nu ik een wereld ontdek

van kind zijn

zo maar tekenen en kleuren

vrouw zijn

zonder me schuldig te voelen

aan alles wat verkeerd gaat

nu ik een wereld ontdek

van thuis komen

bij mezelf

bij een geliefde

nu moet ik leren afscheid nemen

daarom

ik ben kwaad

mag dat

achtbare mevrouwen

mijnheren

eindelijk kunnen mezelf ervaren als

heel

ondanks de verscheurende ervaringen

vertrouwd met mijn eigenste zelf

ondanks de vervreemding

die me jaren werd aangepraat

nog even

en de tijd is op

en dat kan ik niet verkroppen

ja, ik wil eeuwig leven

maar dat zou tot overbevolking leiden

en een lijf dat geen bewustzijn meer kan dragen

er rest mij alleen

woede

om het tot leven geroepen te worden

en uiteindelijk

als je dat kan aanvaarden

tegen heug en meug

er afscheid van te moeten nemen

ik leef te graag

en kan er niet aan denken

dit leven ten einde

………

zal ik nog maar een leporello tekenen

Nu ik me weer in de wereld van de leporello’s begeef, zweef ik de dagen door. Ik kan het zelf nauwelijks geloven hoe zo’n manier van tekenen en kleuren mijn gemoed beïnvloedt. Zentangle werd ontwikkeld om de mensen meer innerlijk rust te geven. Ik zou zeggen: probeer eens een leporello uit, hervind je kind-zijn en als het niet lukt, vind het opnieuw uit.

Nu begin ik te begrijpen waarom bezoekers tijdens de kunstroute zo enthousiast deden over die leporelleo’s: het maakt iets vrolijks en ongecompliceerds wakker. Vooral die kleine leporello’s zijn ‘niemendalletjes’ die geen enkele pretentie hebben, tenzij de vrolijke kant van het leven op te roepen. Hebbedingetjes die je blij maken door er naar te kijken en verder niets extra willen betekenen, van geen toegevoegde waarde willen weten.

Zouden we geen reclame maken om een doktersvoorschrift voor slaappillen te vervangen door een voorschrift voor blanco leporello’s, die de lijder aan slapeloosheid dan zelf moet voltekenen en –kleuren? Bij tien volgemaakte leporello’s betaalt de ziekteverzekering de volgende tien terug. Wedden dat de slapeloosheid overgaat in een zalige glimlach bij de gedachte aan de kleurrijke dromen die op komst zijn?

Tijdens de evaluatievergadering van [ ’t alent ] werd gezegd dat de ‘art-o-maat’ wel succes kende … en of de medewerkers verder wilden mini kunstwerkjes maken om de ‘art-o-maat’ bij te vullen.

Vanmorgen kwam de initiatiefnemer van ‘art-o-maat’ even langs. Hij bracht me een leeg doosje van een bepaald sigarettenmerk dat de juiste afmetingen had om als omhulsel te dienen voor het probleemloos functioneren van de ’art-o-maat’. Hij had zo’n doosje ook maar van straat opgeraapt. Ik beloofde dat ik dit doosje niet meer zou weggooien zoals het vorige, toen ik dacht dat mijn opdracht vervuld was.

Omdat ik vernomen had dat de leporello’s, die uit de automaat gehaald werden, wel gewaardeerd werden, wou ik natuurlijk daarmee verder te werken: zo’n stimulans kan je niet naast je neerzetten en als onbestaande beschouwen. Daarbij, leporello’s maken is heel ontspannend: ik lever mijn kinderziel uit aan het vouwen van het papier tot een boekje en daarna teken en kleur ik mijn fantasie binnenste buiten.

Omdat het gaatjes maken van het kantklossen me zoveel inspanning vroeg, wil ik nu wel even overschakelen naar wat meer speelse activiteiten. Ik heb nog wat resten liggen van tekenpapier dat ik diende kleiner te maken. Dat komt nu mooi van pas.

De foto toont een leporello die ik vroeger maakte. Nu ben ik zelf benieuwd wat er uit mijn tekenpen gaat ontstaan.

’t Voornaamste is het plezier van leporello’s maken: een nooit ophoudende speeltijd.

In de kantklas wordt een fotokopie rondgedeeld van ‘gaatjes maken’: wie interesse heeft kan dit bij zijn cursus voegen. Ik neem ook een kopie: die gaatjes interesseren me wel, ik vind dat een grafisch element waar ik later wel eens iets mee wil doen. Voorlopig laat ik het rusten, andere technieken eisen mijn aandacht op.

