Voor mij is schilderen een vorm van therapie. Neem nu het portret. Zwoegend op de technische kant spreek ik een diepere laag in mezelf aan. Vaak komt woede aan bod. Niet alleen de wereld rond mij plant woede in mij neer, maar ook mijn eigen doorleefde onmacht, onrecht, pijn
Zo ontdekte ik jaren terug een foto van een vrouw uit Beslan. Ze draagt haar gedode kind in haar armen. De woede die op haar gezicht te lezen staat is voor mij een soort universele woede van vrouwen die gekwetst werden in hun kinderen. Terwijl ik een interpretatie maak van haar door woede vertrokken gezicht, herken ik die woede in mezelf. Het is een verscheurende woede. Toch zal ik die woede niet laten uitbarsten maar opbouwende kanalen binnen leiden, vb. een schilderij. Bewust worden van zon woede, er op een of andere wijze vorm aan kunnen geven, is bevrijdend, is een bom onschadelijk maken.
Ik heb wel geen behoefte meer aan zalvende praatjes, slogans die de waarheid moeten bedekken. Het nieuws staat er bol van. Dan heb ik zin een ondergrondse te starten van woedende vrouwen die op democratische wijze hun stem laten horen door te schilderen, schrijven of waardig bedanken voor een of andere heilsboodschap. Die elk op een eigen wijze neen durven zeggen.
zo spreek ik mijn neen uit
30-10-2011
Het portret
In de academie heb ik me op het portret gestort. Eerst leren tekenen, te beginnen met een schedel om de structuur van een gezicht te verkennen. Tot het einde van dit jaar neem ik me voor om elke tekenles te beginnen met het tekenen van de schedel, telkens vanuit een andere positie. Het vraagt enorme concentratie. Ook de schilderles is voorbehouden aan het portret. Ik merk de evolutie in mijn werk, maar echt tevreden ben ik nog niet. Ik wil geen portretschilder worden, dat is een beroep en begaafdheid apart. Maar ergens voel ik wel de nood om zelf bij een vrije interpretatie van een persoon te weten hoe een gezicht gestructureerd is, aan wat het moet voldoen om herkenbaar te zijn als gezicht.
Twee keer per maand volg ik ook modeltekenen. Dezelfde opgave als bij het portret. Zoeken naar vorm, verhoudingen, hoe krijg je de verkortingen in een juist patroon.
Soms denk ik: wat doe ik mezelf aan? Volgend jaar word ik 70, ik moet toch niks meer. Het gaat om de uitdaging: hoe ver kan ik mijn grenzen verleggen. Het houdt mijn geest en lijf wakker. Ik wil ook resultaat boeken: een goed portret maken. Maar dat lukt nog niet zo goed. Ik ben dan wel gefrustreerd, want ik zou graag iets moois maken, maar ik kan ook met zwier een mislukt schilderwerk overschilderen en opnieuw of iets anders beginnen.
En als iets naar mijn zin is ben ik blij als een kind. Dan wil ik het ook tonen. Zoals hierboven: een foto die ik ergens uitknipte van een sprekend gezicht en na uren geconcentreerd werken eindelijk resultaat. Hopelijk lukt het me nog wel eens.
29-10-2011
Terugkeer uit India
Mijn dochter is drie weken terug vertrokken voor een reis naar India en nu komt ze terug. Gisteravond al op internet gekeken of ik haar vlucht kon vinden. Tussen die vele vliegtuigen die landen op Zaventem komt haar vlucht te voorschijn, even een kippenvel moment. Deze morgen, bij het opstarten van de pc direct op zoek naar de situatie in de lucht. Haar vlucht blijft op het voorziene uur aangekondigd.
Ik ga met het openbaar vervoer naar de luchthaven. Je kan daar uitstappen en met een paar automatische trappen ben je in de aankomsthal, makkelijker kan niet.
Dertig jaar terug was ik ook naar Zaventem: mijn dochter kwam uit India. Toen ze in mijn armen werd gelegd zag ik een klein, donker mormeltje van goed zeven maanden, dat huilde. Wat een pracht van een dochter. Eerst een verse luier, want hoe het kwam wisten ze niet, maar onderweg naar België kregen alle kinderen diarree en de adoptievereniging had ons daarop voorbereid.
