Archiefhoekje (30)

INVENTARIS DEEL 3

Ook archieven die minder documenten bevatten dan de 1,3 km van ons Stadsarchief
staan of vallen met inventarissen.
Zij vertellen ons niet alleen wat over een bepaald onderwerp beschikbaar is,
maar kunnen ook verbanden aan het licht brengen waar we in eerste instantie zelfs niet aan denken.

Ons Stadsarchief slaat in dit opzicht geen slecht figuur.
De eerste archivaris, Achiel De Vos, besteedde een paar jaar aan het
klasseren van de ca. 125 m documenten uit het Ancien Regime.
Een inventaris van 128 pagina's was daar in 1963 het logische verlengstuk van.

Het moderne archief was een heel ander hoofdstuk.
Niet alleen was het vijfmaal omvangrijker, maar bovendien zat het op
het stadhuis opgestapeld in zolderrekken, kasten en zelfs kruipruimtes en gebinten.
Tweede archivaris Erik De Smet kon ongeveer de helft ervan sorteren
en maakte daar een voorlopige inventaris van.
Het ordenende werk werd tussen 2001 en 2005 afgemaakt
door huidig archivaris Freddy Pille en wijlen Julien Joos.
Doordat de stadsdiensten na de verhuizing naar de Industrielaan weer op grote
schaal stukken konden overmaken, duurde het tot 2010 eer burgemeester
Koen Loete het tweede deel van de inventaris in ontvangst mocht nemen.

Al kort voor de verhuizing (2006) was archivaris Erik De Smet beginnen werken aan de
uitbouw van het Stadsarchief tot een documentatiecentrum voor de hele streek.
Bijna vijf jaar geleden maakte een van de eerste archiefhoekjes melding van acht schenkingen,
die in de vorm van fondsen een aparte plaats hadden gekregen in de rekken.
Het initiatief werd zonder meer een succes: momenteel hebben
reeds 21 verenigingen en privépersonen een eigen fonds in ons archief.

Dit zeer heterogene derde deel van onze collecties beslaat al zo'n 175 meter planken.
Een derde inventaris is dus behoorlijk dringend geworden.
Hij zal niet alleen alle 21 fondsen omvatten, maar ook de historische bibliotheek,
de bibliotheek van Meetjeslandse auteurs, de heemkundige en historische tijdschriften
en de verzameling lokale weekbladen.
Na een jaar voorbereidend werk is de eindmeet in zicht.
Zonder onverwachte grootschalige schenkingen mag de
publicatie tegen het voorjaar 2013 tegemoet worden gezien.

Voor het eerst in zijn moderne geschiedenis is ons Stadsarchief dan volledig geïnventariseerd.
Een mijlpaal, maar geen eindpunt: na drie jaar is
de 'Inventaris deel 2' eigenlijk al aan een bijgewerkte versie toe …

(Freddy Pille)

Bij deze wensen we (de kinderen van Hubert) jullie te bedanken voor de blijken van medeleven en steunbetuigingen....
Deze weten wij ten zeerste te appreciëren.

Archiefhoekje (29)





EEN VERLOREN ZOON …

Op een woensdagnamiddag eind februari kreeg het archief een merkwaardig telefoontje.
Een vriendelijke meneer uit Marke (bij Kortrijk) meldde dat hij bij het leegmaken van een huis een ongewoon groot vel papier had aangetroffen,
waarop een stempel van het Stadsarchief Eeklo stond.
De tekst was in een onleesbaar oud schrift, maar op de achterzijde had iemand genoteerd dat het om een kopie van de bevestiging van de keure ging.
Omdat het stuk duidelijk eigendom van de stad was (geweest), vond de vinder dat het naar zijn eigenaar moest terugkeren.

