen.