We tonen opnieuw een kaart met afbeeldingen van onze stad.

10-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

10-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

Twee foto's van het Stedelijk Politiekorps in feeststemming.
De bovenste foto dateert van eind de jaren vijftig en is genomen op het Stadhuis. De andere foto dateert van eind de jaren tachtig - begin negentig en werd genomen op het Administratief Centrum aan de Franz Courtensstraat.

10-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

We tonen een foto van Henri Van Beglen met reus Goliath die hij 38 jaar lang droeg.

10-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

Alvorens wij u onze informatie geven van de zestiger jaren van vorige eeuw laten wij u een uitbetalingsstaat zien van 1956 die ons laat kennen wat werd uitbetaald aan reuzendragers, trommelaars en fakkeldragers.




In 1960 vinden we op de lijst volgende namen: Francois Waterschoot, Jozef Ramen, Lievin Van Iersel, Frans Buggenhout, Henri en Oscar Van Beglen. Dat jaar ging de stoet door onder zeer slechte weersomstandigheden. Bijgevolg werd slechts een deelk der Dendermondse straten doorkruist in de namiddag. 's Avonds hebben de reuzen wegens de aanhoudende regen geen rondgang gemaakt. De toenmalige stadssecretaris besliste toen de reuzenommegang uit te stellen  tot de zaterdag daarop, doch op die avond was het eveneens onmogelijk een rondgang te houden wegens de overvloedige regenval.
In 1961 wordt Indiaan gedragen door Jozef Raman en Hector De Vriendt, Mars dor Frans Buggenhout en Francois Waterschoot en Goliath door Henri en Oscar Van Beglen en Romain Waterschoot.
Lievin Van Iersel zal dat jaar afscheid nemen. Hij was ooit toevalig onder de reuzen terechtgekomen. In 1949 had Frederik Van Den Brempt een poslbreuk opgelopen als gevolg van de dartele gang van het leven... Lievin was een goede vervanger en zo begon het. Hij werd een vaste pion bij de dragers en droeg afwisselend Mars en Indiaan.

In 1962 diende men te voorzien in vervanging. Sommigen bleken voor de uitvoering van hun taak niet meer geschikt. Het schepencollege besliste de nodige dragers aan te werven. De kandidaten die opleiding volgden zouden zelfs een vergoeding van 50 franken ontvangen per oefening. Er bleek voldoende interesse en enkele stoere kanpen melden zich om de trainingen aan te vatten. Met Katuit ziet de dragerlijst eruit als volgt:
-Indiaan: Jozef Raman, Hector De Vriendt en Louis Scholliers.
-Mars: Frans Buggenhout, Francois Waterschoot en Emiel De Weese.
-Goliath: Henri en Oscar Van Beglen en Romain Waterschoot.
Louis Scholliers was toen rijkswachter en vond niet stedds de gelegenheid om aanwezig te zijn, maar toch deed hij zijn uiterste best om weinig of niet te ontbreken.
In 1963 stopt Henri Van Beglen als deken en drager. Dit wordt uitbundig gevierd. 38 jaar lang torste hij reus Goliath op zijn schouders dor de straten onzer stad, tot vreugd van groot en klein. Henri ging ook al eens op stap met reus Indian wanneer deze werd gevraagd op de koningssietingen van de Sint-Sebastiaansgilde. Zelfs Mars kon getuigen dat hij veilig een uitstapje kon doen op de schouders van Henri.
Als afscheidscadeau kreeg Henri Van Beglen vanwege het stadsbestuur een reuzegrote foto van zichzelf in dragerskostuum. Er werd eveneens een receptie aangeboden en na de feestelijkheden trokken volgende dragers dor de straten: Jozef Ramen, Henctor De Vriendt, Frans Buggenhout, Louis Scholliers, Emiel De Weese, Oscar Van Beglen en Romain Waterschoot.
In 1964 zien we weinig verandering, behalve dat Wily Verhelst de dragersrangen komt vervoegen. Ook in 1965 zien we in de lijst weinig verandering, waaruit mag blijken dat ales goed loopt.
In 1966 versterkt Jean Pouillard de gelederen en in 1967 wordt Eddy Van Iersel (zoon van Lievin) opgenomen.
*Hierdoor ging Louis Scholliers over naar reus Mars op zijn eigen verzoek. Hij verving daar Frans Buggenhout die tijdelijk uitviel. Jean Pouillard werd drager van Indiaan. (aanvlulling door L. Scholliers).

In 1968 verschijnt een ongewijzigde lijst, uitgezonderd dat Oscar Van Beglen afscheid neemt. Hij droeg gedurende 30 jaar reus Goliath. Hij wordt op passende wijze gevierd door schepen Lucien Willems.

In 1969, nieuw bloed in de gelederen. Er wordt als volgt gedragen:
-Indiaan: Jozef Raman, Hector De Vriendt, Jean Pouillard.
-Mars: Francois Waterschoot, Louis Scholiers, Emiel De Weese.
-Goliath: Romain Waterschoot, Eddy Van Iersel en nieuwkomers Jean-Pierre Buggenhout en Albert De Wolf.

In 1970 zien we Louis Scholliers wegvallen. Deze was toegetreden tot het Stedelijk Politiekorps en kreeg van de toenmalige commissaris geen toelating om de reuzen nog te dragen. Een 'onverenigbaarheid' noemt men zoiets. Verantwoord of niet, Louis zou dus niet meer dragen. Maar..., enkele maanden nadien deed men op agent Scholliers beroep om de drie reuzen van hun standplaats in de Oude Vismijn over te brengen naar de Grote Markt. Deze opdracht kwam van de stadsecretaris en Louis kweet zich zonder enig probleem van de opgelegde taak en mét permissie van de politiecommissaris...
(wordt vervolgd)

10-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

We vernamen via de krant 'Het Laatste Nieuws' dat Oscar Eeckeman en Alice Verleyen hun briljanten bruiloft hebben gevierd.
Het zijn alvast twee bekende figuren van onze stad. Oscar was vroeger doelman bij KAVD en werkte jarenlang op de burgerlijke stand van de stad.
Alice hield aan de Sint-Jacobsstraat een groentenwinkel en later werd zij cafébazin van het alomgekende Café Sport!
Wij wensen de jubilarissen en de familie van harte proficiat!!!

Foto 'Het Laatste Nieuws

09-05-2008 om 00:30 geschreven door jempi

09-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

Mè dâ goe wéir va van de wéik beginne’t te kriebele bè de Gruëte Manne. As ze d’iëste zonne gezien èmme, tèn wéite ze da’t ni langk nimmer en diert véire da’t Dèrremonde-Keiremis is. De droëgers komme af en toe al isj af, d’r werd isj gedroëge as rèppetiesse. D’r kom bewéigingk… Ze wèrre zéinewachteg… En ge wètj as de zéine beginne te wèirke moet er ni véil gezèit wèrre of ’t zitj er op nowô…

Van de wéik was’t al van dâ! Déir iën van die spléite van die puërt van de kazzemat wordâ ze dor stoën moet zéiker de zonne recht in ’t gezicht vâ Gaulejat geschéinen èmme. A moet gevroëgd’ èmme on den Indejoën vèr èm em bitsje te verzette zuëdoëg dâ de zonne nimmer in zâ gezicht zat. Den Indejoën antwaurdege: “Seg mènneke, ‘k bènne’k ik â mèisse ni zènne, en dorbèi ik zien al brouin genoeg!”. Nâ moet Gaulejat dâ wâ verkiërd opgepakt èmme zéiker en â-j-at g’antwaurt: “Mè die vrèmde is dâ toch attait iet!”. Mars die probéirdege nog tisse te komme, mor dâ was van dem balange gin avans!!! Den Indejoën schaut d’r ouit téige Gaulejat da’t azuë nog niks was! “Kèirelke” zei den Indejoën “dâ moeje nâ nog iene kier dèive zègge zi, tèn gojje nikker ewwâ méimoëke!”… Ons Pèirt was van ’t doëneg verschiete ouit zâ noenslopke geschaute en ’t zei… “Mènnekes, mènnekes, wâ stouë géir ier nâ rieze te moeke. Binnen e poër wéike maugde wèrral ne giëlen oëvet op trok goën en ik moet ier as’t Godblieft nog miër as twië joër stoën… En de Gruëte Manne wirte d’r alledrèi stillekes van…

