Terwijl ik beneden een koffie uit de automaat haal denk ik aan de presentatie van mijn werken boven. ’t Voelt goed aan. Natuurlijk kan de leraar die werken maar even doorlopen, want alles aandachtig bekijken en van commentaar voorzien, zou de verdere voormiddag in beslag nemen.

Het feit dat alles ‘verzameld’ is geeft een gevoel van compactheid. Het geeft me op creatief vlak een stevigheid die deugd doet: dat ben ik.

Dit stapeltje bevat de tekeningen van ‘Todesfuge’, dat prachtige gedicht van Paul Celan. Ik heb ze in een heel sobere passe-partout gestoken van grijs-beige karton. De inhoud vroeg om verstoken te blijven van een chique passe-partout en dit karton doet het prima. Een deel van de tekeningen heb ik ooit eens ten toon gesteld, maar dat is weeral een tijdje geleden.

Grotere werken in een plastieken hoes, zodat ze niet beschadigd worden.

Kleinere tekeningen volgens thema.

Werken van vroeger, leuk om ze eens terug in handen te nemen.

De leraar tekenen vroeg me of ik eens een overzicht van mijn tekeningen kon maken in functie van mijn eindwerk. Geen probleem … alleen denk ik dat hij niet vermoedde wat ik in die afgelopen jaren bijeentekende. Nu, niet alles heb ik bijgehouden, alleen de werken die in mijn ogen genade vonden bleven gespaard van de papiercontainer. En ondanks dat ik elk jaar een ‘grote opruim’ hield, blijkt na bijna tien jaar werken nog heel wat materiaal het gehaald te hebben. Gelukkig ben ik nogal ordelijk, zodat alles een plaats heeft. Toch waren er tekeningen waarnaar ik al een tijdje naar op zoek was: waar konden die een onderkomen gevonden hebben? Maar ook die buitenbeentjes vond ik terug.

Niet alleen moest ik een ordening vinden in het grote aanbod, maar ik moest al dat tekengeweld ook nog vervoerd krijgen. Dus eerst stapels maken volgens thema, dan per thema ordenen. Dat is wel een ontzettend leuke bezigheid: zo ontdekte ik werken die ik een paar jaren terug gemaakt had en helemaal vergeten was. ’t Was net of ik op bezoek ging bij mezelf.

Daarna probeerde ik een systeem uit te dokteren voor het vervoer. Ik moest die werken niet alleen in de auto krijgen, maar ze in de academie ook nog eens naar de eerste verdieping sleuren. Gelukkig werk ik de laatste jaren met papier van eenzelfde afmeting voor groot en voor klein formaat. Dat vergemakkelijkt het pakken: bananendozen voor het kleiner formaat en het grote formaat kwam in enkele fardes terecht. Voor ik vertrok probeerde ik alles uit: was er geen doos of farde te zwaar, te onhandig om dragen?

De verhuis verliep zonder problemen. Op de eerste verdieping heb ik ruimte zat. De volwassenen zitten normaal op het gelijkvloers en de kinderen installeren zich boven wanneer ze les volgen. Daar de tafels wellicht nog nooit gepoetst zijn, zorg ik voor afvalkarton om ze te bedekken, zodat mijn werken netjes blijven. Daar ik alles thuis voorgesorteerd heb, gaat het uitpakken en een plaats geven nogal vlot. Toch ben ik er wel even mee zoet.

Wanneer ik de laatste farde leegmaak en een plaats geef aan de werken, voel ik me wel preuts: die verzameling mag gezien worden.

Tijd voor een koffie en op zoek naar de leraar: alles wacht op hem

weer komen de lichtende feesten

zal ik mijn botten bijeen kunnen rapen

verwelkomen wie me dierbaar is

in de nacht

donkerder dan donker

ontsteek ik een kaars

overmoedig voor mijn oude jaren

zeer beslist

ga ik de uitdaging aan

dood, je krijgt me zo maar niet

elke fractie van tijd zal ik jou bevechten

leven

alsof het nu

de eeuwigheid vasthoudt

Ik pas het samenbrengen van licht en donker toe op een ovale vorm. Om de ovale vorm te verkrijgen duik ik de keuken in en zoek daar naar het ovale deksel van een braadpot. Omdat die wat klein uitvalt vergroot ik de omtrek met zowat 5 cm.

Keuken en tekentafel in harmonie: wie had dat ooit gedacht?

In mijn hoofd heb ik onnoemelijk veel ontwerpen: zus en zo. Dus even er eentje uitproberen. Maar ik ben niet meer geconcentreerd. Voortdurend zit ik te denken aan mijn eindwerk. Toch wil ik dit nog afwerken. Als er later nog tijd komt weet ik meteen wat doen.

