De weerberichten voorspellen mooi weer: wellicht dat er zich nu meer volk zich naar buiten waagt. Dit weekend stellen alle deelnemers van Rotselaar (waaronder Werchter) hun ruimte open voor bezoekers. Door de mogelijkheid te bieden op een locatie bij alle kunstenaars terecht te kunnen, nodigt men de bezoekers uit om alle kunstenaars van die plaats in hun planning op te nemen. En of dat werkt. Zaterdag een dertigtal bezoekers en zondag meer dan tachtig … een beetje veel als je mij vraagt. Ik heb graag de bezoekers persoonlijk te verwelkomen, hun vragen te beantwoorden, te vragen of zij ook met iets creatiefs bezig zijn. Maar zondag lukte dat niet meer, vooral in de namiddag was het erg druk. Gelukkig dat Karel af en toe overnam, zo kon ik me dan toch af en toe wat terugtrekken om met mensen die ik kende wat te praten.

’s Avonds, wanneer de laatste bezoeker buiten was, lieten we alles zoals het was, staken een pizza in de oven en trokken ons terug voor de tv, genietend van de rust die plots in huis neerdaalde. Morgen zouden we wel poetsen en de meubels terug op hun plaats zetten, nu wilden we alleen nog nagenieten: heerlijk onderuit in een zetel terwijl de vele gesprekken bleven nazinderen. Zalig!

Na enkele maanden zoet te zijn geweest met het aanleren van de basisslagen voor stropkant, krijgen we de opdracht een vrije oefening te maken. Geen technische tekening die aangeeft wat we moeten doen of een zelfbedacht ontwerp. We moeten gewoon intuïtief met klossen en draad iets proberen te maken. Aanvankelijk voel ik wel wat aarzeling, maar na een tijdje voel ik me aangesproken en vind mijn draai.

Er is natuurlijk nog veel te leren … maar dat leerproces en daarin het op lossen van problemen, maakt deel uit van het plezier dat kantklossen me geeft. Het houdt de geest wakker en het hart jong.

Natuurlijk wordt er nog geklost. Naast de opdrachten voor de academie, probeer ik mezelf wat problemen voor te leggen. Ik noem het uitwerken ervan ‘werkstukken’. Zo ben ik met verdichtingen bezig. Je kan die horizontaal en verticaal uit werken. Eerst ga ik aan de slag met verticale verdichtingen. De rijen blijven de zelfde afstand behouden, maar de slagen liggen volgens het patroon dichter of verder uit elkaar. Voor het ontwerp inspireer ik me op mijn vroeger tekenwerk. Met enkele eenvoudige lijnen teken ik het patroon. Ik ben echt benieuwd naar het resultaat.

Omdat het maar werkstukken zijn, gebruik ik dikke katoenen draad: het gaat iets rapper vooruit dan de dunne draad en je ziet beter hoe de slagen liggen. En als zoiets af is, verdwijnt dat in een plastieken mapje om het archief aan te vullen. De verticale verdichting heb ik afgewerkt tijdens de kunstroute, op de uren ‘dat er geen volk was’.

In mijn hoofd heb ik reeds een ontwerp voor het uitproberen van de horizontale verdichting, maar dat lijkt me heel wat moeilijker.

Zondag stappen wat meer mensen de drempel over. Leuk is wel dat die mensen echt interesse hebben … en snijwerk, neen, dat hadden ze nog niet gezien.

Tijdens het gesprek met twee dames komt iemand binnen … en een van de bezoeksters herkent een medestudente die ze in geen dertig jaren nog gezien heeft. Dat zijn wel leuke momenten. Dan ga je naar schilderijen of iets dergelijks kijken en ontmoet je iemand uit een ver verleden.

Ondertussen schuiven de uren … en tegen vijf uur ben ik blij te mogen sluiten. We hebben afgesproken met Monika, de achterbuurvrouw die keramiek ten toon stelt, dat we na vijf uur tot bij haar zouden komen, zo kunnen we haar werken ook eens zien. Zij was zaterdag langs geweest, die dag hield ze zelf niet open. Een wijze beslissing die ik een volgende keer ook zal overwegen.

Monika maakt potten, vormen die heel kwetsbaar en fragiel aandoen. Ontzettend mooi.

We blijven een glas wijn drinken, er komen nog vrienden toe … en dan gaan we de avond in. Het opruimen stellen we uit tot maandag. Trouwens veel moet er niet opgeruimd worden: volgend weekend staat ons huis weer open voor bezoekers. Hopelijk is het dan mooi wandelweer, zodat buitenkomen niet teveel inspanning vraagt.

