Met het dunnere penseel zet ik bovenaan licht aan en probeer een zwaardere toets te verkrijgen onderaan en dat met elke lijn. Zo ontstaat een ritme van licht naar een donkere basis.

Ik gebruik voor dit experiment ronde penselen met een fijne punt. Ik heb baat bij de veerkracht van dit penseel. Dus geen duur penseel van de vacht van een of ander dier maar gewoon een synthetisch penseel, dat soepel meegeeft.

Feitelijk zou je elk penseel moeten uitproberen en zien wat resultaat dit geeft. Daarbij speelt de gebruikte inkt of verf ook een rol. Ook de verdunning komt om de hoek kijken.

Ik moet me beperken tot wat oefeningen, want mijn eindwerk staat te wachten. Waarom zijn er maar 24 uren in een dag en moeten we die nog voor een groot deel verslapen?

Ik herhaal dezelfde oefening , maar nu met een dun penseel. Ook dat lukt. Het geeft een lichter gevoel dan de zware aanzet van het dikke penseel. Met dit penseel voel ik me thuis. Daarmee ga ik verder.

Ik experimenteer verder met het tekenen met een penseel aan een stok. Ik trek eerst steunlijnen, zodat de verticaliteit van mijn eerste lijn behouden blijft. Eerst gebruik ik een dik penseel. De lijnen liggen zich heel nadrukkelijk te etaleren. Van dik naar dun. Het is wel leuk om doen. Toch niet zo gemakkelijk. Het vraagt veel concentratie om de soepelheid in de lijn te brengen. Het resultaat bevalt me wel.

De laatste dag van de kunstmarkt. Veel bezoekers, heel wat mensen blijven praten … en we willen allebei de lino afwerken waarmee we bezig zijn. Mijn hand verkrampt, maar het lukt me het einde te halen. Ondertussen is de grond bezaaid met snippers. Gelukkig heb ik een borsteltje en vuilblik bij om onze sporen uit te wissen.

Het is een zalige dag geworden. In de voormiddag was het vrij rustig en hadden we tijd om te snijden en te praten. Blijkbaar hebben we elkaar toch altijd wat te vertellen. Na twaalven begon de drukte. Soms was het echt aanschuiven. De lino kreeg veel aandacht. En al gauw ben je aan de babbel met de bezoekers: of ze zelf creatief bezig zijn, wat ze doen. Mensen vinden het wel leuk iets over zichzelf te mogen zeggen. Ondertussen verneem ik bv. een merk voor een handpers of weet iemand me een standje aan te duiden met heel lekkere olijfolie.

Er zit leven in de brouwerij, maar rond half vijf ebt dit weg. Nu nog de moed vinden om alles terug samen te rapen en in te laden. Maar terug naar de auto vraagt minder energie dan uitladen en een stand opstellen. Gelukkig komt Ludo ons helpen.

En dan is het huiswaarts rijden. Christel stapt bij mij in de auto, zodat ik niet de verkeerde afslag neem. Ludo rijdt voor ons en ik kan hem gelukkig goed volgen. Thuis gekomen pikt hij Christel op. Ik rij de auto de garage in: morgen zal ik wel uitladen, nu ben ik te moe.

Hieronder enkele beelden van de kunstmarkt.

Op zondag komt er meer en een ander publiek opdagen. Dat merk ik bv. aan de interesse voor mijn farde met tekeningen. Ik weet niet of er gisteren iemand naar keek: vandaag wel. Ook voor de lino is er veel interesse. Nu steken we heel wat meer tijd in het praten met bezoekers. Altijd ontmoet je dan wel boeiende mensen.

Zo komen er twee kinderen de scene opduiken, met een energie die je liever buiten ziet. Christel zegt dat ze hier niet mogen rennen. Als hedendaagse kinderen vraag je dan: waarom? Omdat dan de dingen die tentoongesteld worden kunnen omvallen. En wat ben je aan het doen? Lino snijden. Kan je al zien wat ik aan het maken ben?

Een hele conversatie. Hoe heet je? Floortje. Is dat je zus? Mijn vader en moeder zijn vrienden. Mijn zus is niet helemaal mijn zus … een hele uitleg. Ze is zes jaar.

Wanneer gaat het af zijn (naar de lino wijzend)? Ik zal er nog een paar uur aan moeten werken. Hoelang duurt een uur? Ja, een zesjarige leeft nog niet in een uur van zestig minuten.

Regelmatig komt het stel terug: even kijken hoe de lino evolueert. Dan haalt Christel wat olijven uit en ik duik wat pitloze druiven op. Floortje lust wel olijven maar het zusje heeft het meer voorzien op de druiven.

