Schuine lijnen trekken op een speelse manier. Zo donkere vlekken creëren en de lichtere momenten. Voor de donkere lijnen duw ik wat extra op mijn pen, op de lichtere plaatsen ga ik er vlug over, zodat er zelfs plaatsen zijn waar de lijn onderbroken wordt. Dat lijkt me een boeiende manier van werken. Stilaan wil ik evolueren om de strakheid van de lijnen te verlaten … maar eerst wil ik wat grote werken uittekenen.

Voor ik in ’t groot begin te werken wil ik even uitproberen wat een complexere samenstelling van lijnen geeft: een zwart gat en daar in nog een zwart gat. Dat staat me wel aan. Ook de schuine lijnen spreken me meer aan dan de horizontale en verticale in het eerste zwarte gat.

Weer eens proberen de lijnen wat vrijer te laten evolueren. De tekening verrast me wel. Alleen lijnen is uiteindelijk wel wat saai, maar ik zie de mogelijkheden die lijnen samen met andere technieken te gebruiken en dat zou wel iets boeiends kunnen opleveren. Deze tekening is een proeflapje … ik begin al uit te kijken om in het groot te kunnen werken, dat biedt meer mogelijkheden.

Ik wil weer lijnen uitproberen die parallel met de buitenkant van het papier lopen, terwijl de vorige tekeningen schuinlopende lijnen hadden. Het geeft wel een heel ander effect: ernstiger, de speelsheid is weggevallen. In plaats van een slijtage-model voor het gat, kies ik nu voor de opvulling ervan. Het staat me wel aan, het heeft een poëtische nawerking. Dat moet ik zeker in het groot uitwerken. Eerst ga ik het nog eens proberen met schuinlopende lijnen, wie weet welk resultaat ik dan bekom.

Ik blijf bij de slijtageslag. Nu probeer ik het licht-donker te verdelen over het ganse vlak, met lijnen die benadrukt worden of niet, die soms onderbroken worden. Het geeft een veel zachter aanvoelen en net of er meer licht in werkt. Dat spreekt me wel aan.

Nu ga ik voor een echt gat, maar de omringende lijnen verlevendig ik met al dan niet drukken op mijn pen. De lijnen zijn speelser, maar het ‘gat’ is vrij brutaal. Even denk ik eraan er nog wat lijnen in te trekken, maar ik laat het maar zo, die brutaliteit mag ook eens aanwezig zijn. In een volgend werkje zal ik het dan eens anders uitproberen.

Ik denk aan een slijtageplek in een stuk stof. Natuurlijk wil ik geen foto natekenen. Maar met lijnen een rooster oproepen en daarin dan een soort gat uitwerken, zodat er een licht-donker effect ontstaat. Ik vertrek nog van strakke lijnen en rond het gat laat ik die lijnen samentroepen, zodat een soort beweging ontstaat die ruimte geeft aan dat gat.

Terwijl ik teken staat L., 10 jaar, vol bewondering te kijken: mag hij dat ook eens proberen? Waarom niet. We spreken af dat hij, na het middageten, met potlood op papier iets dergelijks uitwerkt. Maar uiteindelijk komt het er niet van, het zal op een andere dag moeten gebeuren.

Toch is het leuk dat zo’n knul het mooi vindt, een betere kritiek kan ik niet krijgen, want dit is echt gemeend. Ineens straalt er een zon in huis de door geen wolken weg te krijgen is.

Gisteren bij het opstaan verwachtte ik een opgewarmde living, maar het was er koud: de verwarming lag in panne. Bellen naar de ‘installateur’ die na een goed uur iemand stuurt om de herstelling uit te voeren. Het lukt hem niet. In de namiddag zal er iemand anders komen. Ondertussen zitten we te bibberen. Gelukkig hebben we in het bureau een gasverwarming die het wel doet … maar dan kan ik niet aan mijn tekentafel staan. Dus wissel ik af: me opwarmen met een boek en terug naar de tekentafel. Met een extra pull is het net uit te houden.

Na de middag moet ik enkele boodschappen doen: ik hoop bij mijn terugkomst een verwarmde ruimte aan te treffen. Helaas … de aanwezige ‘specialist’ probeert nog altijd het defect te ontdekken en te herstellen. Rond vijf uur lukt het hem. Wat een verademing: terug verwarming.

Wanneer ik een uur later vertrek naar de academie heb ik nog altijd kou. Gelukkig is het in de academie lekker warm … en stilaan begin ik te gloeien en moet er een pull uit.

Ik denk aan mensen die de luxe niet hebben om zich te warmen, de daklozen, de mensen die het met beperkte energievoorzieningen moeten doen. Alles is zo ‘evident’ bij ons: licht, verwarming, watervoorziening, voeding … tot er iets mis gaat.

Vandaag, om 15uuur, de afspraak voor de PET-scan, in het kader van het onderzoek naar Alzheimer. Vanavond is het ook het nieuwjaarsfeestje van de avondklas schilderen. Omdat ik voor de cava zorg en niet zeker ben op tijd te zijn voor de festiviteiten, heb ik de cava gisteren al neergezet in de frigo van de academie en gevraagd nog een slokje te bewaren voor mij.

‘k Ben benieuwd naar het onderzoek. Gezien het de eerste keer is dat ik dergelijk onderzoek onderga, is mijn nieuwsgierigheid wel geprikkeld. Ik zou de bus van 14 u nemen … maar om halftwee wordt er gebeld dat het onderzoek niet kan doorgaan, er wordt een reden opgegeven maar dat heb ik niet verstaan en we maken een nieuwe afspraak. Het gooit mijn planning wat in de war, maar aan mijn tekentafel kan ik altijd terecht.

Tegen zes uur maak ik me klaar om voor mij het laatste eindejaarsfeestje in te gaan. Ik verheug me er op: leuke mensen die bijzonder lekker kunnen koken.

Natuurlijk moeten eerst de voorbereidingen getroffen worden: schragen om het buffet op te zetten en tafels om aan te eten. Er zijn genoeg schragen en tafels voorradig, alleen zouden ze eens een goede poetsbeurt mogen krijgen … maar dat gebeurt nooit: jaar na jaar stapelt de verf of wat er ook gebruikt wordt zich op. Ik erger mij daar vaak aan. Thuis ruim je de boel toch ook op, zelfs als je over een eigen atelier beschikt. Maar in de academie worden de tafels, ezels, enz … door iedereen gebruikt en in dat samenspel voelt niemand zich verantwoordelijk. Dus zie je jaar na jaar een slijtageslag plaatsvinden … Eerst dacht ik dat dit een verschijnsel was in de academie bij ons … maar blijkbaar komt op andere plaatsen hetzelfde  voor. Voor mij hoeft dat artistiek gedoe niet: je moet je doek of papier beschilderen, niet het meubilair.

Ik slik mijn ergernis in, ze weten ondertussen mijn mening wel en vanavond zijn we samen om te feesten en over die vuile tafels gaat toch een tafelkleed.

Ieder brengt zijn bijdrage binnen, het ziet er weer zo appetijtelijk en feestelijk uit. Wanneer alles klaar staat, beginnen we met de cava. Hoewel de stemming er al bij het klaarzetten van de tafels in zat, komt er nu nog een paar graden bij. Het is een groep die erg samen hangt, veel wel en wee wordt tussen het schilderen door met elkaar gedeeld, indien nodig zelf concreet geholpen … en dat voel je bij zo’n samenkomst.

Jammer dat Christel er niet bij kan zijn … maar ‘k zal haar het relaas doen.

Het buffet heeft succes, hoewel niet alles op geraakt. We proberen de tafels en stoelen terug op hun plaats te krijgen zoals het hoort: morgen kan de volgende groep zijn intrede doen. Die collega's moeten zich kunnen concentreren op hun opdracht, zonder gestoord te worden door etensresten of geur van ranzige wijn.

Heel enthousiast nemen we afscheid van elkaar: volgende week zien we elkaar weer … maar dan is het terug schilderen.

Nog even erg gedisciplineerd aan het werk: strakke lijnen, alsof ze in het gelid geplaatst worden. Ik trek de lijnen zonder liniaal, omdat ik toch probeer er een zekere levendigheid in te brengen. Het geheel geeft een vervreemdend effect, heeft iets beangstigends. Groot uitgewerkt moet dit wel aanspreken maar eerder uitnodigen tot ervan wegvluchten.

Ik wil wat losser werken, speelsheid in lijnen trekken uitleven. Ik beleef er veel plezier aan. Ook zo kan het: de boog moet niet altijd gespannen staan. Ik hoor het mijn moeder nog zeggen … en ik heb de indruk dat deze spreuk nu zo niet meer aan bod komt. Is het omdat we nu steeds ernstig moeten bezig zijn, geen tijd om te ontspannen, tenzij het in onze ‘planning’ opgenomen wordt? Wellicht zijn er altijd mensen geweest die het steeds ernstig aan deden, plicht voor alles, en anderen die meer aandacht hadden voor het ludieke in het leven. Laten we maar ruimte geven aan elkaar om ieder op zijn/haar manier te leven, zolang we elkaar niet in de weg zitten kan het geen kwaad en anders moeten we maar overleggen. Beter woorden gebruiken … zo vermijden we oorlog.

In mijn verbeelding zie ik werken met veel soepelheid, contrasten, expressie … maar toch kan ik dat niet zo maar uitvoeren; ik kan niet anders dan die ‘tekentaal’ stap na stap veroveren. Ik zou willen afkomen van het gedisciplineerde, geen lijntje mis … maar dat lukt me zo maar niet. Nu wou ik meer witte ruimte in het werk hebben. Met die witte ruimte moet ik volgende werken aan de slag, ondertussen ook de lijnen zelf bevragen: moeten ze nog zo strak, hoe maak ik ze speelser.

Maar ik ben ‘op weg’ … benieuwd waar ik terecht ga komen. Ondertussen geniet ik van dit innerlijke avontuur.

Een stap verder: de horizontale lijnen beweging meegeven door ze dichter en verder van elkaar te tekenen en dan de verticale lijnen op een speelse wijze ongeveer even ver van elkaar te laten lopen. Terwijl ik bezig ben, ben ik echt benieuwd naar het resultaat. Ondertussen komen me nieuwe oefeningen invallen. Deze vakantie zal veel te kort zijn

En nu alleen nog met lijnen werken. Vandaag ga ik terug naar het principe van weven, alleen probeer ik het zo eenvoudig mogelijk te houden. Ik zet de lijnen schuin op het blad, dat geeft een extra spanning, roept al een soepelheid, een speelsheid op die verticale en horizontale lijnen missen: die zijn zo rechtdoor, rechtaan.

Ik ben wel voor enkele uren zoet, maar het resultaat bevalt me wel. Wellicht zal ik dit voor mijn eindwerk volgend jaar in het groot uitwerken. Hoewel … mijn ogen zien nu de wereld al dubbel … wat gaat dat geven als het formaat 8 keer zo groot is?

Zoals anderen behoefte voelen om te gaan sporten of een andere vorm van ‘er uit zijn’ in te gaan, zo heb ik nu nood om de ‘gedisciplineerde lijntjes’ achter me te laten en me over te geven aan snelle streepjes, zenuwachtige trekjes … in feite: leve de chaos. Het doet enorm deugd. Ondertussen stel ik me een weide voor vol zomerbloemen. Dat laatste zal nog wel even duren voor het zich voordoet. Gelukkig heeft een mens fantasie om aan het concrete te ontsnappen en beelden op te roepen die je gelukkig maken.

Wanneer de tekening klaar is, kan ik er weer tegen: laat de feesten maar komen met alle glitter en klatergoud er bij, ik voel me terug voeten op de grond: het is alsof ik de zomer kan ruiken.