Voor de derde keer gaat de kunstroute IGCS (intergemeentelijke culturele samenwerking) van start. De deelnemende gemeenten zijn Aarschot, Begijnendijk, Holsbeek, Rotselaar en Scherpenheuvel-Zichem. Werchter hoort bij Rotselaar, dus kan ik er aan deelnemen. Gedurende de maand november worden de deelnemende kunstenaars gevraagd hun atelier of ruimte in huis waar men de kunstwerken kan bezichtigen open te stellen voor het publiek. Omdat vier weekends (zaterdag en zondag) nogal slopend zijn, beperk ik me tot twee weekends: vorige weekend en volgend weekend. Het volgende weekend ontvangen alle deelnemers van Werchter de bezoekers. We hopen door gezamenlijk op te treden het gemakkelijker en daardoor aantrekkelijker te maken voor  de geïnteresseerden.

Vorige weekend was dus een eerste moment. Zaterdag is de dag dat de kinderen naar het sportplein, tekenles, muziekles of een of andere culturele bijscholing gebracht worden. Er dienen tussendoor ook boodschappen gedaan. Deze zaterdag regende het niet echt, maar er viel een miezerige regen uit de lucht. Wie de moed had om buiten te komen werd na een tijdje doornat.

In de maanden juni en juli heb ik me vooral toegelegd op het uitsnijden in papier: dat wou ik deze kunstroute tonen. Dus alles een paar weken op voorhand, netjes van een wissellijst voorzien en min of meer op een keurige rij tegen de muren gehangen. Ik ben wel tevreden met het werk, voor mij mag het  gezien worden.

Om tien uur ging de deur open.

Op de middag belde een vriend om te vragen of het bij ons ook zo storm liep. We hadden elk één bezoeker gehad. Iemand van de cultuurraad die iedereen wou bezoeken en foto’s nemen voor op de website, weer of geen weer.

De namiddag bracht wat buren en een paar mensen die ik niet kende. Alles bijeen een magere opkomst. Ik vond de vrije tijd die ik daardoor kreeg niet zo erg: ik kon vol overgave mijn werk van kantklossen afmaken.

Op 9 november werd een tormooi georganiseerd voor rolstoelbasket: met teams van drie man werden wedstrijden van 10 minuten gespeeld. Er was een soort scheidsrechter aanwezig, maar die deed niets anders dan de gemaakte punten noteren. De spelers onder elkaar zorgden dat er fair gespeeld werd. Er waren ploegen van drie niveaus: 3 ploegen op recreatief niveau, vijf op provinciaal en vijf op nationaal niveau.

Het was feitelijk om het spelplezier te doen. Er zaten geen prijzen aan vast, alleen het zich aan elkaar meten en proberen zo hoog mogelijk te geraken was de ambitie.

Deepak had via Facebook iedereen uitgenodigd om eens een kijkje te komen nemen. Omdat we dicht in de buurt wonen van het sportcentrum De Meander in Rotselaar, gingen we een goede dag zeggen. We troffen het: we waren nog niet zo lang in de zaal of Deepak moest met zijn ploeg optreden. Feitelijk is zo’n match toch wel sensationeel. De basketters vliegen met een hoge snelheid over de vloer … en soms zijn de confrontaties nogal geweldig. Die rolstoelen moeten echt voor deze sport gemaakt worden: ijzersterk en niet in te deuken.

Wanneer een speler (m/vr) om een of andere reden omver gereden wordt, helpen de andere spelers ook van de tegenpartij, hem of haar weer rechtop, sportief bedanken en dan weer proberen zelf het volgende punt te scoren. Hier krijgt de kwetsbaarheid van de atleet steeds voorrang op het “willen winnen”, het alfa-mannetje of vrouwtje zijn dat in iedereen aanwezig is.

Dit spel wonnen ze met glans. We hadden er van genoten en gingen terug naar huis, fier op zo’n zoon.

Tijdens de pauze kwamen leerkrachten en andere oma’s even kijken naar de prestaties van de kinderen. Ze waren allen enthousiast over het gebruik van “bister”. Waar kon je dat kopen (in elke drogisterij en als je meer wil betalen in een winkel voor teken- schildergerief) wat kun je daar mee doen. In het kort gaf ik een overzicht van de mogelijkheden. Ik weet niet of ze er iets van gesnapt hebben: op enkele minuten kan je niet uitleggen wat een bepaalde techniek in petto heeft.

In elk geval werden de werkjes gewaardeerd.

Na de pauze: opruimen. De kinderen vinden het evident dat de boel proper moet achterblijven. Omdat ze zo goed gewerkt hebben krijgen ze elk een kaartje van mij: ik leg de kaartjes met de beeltenis naar beneden zodat er per toeval kan gekozen worden. Ze kunnen dat wel erg waarderen:  iets om mee naar huis te nemen.

Aan de leerkracht leg ik uit wat er nog moet gebeuren om kerstkaarten te bekomen. Het karton dat ik meebracht in twee snijden, dubbel vouwen en daarop de tekening kleven. Liefst iets beschermend omdoen, vb. een plastieken zakje, zodat de tekening niet beschadigd wordt door ze vast te nemen. Er kan eventueel nog een briefomslag bijgevoegd worden.

Ik laat een bokaal met sterke concentratie van noten- en acajoubister achter, zodat er verder kan geëxperimenteerd kan worden als ze er zin in hebben.

En dan pak ik mijn boeltje samen … en merk dat ik doodop ben. Ik sleur me naar de auto. Ik weet dat dit de laatste maal is dat ik zoiets doe, ik ben er te oud voor geworden. Niet dat ik vaak zo’n workshops gaf, maar af en toe kon ik toch geen nee  zeggen. Ik ben blij dat ik op zo’n manier dit aspect in mijn leven zo mooi kon afsluiten: die kinderen deden me een mooi cadeau.

Een bank vol werkjes

Geconcentreerd aan het werk

Niemand kan doorheen die concentratie

Tijdens de pauze … of hoe het leven verdwijnt aan een tafel

Er namen zeven kinderen deel aan de workshop. Hoe dat allemaal georganiseerd wordt weet ik niet, maar de kinderen zijn blijkbaar gewoon om elke vrijdag, van half twee tot drie, deel te nemen aan dergelijke projecten.

Eerst vertelde ik hen wat we zouden doen en gaf enkele voorbeelden van mijn kaarten die ik had meegenomen: een tekening of schildering op een onderkant gekleefd … en meteen had je een leuke kaart. Nu zouden ze met bister werken.

Ik had poeder van bister meegenomen. Noten (bruin van kleur) en acajou (rood van kleur). Bij het begin van de workshop liet ik de kinderen die poeders mengen met water in glazen confituurbokalen, goed schudden en dan mochten ze hun naam schrijven op een stukje papier en er eventueel een tekening bij maken. Zo leerden de kinderen het materiaal kennen waarmee ze aan de slag zouden gaan en ik hun namen.

Daarna begon het grote werk. Ik gaf een voorbeeld hoe je bister kon weghalen op een blad. Ik zette met water wat strepen en punten op een beschilderd blad en dopte dit droog, waardoor de witte lijnen zichtbaar werden. Onmiddellijk lieten de deelnemers een ‘waw’ horen. Ik moest niet meer aanmoedigen, ze vlogen erin. En ja, als ze klaar waren met een kaart mochten ze een volgende nemen: er was genoeg voorraad.

Wat me opviel was hoe de kinderen elkaar hun werk toonden en hoe positief ze daarop reageerden: kei-mooi zeg! In deze vorm van onderwijs wordt veel aandacht besteed aan communicatie en dat voel je aan de kinderen. Het verwonderde me dat de kinderen heel spontaan op mij reageerden. Ze waren niet de indruk door bv. mijn leeftijd. Terwijl de kinderen genoten van zich uit te leven met die kerstkaarten, dat op een rustige wijze met elkaar deelden, genoot ik van hun openheid en evidentie om vriendelijk met elkaar om te gaan. Niet dat er geen conflicten zijn. Maar daar is een (wekelijkse?) klassenraad voor om dat uit te spreken. Iemand van de groep maakt het verslag en dat wordt uitgehangen. Zo kon ik de laatste klassenraad ‘lezen’ tegen de muur: wat leuk en niet-leuk was en de plannen die gemaakt werden.

Om drie uur kwam het bericht door dat de kinderen naar buiten mochten. In onze groep werd niet direct gereageerd: er was nog zoveel te doen. Maar iedereen trok uiteindelijk toch naar buiten: ze konden wat buitenlucht gebruiken na zo’n intense namiddag.

En ik, ik kreeg weer een kop koffie en een babbel met een of andere juf.

De Muze is een basisschool met Freinet-onderwijs en Lorenzo volgt daar het vijfde leerjaar. Hij vroeg of ik geen workshop wou leiden in zijn school. Er waren nog oma’s en opa’s die dat deden. Op zo’n vraag kan je toch alleen maar ‘ja’ zeggen. Na wat ruggespraak zouden we kerstkaarten maken. Die zouden verkocht worden op de kerstmarkt die de school organiseert voor de financiële ondersteuning van dit project.

Zelf was ik erg enthousiast. Met een groep kinderen aan de slag gaan gedurende een paar uren en hen iets bijbrengen van je eigen kunnen: zalig.

Ik wou hen ‘bister’ laten uitproberen. Bister is een poeder verkregen van gedroogde notenbolsters. Aangelengd met water geeft dat een soort inkt of waterverf. Je kan er een tekening mee maken, de lijnen laten uitzweven door er met water langs te gaan. Je kan ook met een borstel een natte strook aanbrengen en dan met penseel, rietpen of gewone inktpen er een lijn door trekken, die dan een eigen weg zoekt in het water. Je kan ook eerst op een blad een laag bister opbrengen en daarna de bister met nat weghalen, zodat er een lichtere tekening ontstaat. Deze laatste techniek wou ik met de kinderen uitproberen.

Natuurlijk vraagt dit wat voorbereiding. Thuis zorgde ik voor voldoende papier waarop een laag bister was aangebracht, zodat de kinderen direct aan het tekenen van de kaarten konden beginnen. Op goede kwaliteit van aquarelpapier (300 g) bister gesmeerd, laten drogen en op de juiste grootte gesneden die nodig was om een kaart te maken.

Toen ik toekwam aan de school stond Lorenzo me op te wachten. Zoen, blij zijn om elkaar te zien en hij bracht me naar de klas waar alles zou doorgaan … en of ik zin had in koffie? Zelfs al had ik geen zin … toch zou ik koffie gedronken hebben. Hoe dikwijls stelt een jongen van goed 10 jaar zo’n vraag aan een oma? Maar ik had echt zin in koffie. Hij naar de keuken … en even later kwam hij terug met de boodschap dat de koffie weldra klaar zou zijn.

Hij hielp me met het klaarzetten van de tafels en het materiaal, ging daarna koffie halen, vroeg of hij nog iets kon doen en zei toen dat hij verder buiten ging spelen.

Ik keek de klas eens rond. Wel wat chaotisch maar hier werd geleefd en geleerd. Ik kon me voorstellen dat Lorenzo hier een hemel op aarde aantrof.

En voor mij: mijn namiddag kon niet meer stuk. Alles nodigde uit om aan de kerstkaarten te beginnen.

Ondertussen zijn de kleinkinderen van Karel op bezoek geweest. Ze brachten hun hond mee: een vijf maanden oude puppy, merk Teckel.

Het is altijd afwachten hoe de honden op elkaar gaan reageren.

Finn is voorlopig een klein mormeltje dat nog dubbel zo groot moet worden. Toby is een fel uitgegroeide Beagle (zit er ergens een ander ras tussen zijn voorouders?) … hoe zullen ze de namiddag samen doorbrengen terwijl  wij aan tafel zitten?

Maar blijkbaar komen de honden uit een zeer goed opgevoede familie. Na het uitwisselen van de beleefdheden (hoe ruik jij, wil je met me spelen, wie is de baas) die positief aflopen, gaan ze heel voornaam met elkaar om. De honden gaan samen met de kinderen de tuin in en laten de pret aan het jonge volkje. De vraag stelt zich wie zich het meest amuseert: de kinderen of de honden.

De ouderen kunnen rustig met elkaar praten … buiten halen kinderen en honden hun hart op.

Manon, de fotografe van dienst. Jammer dat ze daardoor niet op  de gezamenlijke foto’s kan staan. In elk geval heeft zij haar werk uitstekend gedaan en bezorgde ze ons later foto’s waarbij we met plezier terugkijken op die dagen in de Ardennen.

Aike, de oudste dochter die erg goed is in initiatief nemen om er dan anderen warm voor te krijgen. Nu, veel moest ze niet aandringen: iedereen wou eens een weekend samen uit proberen.

Sangeeth, de jongste dochter

Deepak, de jongste zoon

Karel en Toby … onafscheidelijk

Carlo met puppy Schico in zijn armen