Jaarlijks wordt door de academie een reis georganiseerd voor alle afdelingen. Dit jaar werd er voor Amsterdam geopteerd: in het Rijksmuseum kunnen we een tentoonstelling met werken van Marlene Dumas bezoeken. Men moest niet aandringen om mij in te schrijven. Ik had al wat werken van Marlene Dumas gezien … en ik ben er gewoon weg van. Haar manier van werken spreekt me enorm aan omdat ze zo genadeloos eerlijk is.

Op dinsdag, 25 november, werden we om 7u30 verwacht op een parking in Aarschot. Voor mij is het altijd erg spannend: zal ik die parking wel vinden? Ik weet dat mijn oriëntatie hopeloos is: na zoveel jaren in Leuven gewoond te hebben, durf ik nog verloren lopen. Ik vertrek goed op tijd: in geval ik de parking niet direct ontdek, heb ik genoeg tijd om nog een blokje om rijden. Maar ik vind de parking zonder problemen. Oef, eerste opdracht volbracht! Nu bij de groep aansluiten. Ik ben zowat de eerste die toekomt en blijf nog wat in de auto zitten: daar is het warm, terwijl het buiten blijkbaar gevroren heeft want de auto’s die de nacht hier doorbrachten zitten onder een laagje ijs.

Stilaan draaien de andere auto’s de parking op. Wanneer ik iemand van mijn groep zie, stap ik uit, controleer of ik alles meeheb (handtas en boek om onderweg te lezen) en sluit de auto af. De bussen laten niet lang op zich wachten.

Ik heb tijdens de laatste les aangekondigd dat ik geen gezellig medereiziger ben: ik hoor niet zo goed en als de bus dan nog wat extra lawaai maakt is een gesprek zowat hopeloos. Daarom neem ik altijd een boek mee op reis. Nu heb ik ‘Een schitterend brein’ van Sylvia Nasar. Ik heb dit al jaren in mijn bibliotheek liggen, maar stelde het steeds uit om het te lezen. Het is een verhaal van de geniale wiskundige John Nash jr., die jaren verzorgd werd omwille van schizofrenie, maar na zijn zestigste genas. Het confronteert me met de schizofrenie van mijn zoon. Maar ik heb het toch uit het rek gehaald. Nu proberen of ik het emotioneel aankan.

Ik kies me een plaatsje aan het raam en duik onmiddellijk in mijn boek. De voorbije dagen heb ik me thuis al wat warm gelezen: de lectuur grijpt me van de eerste bladzijden. Ik krijg gezelschap van Lieve, de docente. Ze heeft mijn voornemen om te lezen ook gehoord … en wil dat ook doen. Zo, gezellig met zijn tweetjes, ieder een boek voor onze neus, laten we ons richting Amsterdam rijden. Ik weet niet of we files moesten trotseren, maar rond elf uur stopt onze bus voor het Rijksmuseum en kunnen we uitstappen, een beetje stram van het lange zitten.

Er worden afspraken gemaakt i.v.m. het vertrekuur, de aanschaf en verdeling van de entreekaartjes … en elke groep trekt het museum in.

Omdat we honger hebben, gaan we eerst naar de cafetaria … daarna zal de cultuur nog eens zo goed bevallen.

zo weten de bezoekers dat ze niet moeten aanbellen maar langs de zijdeur mogen binnenkomen

op tafel staat alles klaar voor mensen die graag een espresso drinken

maar ook kan er een glas wijn gedronken worden. Karel is enorm als gastheer: hij zorgt voor de koffie of de wijn, de bezoekers hebben hun wens maar kenbaar te maken

met dit werk ben ik het uitsnijden begonnen. Daarna stapte ik over naar abstracte werken.

zicht op de werken aan de lage muur in de tuinkamer

zicht op de werken aan de hoge muur

Karel neemt op een bescheiden wijze deel aan de kunstroute: zijn vertaling uit het Latijn van de ‘Staatkundige verhandeling’ van Spinoza kan ingekeken worden door wie interesse heeft. Er zijn enkele bezoekers die dit doen. 

een van mijn eerste snijwerken

bij het buitengaan kan men eventueel nog een brochure of een kaartje met mijn gegevens meenemen

De weerberichten voorspellen mooi weer: wellicht dat er zich nu meer volk zich naar buiten waagt. Dit weekend stellen alle deelnemers van Rotselaar (waaronder Werchter) hun ruimte open voor bezoekers. Door de mogelijkheid te bieden op een locatie bij alle kunstenaars terecht te kunnen, nodigt men de bezoekers uit om alle kunstenaars van die plaats in hun planning op te nemen. En of dat werkt. Zaterdag een dertigtal bezoekers en zondag meer dan tachtig … een beetje veel als je mij vraagt. Ik heb graag de bezoekers persoonlijk te verwelkomen, hun vragen te beantwoorden, te vragen of zij ook met iets creatiefs bezig zijn. Maar zondag lukte dat niet meer, vooral in de namiddag was het erg druk. Gelukkig dat Karel af en toe overnam, zo kon ik me dan toch af en toe wat terugtrekken om met mensen die ik kende wat te praten.

’s Avonds, wanneer de laatste bezoeker buiten was, lieten we alles zoals het was, staken een pizza in de oven en trokken ons terug voor de tv, genietend van de rust die plots in huis neerdaalde. Morgen zouden we wel poetsen en de meubels terug op hun plaats zetten, nu wilden we alleen nog nagenieten: heerlijk onderuit in een zetel terwijl de vele gesprekken bleven nazinderen. Zalig!

Na enkele maanden zoet te zijn geweest met het aanleren van de basisslagen voor stropkant, krijgen we de opdracht een vrije oefening te maken. Geen technische tekening die aangeeft wat we moeten doen of een zelfbedacht ontwerp. We moeten gewoon intuïtief met klossen en draad iets proberen te maken. Aanvankelijk voel ik wel wat aarzeling, maar na een tijdje voel ik me aangesproken en vind mijn draai.

Er is natuurlijk nog veel te leren … maar dat leerproces en daarin het op lossen van problemen, maakt deel uit van het plezier dat kantklossen me geeft. Het houdt de geest wakker en het hart jong.

Natuurlijk wordt er nog geklost. Naast de opdrachten voor de academie, probeer ik mezelf wat problemen voor te leggen. Ik noem het uitwerken ervan ‘werkstukken’. Zo ben ik met verdichtingen bezig. Je kan die horizontaal en verticaal uit werken. Eerst ga ik aan de slag met verticale verdichtingen. De rijen blijven de zelfde afstand behouden, maar de slagen liggen volgens het patroon dichter of verder uit elkaar. Voor het ontwerp inspireer ik me op mijn vroeger tekenwerk. Met enkele eenvoudige lijnen teken ik het patroon. Ik ben echt benieuwd naar het resultaat.

Omdat het maar werkstukken zijn, gebruik ik dikke katoenen draad: het gaat iets rapper vooruit dan de dunne draad en je ziet beter hoe de slagen liggen. En als zoiets af is, verdwijnt dat in een plastieken mapje om het archief aan te vullen. De verticale verdichting heb ik afgewerkt tijdens de kunstroute, op de uren ‘dat er geen volk was’.

In mijn hoofd heb ik reeds een ontwerp voor het uitproberen van de horizontale verdichting, maar dat lijkt me heel wat moeilijker.

Zondag stappen wat meer mensen de drempel over. Leuk is wel dat die mensen echt interesse hebben … en snijwerk, neen, dat hadden ze nog niet gezien.

Tijdens het gesprek met twee dames komt iemand binnen … en een van de bezoeksters herkent een medestudente die ze in geen dertig jaren nog gezien heeft. Dat zijn wel leuke momenten. Dan ga je naar schilderijen of iets dergelijks kijken en ontmoet je iemand uit een ver verleden.

Ondertussen schuiven de uren … en tegen vijf uur ben ik blij te mogen sluiten. We hebben afgesproken met Monika, de achterbuurvrouw die keramiek ten toon stelt, dat we na vijf uur tot bij haar zouden komen, zo kunnen we haar werken ook eens zien. Zij was zaterdag langs geweest, die dag hield ze zelf niet open. Een wijze beslissing die ik een volgende keer ook zal overwegen.

Monika maakt potten, vormen die heel kwetsbaar en fragiel aandoen. Ontzettend mooi.

We blijven een glas wijn drinken, er komen nog vrienden toe … en dan gaan we de avond in. Het opruimen stellen we uit tot maandag. Trouwens veel moet er niet opgeruimd worden: volgend weekend staat ons huis weer open voor bezoekers. Hopelijk is het dan mooi wandelweer, zodat buitenkomen niet teveel inspanning vraagt.

Voor de derde keer gaat de kunstroute IGCS (intergemeentelijke culturele samenwerking) van start. De deelnemende gemeenten zijn Aarschot, Begijnendijk, Holsbeek, Rotselaar en Scherpenheuvel-Zichem. Werchter hoort bij Rotselaar, dus kan ik er aan deelnemen. Gedurende de maand november worden de deelnemende kunstenaars gevraagd hun atelier of ruimte in huis waar men de kunstwerken kan bezichtigen open te stellen voor het publiek. Omdat vier weekends (zaterdag en zondag) nogal slopend zijn, beperk ik me tot twee weekends: vorige weekend en volgend weekend. Het volgende weekend ontvangen alle deelnemers van Werchter de bezoekers. We hopen door gezamenlijk op te treden het gemakkelijker en daardoor aantrekkelijker te maken voor  de geïnteresseerden.

Vorige weekend was dus een eerste moment. Zaterdag is de dag dat de kinderen naar het sportplein, tekenles, muziekles of een of andere culturele bijscholing gebracht worden. Er dienen tussendoor ook boodschappen gedaan. Deze zaterdag regende het niet echt, maar er viel een miezerige regen uit de lucht. Wie de moed had om buiten te komen werd na een tijdje doornat.

In de maanden juni en juli heb ik me vooral toegelegd op het uitsnijden in papier: dat wou ik deze kunstroute tonen. Dus alles een paar weken op voorhand, netjes van een wissellijst voorzien en min of meer op een keurige rij tegen de muren gehangen. Ik ben wel tevreden met het werk, voor mij mag het  gezien worden.

Om tien uur ging de deur open.

Op de middag belde een vriend om te vragen of het bij ons ook zo storm liep. We hadden elk één bezoeker gehad. Iemand van de cultuurraad die iedereen wou bezoeken en foto’s nemen voor op de website, weer of geen weer.

De namiddag bracht wat buren en een paar mensen die ik niet kende. Alles bijeen een magere opkomst. Ik vond de vrije tijd die ik daardoor kreeg niet zo erg: ik kon vol overgave mijn werk van kantklossen afmaken.

Op 9 november werd een tormooi georganiseerd voor rolstoelbasket: met teams van drie man werden wedstrijden van 10 minuten gespeeld. Er was een soort scheidsrechter aanwezig, maar die deed niets anders dan de gemaakte punten noteren. De spelers onder elkaar zorgden dat er fair gespeeld werd. Er waren ploegen van drie niveaus: 3 ploegen op recreatief niveau, vijf op provinciaal en vijf op nationaal niveau.

Het was feitelijk om het spelplezier te doen. Er zaten geen prijzen aan vast, alleen het zich aan elkaar meten en proberen zo hoog mogelijk te geraken was de ambitie.

Deepak had via Facebook iedereen uitgenodigd om eens een kijkje te komen nemen. Omdat we dicht in de buurt wonen van het sportcentrum De Meander in Rotselaar, gingen we een goede dag zeggen. We troffen het: we waren nog niet zo lang in de zaal of Deepak moest met zijn ploeg optreden. Feitelijk is zo’n match toch wel sensationeel. De basketters vliegen met een hoge snelheid over de vloer … en soms zijn de confrontaties nogal geweldig. Die rolstoelen moeten echt voor deze sport gemaakt worden: ijzersterk en niet in te deuken.

Wanneer een speler (m/vr) om een of andere reden omver gereden wordt, helpen de andere spelers ook van de tegenpartij, hem of haar weer rechtop, sportief bedanken en dan weer proberen zelf het volgende punt te scoren. Hier krijgt de kwetsbaarheid van de atleet steeds voorrang op het “willen winnen”, het alfa-mannetje of vrouwtje zijn dat in iedereen aanwezig is.

Dit spel wonnen ze met glans. We hadden er van genoten en gingen terug naar huis, fier op zo’n zoon.

Tijdens de pauze kwamen leerkrachten en andere oma’s even kijken naar de prestaties van de kinderen. Ze waren allen enthousiast over het gebruik van “bister”. Waar kon je dat kopen (in elke drogisterij en als je meer wil betalen in een winkel voor teken- schildergerief) wat kun je daar mee doen. In het kort gaf ik een overzicht van de mogelijkheden. Ik weet niet of ze er iets van gesnapt hebben: op enkele minuten kan je niet uitleggen wat een bepaalde techniek in petto heeft.

In elk geval werden de werkjes gewaardeerd.

Na de pauze: opruimen. De kinderen vinden het evident dat de boel proper moet achterblijven. Omdat ze zo goed gewerkt hebben krijgen ze elk een kaartje van mij: ik leg de kaartjes met de beeltenis naar beneden zodat er per toeval kan gekozen worden. Ze kunnen dat wel erg waarderen:  iets om mee naar huis te nemen.

Aan de leerkracht leg ik uit wat er nog moet gebeuren om kerstkaarten te bekomen. Het karton dat ik meebracht in twee snijden, dubbel vouwen en daarop de tekening kleven. Liefst iets beschermend omdoen, vb. een plastieken zakje, zodat de tekening niet beschadigd wordt door ze vast te nemen. Er kan eventueel nog een briefomslag bijgevoegd worden.

Ik laat een bokaal met sterke concentratie van noten- en acajoubister achter, zodat er verder kan geëxperimenteerd kan worden als ze er zin in hebben.

En dan pak ik mijn boeltje samen … en merk dat ik doodop ben. Ik sleur me naar de auto. Ik weet dat dit de laatste maal is dat ik zoiets doe, ik ben er te oud voor geworden. Niet dat ik vaak zo’n workshops gaf, maar af en toe kon ik toch geen nee  zeggen. Ik ben blij dat ik op zo’n manier dit aspect in mijn leven zo mooi kon afsluiten: die kinderen deden me een mooi cadeau.

Een bank vol werkjes

Geconcentreerd aan het werk

Niemand kan doorheen die concentratie