Het "papier" bleek een groot vierkant vel perkament te zijn, van zowat 70 centimeter zijde.
Oorspronkelijk was het wellicht opgerold, maar in de loop van de eeuwen heeft iemand het nogal onhandig gevouwen,
met natuurlijk schade in de vouwen als gevolg.
Een onherstelbaar verlies is dit gelukkig niet, want de tekst is bekend: Eduard Neelemans publiceerde hem als bewijsstuk nr. 5 in
zijn 'Geschiedenis der stad Eecloo' onder de titel "Philips de Schoone bevestigt de voormelde Keure in 1240 aan Eecloo vergund
door Thomas van Savoyen en Joanna van Constantinopelen. April 1498."
Als vindplaats gaf Neelemans inderdaad het Eeklose Stadsarchief op.

Een kopie bevat gewwoonlijk een verklaring van de kopiist dat zijn exemplaar en het origineel volledig eensluidend zijn.
En hier wordt onze aanwinst interessant: het is niet het stuk dat Neelemans in 1859 overschreef … Neelemans
haalde de tekst uit een kopie gemaakt door een zekere L. Doedens voor de Gentse schepenbank, en eensluidend verklaard door een zekere Van Huele.
Een datum staat helaas niet vermeld.
Het teruggekeerde exemplaar is gewettigd door Henry Stalins, griffier bij de Raad van Vlaanderen, op 23 april 1577.
De conclusie is even duidelijk als vaststaand: ons Stadsarchief heeft ooit twee copieën bezeten.
Of dat tegelijkertijd was moet nog uitgemaakt worden ….

De griffiers van toen hebben gelukkig al heel vroeg geprobeerd de stedelijke documenten te inventariseren.
In een fragmentarisch bewaarde inventaris uit 1615 staan effectief twee kopieën vermeld,
Uit de daaropvolgende honderdtachtig jaar zijn geen inventarissen bewaard gebleven,
en die van de Franse bezetter bleven grotendeels beperkt tot hun eigen schrijfsels.
Pas in 1836 werd het oude archief weer op papier gezet.
In dat jaar komt het exemplaar Doedens-Van Heule niet meer in de opsomming voor.
Opmerkelijk, want Neelemans zou het drieëntwintig jaar later in het archief kopiëren …
Onze Stalins was er echter nog wel, en wordt uitvoerig beschreven.

Een uitvoerige inventaris werd vervolgens opgesteld tijdens de grootscheepse herklassering van de archiefstukken in Gent (1914-1921).
Grote ontnuchtering: van de rijke verzameling oude grafelijke stukken bleef toen zo goed als niets over,
en ook van de Stalins-kopie was geen spoor meer.
Het is aannemelijk dat in de negentiende eeuw, toen de belangstelling voor het verleden een eerste hoogtepunt bereikte,
één of meer verzamelaars hun collectie op het stadhuis hebben "aangevuld".

Het is in dit opzicht jammer dat er geen lijsten zijn bewaard die de werkgroep Neelemans-Van Acker-Van Damme
in de jaren 1860 ongetwijfeld heeft opgesteld.
Op die manier komen we niet verder dan de conclusie dat het teruggekeerde charter tussen 1836 en 1914 uit het stadhuis moet zijn verdwenen.

(Freddy Pille)

Ik weet nog levendig de situatie vanuit deze foto.
De loods waar de granaatinslag gebeurde was de locomotievenstelplaats.

De vele personen op het voorhof van het St Jan-Instituut zijn Belgische krijgsgevangenen,
daaronder bevonden zich ook vele Eekloneren die ik en mijn grootouders daar zijn gaan bezoeken.
Enkele kende ik persoonlijk, en een paar zijn daar oogluikend door een
Duitse schildwacht vrijgelaten,zo o.a: Frans Delagaye uit de Collegestraat.

Mijn vader zat opgesloten in de Garage van het St-Vincencius-College,
terwijl Georges Schyvinck (Een buur uit de Leksestraat) opgesloten was in het Pakhuis van het Goederenstation.
Ik heb hem daar samen met Helena zijn vrouw bezocht.
Hij is daar ook vrijgelaten mits enkele onderhandse giften van "Lena" zijn vrouw.

Enige tijd na deze foto hingen veel kriijgsdgevangenen hun was te drogen
op en aan de struiken van het voorhof van het gesticht.

Jaak De Muynck (Toen 6 jaar)