Soms vragen ze me: geven adoptiekinderen niet meer problemen? Waarop ik altijd antwoord: heb je met eigen kinderen nooit problemen? Ik geloof niet in sprookjes die vertellen dat kinderen opgroeien zonder de minste problemen, dat de oorzaak van problemen bij kinderen en jongeren te zoeken zijn bij afstamming of opvoeding. Ofwel wil men geen weet hebben van problemen of wel is men blind. Elk kind volgt een eigen weg. Als ouder kan je een kind graag zien, je best doen om het op te voeden. Gelukkig wil een kind zelfstandig worden en zal het niet van de perfectie van de opvoeding afhangen of het al dan niet een gelukkig iemand wordt. Opvoeden kan soms helpen of belasten, waarschijnlijk beiden, maar het is aan het kind om de weg naar volwassenheid te gaan.
En zo is mijn volwassen dochter de weg terug gegaan, op zoek naar haar wortels. Om de twee drie dagen hadden we contact met elkaar via email. Toch een zegen internet. Haar berichten klonken veelbelovend. Het belooft een lang verhaal te worden.
In de aankomsthal eerst even naar de vluchtsituatie kijken: ze zijn net geland. Ik installeer me op een bank en probeer wat te lezen: het zal nog wel wat duren eer ze haar bagage heeft. Maar het lezen lukt me niet. Dan maar wat rondwandelen. Ontroerende taferelen: twee geliefden vallen in elkaars armen en stralen van geluk. Een kleinkind rent naar oma en opa, juichend van vreugde. Ik blijf staan achter het hekken, rechtover de uitgangsdeur.
Soms komen de passagiers in golven, dan weer is er een enkeling. Ik kijk uit naar mensen van Indische signatuur: onder hen zal mijn dochter en haar vriendin zich bevinden. Maar voorlopig zijn het allemaal blanken, soms wel eens een donkerder huid. Dan weer een golf vooral mannen die reizend werken: keurig pak, kleine koffer op wieltjes achter zich aan, zekerheid van bewegen, recht op de uitgang en hun doel af. Daartussen zie je dan mensen die bijna wanhopig staan te zoeken naar een bekend gezicht tussen de menigte. Ik voel mijn hart bonzen, net of ik trappen op en neer gehost heb. Maar in de volgende golf zie ik weer geen Indiërs. Later vertelt ze me dat er nauwelijks Indiërs op hun vlucht zaten, wel veel Japanners. Ik probeer mezelf tot rust te manen: straks zal zij er bij zijn. Een ouder koppel: de man duwt een bagagewagentje met eerst twee grote koffers en daarop de vrouw met een been in het gips. Een leuke oplossing: een eerste koffer met handvat en aan die koffer een twee koffer vastgemaakt, het rijdt als een trein. Je moet er maar opkomen. En dan plots verschijnt ze in de deur: even staat de wereld stil. Ze ontdekt me en zwaait en lacht met haar heerlijke witte tanden bloot.
Zoen, knuffel. Ja, ze is een beetje moe: een lange reis en nauwelijks geslapen. Maar het was goed.
Het is even wennen om van een warmte van bij de 30 graden over te schakelen naar het herfstweer hier, maar de blijheid van elkaar weer te zien geeft voldoende warmte om het temperatuurverschil te overbruggen. De ouders van B., haar vriendin, zijn ook komen opdagen en E., een andere vriendin die in de buurt werkt. Kennismaken en wie heeft zin in een koffie?
We gaan buiten koffie drinken, dan kunnen de rokers ook aan hun trekken komen. Gelukkig is het zacht buiten en kunnen de warme jassen die de mama van B. meebracht ongebruikt mee naar huis.
Afscheid nemen. Sangeeth en ik nemen de trein: ze woont maar een paar meter van het station. Ondertussen telefoon van de oudste zus: heeft ze zin om vanavond samen iets te gaan eten? De uitnodiging wordt in dank aanvaard.
Terug in Leuven nemen ook wij afscheid. Ik wil vanavond nog naar de academie en zij gaat uitpakken en aan het leven hier terug wennen. We spreken af voor het weekend, dan is er tijd voor verhalen.
28-10-2011
Kumbe in kerstsfeer
Gesigneerd organiseert elk jaar een kerstmarkt: wie creatief bezig is kan zich daarop aanmelden. Christel en ik hebben vorig jaar ook meegedaan en willen dit jaar weer van de partij zijn. Alleen gaan we nu ons aanbod wat uitbreiden met een actie van Kumbe (kunstenaars met beperking). We vragen een extra tafel en de opbrengst is voor het dagcentrum Rozemarijn in Keerbergen. Christel is nog wat tekeningen gaan ophalen. We hebben wat kleine kaders en als we nog eens flink doorwerken met inlijsten kunnen we een tafel vullen met kleine werkjes van de bewoners.