Ineens worden de tussentijd van ’even komen kijken’ veel korter. Waarschijnlijk zitten de olijven en de druiven daar iets voor tussen. En dan zien we die prachtkinderen niet meer. Waarschijnlijk zijn ze vertrokken met de papa, de vriend van mama. Toch mooi als je als zesjarige mag uitleggen dat je papa en mama ‘vrienden’ zijn. Dat betekent dat je van beiden mag houden, zonder dat de andere ouder zich als concurrent opstelt. Nadien zaten Christel en ik na te praten wat dit kon betekenen: mijn papa en mama zijn vrienden. Gescheiden ouders, een holebi partner die met een partner van de andere kunne als medeouder samen aan de opvoeding van dit kleine meisje werkte. In elk geval was het een stralend, open kind. Wellicht had Antoine de Exupéry zo’n kind voor ogen bij het schrijven van ‘De kleine prins’.

Erg veel voorbereiding vroeg deze markt niet: de kaartjes zitten samen in een houten bak, de kleine schilderijtjes die ik normaal meeneem naar zo’n markt zitten, samen met de tafelkleedjes, in een bananendoos, in een andere doos zitten de wat grotere schilderijen en nog een bananendoos is gevuld met staanders om de dingen te tonen. Ik neem nog een mini-keukentafel mee: daaraan zullen Christel en ik werken: demonstratie van lino snijden. Er gaan ook drie kleine opklapbare tafeltjes mee. De plaats die ons werd toegewezen is dezelfde als vorig jaar, nl. op de scene, en daar kunnen we tegen het decor aan ook wat ten toon stellen. Ook nog een plank: die leg ik op de lege bananendozen en daarop presenteer ik mijn map met tekeningen. Zoals gewoonlijk laad ik in vrijdagnamiddag alles in de auto, zodat ik me zaterdagmorgen geen zorgen hoef te maken niet op tijd klaar te zijn.

Natuurlijk bedenk ik ’s nachts wel enkele dingen die ik vergeten ben, bv. plakband voor als we in onze vingers snijden of een handborstel en blik om de snippers op te vegen.

Omdat ik de weg naar de plaats van afspraak niet zo goed ken, komen Christel en Ludo ons oppikken. Karel stapt bij Ludo in de wagen en Christel komt mij gezelschap houden en eventueel de weg wijzen als ik de auto van Ludo uit het oog verlies. De mannen komen vooral mee om te helpen uitladen: dat bespaart ons een pak energie en het weekend duurt nog lang genoeg.

De markt wordt gehouden in een grote zaal met achteraan een verhoog: daar vinden wellicht op andere momenten voorstellingen plaats. Met de hulp van de mannen installeren we ons. Ik doe dat enorm graag, het is net zoals winkeltje spelen: waarschijnlijk haal ik daar iets in wat ik als kind niet kon doen. Puur genieten: je geeft een plaats aan alles wat je meebrengt en nadien bekijk je of het zo goed is, of het uitdrukt wat je wil meegeven aan de bezoeker.

We zijn nog niet geïnstalleerd of Mai duikt op: leuk weerzien. Zij maakt heel mooie kaartjes met kalligrafische teksten. Vorig jaar leerden we elkaar kennen op dezelfde markt. Mochten we in elkaars buurt wonen, waarschijnlijk werden we vriendinnen.

De zaterdag was vorig jaar niet zo’n denderende dag en dit jaar nog minder: nauwelijks bezoekers. Maar we trekken het ons niet aan: Christel en ik duiken in het lino snijden. Af en toe komen er bezoekers, maar erg geïnteresseerd lijken ze niet voor het lino-werk.

Afwisselend gaan we de markt af. Wat aangeboden wordt is voornamelijk door vrouwen gemaakt. Ik denk dat meer dan de helft van de standhoud(st)ers breit, haakt, naait, kaartjes maakt, knopen last … noem maar op. Het geeft aan de markt iets huiselijks. Zo’n ambachtelijke bezigheden doen me denken aan vroeger, toen de vrouwen om den brode iets bijverdienden met onderbetaalde huisarbeid. Nu heeft deze huisarbeid een positief imago: het betekent creativiteit, zelfontplooiing en ‘kleur’ brengen in de maatschappij.

Christel heeft boterhammetjes meegebracht. Ludo heeft het brood (heerlijk!!!) gebakken en Christel heeft voor beleg gezorgd. Ik dacht aan de koffie, het zoete toetje … en de huishoudrol.

De uren vliegen voorbij, niet omdat we zoveel bezoekers hebben, maar omdat we zo enthousiast aan het snijden zijn. We hebben zelfs geen tijd om veel met elkaar te praten. Wat kan het leven mooi zijn.

Vandaag is Jeanne begraven. Vorige week kregen we bericht dat ze overleden was. Ze was enkele maanden terug opgenomen in een verzorgingsinstelling, want alleen leven was niet meer verantwoord.

We hebben een goede buurt. De mensen lopen elkaars deur niet plat, maar als we elkaar tegenkomen kan er altijd wel een babbel af, al was het maar om te zeggen dat het mooi weer is en dat de gezondheid het nog goed doet. Onze buurt bestaat vooral uit ouder wordende mensen.

We hadden een soort routine ontwikkeld. Wanneer we ’s morgens opstonden keken we even vanuit de keuken naar het huis van Jeanne: was haar rolluik al opgetrokken? We zagen alleen de bovenste rand. Wanneer het rolluik opgetrokken was wisten we dat alles in orde was.

Wanneer Karel de brievenbus ging leegmaken, kwam Jeanne ook haar brievenbus leegmaken en kon er steeds een babbeltje af. Ze was als het ware een regelmatige aanwezigheid op de achtergrond van ons leven.

Karel is een paar keer naar Jeanne getrokken toen de rolluiken een signaal gaven dat de routine doorbroken was: even kijken of het toch in orde was met haar. Haar kinderen drongen er op aan dat ze naar een tehuis zou gaan … maar als je al gans je leven in een vertrouwd huis gewoond hebt, dat je man zelf gebouwd heeft, als je gans je leven erg op je zelfstandigheid gestaan hebt, dan geef je je zomaar niet over omdat je wat vergeetachtig wordt. Dat die vergeetachtigheid toch wel ernstige vormen aan nam, besefte Jeanne niet. Tot de beslissing voor haar genomen werd: nu moet je gaan.

Toen we hier kwamen wonen, had Jeanne mijn leeftijd. Ze hing nog in de ramen om ze te wassen, was zeer actief in het contact met mensen … tot haar man enkele jaren terug stierf. Toen is er iets in haar gebroken. Ze deed of ze dat allemaal vlot kon verwerken, ze liep nog meer naar haar vriendinnen voor een koffie en een babbel … maar we zagen haar stilaan achteruit gaan.

Ook voor ons zal het even wennen zijn: niet meer zorgelijk uitkijken naar de rolluiken, geen gesprek meer aan de brievenbus, haar voetpad niet meer bijwerken als we ons voetpad onder handen nemen.

Een vrouw is uit het leven weg gegaan die ooit kind was, opgroeide in een tijd waarvan haar kleinkinderen en achterkleinkinderen zich geen beeld meer kunnen vormen, die verliefd werd, trouwde, kinderen kreeg en ze ook het huis zag uitgaan, die liefhad en ook hevig ruzie kon maken … een vrouw zoals alle andere vrouwen, niets opvallend. Alleen was ze onze buurvrouw. We hebben elkaar bij naam genoemd. We betekenden iets voor elkaar.

Dank je wel Jeanne.

Het werk van Roosje past wonderwel bij wat Robert Lobet aanbiedt: zacht van kleur, genuanceerd in vormgeving en toch heel sterk. Ze experimenteert met texturen en structuren. Soms denk je: moet je dit een schilderij noemen of een grafisch werk. In haar doeken vangt ze licht, zodat het inkerven opgevangen wordt door een sterkte die weerstand biedt. Juist dat contrast is adembenemend.

In haar keramiek leeft ze zich uit. Enerzijds is er een soberheid die tot essentie leidt, anderzijds heeft ze geen medelijden met haar beelden: ze kerft en snijdt tot ze, wat haar innerlijk beroert, in de huid van haar werken als littekens nalaat.

Hieronder wat foto’s, met dank aan Christel die ze genomen heeft.

De kunstenaar is zelf niet hier omdat hij ergens in Frankrijk aanwezig moest zijn op de opening van een boekenbeurs. Hij wordt ingeleid door Leni, de gastvrouw van Huize Hannah. Ze beschrijft hem als een zachtaardige en filosofisch mens, die vooral rond het thema verbinden werkt. Zo zijn zeeën en oceanen de verbinding tussen landen en continenten. Hier is hij vooral aanwezig door ‘boekjes’. Het zijn bibliofiele uitgaven. Hij illustreert hierin een tekst of een gedicht. De boekjes, ware kleinoden, zijn vaak kundig gevouwen in harmonica vorm. Elk boekje is getekend door de dichter en Robert Lobet met vermelding van het aantal uitgegeven exemplaren en de plaats die het boekje heeft in dit aantal.

Bij de boekjes liggen witte handschoenen met de vraag deze te gebruiken als je in een boekje bladert. Het zijn boekjes om verliefd op te worden. Ik kon het niet laten: ik heb er eentje gekocht. Het ligt, verpakt in zijdepapier op mijn tekentafel. Ik blader er regelmatig in, lees de teksten en voel telkens een diepe ontroering: zoveel tederheid en zorgzame arbeid in zo’n klein hebbeding.

Er hangen ook wat grafische werken die me erg aanspreken … maar die boekjes, alleen daarom maakt deze opening mij gelukkig.

Hieronder volgen enkele foto’s van de werken van Robert Lobet. De keramiek is van Roosje Chini. Maar als je kans krijgt om het ‘in ’t echt ‘ te zien, laat je verleiden: het is als een heel verfijnd aroma dat je hele wezen doordringt.