09-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

Een foto van 'de Rammeleir'. Het betrof een Dendermondse stadsgracht bij het Sas en 'den Biër die uitmondde in de Dender. Er zou in die buurt ooit een molen hebben gestaan die een rammelend geluid maakte en zo zou deze plaats de naam 'rammeleir' hebben gekregen.

09-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

09-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

In het begin van de 20e eeuw staan volgende namen van dragers bekend:Karel Van Den Abbeele, Theofiel Davidt en Karel Verstrepen. Zij namen deel aande Katuitommegangen na WO I, alsook aan een tweetal ommegangen in Brussel. In de jaren twintig was Henri Van Beglen ook reeds van de partij.

We publiceren hierna een rekeningnota van 'politietoezichter' Jan Dierickx, die ons toelaat de vergoeding van dragers, fakkeldragers en trommelaars te kennen van de kermisoptocht in 1929.
Uit deze nota blijkt dat geen namen werden genoteerd.
                                                                                      


Kort na de Tweede Wereldoorlog (in 1947) zijn er volgende dragers:
-Voor Indiaan: Karel Van Den Abbeele (de Witjes) en Frans Baetens (den Tetter).
-Voor Mars: Leonard Van Den Brempt en Arthur Delcart.
-Voor Goliath: Henri en Oscar Van Beglen.
Het jaar daarop ziet de lijst eruit als volgt:
-Voor Indiaan: Karel Van Den Abbeele, Frederik Van Den Brempt, Frans Baetens.
-Voor Mars: Leonard Van Den Brempt, Arthur Delcart.
-Voor Goliath: Henri en Oscar Van Beglen.

In 1952 zien we Karel Van Den Abbeele en Frans Baetens van de lijst verdwijnen en Romain Audenaert (schoonzoon van Arthur Delcart) komt de gelederen versterken.
In 1955 wordt Henri Van Beglen gevierd door het stadsbestuur omdat hij op dat ogenblik 30 jaar reuzendrager is.

In 1956 zijn er blijkbaar problemen binnen het gilde der dragers. De aard ervan is ons niet bekend. Voor de jaarlijkse Katuitommegang komen drie dragers niet opdagen. Henri en Oscar Van Beglen, Maurits De Wolf en Fré Van Den Brempt klaren de klus dan maar alleen! Zij loodsten op 31 augustus 1956 de reuzen door de Dendermondse straten, wat een grandioze prestatie wordt genoemd. Ze ontvangen hiervoor een extra vergoeding van 50 franken per drager voor de supplementaire moeite.

In 1957 blijkt ales opnieuw goed en vinden we volgende lijst:
-Voor Indiaan: Lievin Van Iersel, Gustaaf Coenen.
-Voor Mars: Frans Buggenhout, Alfons Verbruggen.
-Voor Goliath: de gebroeders Van Beglen
We vinden ook Pierre Van Den Brempt terug op de lijst, doch voor een korte periode.