Dan krijg ik nood om die lijnen weer eens op het papier te ‘gooien’ na al dat gepriegel om lijnen op de ‘juiste’ plaats te zetten. Het is bijna een conflict in mezelf: enerzijds dat keurige ‘binnen de lijntjes’, anderzijds die dwang loslaten en me overgeven aan werken vanuit een innerlijk beleven. Het ‘binnen de lijntjes’ werken sluit aan bij vroeger, bij ‘dat is goed of braaf of …’, maar ook bij het rationele, het analytische dat ik aantref in mezelf. Toch is er een andere kant in mij die aan bod wil komen. Een kant die geen boodschap heeft aan dit ‘keurige’, dit mezelf begrenzende. Uit de band springen, mezelf als individu bevestigen … ik heb die twee polen steeds aanwezig geweten. Tekenend kan ik proberen die twee ervaringswijzen dichter bij elkaar te brengen. Er wacht me nog heel wat (teken)werk.

De weefmat heb ik nu gehad, nu wil ik een stap verder gaan. Hoe kan ik weg van het concrete (repen, linten, bamboestokjes) en alleen met lijnen werken om de lijnen, niet om wat een lijn kan oproepen. Vaag heb ik een constructie in mijn achterhoofd van vloeiende lijnen die samengehouden worden door een vorm van linten. Dus toch nog iets van een weefmatje, maar alleen als principe, niet meer iets reëels oproepend.

Het resultaat is nog mager, weinig aanwezig, maar daar kan verandering in komen.

Vandaag nog wat luiweg genieten van het feestelijk gevoel, Nieuwjaar vieren met het gezin van Karel's oudste zoon, pakjes voor iedereen … en lasagne op algemene aanvraag van de kinderen. Lasagne serveren is nog gemakkelijk: dat kan je op voorhand klaarmaken. Deze keer heb ik de keukenschort voorgebonden, Karel heeft dan gezorgd dat het huis er ordentelijk bij ligt.

Dergelijke huiselijke taferelen zullen zich zowat overal voordoen: geniet ervan. Het zijn die kleine aspecten van leven die het komende jaar zinvol gaan maken.

En dan maar hopen dat we tijd en ruimte krijgen om onze dromen, projecten … noem maar op, te realiseren. Ik ga in elk geval mijn best doen.

herinneringen melden zich aan

ze zullen dit huis niet meer verlaten

ze eisen me op

de momenten van even geen aandacht naar buiten

de lege tijden voor het inslapen

angst bekruipt me

moet ik zo ouder worden

steeds terugkerend

naar onmacht

pijn

verlies van zoveel geliefden

omdat het en de andere sterker was

ook betere herinneringen breken door

verzoening met wat ooit zo onleefbaar was

warme dankbaarheid

omdat het leven mij zoveel gaf

dit jaar

betekende ouder worden

aanvaarden dat de tijd voorbij

veel langer is dan de tijd die komt

zal ik de toekomst welkom heten

die me dichter bij brengt

bij het definitieve afscheid

of blijf ik dralen

bij mijn opstandigheid

dit leven veel te kort

nog zoveel dromen te verwezenlijken

laten we maar drinken op het onbekende

die vervloekte tijd

waarin elke dag me dichter brengt bij het niets

genieten

elk moment van bewustzijn

en gelukkig zijn

om wat me nu gegeven wordt

Karel naast me

uitdagend en vol zorg

mijn kinderen en hun geliefden

toekomstveroverend

sterk zoals ik ze ooit droomde

en Arne

steeds aanwezige

zoon van vrede

Ik wil iets bekomen dat uiteenrafelt. Ik denk ook aan het sociaal weefsel, het sociale netwerk dat voor sommige mensen uiteen valt wanneer ze mensen verliezen uit hun vriendenkring of wanneer ze te oud worden om nog voldoende gesteund te worden door de  buurtgemeenschap om in hun eigen huis te blijven en ze naar een rusthuis moeten.

De tekeningen zijn een soort proeflapjes: eens kijken hoe een idee kan uitgewerkt worden. Later zal ik wat ik leerde met die proeflapjes gebruiken om grote werken te maken.