In de gangen van het deel van het klooster dat voorbehouden is voor ‘Belevingscentrum WOI’ is een tijdlijn aangebracht. In de ruimten die op die gang uitkomen, is telkens een aspect van die periode opgeroepen. Alles erg verzorgd.

Wanneer het moorden in Aarschot vernoemd wordt, voel ik me toch extra gegrepen: zowat een jaar terug maakte ik een tekening voor een herinneringstentoonstelling aan dat moment en de mensen die toen afgeslacht werden.

Soms worden er voorwerpen getoond uit die periode. Kippenvel krijg je ervan. En toch hebben we als gemeenschap nauwelijks iets geleerd. Wellicht omdat het doden nu ergens ver van ons bed gebeurt en we ons tijdens het nieuws erover nog maar een glas inschenken.

Het belevingscentrum is heel sober gehouden, maar wellicht daardoor zo ‘sprekend’. We hebben echter geen tijd genoeg om alles op ons te laten inwerken, want Karel en Toby wachten op ons. We beloven elkaar eens terug te komen. We willen de  ’tijd’ nemen om alles te beluisteren, alles te lezen en met de nodige aandacht bij de kleine relieken te verwijlen. Want het gaat niet om ‘objecten’ maar om mensen die toen, in grote nood soms, met die dingen zijn omgegaan.

Wanneer we naar huis gaan, voel ik me zowat onderste boven: dat prachtige werk in de kapel, de ontmoeting met mensen van vroeger en dan dat belevingscentrum. Ik heb nood aan tot rust komen … maar ik heb ook honger en we in een restaurantje gereserveerd. Dat zal ook opkikkeren.

We gaan elk onze eigen weg om op eigen ritme en aanvoelen de werken te bekijken … en eerlijk gezegd ik kijk mijn ogen uit.

Het is stilaan aan het donker worden en daardoor worden de werken door de spots extra in het licht gesteld. Er is erg veel zorg besteed aan de tentoonstelling … en vanavond moet ze afgebroken worden. Wanneer ik er met een van de exposanten over praat zucht die wel even. Het is niet van inpakken en wegwezen zoals bij ‘Kunst in eigen Huis’, waar de organisatoren de ruimte weer in orde brachten. Hier moeten de exposanten, na de vermoeiende dagen van opbouw en expositie, de ruimte ‘leeg’ maken. Natuurlijk hebben ze hulp gevraagd aan familie en vrienden. Maar toch is het nog een hele karwei.

Ondertussen geniet ik gewoon van wat ik zie.

Er zijn veel bezoekers naar de tentoonstelling afgezakt. En terwijl ik rondkijk word ik op mijn schouders getikt. Even is er aarzeling, maar dan herken ik haar. Het is zo lang geleden dat we elkaar nog eens zagen. Enthousiast beginnen we een babbel. Later ontmoet ik nog iemand die ik wellicht meer dan veertig jaar terug voor het laatst zag. Veel tijd hebben we niet voor elkaar, want Christel en Ludo staan al even te wachten. We hadden afgesproken ook binnen te gaan in het ‘Belevingscentrum WOI’ nu we hier toch zijn. En dat bevindt zich op het gelijkvloers. We verlaten de nu donker geworden kapel met het dwingende licht van de spots op de werken. Wat gaat het belevingscentrum ons bieden?

De tentoonstelling is opgesteld in de kapel van het vroegere Ursulinnen klooster in Tildonk. In een klooster binnen stappen maakt me toch altijd wat vreemd weemoedig. De lange brede gangen brengen me terug naar mijn jeugdjaren. Wat voelde ik me toen ‘gevangen’ tussen die muren.

We worden naar het uiteinde van de gang verwezen, daar rechts de trappen op en dan komen we waar we zijn moeten. In de gang ligt een drempel, waarschijnlijk was hier vroeger een dubbele deur … en dat voert me terug naar de dubbele deur met de koperen klink van ‘toen’, toen ik op internaat zat. Hoe dikwijls heb ik niet gedacht: die klink omhoog duwen … en weg wezen … maar die kleine klink, zo gemakkelijk te hanteren, was van beton in mijn aanvoelen. Daar kon je niet doorheen. Trouwens, waar zou je naar toe gaan? Er was maar één adres: thuis. Ik denk niet dat mijn ouders enthousiast zouden gereageerd hebben, met de eerstvolgende bus zou ik teruggebracht zijn. Dus bleef ik maar en liet de verzoeking aan mij voorbijgaan. Ook hier zie ik, hoe ontelbare voetstappen, die drempels hebben uitgesleten. Dat maakt een gebouw zo ‘menselijk’: hier hebben vooral vrouwen een deel van hun leven doorgebracht. Zouden sommigen er soms ook aan gedacht hebben de klink om te draaien en weg te gaan?

De metalen trap is nieuw, met een traplift voor rolstoelgebruikers. Boven de trap biedt een kleine overloop toegang tot de gerestaureerde kapel … en wat is die groot, zelfs als je bedenkt dat hier een internaat voor meisjes (van betere afkomst) gehuisvest was. Ik noem dit al een heuse kerk, maar ik weet het verschil niet tussen kapel en kerk.

En dan laat ik de herinneringen maar naar de diepte van mijn geheugen verzinken. Er is hier wat te zien in deze ruimte, creativiteit die spettert van energie.

Op 24 en 25 oktober organiseert ‘Vrouwen in alle staten’ de tentoonstelling ‘Intiem / In Team in Tildonk. Dit is niet zo ver rijden en daarom spreken Christel en ik af om er naar toe te gaan, vooral omdat ik enkele van de exposanten ken.

Op de website van ‘Vrouwen in alle staten’ ontdek ik volgende uitleg over hun evenement:

In 2008 sluiten vijf vrouwelijke kunstenaars een verbond en komen met eigen werk samen naar buiten onder de benaming 'Vrouwen in alle staten': Roos Fobelets : schilderkunst, Irene Goethuys : keramiek, Annemie Heylen: keramiek, Joke Van Broeckhoven, glaskunst, Liliane Versluys beeldhouwster.

Dit jaar gaat VIAS voor haar vijfde tentoonstelling de dialoog aan met vijf gast-kunstenaars in andere disciplines. In team gaan ze de uitdaging aan om gezamelijke werken te maken: Roos met Hilde Demeulenaere :houtkunst, Irene met Marc Viskens: fotografie, Annemie met Inge Kennis: schilderkunst; Joke met Peter Van de Vijver: beeldhouwer en Liliane met Greet Moons: kantminiaturen. 

Deze werken worden tentoongesteld in een uniek kader: de volledig gerestaureerde Engelenburcht in Tildonk, meer bepaald de barokke kerk van dit gewezen Ursulinenklooster.

Het aanbod is uitnodigend en in hetzelfde gebouw is een belevingscentrum WOI ingericht. Dus laat Ludo zich verleiden om ook mee te gaan. Karel blijft thuis: er moet toch iemand met Toby gaan wandelen. Toby als excuus-hond … maar die laat het over zijn pels heenlopen en geniet ervan.

Er is een diversiteit van aanbod en elke vogel zingt zoals hij/zij gebekt is. Feitelijk ontroert het me dat dit initiatief mensen samenbrengt die creatief aan de slag zijn gegaan na hun pensioen. Er is zelfs een violenbouwer die met zijn hobby naar buiten komt.

Sommige werken vind ik erg goed, andere werken spreken me minder aan … maar dat is een individueel beleven. Ik neem de tijd om alles aandachtig te bekijken en hier en daar maak ik kennis met de kunstena()ar(es).

Achter de schermen (panelen) is er een ruimte waar de organisatoren zich kunnen terugtrekken om even op adem te komen. Daar kunnen we zelf ook terecht voor een kop koffie (weliswaar in een plastieken bekertje) of een frisdrank.

Om vijf uur worden de werken afgehaakt en begint de afbouw van de panelen … waarschijnlijk een zoethouder voor enkele uren.

Zelf hoef ik alleen maar mijn wagen voor te rijden. Christel, die vandaag meegekomen is om te helpen, staat me aan de uitgang reeds op te wachten met de werken. Dan alles de auto in. Even de nodige aandacht verzamelen tot we uit de drukte van Leuven zijn. We zijn beiden wel moe van al die indrukken deze namiddag.

Thuis gekomen laden we de werken uit en terwijl we op Ludo wachten, die Christel komt ophalen, ploffen we neer en schenken ons een glas in: zalig!