In 1958, het jaar van de Ros Beiaardommegang ter gelegenheid van de Expo '58 vinden we volgende namen terug: Lievin Van Iersel, Maurits De Wolf, Fré Van Den Brempt, Henri en Oscar Van Beglen, Leonard Tas, Alfons Verbruggen, Frans Buggenhout, Francois Waterschoot en Jozef Raman.
Voor de Katuitommegang van datzelfde jaar blijkt er een probleem te zijn gerezen. Drager Maurits De Wolf had een veroordeling opgelopen voor één of ander klein misdrijf. Toeval wilde dat hij een straf van enkele dagen diende uit te zitten in de periode van Dendermonde-Kermis. Dit leek niet naar de zin van de collega-dragers die prompt hun nood gingen klagen bij de burgemeester. Het kwam zelfs zo ver dat zij gingen 'betogen' voor de poort van de Rijksgevangenis an de Sint-Jacobsstraat! Na onderhandelingen met de gevangenisdirecteur en door tussenkomst bij de Procureur des Konings, werd de man in vrijheid gesteld en kon hij deelnemen aan de reuzenommegang als drager van zijn reus. Zijn straf was echter niet kwijtgestolden, enkel uitgesteld.

In 1959 droegen Henri en Oscar Van Beglen, Francois Waterschoot, Frans Buggenhout, Fré Van Den Brempt, Jozef Raman en Lievin Van Iersel.

(wordt vervolgd)

09-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

Zi nâ-j-èmme’k d’r al dikkes stoën nor kaike nowô en ‘k vroeg mè-j-attait af wâ véir em bouis datter d’r in die nis on ’t statouis stoë te drippe… Ik goën éir zegge, ge maug mè ni verkiërt verstoën, ik èmme’t auver ‘de bouis van ’t statouis’ en ni-j-auver ‘Dem Bouis van ’t statouis’ want dad’is dem berremiëster nowô!

Is dâ na-j-’n bron mè prauper woëter, is’t gië prauper woëter? Ik wéit et ni en ik èm er uëk nog nuët ginnen iëne zien gon van dringke, mor dâ zâ nâ wel normoël zain mè zuëvéil stammenéis op de Mèrt!

Ik zouë ’t nikker wille vroëge on den Hervent azze’k èm zien, mô ge wètj diën éid’ uëk zan loete nowô. Den iënen dag maugd’ èm alles vroëge en de nosten dag moe-j-èm zuëvéil maugelaik gerist loëte…

‘k Zouë ’t messchin béiter isj vroëge ô meniër Struëbants van de muzéi, die zâ d’r wel iet wéiten auver te vertèlle…

We gaan u even een meer logische en juiste verklaring geven:

Drinkbaar water werd vroeger uit een waterput gehaald. Later werd de pomp ingevoerd om het bovenhalen te vergemakkelijken. Iedereen mocht zich vroeger ook van water voorzien aan de stadspomp op de Grote Markt. De 19^e eeuw kende een snelle bevolkingsaangroei en de hygiënische omstandigheden waren niet op zijn best. Er ontstond toen een enorme behoefte aan proper water. Op het einde van de eeuw werden op een aantal plaatsen ‘artesische putten’ gebord, zo ook op de Grote Markt. Het betrof ijzeren buizen die op grote diepte in de grond werden gestoken waardoor het water spontaan opborrelde. In een nis aan de voet van het belfort liep constant helder water uit een kraan, waar op andere plaatsen gebruik werd gemaakt van gietijzeren pompen. Door een verkeerde technische behandeling viel de bron een aantal jaren geleden droog.

                                                                    
                                                                                      De bouis van 't statouis...

08-05-2008 om 08:06 geschreven door jempi

We zain va gedacht van af en toe isj ewwâ nies te loëte wéite on de mènsje ‘vanonder de stèirt van ’t Pèirt’. Vèr de momèntj ister nâ giën nies, mor ik èm attait g’uërt dâ ze zègge “gië nies is goe nies”…

’t Iënegste dâ me verluëpeg kènne loëte wéite is datter bè de pajnners ewwâ veranderinge zain. Mor oe dâ’t zjust vèr de momèntj iniënzitj wéite me nog ni. In alle geval as m’n iet te wéite komme tèn wètje’t géir uëk wel, doër maugde gerist in zain.

08-05-2008 om 08:06 geschreven door jempi

Een beeld uit de binnenstad dat velen zich nog zullen herinneren...

08-05-2008 om 08:04 geschreven door jempi

08-05-2008 om 08:04 geschreven door jempi

De dragers door de jaren heen... (2).

Voor de 18e eeuw zijn er weer minder klare notities.
De ommegang van 1754 brengt wel aan het licht dat de drie schuttersgilden respectievelijk hun Mars, Indiaan en Reus droegen. Blijkbaar voorzagen de gilden zelf in het dragen van hun en reus en dit staaft onze stelling dat de subsidies aan de gilden werden uitbetaald, zonder precisering der dragers. Het blijft ook een veronderstelling dat de gilden hun dragers rekruteerden onder de beroepslastendragers, zoals de pijnders of zakdragers.

                                                   

Op het einde van de 19e eeuw en bij het begin van de 20e eeuw telde Dendermonde een zestigtal pijnders. Bij het begin die eeuw werd echter een loopje genomen met de reglementering van de gilde. Dit wordt ondermeer bewezen doordat Karel Van Den Abbeele (de Witjes) reeds op zeventienjarige leeftijd de reuzen hielp dragen, daar waar dit voorrecht enkel aan gildebroeders toekwam.
Spijtig genoeg moeten we hier andermaal de stadsbrand vermelden die ons parten speelt en ons belet om meer in detail te gaan aangaande de dragers uit die periode. De stadsrekeningen uit die periode vormden een gretige prooi voor de vlammen...

Meestal zijn er slechts twee dragers geweest per reus. Pas in de vijftiger jaren van de 20e eeuw verschijnen er soms drie dragers per reus, soms zelfs vier.
De reuzendragers gaan echter niet treuren bij de vaststelling dat een bloeiende vereniging als de hunne zou verloren gaan onder de maaimolen van de tijd en verpulverd wordt onder de pletwalsen van de 20e eeuw. Zij zorgen steeds dat nieuwe leden worden getraind die eventuele gaten in het ledenbestand onmiddellijk kunnen opvullen. Vergrijzing, ziekte en overlijden zijn veelal de oorzaak van het 'wegvallen' van dragers. Gelukkiglijk zijn er in de stad voldoende mensen aanwezig met genoeg verantwoordelijkheidszin om alles in rechte banen te leiden.

Wat betreft de kledij van de dragers heeft het stadsbestuur hierin meestal voorzien. Veelal droegen zij een witte broek, wit hemd en witte pantoffels. De laatste jaren is hierin echter enige verandering gekomen. Men gaat de modernisering niet laten links liggen en de kledij wordt wel eens aangepast.

De vergoeding van de pijnders is een item waar menig keer werd over gediscussieerd. Bepaalde omstandigheden hebben ertoe geleid dat sommige dragers slechts één jaar worden vernoemd. Wij gaan dit zeker niet aanzien als een belangrijk element, ups en downs zijn elke vereniging bekend.

De reuzen worden veelal begeleid door leden van het stedelijk politiekorps. Vermoedelijk hebben de raids van de Aalstenaars op het Ros Beiaard van jaren geleden hier wat mee te maken. Vaak viel deze beurt te eer aan de oudsten van het korps, wat tot gevolg had dat dikwijls dezelfde agenten de reuzen vergezelden op hun dansende tochten door de stad.
De politiemannen hadden en hebben nog steeds de taak de reuzen de vrije doorgang te verlenen, de dragers te begeleiden en de fakkeldragers in het oog te houden dat zij geen reus in de fik steken... Kwade tongen beweren wel eens dat zij de dragers van overmatig drankgebruik moeten houden... Wie durft nu zoiets te beweren?
In de jaren twintig werd politieagent Jan Dierickx (voor ingewijden 'Zjang de Man') belast met het toezicht op de reuzendragers. Deze functie werd later toebedeeld aan Joseph Van Wiele die nog later werd opgevolgd door Jean Van Der Veken. Zij traden vaak bemiddelend op en zorgden ook voor de uitbetaling der dragers. Agent Florent De Potter zou als laatste deze taak uitoefenen. Verder is ons geen verantwoordelijk 'champetter' meer bekend. De laatste jaren gebeurt de betaling via de stadsdiensten onderling.