Na de paasvakantie wil ik aan dat ‘gaatjes maken’ beginnen. Het gaatjes maken is niet zo gemakkelijk als ik dacht, vooral als het een mooi rond gat moet worden. Stilaan krijg ik de techniek in de vingers … maar echt gave cirkels krijg ik toch niet geklost. Feitelijk is het moeilijk om een perfecte ronding te realiseren, zeker voor iemand die nog maar een paar maanden aan het klossen is. Ik wil die gaatjes gebruiken in een groter werk, met dikkere draad, waarbij het niet gaat om de perfectie van de cirkel. Dat werk heeft zich al in mijn hoofd genesteld … maar zal daar nog even moeten blijven. Over enkele weken sluiten we het schooljaar af … en dan ga ik het klossen even laten bekomen en me uitleven met verf op doek.

Maar eerst met toewijding aan het klossen, de laatste weken doorbrengen, zodat ik van de juf een goed rapport krijg, al of niet met gaatjes daarin.

De schoonmoeder van een vriendin was overleden. Tijdens haar leven had ze de boerderij helpen recht houden, kinderen groot gebracht, voor een broer gezorgd die niet zelfstandig het leven aan kon, m.a.w. wel een bezig bestaan uitgebouwd  … en kant geklost. Niemand in de familie was geïnteresseerd in het klosmateriaal … dus wou ik het wel overnemen.

Gisteren werden de klosje gebracht en vandaag nam ik ze ter hand. Aan de klosjes zit nog draad. Terwijl ik de draad van de klosjes los wurm, denk ik aan de vrouw die ik niet ken, maar die dezelfde klosjes in handen nam, daar mooie werken mee maakte en daar waarschijnlijk heel intens van genoten heeft.

Op elk klosje heeft ze met stift of bic een P geschreven, wellicht de eerste letter van haar naam. Ik zie het voor mij gebeuren: ze koopt die klosjes aan en komt thuis, blij met de aanwinst, en om te vermijden dat die klosjes vermengd geraken met andere klosjes (ze volgde academie) markeert ze heel behoedzaam haar bezit: dat behoort nu tot haar wereld. Zou ze gezongen hebben van vreugde (zoals in het lied van Lodewijk De Vocht: als moeder zong) of durfde ze al fluitend tonen dat het haar naar de zin was?

Op de klosjes bleven restjes draad achter … waarschijnlijk had ze het moeilijk om overschotten weg te gooien en liet ze haar klossen maar gevuld tot ze die nodig had. Ik moet inwendig lachen: ik herken dat ‘zuinig’ zijn, ik kan ook geen draad weg gooien die mogelijk ooit nog wel eens dienst zou kunnen doen. Maar de draden die ik niet meer nodig heb, bewaar ik in lege confituurpotjes, voor elke soort en kleur draad spoel ik een bokaal uit. Wellicht zullen mijn kinderen zich een kriek lachen als ze de verzameling confituurpotten aantreffen die ik nu zorgvuldig probeer te stapelen.

Ik merk dat ik veel emotionele waarde toeken aan draad en klossen … veel meer dan wat de kosten zijn om het allemaal aan te kopen. Die klossen en draden geven me een gevoel van rijkdom: het zijn uitnodigingen om aan de slag te gaan, mezelf uit te dagen iets te creëren dat, als het lukt, mooi is.

Het duurde even voor Christel mij haar foto’s over de tentoonstelling van [ ’t alent ] bezorgde. Ik wil er enkele van laten zien ter kennismaking met haar werk.

Naast grotere schilderijen is ze nu intens bezig met het maken van kleinere portretten. Ze vielen erg in de smaak bij de bezoekers. Naast haar artistieke werk maakt ze ook zeer mooie sieraden.

Ik zeg altijd: Christel probeert de wereld mooier te maken. Zo brengt ze een vorm van troost in een kwetsbare wereld.

Wat aangeboden wordt is geïnspireerd op de 18^de eeuw … maar op een klein aspect ervan: de kledij, meubilair, mode en kapsel van … de adel.

De uitleg van de gids is niet zo inspirerend: zij heeft de gedrukte gids van buiten geleerd en probeert dat nu weer te geven … alsof ze examen doet.