Met het dunnere penseel zet ik bovenaan licht aan en probeer een zwaardere toets te verkrijgen onderaan en dat met elke lijn. Zo ontstaat een ritme van licht naar een donkere basis.

Ik gebruik voor dit experiment ronde penselen met een fijne punt. Ik heb baat bij de veerkracht van dit penseel. Dus geen duur penseel van de vacht van een of ander dier maar gewoon een synthetisch penseel, dat soepel meegeeft.

Feitelijk zou je elk penseel moeten uitproberen en zien wat resultaat dit geeft. Daarbij speelt de gebruikte inkt of verf ook een rol. Ook de verdunning komt om de hoek kijken.

Ik moet me beperken tot wat oefeningen, want mijn eindwerk staat te wachten. Waarom zijn er maar 24 uren in een dag en moeten we die nog voor een groot deel verslapen?

Ik herhaal dezelfde oefening , maar nu met een dun penseel. Ook dat lukt. Het geeft een lichter gevoel dan de zware aanzet van het dikke penseel. Met dit penseel voel ik me thuis. Daarmee ga ik verder.

Ik experimenteer verder met het tekenen met een penseel aan een stok. Ik trek eerst steunlijnen, zodat de verticaliteit van mijn eerste lijn behouden blijft. Eerst gebruik ik een dik penseel. De lijnen liggen zich heel nadrukkelijk te etaleren. Van dik naar dun. Het is wel leuk om doen. Toch niet zo gemakkelijk. Het vraagt veel concentratie om de soepelheid in de lijn te brengen. Het resultaat bevalt me wel.

De laatste dag van de kunstmarkt. Veel bezoekers, heel wat mensen blijven praten … en we willen allebei de lino afwerken waarmee we bezig zijn. Mijn hand verkrampt, maar het lukt me het einde te halen. Ondertussen is de grond bezaaid met snippers. Gelukkig heb ik een borsteltje en vuilblik bij om onze sporen uit te wissen.

Het is een zalige dag geworden. In de voormiddag was het vrij rustig en hadden we tijd om te snijden en te praten. Blijkbaar hebben we elkaar toch altijd wat te vertellen. Na twaalven begon de drukte. Soms was het echt aanschuiven. De lino kreeg veel aandacht. En al gauw ben je aan de babbel met de bezoekers: of ze zelf creatief bezig zijn, wat ze doen. Mensen vinden het wel leuk iets over zichzelf te mogen zeggen. Ondertussen verneem ik bv. een merk voor een handpers of weet iemand me een standje aan te duiden met heel lekkere olijfolie.

Er zit leven in de brouwerij, maar rond half vijf ebt dit weg. Nu nog de moed vinden om alles terug samen te rapen en in te laden. Maar terug naar de auto vraagt minder energie dan uitladen en een stand opstellen. Gelukkig komt Ludo ons helpen.

En dan is het huiswaarts rijden. Christel stapt bij mij in de auto, zodat ik niet de verkeerde afslag neem. Ludo rijdt voor ons en ik kan hem gelukkig goed volgen. Thuis gekomen pikt hij Christel op. Ik rij de auto de garage in: morgen zal ik wel uitladen, nu ben ik te moe.

Hieronder enkele beelden van de kunstmarkt.

Op zondag komt er meer en een ander publiek opdagen. Dat merk ik bv. aan de interesse voor mijn farde met tekeningen. Ik weet niet of er gisteren iemand naar keek: vandaag wel. Ook voor de lino is er veel interesse. Nu steken we heel wat meer tijd in het praten met bezoekers. Altijd ontmoet je dan wel boeiende mensen.

Zo komen er twee kinderen de scene opduiken, met een energie die je liever buiten ziet. Christel zegt dat ze hier niet mogen rennen. Als hedendaagse kinderen vraag je dan: waarom? Omdat dan de dingen die tentoongesteld worden kunnen omvallen. En wat ben je aan het doen? Lino snijden. Kan je al zien wat ik aan het maken ben?

Een hele conversatie. Hoe heet je? Floortje. Is dat je zus? Mijn vader en moeder zijn vrienden. Mijn zus is niet helemaal mijn zus … een hele uitleg. Ze is zes jaar.

Wanneer gaat het af zijn (naar de lino wijzend)? Ik zal er nog een paar uur aan moeten werken. Hoelang duurt een uur? Ja, een zesjarige leeft nog niet in een uur van zestig minuten.

Regelmatig komt het stel terug: even kijken hoe de lino evolueert. Dan haalt Christel wat olijven uit en ik duik wat pitloze druiven op. Floortje lust wel olijven maar het zusje heeft het meer voorzien op de druiven.

