Vol enthousiasme vertrek ik naar de academie met twee beschilderde doeken en het materiaal om te drukken. Er zijn nog maar weinig collega’s, dus heb ik alle ruimte om me te installeren in het kleinere lokaal tegenover de ruimte waar de drukpers staat.

Benieuwd open ik een verpakking met drukinkt. Een stroperige massa pakt zich samen op het inrolblad, een wit stuk plexiglas, ergens in een doe-het-zelf zaak op de kop getikt. Bij het uitrollen van de inkt bemerk ik dat mijn handen vol inkt hangen. Niet zo’n beste manier om proper te werken. Dus handen wassen en dan verder werken. Gelukkig lost de inkt gemakkelijk op in water.

Verder werken. De rol van de drukpers laat teveel ruimte voor het afdrukken. Ik wil vermijden dat, door de rol aan te draaien tot de juiste hoogte, er iets mis loopt. Dus stapel ik wat papier op de pers, zodat de juiste stand verkregen wordt. Dan het papier waarop de afmetingen van het te bedrukken papier staan aangeduid en de plaats van de lino mat. Vervolgens nog eens kijken of er voldoende inkt is op de lino mat, de lino mat op de drukpers leggen, vlug nog eens handen wassen en dan het te bedrukken papier op de juiste plaats. Het afdekkend viltdoek over het geheel spreiden en de pers laten rollen.

De eerste afdruk ziet er goed uit, alleen aan de zijkanten wat te weinig inkt en er zijn wat strepen op het uitgesneden vlak die er niet mogen staan. Ik maak drie afdrukken. Ondertussen zijn de collega’s toegekomen die in het lokaal werken waarin ik de afdrukken voorbereid. Om hen niet te storen hol ik naar het toilet om daar mijn handen te wassen. De volgende afdrukken zijn niet zo goed en ik voel de stress stijgen: teveel bijkomende strepen, geen mooi afgedrukte randen.

Dan komen de doeken aan de beurt. Om een iets dunnere inkt te verkrijgen probeer ik de nieuwe drukinkt te mengen met mijn oude, maar dat is niet de ideale oplossing. Het wordt eerder een smotsige boel. Voortdurend loop ik naar het toilet om mijn handen proper te krijgen.

De eerste afdruk op het doek is niet zo denderend. Op papier was het beter. Strepen waar het niet hoort en drukplaatsen die niet goed uit de verf komen. Wel is de plaats waar de afdruk moet komen in orde … toch iets goed. Een tweede afdruk levert niet zoveel beter resultaat op.

Ik voel me echt ontgoocheld in mezelf … waarom kon het niet goed lopen? Technisch zie ik het wel zitten, maar de uitvoering laat het afweten. Ik probeer mezelf te troosten dat het om een leerproces gaat, een volgende keer zal het wel beter lukken.

Ik verknip een rol schildersdoek van 70 cm breedte tot een lengte van 90 cm. Wanneer ik aan de vier kanten 5 cm wit laat, bekom ik een te bewerken oppervlakte van 60 x 80 cm, een standaardmaat waarvan ik een aantal lijsten heb. Als ik het resultaat van mijn drukwerken ooit wil inkaderen hoef ik die wisselkaders maar boven te halen.

Een zestal doeken verf ik met acryl. Bij de afdruk van ‘Het Dorp’ leek de drukinkt op een acryl ondergrond het goed te doen. Met die ervaring kan ik nu weer een stap verder.

Ondertussen heb ik een bestelling van drukinkt toe gekregen. De samenstelling is wel iets anders dan de inkt die ik gewoonlijk gebruik. Deze inkt is op basis van olie maar toch met water afwasbaar. Ik hoop dat die inkt de flexibiliteit van een doek aankan. Pas als het resultaat goed is kan ik denken aan inkaderen of het werk op een spieraam spannen.

Terwijl ik de doeken klaarmaak voor druk, laat ik mijn fantasie de vrije loop. Ik wil de lino plaat drie keer bewerken. In een eerste uitsnijden geef ik de basis van het ontwerp: een kern en de lange tentakels. Na het afdrukken ervan ga ik nog verder uitsnijden: naast de lange tentakels komen kleinere inkepingen en tenslotte ga ik die kleinere inkepingen vergroten zodat de afdruk erg levendig wordt. Elke fase krijgt twee afdrukken op doek. Een eerste afdruk met het ontwerp waarrond ik dan ga schilderen. Een tweede afdruk met twee keer een afdruk, of een halve afdruk en wat verder de andere helft. Beide afdrukken probeer ik dan met elkaar te verbinden, waardoor een spanning ontstaat die leuk om bewerken is.

Grafisch zie ik het al voor mij. Hoe ik er een ‘schilderij’ van ga maken: dat zal een avontuur worden. Nu zit ik echt te wachten om naar de academie te gaan om met afdrukken te beginnen.

Op schilderdoek werk ik met sterk verdunde acryl, zodat een waterverfachtige achtergrond ontstaat. Een ander achtergrond bestaat uit op papier gelijmde stof. Een overschotje dat ik uit de dansschool meenam voor het in de afvalbak terecht kwam.

Aan het droogrek hangt alles nu te drogen. Wat ik er ga mee doen? Moet er een antwoord komen op die vraag? Ik heb er van genoten, veel geleerd. Wellicht kan ik er iemand plezier mee doen bij een of andere gelegenheid: in plaats van een bloemetje een gans dorp aanbieden. Ieder heeft zijn of haar herinneringen aan dat ‘dorp van vroeger’, want zelfs de stad van ‘toen’ lijkt nu bijna een dorpse aangelegenheid. De revolutie van de paardentram is vervangen door een ondergrondse metro en een lief zoek je nu niet meer op fietsafstand maar via internet ligt de hele wereld aan je voeten.

Maar mij hoor je niet klagen over die verandering: ‘vroeger’ heeft voor mij geen aantrekkingskracht, ik zou tijdens de winter vergaan van de kou en in de zomer bedolven worden onder het wecken van groenten. Een vrouwenleven betekende kinderen baren, grootbrengen, wellicht de fabriek of anders de armoede in, tenzij je tot de hogere kringen behoorde.

Ik probeer dan ook eens met olieverf als achtergrond. Dit is niet zo denderend. Op een spiegel strijk ik sterk verdunde olieverf uit en druk daar een papier op dat als achtergrond gaat dienst doen, zoals je een monotype maakt. Daarna moet dit drogen. Het is dat aspect dat nogal tegenvalt: na een week is het nog niet echt helemaal droog. Ik druk dan ook die achtergrond als laatste exemplaren.

Ik maak achtergronden van verschillende kleuren in acryl en experimenteer met de inkt.

Eerst maak ik een proefdruk met zwarte inkt op taartenkarton. Dat lukt, dus waag ik me aan de achtergronden die op bedrukking liggen te wachten. Het is boeiend bezig zijn. Steeds nieuwsgierig wat er van onder de pers komt gerold. Sommige afdrukken vind ik wel geslaagd, anderen komen niet zo goed uit de verf, letterlijk dan.

Met de schilderklas vieren we het eindejaarsfeestje na Nieuwjaar. Voor we in vakantie vertrokken konden we een lijst invullen met wat we op dat feest zouden meebrengen, zodat niet iedereen met een zelfgebakken cake zou afkomen. In de klas zitten er enkele collega’s die enorm goed zijn op gebied van koken. Elk jaar heeft dit feestje dan ook een culinaire aantrekkingskracht.

Ik schrijf me als eerste in en engageer me voor de aperitief met enkele flessen cava. Zo moet ik niet aan de slag voor een slaatje of een quiche. Sinds Karel bekende dat hij graag kookt, laat ik met veel plezier die opdracht aan hem over. Ik zal af en toe inspringen in de keuken, maar dan beperkt mijn bijdrage zich nogal vaak tot een pizza. Dan zet ik de oven in de juiste stand, haal de pizza uit de diepvries, de doos eraf en schuif de pizza in de oven wanneer die warm genoeg is. Als het belletje rinkelt dat de pizza klaar is voor consumptie gaan we aan tafel en bedankt Karel me voor mijn bijdrage aan de warme maaltijden in ons gezin. Ik heb geen probleem om mijn bijdrage in de keuken heel beperkt te houden, zo kan Karel schitteren … en ik uitgebreid genieten van wat op me afkomt.

Wanneer iedereen met zijn bijdrage de academie binnen komt, lijkt het wel of de drie koningen zich vermenigvuldigd hebben: het is gewoon overvloed.

De emming zit er al in voor de cava geschonken wordt. We zijn wel voorzichtig met de drank, iedereen wil nog veilig naar huis kunnen.

Voor het dessert voel ik de vermoeidheid toeslaan … zou dat de leeftijd zijn?

Ik verlaat als eerste het samenzijn. De laatste dagen zijn erg druk geweest, beter dat ik toegeef aan mijn behoefte aan rust. Zo kan ik wellicht nog een tijdje meedraaien.

Nog even de sfeer van kerstmis bovenhalen … bij gebrek aan een kerstboom gebruiken we de schildersezels

Voor de afdrukken van ‘Het dorp’ dien ik de pers in de academie te gebruiken. Gelukkig functioneert ze prima. Ik ben erg benieuwd hoe de afdrukken het gaan doen op de achtergronden die ik voorbereid heb.

Een eerste achtergrond bestaat uit een collage van ’cadeautjes papier’. Eerst papier verscheuren, zodat een licht gekartelde rand ontstaat. Ik scheur de zijrand zo, dat die schuin afzakt en daardoor erg dun wordt. Dit verlijmt mooier dan met de schaar verknipt papier: je merkt nauwelijks waar een stuk eindigt en een ander stuk begint. Dan dit papier schikken op een wit blad van goede kwaliteit, zodat door het vocht van de lijm de ondergrond niet gaat krullen. De stukken van de collage, die tegen de rand aanliggen, verknip ik wel met een schaar, zodat de buitenlijn mooi recht oogt. Ik maak de collage even groot als de uitgesneden lino.

Bij het drukken lukt het me de afdruk van de lino op de juiste plaats te krijgen. Dat geeft me het gevoel al wat vakkennis veroverd te hebben. De afdruk was beter tot zijn recht gekomen als de drukinkt wat meer in contrast zou gestaan hebben met de achtergrond. Ook dat is een leerproces.

Hier heb ik de lucht en de boom van een collage voorzien.

Met wit zijdepapier heb ik de ondergrond wat structuur gegeven en daarna met acryl lichtblauw geschilderd.

Hier is de collage gemaakt met recht af gesneden stukken uit een of ander blad. Ik had beter geen donkere kleuren gebruikt, want die contrasteren onvoldoende met de afdruk.

Met de lino plaat met visjes maak ik ook wat afdrukken. Een deel gebruik ik om kaartjes te maken. Hier ook probeer ik te experimenteren met achtergrond en inkt.

Daarmee komt een einde aan mijn eerste drukperiode. Ik kijk al uit om in de academie aan de slag te gaan met de grotere lino.