Uit grote werken worden de mooiste hoeken gehaald. Daar een passe-partout rond en weer is een juweeltje klaar dat kan aangeboden worden.
De bedoeling is niet zozeer geld rondhalen, hoewel elke euro dankbaar aanvaard wordt, wel dat kunstenaars met vooral mentale beperking in een normaal circuit terecht komen en niet alleen afgezonderd achter de muren van hun instelling kerstmarkt houden. Zij horen bij ons en wij bij hen, binnen de huid van een samenleving. Het is niet omdat ze speciale zorg nodig hebben, hun verstandelijke vermogens bv. beperkt zijn dat we ze moeten verwijzen naar een aparte omgeving. Ik denk altijd: iemand in een kliniek heeft ook speciale zorg nodig die alleen op een bepaalde plaats kan verstrekt worden. Een zieke is ook beperkt in zijn mogelijkheden, maar toch beschouwen we zo iemand nog als bij ons horend.
Soms komen er reacties op ons af als waar zijn jullie mee bezig. Ik heb iets in me van: wij(de normalen, de gezonden, de )hebben niet alleen onze verantwoordelijkheid op te nemen voor de minder normalen, minder gezonden, minder en tja, waar ligt nu de grens tussen ons en de anderen. Anderzijds hebben die anderen . ons iets te bieden. Het is alsof we anders moeten leren denken, voelen, kijken. Een schilderij van iemand met naam durven we niet in vraag te stellen. Dat is kunst en is veel geld waard. Durven we ons evenzeer laten raken door een werk van iemand die heel spontaan zijn wereld uitkleurt. Alsof een rimpeling van blijheid over je ziel trekt bij zon werk.
Het zijn gedachten die nogal eens tijdens het inlijsten binnensluipen.
Nu moeten we eerst zorgen dat de werken ingekaderd geraken. Karel ondergaat de drukte heel gelaten, maakt zelfs koffie tussen door om de vrouwen aan te moedigen.
De zachte man, wie zal hem vinden
27-10-2011
Rustig hangt het licht
rustig hangt het licht
zich te voltooien in namiddagzon
lange armen van verdriet
maken plaats
voor innig samenzijn
26-10-2011
Boekendag
Zaterdagmorgen levert een onbekend maar erg vriendelijk iemand een pakket boeken af. Inderdaad, een paar weken terug had ik in Schriek tijdens de boekenmarkt van het Davidsfonds enkele boeken gekocht die later zouden geleverd worden. (zie 13.10.11: onder de kerktoren van Schriek). Hoewel ik alleen aan die boeken denk wanneer het bestelformulier me bij het opruimen van mijn werktafel in handen valt, ben ik wel blij nu ik de concrete exemplaren in handen heb. Weer zoveel leesplezier dat te wachten staat.
Bij die aankoop van die boeken kreeg ik ook vier weken Knack cadeau. Daarin vind ik toch een boekenbon die vermindering belooft voor een boek dat mijn interesse wel heeft. Naast die verminderingsbon zijn er natuurlijk aanbevelingen voor ander boeken, maar dan zonder vermindering van prijs. Ik kan het niet nalaten ze ook uit te knippen, je weet maar nooit.
Negen maanden terug kochten we een nieuwe auto, zoiets mini, een Twingo van Renault. Karel ontdekt enkele weken terug in het weekblad van de Gezinsbond een advertentie dat dit jaar, bij aankoop van een nieuwe Renault een premie wordt uitbetaald. Voor ons zou dat 100 euro bedragen. Leuk zeg, zo onverwacht. De nodige papieren verzameld en opgestuurd. Enkele dagen terug kregen we een kortingskaart van 100 euro in de bus. En dat blijkt prachtig samen te gaan met de aankoop van boeken in De Standaard.
Ik stap de winkel binnen met het gevoel alsof ik over een groot kapitaal beschik. Is een gevaarlijk gevoel, zeker in de nabijheid van boeken. Gelukkig is Karel bij me, maar dat blijkt achteraf geen juiste conclusie.
Veel rondkijken doen we niet. Karel leest praktisch uitsluitend Engelstalige boeken en dan nog erg gespecialiseerde turven, dus aan hem is deze boekenwinkel niet besteed. We trekken zowat onmiddellijk naar de geschiedenisafdeling. En wat staat daar zo duidelijk op ons te lachen: een doos met the Ultimate World War II movie collection: 10 dvds met nog een boek (het 40-45 boek). Karel neemt het ter hand en vraagt of ik er zin in heb. Wat een vraag. Enkele van de dvds heb ik al gezien. Het is een docudrama van goede kwaliteit. De prijs valt mee: net geen 50 euro en dan krijg ik nog de korting van de gezinsbond. Ik krijg het voor mijn verjaardag. Is altijd de toverformule bij uitstek om een onverwachte uitgave goed te praten.
Ik neem nog een paar boeken mee, aan de kassa kan ik toch betalen met die 100 euro op mijn gezinsspaarkaart.
Wanneer we naar buiten gaan voel ik me van binnen huppelen als een blij kind. Rap naar huis om die nieuwe boeken ter hand te nemen en me dan te laten neerploffen in een zetel de wereld te vergeten en te lezen. Heerlijk!
Sint-Niklaas hoeft niet altijd op 6 december te vallen!
25-10-2011
Banchetto Musicale
M.L., een vriendin nodigde ons uit voor een concert. Vorig jaar had ze ons ook eens meegenomen naar een muziekuitvoering en dat werd een heel mooie avond. Daarom dat we niet aarzelden om ja te zeggen op haar vraag. Daarbij is het een concert voor het goede doel. Dat maakt het extra aantrekkelijk. Ik laat de uitnodiging even spreken:
BENEFIETCONCERT IN LEUVEN
Voor meer leefcomfort voor de jongeren (ver)bouwt Ave Regina aangepaste woningen. Om deze last te verlichten organiseert de vzw een concert op 22 oktober om 20u00 in Heverlee. Het vocaal en instrumentaal ensemble Capella Nova, onder leiding van dirigent Marleen Reynders, brengt Banchetto Musicale Intermedii et Concerti per La Pellegrina. Dit muzikaal banket is een evocatie van het schitterende huwelijksfeest van Fernando di Medici en Christine de Lorraine in Palazzo Pitti, Firenze 2 mei 1589. Voor dit uitzonderlijk mooi concert, uitgevoerd door Vocalisten, Strijkers, Blazers, Basso Continuo met dansers en woordkunstenaar kunnen wij u uitnodigen in het historisch kader van de Parkabdij te Heverlee.
Natuurlijk is het wel even tanden op elkaar om op een zaterdagavond naar Leuven te trekken met het vooruitzicht dat de kerk wellicht niet erg warm zal zijn. Ik ben een echte koukleum. Maar met een warme winterjas en een dekentje onder de arm moet het wel lukken.
Goed op tijd vertrekken we, want in Leuven zijn vrije parkeerplaatsen soms moeilijk om vinden. Maar we treffen het: we vinden nog net achter een wagen een plaats binnen het domein. Dan naar binnen. Eerst aan de balie de kaarten ophalen en betalen. We worden een plaats toegewezen in de zijbeuk.
Helaas is er geen verwarming in de kerk en ondanks we vrij vroeg binnenschuiven zit de kerk al goed vol. Wanneer we ons installeren en de gsm uitzetten zien we een smsje waarin M.L. laat weten dat ze vooraan twee plaatsen voor ons heeft voorbehouden.
Voorzichtig zoeken we haar op. Ondertussen geeft de dirigente, een nicht van M.L., wat uitleg over het werk dat gaat aangeboden worden. Is de geluidsinstallatie zo abominabel, de weergalm zo overweldigend of is mijn gehoor zo slecht, ik versta nauwelijks enkele woorden. Ook Karel lijkt niet veel meer te verstaan. Ik leg mijn dekentje over mijn knieën, steek er ook mijn handen onder en ontdek dat het lekker warm wordt. Dat probleem is opgelost.
Na de uitleg krijgen we nog even tijd om wat nieuwtjes uit te wisselen. De uitvoerders nemen plaats, instrumenten stemmen en dan wachten op de dirigente. Iedereen is in het zwart. De vrouwen hebben er nog een rode toets bij, vb. parelsnoer, sjaal, bloes bij de mannen is er wel iemand met een rood hemd, een sjaal en één muzikant heeft een rode flos aan zijn instrument hangen, of is dit toeval.
Het is een feest. Geen tijd gehad om kou te hebben. Naast de muziek is er nog een projectiescherm met beelden en teksten. Dansers zijn zo weggelopen uit een schilderij van toen: kleding (waar hebben ze de stof voor het kleed van de dame ontdekt?), de elegante houding van handen die zo vaak op de schilderijen te zien zijn worden nu uitgevoerd door levende mensen. Even waan je je toeschouwer bij het huwelijksfeest.
Ook Karel maakte van deze uitvoering een verslag. Bij hem ligt de nadruk natuurlijk op het muzikale. Voor wie interesse heeft: klik hier
Na zon avond ga je innerlijk warm terug naar huis. Het feit dat een vrouw het ensemble dirigeerde geeft me nog een extra kick. Bij het neerschrijven van dit verslag wordt het woord dirigente als foutief aangemerkt. De taal blijkt nog wat achterop te hinken, maar dat halen we ook nog wel in.
24-10-2011
Beeldentaal
Een beeld zit opgesloten in de vorm die de kunstenaar het gaf. Vanuit die begrenzing spreekt het. Elke dag een nieuw verhaal. Afhankelijk van het licht, plaats van de zon, weersomstandigheden.
Het beeld in onze tuin begroet ons elke morgen weer. Soms stralend in de ochtendzon, soms doornat van de regen. De steen slorpt zijn omgeving letterlijk op. Een doorzond beeld roept warmte, blijdschap op. Heeft de regen de huid van het beeld doordrenkt dan kijk je het rillend aan, net of de kilte in je eigen lijf gedrongen is. Na een tijdje komen micro-organismen huisvesting zoeken in de poriën van het beeld. Dan komt er een patine op die soms rijk van kleur is, afhankelijk van de lichtinval.
De nuances zijn moeilijk in een amateurfoto te vatten. Het beeld in onze tuin is nu doornat, kouwelijk staan de twee figuren rug aan rug. Een waterzon komt door de wolken en raakt het beeld met een nauwelijks zichtbaar licht. Het is als een bemoediging om te wachten op betere tijden. De zon verdwijnt weer, toch lijkt het of mijn ogen dat nauwelijks raken nog met zich mee dragen. De steen lijkt wat minder doortrokken van kilte.
Ik draag het beeld in mij mee. Een vroedvrouw die woorden uit mij laat geboren worden.
23-10-2011
Kunstroute ICGS
Enkele maanden terug schreef ik me in voor een kunstroute, georganiseerd door het I.G.C.S. Ooit wist ik wat die afkorting betekende, maar na wat zoeken op internet weet ik het opnieuw: InterGemeentelijke Culturele Samenwerking. Met afkortingen heb ik het soms moeilijk. Afkortingen hebben ook de uitstraling van alleen begrepen te worden door degenen die tot het clubje behoren en ik wil tot geen clubje behoren, ik wil een buitenstaander blijven die wenst geïnformeerd te worden.
Op de website van Rotselaar kan je lezen:
Kunstroute IGCS Voor de eerste keer organiseert de ICGS een kunstroute door Haacht, Rotselaar, Holsbeek, Tielt-Winge, Aarschot en Scherpenheuvel-Zichem. Meer dan zestig kunstenaars doen mee! De gemeentebesturen en organisatoren van de verschillende gemeenten en steden nodigen je uit om tijdens de maand november alle deelnemende kunst- en ambachtenateliers te bezoeken. Door de grote verscheidenheid maak je kennis met uiteenlopende disciplines en snuif je de sfeer op in de verschillende ateliers. Als voorsmaakje kan je in de galerie van GC den egger kennismaken met kunstwerken van de meeste deelnemers. Overal is de toegang gratis en veel deelnemende kunstenaars zullen je extra verrassen. Laat je op een unieke wijze artistiek verwennen en misschien vind je wel het kunstwerk van je dromen!
Ik doe maar op minimale wijze mee: de vier zondagen van november ben ik beschikbaar. Eerst had ik aangevraagd van 14 tot 18 uur, maar de organisatoren vonden het beter dat de ateliers op dezelfde uren open waren: van 10 tot 18 uur. Daardoor kan ik geen middagdutje doen en dat valt tegen. Het is natuurlijk geen drama. Trouwens, het is niet zeker dat er veel bezoekers over de vloer komen.