Ineens worden de tussentijd van ’even komen kijken’ veel korter. Waarschijnlijk zitten de olijven en de druiven daar iets voor tussen. En dan zien we die prachtkinderen niet meer. Waarschijnlijk zijn ze vertrokken met de papa, de vriend van mama. Toch mooi als je als zesjarige mag uitleggen dat je papa en mama ‘vrienden’ zijn. Dat betekent dat je van beiden mag houden, zonder dat de andere ouder zich als concurrent opstelt. Nadien zaten Christel en ik na te praten wat dit kon betekenen: mijn papa en mama zijn vrienden. Gescheiden ouders, een holebi partner die met een partner van de andere kunne als medeouder samen aan de opvoeding van dit kleine meisje werkte. In elk geval was het een stralend, open kind. Wellicht had Antoine de Exupéry zo’n kind voor ogen bij het schrijven van ‘De kleine prins’.

Erg veel voorbereiding vroeg deze markt niet: de kaartjes zitten samen in een houten bak, de kleine schilderijtjes die ik normaal meeneem naar zo’n markt zitten, samen met de tafelkleedjes, in een bananendoos, in een andere doos zitten de wat grotere schilderijen en nog een bananendoos is gevuld met staanders om de dingen te tonen. Ik neem nog een mini-keukentafel mee: daaraan zullen Christel en ik werken: demonstratie van lino snijden. Er gaan ook drie kleine opklapbare tafeltjes mee. De plaats die ons werd toegewezen is dezelfde als vorig jaar, nl. op de scene, en daar kunnen we tegen het decor aan ook wat ten toon stellen. Ook nog een plank: die leg ik op de lege bananendozen en daarop presenteer ik mijn map met tekeningen. Zoals gewoonlijk laad ik in vrijdagnamiddag alles in de auto, zodat ik me zaterdagmorgen geen zorgen hoef te maken niet op tijd klaar te zijn.

Natuurlijk bedenk ik ’s nachts wel enkele dingen die ik vergeten ben, bv. plakband voor als we in onze vingers snijden of een handborstel en blik om de snippers op te vegen.

Omdat ik de weg naar de plaats van afspraak niet zo goed ken, komen Christel en Ludo ons oppikken. Karel stapt bij Ludo in de wagen en Christel komt mij gezelschap houden en eventueel de weg wijzen als ik de auto van Ludo uit het oog verlies. De mannen komen vooral mee om te helpen uitladen: dat bespaart ons een pak energie en het weekend duurt nog lang genoeg.

De markt wordt gehouden in een grote zaal met achteraan een verhoog: daar vinden wellicht op andere momenten voorstellingen plaats. Met de hulp van de mannen installeren we ons. Ik doe dat enorm graag, het is net zoals winkeltje spelen: waarschijnlijk haal ik daar iets in wat ik als kind niet kon doen. Puur genieten: je geeft een plaats aan alles wat je meebrengt en nadien bekijk je of het zo goed is, of het uitdrukt wat je wil meegeven aan de bezoeker.

We zijn nog niet geïnstalleerd of Mai duikt op: leuk weerzien. Zij maakt heel mooie kaartjes met kalligrafische teksten. Vorig jaar leerden we elkaar kennen op dezelfde markt. Mochten we in elkaars buurt wonen, waarschijnlijk werden we vriendinnen.

De zaterdag was vorig jaar niet zo’n denderende dag en dit jaar nog minder: nauwelijks bezoekers. Maar we trekken het ons niet aan: Christel en ik duiken in het lino snijden. Af en toe komen er bezoekers, maar erg geïnteresseerd lijken ze niet voor het lino-werk.

Afwisselend gaan we de markt af. Wat aangeboden wordt is voornamelijk door vrouwen gemaakt. Ik denk dat meer dan de helft van de standhoud(st)ers breit, haakt, naait, kaartjes maakt, knopen last … noem maar op. Het geeft aan de markt iets huiselijks. Zo’n ambachtelijke bezigheden doen me denken aan vroeger, toen de vrouwen om den brode iets bijverdienden met onderbetaalde huisarbeid. Nu heeft deze huisarbeid een positief imago: het betekent creativiteit, zelfontplooiing en ‘kleur’ brengen in de maatschappij.

Christel heeft boterhammetjes meegebracht. Ludo heeft het brood (heerlijk!!!) gebakken en Christel heeft voor beleg gezorgd. Ik dacht aan de koffie, het zoete toetje … en de huishoudrol.

De uren vliegen voorbij, niet omdat we zoveel bezoekers hebben, maar omdat we zo enthousiast aan het snijden zijn. We hebben zelfs geen tijd om veel met elkaar te praten. Wat kan het leven mooi zijn.