De oudste dochter belt me om me uit te nodigen op zaterdag voor een etentje bij haar thuis: ze wil dan Moederdag vieren, omdat ze zondag benomen is door de dansschool, dan gaat de cheergroep hun titel van Belgisch Kampioen opnieuw proberen te veroveren.

Ik had er helemaal niet aan gedacht dat het zondag Moederdag was. Als kind vierden we Moederdag op 15 augustus, op sleeptouw genomen door de Antwerpse gewoonte. Omdat het weer een tijdje geleden is dat we in Leuven waren, in Werchter geen winkels zijn (behalve twee bakkers en een beenhouwer… maar we bakken zelf ons brood en vlees halen we in een algemene voedingswinkel) en we alleen  Tremelo zien vanuit de wagen om naar het grootwarenhuis te rijden, was het mij nog niet opgevallen dat Moederdag in aantocht was.

Toen de uitnodiging van mijn dochter kwam voor een vervroegde Moederdag was ik wel een beetje verrast, zij het erg aangenaam. De ouders van haar man zouden ook komen … en omdat we reeds meerdere keren samen aan tafel zaten voor een feestelijke gelegenheid en dat telkens heel prettig verliep, keek ik wel uit naar dat etentje.

Ik geef van harte toe dat mijn dochter lekker kookt en dat dit meespeelt in de verwachting naar de feestelijke ontvangst.

Wanneer ik me klaarmaak ontdek ik dat ik de Oost-Indische inkt niet van mijn nagels krijg: ik heb wat moeten aanmodderen met als resultaat dat er wat inkt buiten de inktpot terecht kwam. Nu ja, ik beschouw het maar als een werkongeval.

Zondag kwam dan de jongste zoon met vriendin Moederdag vieren waarbij Karel kookt … zoals gewoonlijk. De jongste dochter heeft het te druk met studeren. Daarom stuurde ze me op Moederdag bijgaande foto … die meer dan dertig jaren geleden werd genomen.

Ik voel me verwend: dank je wel kinderen.

Aan de bezoekers die langs komen tijdens de kunstroute, geef ik uitleg over mijn werken, o.a. over herinneringen aan mijn kinderjaren: mijn geboortedorp, de straat naar school, mijn geboortehuis . De drie werken zijn getekend op een achtergrond van tekst: de oude Mechelse catechismus, die we als kind leerden afratelen. Ik wil daarmee aantonen hoe gans onze opvoeding doordrongen was van die katholieke godsdienst. Leuke momenten waren voor mij de processies, maar traumatiserend waren de verschrikkingen van een zondig leven. Als je bij het communiceren zou ‘bijten’ op de ouwel, riskeerde  je mond vol bloed te stromen en die autoritaire vader van een God die steeds wraak nam met verdoemenis en hel als je tegen zijn wil in handelde. Je kon wel een handeltje sluiten met die God, door boetedoening, novenen en aflaten … soms was bidden (gratis) voldoende, vaak werd er ook een gift in al dan niet ‘klinkende munt’ gevraagd.

Mensen van mijn leeftijd herkennen zich in dat verhaal. Nu kan ik die verhalen relativeren: zoals sprookjes zich ook niet altijd even zachtaardig ontwikkelen, even kleurrijk en dramatisch zijn die godsdienstige verhalen. Alleen wist ik wel het verschil tussen sprookjes en godsdienst: de verhalen over feeën en reuzen  waren ‘maar’ sprookjes, dus fantasie, de verhalen over liefhebbende en straffende god waren ‘waarheid’ , waarmee je best kon rekening houden.

Wanneer ik de tentoonstelling aan kant heb, wil ik tekenen om tot rust te komen. Ik denk voortdurend terug aan vroeger en wil daar iets rond doen. Het wordt: ‘De kersen van mijn kinderjaren’.  Heel gestileerd. Er stond een kersenboom op ‘het koertje’ bij ons geboortehuis. Wanneer de kersen rijp waren nam vader een grote ladder, plantte die tegen de boom en plukte een overvloed van kersen. Elk jaar opnieuw beleefden we dat kersen plukken, elk jaar weer die momenten van overvloed aan sappige, donkerrode, zoete kersen. Kersen zijn in mijn herinnering verbonden met geluk, warme dagen, verwachtingsvol uitkijken naar vader die uit de boom kwam met een emmer vol kersen.