En ik erger me. Ik voel me omringd door kitsch … niet de tentoongestelde werken ervaar ik zo, wel de wereld die ze oproepen. Natuurlijk zijn pruiken iets van ‘toen’, zo ook de feesten om de adel bezig te houden. Maar wat gebeurde er met de meerderheid van de bevolking? Ooit gehoord van 1789 … die revolutie is niet onverwacht komen opduiken. Blijkbaar identificeerden de curatoren zich zo met ‘het kasteel’ en de rijkdom er om heen, dat ze er niet aan dachten dat er in, rond, naast en voorbij het kasteel mensen woonden die labeurden om de adel hun rijkdom te bezorgen. Edelen brachten hun tijd door met beleefdheden uitwisselen, de koning zijn sokken of kroon aanreiken, feest vieren, kinderen verwekken bij de meiden of de meisjes uit de omgeving … en op gepaste tijden ter kerke gaan om die in het midden te houden, nl. aan de kant van de machthebbers.

De getoonde kunstwerken zijn een ‘verbeelding’ van het leven van de adel. Het raakt me negatief: ik voel me stilaan kwaad worden. Was er echt niets beter te tonen dan geschilderde pruiken getooid met bloemen en vogels. Alles ademt decadentie.

Tot we een spoor van de guillotine confronteren … een machine die in de 18^de eeuw zijn intrede deed om booswichten op een ‘menselijke’ manier te onthoofden. Ook Marie-Antoinette mocht van dit voorrecht genieten. Een foto van Erwin Olaf verwijst ernaar: volgens ‘wat men zegt’ zou ze begraven zijn met haar hoofd tussen haar benen, een verwijzing naar haar ‘hoerig’ gedrag dat men haar toewees tijdens haar leven. Er rolden heel wat hoofden door het gebruik van deze machine. Maar bij de foto van Marie-Antoinette verwijst de tekst naar andere ‘prinsessen’ waarbij glamour en dramatiek onze verbeelding in beweging zetten: Diana (een auto-ongeluk), Sissi (neergestoken door een anarchist). De gewone crimineel wordt vergeten … nu zijn we ontzet wanneer we lezen wat IS uitvoert … maar was bv. het radbraken van toen een zoveel menselijker antwoord op criminaliteit?

Op het einde van de rondgang komen we in een kamer terecht waar een lange tafel bedekt is met voor elke imaginaire gast een bord, mes en vork. Midden op de tafel een tafereel van gebroken servies en beelden. Het geheel verwijst naar de gewoonte om een groot banket aan te richten voor het begin van een oorlog … voor de adel wel te verstaan. Nu ja, die klasse kon zich dat permitteren: de gewone soldaat zou immers zijn leven laten op het slagveld.

Maar hier wordt wel verwezen naar de hedendaagse tijd: de ontploffing van een atoombom, gemaakt uit ontelbare scherven, staat als centraal element de waanzin van die feesttafel uit te dagen.

Na de bezichtiging voel ik me enorm ‘opgeladen’. Er zijn prachtige dingen te zien, vooral de kledij spreekt me aan … maar hier wordt het nog maar eens duidelijk hoe gemakkelijk de stem van mensen zonder macht, vergeten wordt. Tot die stem losbarst en een revolutie ontketent … en dan vragen we ons af: waarom?

Gemiddeld twee keer per jaar is er wel iemand van de studiegenoten uit de tijd van normaalschool (in Sint-niklaas) die iets organiseert (cultureel en culinair) om samen te komen. Het is zowat een vaste groep die deelneemt aan die uitstappen. Ik heb die nu ouder wordende vrouwen terug ontmoet, toen ik uitgenodigd werd om het vijftigjarig afstuderen te vieren. Mijn diploma van onderwijzeres behaalde ik in Eeklo, bleef per brief contact houden met de vriendinnen in Sint-Niklaas, maar eens de studie voorbij, verloor ik elk contact, zeker nadat mijn vriendin die in Sint-Niklaas afstudeerde en dan haar studies verder zette aan het regentaat samen met mij, overleed op vrij jonge leeftijd.

Tot bij de vijftigste verjaardag van dat afstuderen iemand me via internet terugvond … en ik mocht er weer bijhoren.

Nu probeer ik elke keer deel te nemen aan de uitstappen die worden georganiseerd. Eerst wordt verzamelen geblazen in een restaurant, zo kunnen we bijpraten. Ik probeer telkens naast iemand anders een plaatsje te vinden. Zo zat ik vorige keer naast L. en ontdekte dat haar zoon de ontwerper was van de buienradar. Telkens als ik nu de buienradar raadpleeg (bijna dagelijks) denk ik aan haar … en haar zonnige manier van lachen.