Het is leuk mensen bij je thuis te ontvangen. Sommige mensen komen binnen, kijken en vertrekken weer. Anderen daarentegen blijven hangen voor een gesprek en dat is boeiend. Je leert de wereld van de ander kennen. En hoe gaat het: het ene woord brengt het andere verhaal mee en het hoeft niet altijd over kunst te gaan. Kunst is voor mij maar een onderdeel van het leven en dat mag zo blijven.
ik had de verschroeiende geur leren kennen van passie liefhebben overgave
moest echter terug naar een bestaan
van keurigheid
ademhalen volgens de normen
de droom van ouders waarmaken
de passie was niet uitgebloeid
het verlangen bleef bestaan
in mij schreeuwde elke porie om omarmen
de belofte voor de eerste sneeuw
elkaar weer te zien
verschraalde tot een opvretende kou
die elke warmte
uit mijn lichaam nam
en dat noemden ze leven
21-10-2011
Paul Claes
Paul is een studievriend van Karel. Ze doorliepen een eigen carrière. Karel zag het zitten in de administratie van de universiteit en de biografie van Paul vind je als volgt terug in Wikipedia:
Een heel mondvol om te zeggen dat we toch met een intellectueel van formaat te doen hebben die tot nu toe honderd boeken volschreef en waarvan zijn volgende boeken al liggen wachten bij een uitgever op publicatie. Uitgeverij De Bezige Bij organiseerde een lezing door Paul Claes, waarbij hij zijn laatste boeken voorstelde, omschreven door de uitgeverij als volgt:
Onvergetelijke verzen, Maar van wie ook weer? bundelt meer dan duizend versregels uit klassieke en vaak geciteerde gedichten in een handig en praktisch naslagwerk.
C, Honderd notities van een alleslezer is een selectie uit het leesdagboek van de auteur zelf. Al veertig jaar noteert Paul Claes immers alles wat hem tijdens het lezen invalt of boeit. Het resultaat is een sprankelend portret van een hartstochtelijk lezer.
We werden ook uitgenodigd en we trokken er graag naar toe.
De auteur wordt eerst in de bloemetjes gezet: een honderdste boek is niet niks. Frank Hellemans, literair criticus van Knack leidt Paul met humor in. Paul Claes hoeft niet meer voorgesteld te worden bij het aanwezige publiek, ze zijn gekomen omdat ze hem als schrijver kennen en waarderen. Daarna houdt Paul een korte lezing over Jorge Luis Borges en om af te ronden is er nog een spelletje vragen stellen waarbij Frank Hellemans de vragen stelde en Paul het publiek aan het lachen kreeg met grappige herinneringen.
Om te besluiten worden we door de vertegenwoordigster van De Bezige Bij uitgenodigd om beneden (we zaten onder een prachtig gebinte op de zolderverdieping) een glas te gaan drinken, waarbij we de kans krijgen de boeken aan te kopen die Paul dan zou signeren.
P. was ook aanwezig. Samen met Paul, D. en Karel vormden ze als studenten een literaire club. Sporadisch houden ze contact met elkaar, maar de vriendschap is blijkbaar blijven bestaan.
Paul is eerder een verlegen man, is meer vertrouwd met zijn studiekamer dan met de buitenwereld. Hij heeft daarom de veiligheid van de eigen ruimte nodig om zijn bestaan schrijvend waar te maken.
We willen hem met deze blog van harte feliciteren en wellicht dat hij als het fietsweer is, weer eens tot in Werchter geraakt.
Op 14 oktober wordt voor de eerste maal een tentoonstelling geopend in het Geriatrisch Centrum Damiaan in Ninde, een wijk van Tremelo. Focus, een fotokring uit Rotselaar, zorgde voor de werken.
Het onthaal was goed voorbereid: tafeltjes met groentehapjes en allerlei soorten chips stonden op ons te wachten en bij het binnenkomen werd drank aangeboden. De feestelijke stemming zat er onmiddellijk in. De directeur verwelkomde de gasten met wat uitleg over het gebouw, de bewoners (460 inwoners en 360 personeelsleden die de zorgen toedienden), hoe in de nieuwbouw een soort kunstgalerij voorzien is, waardoor de buitenwereld in de leefruimte van de inwoners binnen komt. Daarna zegde Ann, voorzitster van Gesigneerd, iets kort over de bedoeling van Gesigneerd: creatieve mensen gelegenheid geven om met hun werk naar buiten te komen. De burgemeester was ook van de partij en loofde Gesigneerd om de inzet, waarna door inwonende kunstenaars het lint naar de tentoonstelling werd doorgeknipt.