Die kersen wil ik weer oproepen. Maar de kersen zijn niet meer wat ze waren. Ze hebben een achtergrond waar wrange herinneringen aan vastgeknoopt zijn. Wat als kind zo beloftevol tegemoet kwam uit de toekomst moest inboeten en kleurde vaak donker tegen de overmacht van de realiteit: zelfs de kracht van fantasie zoals in de sprookjes, was er niet tegen bestand en van de kerkelijke formules ging er voor mij weinig troost uit. Uiteindelijk geef ik de kersen een gele kleur: ze zijn vergiftigd

Waren de dagen voor de kunstroute zomers, tijdens en na de kunstroute lijken de aprilse grillen te zijn ontwaakt. Tussen de buien door komt dan een zon te voorschijn, die, alsof ze zich geneert wat haar collega neerslag aanricht, ons overlaadt met warmte en licht. Ik maak van die zonnige pauzes gebruik om even de tuin in te trekken en enkele foto’s te nemen.

Twee weken terug maaide ik voor het eerst dit jaar het gazon. Ondertussen kreeg het gras en wat er allemaal tussen groeit, de gelegenheid om terug want lengte te veroveren … en pronken de paardenbloemen in hun prachtig gele uitrusting. Het is net of ze nog nooit die diepte van geel bereikt hebben. Waarschijnlijk ben ik elk jaar even verrukt over dat diepe geel na de donkere kleuren van de winter.

De blauwe regen laat zich ook bewonderen: een overvloed van bloemen nodigt de lente uit om maar definitief te blijven.

Nu is de tuin zowat op zijn mooist. Ik geniet ervan.

Ondanks dat Toby voor één keer rustig doorslaapt zijn Karel en ik vroeg wakker. Nu goed, dan maar opstaan en aan de slag. Gelukkig zijn gisteren al de meubels verhuisd en moeten we nu alleen nog wat kleinigheden op hun oude plaats zetten. Karel hanteert emmer en dweil … en tegen een uur of tien ligt de tuinkamer er weer in orde bij.

Ik probeer even mijn tekentafel uit … maar wat ben ik moe. Ik kan me onmogelijk concentreren.

De jongste zoon zal deze middag langs komen …en de frigo is zowat leeg, dus doen we eerst de uitgestelde boodschappen. Daarna probeer ik wat te rusten, maar dat lukt niet: de ontmoetingen en gesprekken blijven in mij ronddraaien.

Voor het weekend heb ik mijn spullen voor het kantklossen verzameld zodat ik die alleen maar moet oppakken en wegwezen. Dat doe ik dan maar als de tijd daarvoor gekomen is, zij het met veel moeite, alles weegt loodzwaar.

Na de koffiepauze in de academie sluit ik maar af, het gaat niet meer: ik wil alleen nog slapen. Ik leg alles klaar zodat ik morgen onmiddellijk kan beginnen. Wellicht is mijn hoofd dan fris en lukt het dan beter.

Normaal zeg je van ‘Rare Snuiters’ dat het een kinderboek is, maar feitelijk is het ook een boek dat volwassenen aanspreekt.

Het is een boek dat gemaakt is voor slechtzienden en blinden, maar wil ook de ziende mensen vertrouwd maken met de wereld van degenen die dat zintuig moeten missen of  beperkt zijn in het zien. Daarom dat op de voorkaft staat:

Een prenten- en gedichtenboek

Om te lezen met je oren

Om te bekijken met je vingers

Om te voelen met je ogen

Het is met ontzettend veel zorg uitgegeven, zowel voor zienden als niet-zienden. Prachtige kwaliteit van papier, mooi van druk en kleur, met braille worden titels aangegeven, een cd waarop de gedichten voorgelezen worden, reliëflijnen die de tekeningen vorm geven. Op het einde van het boek staat het braille-alfabet. Je kan dus dit alfabet leren lezen (voelen) en dan de boodschappen die doorheen het ganse boek in braille staan ontcijferen. Voor kinderen een boeiende leeservaring die kan concurreren tegen alle mogelijke tablets.

In het boek zit een bijsluiter en daaruit:

Een schrijvende inktvis, een allergisch schaap, een tapir die zich een olifant waant … Alle dieren in het unieke kinderboek RARE SNUITERS hebben speciale trekjes. Zowel de gedichten als de illustraties prikkelen de fantasie en zijn tegelijk herkenbaar.

Dit boek van grafisch vormgeefster Freya Vlerick en auteur Jan Dewitte is INCLUSIEF: iedereen geniet er ten volle van, ook wie blind of slechtziend is,dyslexie of een andere leesbeperking heeft. Je kunt lezen met je oren, kijken met je vingers, en voelen met je ogen. Goede contrasten, duidelijke letters, subtiel reliëf.