Nu is het in het kasteel van Hingene te doen. Daar vindt een tentoonstelling plaats met de lange titel: Hedendaagse kunst/mode/design geïnspireerd door de 18de eeuw. We komen samen in Bornem, dicht bij het station, zodat de spoorreizigers (waaronder ikzelf) geen problemen hebben om ter plaatse te geraken.

Het uitgekozen restaurant is een gezellige bedoening en het eten lekker. Dan zitten we samen, plus zeventigsters. Ik kan zo moeilijk geloven dat we al zo oud zijn. De vrouwen rond de tafel stralen nog energie uit, maken plannen, lachen en praten alsof ze de tijd in het ootje willen nemen. Tot gezegd wordt dat iemand, die normaal altijd naar dit samenzijn komt, ernstig ziek is. Dan wordt het plots heel stil. Een gevoel van onmacht komt opzetten: iemand van ‘ons’ is ziek, alsof een gat gehouwen wordt in onze verbondenheid.

Maar we moeten afrekenen want de gids wacht op ons. We verdelen ons over de beschikbare auto’s om in Hingene te geraken. Eerst dachten we nog tijd te hebben om een fris hoofd te krijgen na de maaltijd, door een wandeling in het park van het kasteel, zodat we de overtollige calorieën er af zouden bewegen. Helaas moeten we ons eerder spoeden om op tijd op de afspraak te zijn. Te lang gebabbeld. Wandelen kunnen we de volgende dagen nog, met elkaar praten maar af en toe. Trouwens, een rondgang in de tentoonstelling zal ook wel wat energie vragen.

Ik ben benieuwd naar wat ons aangeboden wordt.

Zondag, 10 mei, gaat in Mechelen het Belgisch Kampioenschap Cheeren door. Het danscentrum Aike Raes neemt er aan deel met 10 groepen. Ik ken die indelingen niet maar het heeft te maken met wat ze uitvoeren ( vb. acrobatiek) leeftijd (jongeren, ouderen). Ik vind het enorm spectaculair als ik ze bezig zie.

Zondagmiddag zijn de dansers (m/vr.) vertrokken naar Mechelen om hun prestatie neer te zetten. Aike beloofde om het resultaat onmiddellijk op facebook te zetten wanneer het bekend was. Toen Karel en ik naar bed gingen, was het nog stil op facebook.

’s Avonds was het op tv de uitzending van Sytycd. Julie Mannekens van de dansschool verdedigde dan een finaleplaats. Of het zou lukken was afwachten, want de andere dansers die ook een finaleplaats wilden veroveren, hadden ook al bewezen dat ze konden dansen.

Af en toe stemden we even op het programma af … maar het kon ons niet boeien: we zapten dan maar naar een muzikale uitvoering, dat ligt ons meer.

Maandag opstaan … natuurlijk ga ik onmiddellijk facebook interpelleren. Het danscentrum gaat met 10 gouden medailles naar huis: ze hebben elke discipline gewonnen waaraan ze deelnamen. Wow!

Daarna ontdek ik dat Julie haar plaats in de finale veroverd heeft.

Ik stuur mijn dochter een dikke proficiat. Ik weet hoeveel werk ‘achter’ de blinkende plastieken bekers zit en ben ontzettend blij dat ze er nu om beloond worden.

En nu maar duimen voor Julie … ze is de jongste deelneemster ooit, nog geen 18 jaar. Zou ze als winnares uit dit dansspel komen?

Monique Haeck stelt modern kantwerk ten toon of is het textiel waarin kantwerk een groot deel opeist. De meeste werken aan de muren  hebben als onderlaag metaal: koper of zink. Dat heeft ze bewerkt met zuren, zodat die onderlaag een vorm van ‘getekend’ kantwerk weergeeft. Door die strakke en metalen ondergrond komt het contrast met de kwetsbaarheid van het kantwerk nog sterker naar voor. Het is gewoon prachtig.

Dan zijn er ook een vorm van etalagepoppen waarop kantwerk verwerkt is tot een soort  lingerie die rond het lichaam slingert. Monique experimenteert graag met materialen en leeft ze zich daar uitgebreid in uit. Met veel fantasie maar ook materiaalkennis, laat ze de materialen onder haar handen evolueren. Ik kijk mijn ogen uit.

Buiten staat een tafel met ‘breiwerk’. Gisteren bij de opening moest die tafel voortdurend onder het afdak geschoven worden door de  dreigende en echte buien. Nu is het zonnig weer en kan deze gedekte tafel de bezoekers naar buiten lokken om te genieten, niet alleen van de zon.