De fotos zijn van een groep vrienden die een fotoclub gevormd hebben. Ook Goedele en Jeroen, buren van een vijftal huizen verder van ons, horen erbij. Goedele gaat vaak niet verder dan haar eigen tuin om fotos te maken: gewoon aandacht voor het kleine, voor het detail hebben en het resultaat is overweldigend. De fotos zijn ook mooi aangeboden. In een donkergrijze kader van dezelfde grootte, met dito kleur passe-partout die perfect is uitgesneden komt de foto, meestal in kleuren, schitterend tot zijn recht. Elke foto is voorzien van een titel die vaak humoristisch aandoet en de foto van extra pittigheid voorziet.
Terwijl we de drie verdiepingen rondgaan maken we ook kennis met de leefruimte van de bewoners. Erg veel aandacht gaat blijkbaar naar het samenleven. Stoelen op de gang waardoor de mensen kunnen buurten, gemeenschappelijke ruimten met tv, tafels, salon. De kamers lijken niet zo groot. Ik moet denken aan het verzorgingstehuis waar mijn moeder verbleef. Grotere kamers, bediening op de kamer, alles héél individueel. Zouden ze daar gelukkiger geweest zijn of komt gemeenschappelijkheid meer tegemoet aan de noden van zorgbehoevende ouderen? Terwijl ik daar rondloop kan ik de gedachte niet ontwijken dat over een paar jaren ik wellicht ook ergens in een verzorgingstehuis zal zitten, me vastklampend aan het leven dat stilaan wijkt.
Tot die tijd komt wil ik nog creatief bezig zijn, wellicht de beste manier om het ouder worden te leren aanvaarden.
inwonende kunstenaars knippen het lint door
19-10-2011
Dolend in de donkere ruimte van de tijd
dolend
in de donkere ruimte van tijd
omgeven door angst en verwarring
zoek ik je naam
herinneringen
banen zich een weg
in de beslotenheid van mijn geheugen
aarzelend
spel ik het verhaal
er was eens
18-10-2011
Inlijsten
Na de schoolvakantie zijn we gestart met de concrete uitwerking van het project Kumbe. Dagcentra bezocht, vergaderd met ouders, concrete afspraken gemaakt en zo verzamelden Christel en ik kleine en grote tekeningen en schilderijen. Toevallig hadden we nogal wat lijsten in voorraad die ooit in het Spit voor een paar euro aangekocht waren. Ik heb een snijmachine om passe-partouts te maken. Ik kocht karton aan met een warm-grijze kleur. Ik gebruik dit karton om mijn tekeningen in te lijsten en dit heeft een mooi effect.
Zo veranderde onze living in een inlijstatelier. In de ene hoek grote lijsten, een andere hoek een doos met kleine lijsten, ergens anders de moderne wissellijsten die we meekregen van Rozemarijn, op de vloer in mijn werkruimte karton, versneden in verschillende maten, op de werktafel de in te lijsten werken en stilaan verscheen in de inkomhal een collectie werken.
Verschillende dagen bleef de living geteisterd door zich uitbreidende inlijstactiviteiten. Karel onderging het verduldig.
Wanneer de werken op een stapel liggen, lijken ze een hoop wegwerpmateriaal te vormen. Ingekaderd verandert de kwaliteit en ontdek je de waarde. Er zitten echte pareltjes tussen.
Omwille van hun beperking kennen die kunstenaars geen problemen die men op een academie moet leren te beheersen. Perspectief? Hoeft toch niet, zij tekenen of schilderen hun wereld zoals die zich aan hen voordoet, heel intuïtief. Moet een portret volume hebben door gebruik van schaduw? Nee toch, als je maar duidelijk maakt dat op je zelfportret die blauw-groene bril aanwezig is waarop je zo fier bent. En kleuren mogen in alle heftigheid gebruikt worden: zo trilt het leven toch in jezelf?
Met het afwerken van de werken stijgt ons enthousiasme. Ongeduldig als we zijn zouden we nu al die schilderijen aan de kunstenaars en hun familie willen tonen. Het is echter nog wachten tot eind november, maar dan maken we er iets feestelijks van.
Ondertussen moet Deepak, mijn jongste zoon, nog aan de slag. Hij heeft beloofd een affiche te ontwerpen. Benieuwd wat het gaat worden, maar hij maakt mooie dingen, dus zal die affiche wel aan de verwachtingen voldoen.