Ook goede ziende kinderen ontdekken zo spelenderwijs de ervaringswereld van blinde en slechtziende leeftijdgenootjes. RARE SNUITERS dompelt je heerlijk onder in een verrassende, multisensoriële wereld. Je leert zelfs de braillecode kraken. Voor elke leeftijdsgroep zijn er andere mogelijkheden.

RARE SNUITERS werd INTERNATIONAAL BEKROOND met een White Raven Special Mention 2012.

Het is een uitgave van Blindenzorg Licht en Liefde (België).

Rond 13 uur hebben we nog geen vijf  bezoekers gehad. Het voelt echt als een afknapper aan. Gelukkig zitten we warm binnen. We praten wat voor ons uit. Tja, wat heeft een mens te zeggen in zo’n situatie?

En dan plots komen de bezoekers. Het wordt druk in huis. Karel komt helpen om de mensen te ontvangen en wie wil van een drankje te voorzien. Wat leuk is als je met zijn drieën samen ten toon stelt: ieder geeft uitleg over het eigen werk … dat betekent drie gesprekken tegelijk, waardoor de bezoekers zich letterlijk aangesproken voelen en niet moeten wachten om iets te zeggen.

Wanneer er kinderen zijn, maakt Kavita samen met hen een origami stukje … en niet alleen de kinderen amuseren zich. De volwassenen kijken geboeid toe.

Het wordt erg druk … op het einde van de dag zijn er tussen de tachtig en negentig bezoekers langs gekomen … en dat voelen we. Voeten waarop we nog nauwelijks kunnen lopen, een stem die met moeite nog geluid produceert … en van de ontmoediging van deze middag is niets meer over gebleven.

Om zes uur sluiten we af en breken we op. Eerst de toegang weer omtoveren tot een normale inrit: het nummer van de kunstroute wordt weggehaald. Ludo zal dat later naar de Jack-op brengen zoals gevraagd. De kleurrijke collage is doorweekt van de regen: eindelijk kan ik dat brouwsel zonder wroeging naar het containerpark doen. Het was een experiment in de schilderklas waar ik met veel plezier aan gewekt heb en natuurlijk staat dat later ergens plaats in te nemen. Maar dat zo maar weg doen was moeilijk. Nu heeft de collage een dag dienst gedaan en dat is voor mij voldoende.

Terwijl Ludo het buitengebeuren afwerkt zijn we binnen druk bezig. Wat aan de muren hangt mag voorlopig blijven hangen, maar de rest moet worden weggewerkt zodat we alles weer op zijn plaats kunnen zetten en het gewone dagelijkse leven zich kan hernemen. Gelukkig dat een tentoonstelling afbouwen minder tijd vraagt dan het opstellen.

We kijken alle drie erg tevreden op de dag terug. We zijn doodmoe maar vinden dit wel kunnen na zo’n inspanning, die niet voor niets was.

de hoek met de plooitafels

een muur met mijn tekenwerk en in de hoek een schilderij van Christel 

het hoekje met het kantwerk

de tafel met leporello's

Om 10 uur start de kunstroute, maar voor half negen is iedereen al hier om de tentoonstelling zijn definitieve vorm te geven. De constructie die we voor Kavita bedachten, blijkt geen goede oplossing. Na wat wikken en wegen vindt Kavita dan een goede oplossing. Later blijkt dat niemand gezien heeft dat achter een plant een kraan van de spoelbak schuil ging.

Ik heb afgesproken met Goedele en Jeroen, buren die vier huizen verder wonen, dat ik om half tien bij hen zou langskomen om hun aanbod te bezichtigen: enerzijds die VELT-tuin met zijn paadjes om er in te verdwalen (gelukkig hebben ze er wegwijzers in aangebracht) en anderzijds hun prachtige fotografie. Christel gaat mee, Kavita zal later langs gaan, want heeft nog wat werk te doen. Jammer dat het weer niet mee zit: nu moeten Goedele en Jeroen, allebei natuurfotografen, hun foto’s onder ‘dak’ aanbieden, zodat ze niet stuk regenen. Binnen in huis hebben ze op pc ook een massa foto’s te tonen, maar daar hebben we jammer genoeg geen tijd voor. Als gast hebben ze ‘Rare snuiters’ uitgenodigd: een kinderboek dat ook volwassenen aanspreekt. De schrijver-dichter van dit prachtige boek zit onder een tentje. Wanneer we de tentflappen opentrekken om binnen te gaan komt er meteen een hele nieuwe wereld op ons af (daar gaat een aparte blog over).

Schuin over ons stelt Désiré Vermeulen ten toon. Daar willen we ook even binnen wippen. Désiré is vooral gegrepen door landschappen … en marmerschildering. Hij was schilder van beroep en kon marmer perfect naschilderen. Sinds ik hem ken weet ik dat niet elke schouw die van marmer lijkt, dat ook is. Even tegen kloppen … en je weet het.

Onze buurt biedt wel de nodige locaties aan: de buren die rechts achteraan onze tuin grenzen doen ook mee. Het is de buur met de kippen en ganzen en eenden en … het hangbuikzwijn. Zij hebben Inge Kennis uitgenodigd om haar werk te tonen. Bij de buur achteraan stelt Monika, de buurvrouw, zelf te toon: prachtige keramiek. Zeer vrouwelijk, zeer kwetsbaar, technisch volmaakt. Naar haar werk kijken doet je adem inhouden.

Iets over tien uur zijn Christel en ik terug thuis. Jeroen, Goedele en Jan van de ‘rare snuiters’ komen langs … maar dan is het wachten op de eerste bezoeker. Er duikt een jonge man op met een fotoapparaat. Hij stelt zich voor als zoon van een van de organisatoren en samen met zijn broer en zus neemt hij foto’s, zodat, op het einde van de dag, de verschillende locaties in beeld zijn gebracht. En neen, er is geen volk te bekennen in Werchter centrum. Het weer nodigt niet uit hé!

We zitten rond de tafel elkaar moed in te spreken. Toch bedenk ik: hebben we zoveel energie gestoken om deze tentoonstelling te realiseren en gaat er dan geen mens komen kijken? Ik voel me moe worden en mijn humeur zakt. Neen, geduld hebben: de voormiddag is altijd een stille periode.

We halen de picknick van Christel boven: lekkere boterhammen en nadien zorgt Karel voor heerlijke koffie. Zo kunnen we de dag weer aan.

Hieronder de origami van Kavita.

Het is wel vreemd in een lege tuinkamer binnen te stappen, vooral mijn tekentafel mis ik. Waaraan ben ik verslaafd: aan de tekentafel of aan het werken daarop. Gelukkig staan de plooitafels paraat die me uitnodigen om mijn werken uit te stallen.

Maar eerst moet ik naar de Jack-Op, een zaal in Werchter waar de overzichtstentoonstelling georganiseerd wordt en waar het vertrekpunt van de kunstroute zich bevindt. Daar staan panelen te wachten waarop iedere deelnemende kunstenaar een werk kan tonen, zodat bezoekers een kijk krijgen wat ze op de verschillende locaties mogen verwachten. Naast een werkje van mezelf heb ik ook een werkje van Christel en Kavita meegenomen én een kader waarin ik drie woorden laat verschijnen: zentangle, origami en leporello. Wellicht vragen bezoekers zich af wat voor hocus pocus dat is en worden ze door nieuwsgierigheid naar onze locatie geleid.

Wanneer de werkjes op hun plaats hangen krijgen we het nummer voor onze locatie mee. Dat nummer moeten we zo duidelijk mogelijk aanbrengen aan de straatkant (zie foto gisteren), zodat er geen tijd verloren gaat met zoeken. Daarnaast krijg ik nog drie badges mee die we tijdens de tentoonstelling op spelden, zodat de bezoekers onmiddellijk weten wie deelneemt en wie andere bezoekers zijn.

Terug thuis ga ik aan de slag met mijn tafels. Op de ene tafel leg ik kaartjes, op de andere stel ik mijn leporello’s ten toon. Ik ben echt benieuwd hoe de mensen gaan reageren op die vouwboekjes. Het is een tijdje geleden dat ik ze nog in handen had en nu ik ze weerzie verrassen ze me door hun levendigheid.

Er dient ook nog een prijslijst gemaakt van de ten toon gestelde werken. Gelukkig hebben we dat reeds vrijdag voorbereid zodat ik nu achter de pc het geheel kan afmaken. Ook de kaartjes aan de werken, die verwijzen naar de prijslijst, moeten nog gemaakt worden. De kaartjes op pc ontwerpen, printen, snijden, tegen de werken aan kleven … het neemt allemaal meer tijd in beslag dan voorzien … en de boodschappen die we gepland hebben om in de namiddag te doen worden doorgeschoven naar maandag.

’s Avonds is er een nocturne. Christel en Ludo komen me ophalen maar Karel zegt af … hij voelt zich niet echt thuis tussen een massa mensen … en gezien we ons voorgenomen hebben niks meer tegen heug en meug te doen, blijft hij Toby gezelschap houden. Christel brengt nog wat werken mee voor op tafel, maar we vertrekken op tijd, want de Artomaat zal plechtig in gebruik genomen worden en dat willen we niet missen.

de werkjes van Christel en Kavita

Op 3 mei is het in Werchter te doen: de kunstroute [’t alent] wordt voor de vierde keer georganiseerd. Zowat honderd kunstenaars nemen deel op een 25 locaties … toch een succes voor een klein dorp met iets meer dan 3.000 inwoners.

Bij ons thuis nemen we met zijn drieën deel aan de kunstroute: Christel Verstreken, Kavita Vlieghe en ik.

Vrijdag, 1 mei, hebben Christel en Ludo verlof … dus tijd zat om, naast gezellig eten en bijpraten,  de tuinkamer, onze woonruimte, te omvormen tot een tentoonstellingsruimte.

In de loop van de voorbije week heb ik mijn werken reeds opgehangen. Christel of liever Ludo, hangt de werken van Christel op hun plaats (ladder op, nagel kloppen, werk recht hangen, kijken of het goed is, ladder af… en naar het volgende). Een paar van mijn werken moesten ook bijgewerkt worden … weer ladder op, nagel kloppen … dank je wel Ludo.

De ganse ruimte wordt leeggehaald, zelfs de pc verdwijnt naar de tv-kamer, feitelijk een tijdelijke opslagplaats. Zo komt niet alleen ruimte vrij aan de muren voor de schilderijen van Christel, maar kunnen ook plooitafels binnen gehaald worden, waarop het kleine werk een plaats kan vinden.

We proberen even een constructie boven de afwasbak uit: in de keuken zou Kavita haar origami werkjes aanbieden en we willen ook de ruimte van de spoelbakken gebruiken. Die constructie zal pas zondag definitief geïnstalleerd worden..

Christel gaat zondag voor broodjes zorgen: Ludo bakt van dat zalig donker brood (dus liefst niet naar de bakker) en als Christel nu voor lekker beleg kan zorgen, kunnen we binnenshuis picknicken. De bezoekers krijgen frisdranken of wijn aangeboden … zodat we, eens de kunstroute van start gaat, de keuken niet meer nodig hebben en dan kan Kavita haar ruimte probleemloos innemen.

Gelukkig staat het merendeel dat we moeten verhuizen op wieltjes. De tekentafel is niet zo mobiel … maar ook die krijgen we verhuisd. We laten de zetels staan tot zondagmorgen, dan kunnen ze ook naar de opslagplaats verhuizen voor de bezoekers komen. Gelukkig is er tussen de tv-kamer en de tuinkamer een deur: geen mens die kan vermoeden wat een stapelplaats daarachter verborgen gaat.

De muren van het danscentrum staan gratis ter beschikking van amateur kunstenaars die hun werken willen tonen. Kathleen kreeg daar gelegenheid om met haar werken naar buiten te komen.

Omdat Kathleen niet zo vertrouwd is met de weg naar Leuven vroeg ze me mee om haar werken op te hangen. Het is niet de eerste keer dat we samen werken en het zal ook niet de laatste keer zijn.

Kathleen had twee soorten werken bij zich. Een reeks kleine tekenwerkjes met enerzijds een reeks cartoons en anderzijds een reeks karikaturen. Toen we ze aan het ophangen waren kwamen dansertjes vragen wie die mensen waren. Sommigen herkenden ze, zoals Urbanus en Phillippe Geubels, maar de andere waren vreemden. Daarvoor waren ze nog te klein, de soaps zullen pas later in hun leven komen.

Dan waren er nog grote schilderwerken met als onderwerp:oud en nieuw of het contrast tussen vroeger (vb. een stoomtrein, een typemachine) en de hedendaagse tijd (met een TGV of een tablet).

Ontroerend was het werk dat uit vier panelen bestond en verwees naar de Eerste wereldoorlog.

Er was ook nog een werk bij dat uit drie kleinere schilderijen bestond en dat schitterend zou passen boven een hoekzetel die in het danscentrum terecht kwam. Helaas bleek dat bij het vervoer beschadigd: op het middelste paneel was een witte streep getrokken omdat de verf daar weggeschuurd was. Dat moest terug mee naar huis voor een mogelijke restauratie.

Zowel Kathleen als ik waren tevreden met de tentoonstelling. De werken hingen mooi. Natuurlijk zijn de muren van het danscentrum geen muren van een galerie. De ruimte waar de werken hangen is in de eerste plaats bedoeld om de mensen een gezellige ervaring te bieden, zodat wachten op kinderen prettig is. De belichting is bv. niet direct aangepast aan een muur waarop schilderijen hangen. Toch kwamen haar werken tot leven.

De bezoekers van het danscentrum (dansers, ouders, grootouders en de anderen) zullen er tot het einde van het dansjaar van kunnen genieten. Natuurlijk ben ik en ook Kathleen, benieuwd naar reacties.