We kennen ook de traditie die reeds vele jaren bekend is, namelijk de 'collectebus'. De dag na de jaarlijks Katuitommegang gebeurt de huis-aan-huis omhaling met een 'bus'. Bedoeling is dat de Dendermonse bevolking zijn geldelijk steentje bijdraagt. Sedert enkele jaren geschiedt de omhaling enkel in de straten waar de ommegang is gepasseerd op de avond voordien. Moeten we bij de 'bus' ook de reden zoeken voor het feit dat de drie Gildereuzen op hun toch verdomd heel goed weten waar zij enkele extra danspasjes moeten leveren?

In een volgend deel hebben we het over de dragers van de 20e eeuw.

08-05-2008 om 08:03 geschreven door jempi

Alléi d’r begin bewéigingk in de zoëk te komme! Van de wéik stont er in de gazet toch wèrral een artikkelke auver ’t kommetait! Ze goën d’r ne véizètwéi va moeke. Dâ wil zegge dad’al dâ binnekomt vedrom bouite moet! As ze dor ieveranst een 20 miljoen éiraus binnekrage moete ze moeke dâ die vedrom weggeroëke uëk. Dad’ ouitgéive zâ ni moejelaik zain, mô dâ binnekraige… dâ zal wad’anders wèrre pèize’k!

Nâ-j-èmme’k mè vèr de vaste woërait loëte vertèlle datter apoërte inkomste goën zain omdâ ze de die dâ van Oilsjt nor de Ros Bajjortstoet komme kaike gon doen betoële. On iedere ingank van de stat zâ nen azjènt stoën die de passé moet kontroléire. De die dâ van Oilsjt zain moete nor’t schaintj betoële… Of dâ’t nâ véil zal opbringe dâ’s wèrral een ander vroëg nowô?

07-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

Nâ-j-èmme’k d’r mè dâ goe wéir isj rontgeluëpe in ’t stat, en man mémaure isj loëte wèirke… ’t Is wel ammel schuën zènne, mor ’t is toch Dèrremonde nemiër gelèk as da’t zouë moete zain… Dâ Vèstsje, ammel goed en wel… Dor lupt dor véil volk, d’r zain d’r véil wingkels, mor daddis uëk alles nowô… Worrom èmme ze nâ-j-ierlaik woër dâ woëter weggedoën? Ik èm d’r ston druëme binsjt dâ’k d’r stont te kaike vanop de Brisselsestroët. Ik kéik azuë in de richtingk van de Mechelsepuërt en ‘k was on’t pèize...dad’ouë nâ toch schuën gewéist datter ier azuë e woëter déirliep, â was’t nog mor tot oen ’t Prisongstroitsje… en tèn langst iën of twië kante ewwâ buëme… Ier en toer een brigske vèr van den iëne kant nor den andere te trèkke… Alléi ik kost er ni van auver…

Mor wad’avans dâ ne mènsj d’r stoëd auver te dippe en te pèize, ’t is ammel véil te loet, ’t is ammel weg!

Auver’t lèst wazze’k im Brigge… awel doër èmme ze dâ g’arranzjéirt… Doër ister wel nog woëter in de stroitsjes gelèk as vroeger. Doër èmme ze die nostalzjie nog en ier ni, daddis ’t verschil.

‘k Ben tèn op mâ gemak mô vedrom nor ouis getrokke en i man èige wazze’k on ’t pèize op dâ gedichteke va Georges Dierickx… “’t Vèstsje, een lange stroët mè woëter…”.

07-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

07-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi

07-05-2008 om 00:00 geschreven door jempi