Voor we met de collectie op tournee kunnen gaan, dienen ze nog een laatste nazicht te krijgen. Staan de namen op de achterkant zodat de juiste persoon het werk terugkrijgt? Is het ophangsysteem in orde? Geen vegen meer te bespeuren op glas en kader? Hoe gaan we de kunstenaars bekend maken? Best een inleidende tekst schrijven die kan verspreid worden in de verschillende locaties.
Er is nog wel wat werk aan de winkel, maar het gevoel dat alles tijdig zal klaar zijn is wel een opsteker. Geen stress maar rustig stap voor stap het project afwerken. En ondertussen genieten van zelf aan de slag te gaan met borstel en tekenpen.
17-10-2011
Kumbe
Toen Christel me in februari de tekeningen van haar broer toonde wist ik: daar moeten we mee naar buiten komen. David, Christels broer, is een volwassen man met het syndroom van Down. David tekent zijn wereld en schrijft daarbij gedichten. David houdt van Goedele. Hij tekent over zijn geliefde. Hij schrijft over zijn geliefde. Wat hij aanbiedt is pure liefdeslyriek.
We dachten onmiddellijk er nog wat mensen bij te betrekken. Christel kende een vriendin die als creatieve therapeute werkt in Rozemarijn, een dagverblijf in Keerbergen. Ze zou haar eens aanspreken, wellicht kon zij wat mensen vinden die wilden meedoen.
Ik deed een oproep via dansgroep Damba (dansers met bijzondere aandacht) in het Danscentrum Aike Raes in Heverlee: waren er geïnteresseerden om deel te nemen aan een tentoonstelling die Davids Hooglied als naam zou hebben. Ondertussen hadden we de naam Kumbe gelanceerd: kunstenaars met beperking.
Er kwam reactie en een mama sprak een dagcentrum aan en een school had van het initiatief gehoord en ineens kreeg het project grond onder de voeten. We moesten zelfs vragen niet verder te zoeken naar deelnemers, er was meer dan genoeg aanbod.
Ondertussen gezocht naar plaatsen waar de expositie naar toe kon trekken. In de Universitaire Hallen waar de inschrijvingen plaatsvinden zorg ik al een paar jaren voor tentoonstellingen. Het Danscentrum Aike Raes stelt ook muren ter beschikking. Het Geriatrisch Centrum Pater Damiaan heeft een nieuwbouw bij gekregen en wil daar tentoonstellingen verzorgen. En in de Oude Pastorie in Herselt kunnen we dit project afsluiten in juli 2012.
Zowel Christel en ik zijn medewerkers van kunstkring Gesigneerd. Toen we onze plannen voorlegden tijdens een vergadering waren de anderen enthousiast. Zo kreeg Kumbe een plaats binnen de werking van Gesigneerd. Het project zal om de 2 jaren plaatsvinden. Zodat we tijd krijgen om telkens een andere doelgroep bijeen te brengen.
16-10-2011
Leen Hoste
Leen had me gevraagd voor een van haar gedichtenbundels een ontwerp te maken. Ze stuurde me een paar gedichten door. Ik ondernam verschillende pogingen maar het resultaat bevredigde me niet. Tot ze voorstelde dat ze een van mijn schilderijen zou gebruiken voor het frontblad. Haar keuze was vlug gemaakt. Mark, haar man, is een goede amateurfotograaf. We spraken een moment af en terwijl Mark fotos nam, beleefden we een zalige namiddag. Gek, we geraken precies nooit uitgepraat. Wat is het leven toch boeiend.
De bundel met een voorpagina die een andere vriendin ontwierp kreeg de titel mee Tuimeling van woorden (zie vorige blog), de bundel waarop een afbeelding van mijn schilderij De Schaduw staat afgebeeld (zie deze blog) voert de titel In woorden gewikkeld.
Om Leen nog eens aan het woord te laten
Somber ogenblik
Heden
begrijpt taal me niet
lucht ijler dan adem
wereld, blanker dan papier
Van dingen resten schimmen
stoel naast haar bed
er rest zo weinig
Tijd heelt niet
tijd herhaalt
niets bestaat
dat niet iets anders raakt
De kamer ademt
wat voorbijging
(Uit Tuimeling van woorden Leen Hoste)
Wie contact wil opnemen met Leen, hier zijn haar gegevens:
