Om de groep medewerkers recht te houden besteedt een ploeg gelegenheidskoks veel aandacht aan het eten. Op elk uur van de dag staat men klaar om de hongerige magen te spijzen. Ook mensen die een speciaal dieet moeten volgen krijgen wat ze nodig hebben. Ondanks de grote groep krijgt het individu nog aandacht. Dat houdt de goede sfeer en samenhang in de groep.

 Een caravan op de binnenplaats van de stadsschouwburg is ook geen alledaags zicht. Hij wordt niet alleen ingezet als bureau voor Carlo, maar oververmoeide kinderen en volwassenen kunnen er terecht om even uit te rusten. Daarnaast dient hij ook als berichtenbord. Multifunctionaliteit noemen ze dat.

Op een tafel liggen stickers en T-shirts klaar voor de vrijwilligers. Elke groep vrijwilligers heeft een eigen kleur. Zo kan iedereen gemakkelijk ontdekken tot wie men zich moet wenden voor een bepaald probleem. Als je de foto’s goed bekijkt zal je het verschil opmerken.

Er zijn maanden van voorbereiding aan voorafgegaan om te zorgen dat iedere danser in gepaste kledij op de scene komt. Elke groep heeft een kledingrek met daarop voor elk danser afzonderlijk de betreffende kleding en een plastieken zak voor de attributen. Alles is voorzien van de naam van de danser, zodat ieder zich zonder problemen van ‘waar is mijn …’ kan omkleden.

Wanneer de dansers zich omgekleed hebben, staan ze aan te schuiven om hun haar in de juiste plooi te laten zetten. Aan de muren hangen de richtlijnen voor het kapsel dat per groep verwacht wordt.

Meestal wordt er buiten gewerkt: de zon is van de partij. Sommige kapsels hebben nood aan een stevige beurt haarversteviger of een laag haarlak. Buiten hinderen die doordringende geuren minder. Het geeft ook een feestelijk gevoel om in de zon bij de kapster op de stoel te zitten.

Natuurlijk hoort geschminkt worden bij een optreden. Het schminkmateriaal staat netjes ingepakt te wachten op de dansers. Op voorhand werd er geoefend zodat het schminken nu al routine is. Het schminklokaal bevindt zich achter de scene. De vraag om stilte hangt uitgebreid aan de muur. En de dansers gedragen zich keurig: het is muisstil terwijl een nieuwe gebarentaal wordt uitgeprobeerd.

De kleinsten hebben hun uitvalsbasis in de kelder gekregen. De groteren zitten per groep in een loge. Ongelooflijk hoeveel discipline de dansers kunnen opbrengen. Nergens voel je druk om met zo velen achter de scene te zitten of een haantje de voorste dat het nieuws wil halen. In afwachting van hun optreden spelen ze spelletjes, kijken tv of vertellen elkaar de verhalen van gisteren.

Elke dag wordt een tekenwedstrijd georganiseerd: zeven dansers die het hardst gewerkt hebben aan hun tekening mogen de bloemen afgeven op het einde van de voorstelling. De tekeningen worden aan een koord gehangen en met wasspelden vastgehouden, zodat iedereen minstens de tentoonstelling haalt. 

Tijdens het optreden vraagt het een hele organisatie om de groepen van en naar de kleedkamers te leiden. Als ze wachten om tot de scene toegelaten te worden moeten ze muisstil staan wachten in de gang of op de trap. De kleinsten zijn nauwelijks 8 jaar en toch lukken ze er in dat tijdens het optreden de ene groep moeiteloos overvloeit in de andere. 

Na een lange strenge winter was het mooi weer meer dan welkom voor de kinderen. De trampoline werd weer in beslag genomen, helaas niet zonder gevaar. Sommigen houden daar een breuk aan over. Ze kunnen niet mee dansen, maar krijgen wel de schmink en kapsel van hun groep en mogen bij de finale mee de scene op, zodat ze toch even kunnen proeven van het optreden.

Na de laatste vertoning zijn de toeschouwers de zaal nog niet uit of de grote opruim begint: tegen morgenvroeg moet de ganse schouwburg er weer netjes bijliggen. Tijdens het laatste optreden is al een groot deel van het materiaal naar het danscentrum vervoerd, nu volgt de rest. Een goede organisatie is het halve werk en na zoveel jaren ervaring loopt het vlot. Toch zal iedereen blij zijn een punt achter de week te mogen zetten. .

Mijn oudste dochter nodigt me uit om mee naar Antwerpen te gaan: eerst een uurtje winkelen, ergens iets eten en dan, als haar man er ook bijgekomen is, samen naar het MAS. Natuurlijk wil ik erbij zijn. De kaarten worden besteld en we hopen op goed weer. 

En het is een echt zomerse dag. Ik ga Aike ophalen met de wagen. Er is nauwelijks verkeer op deze zaterdagochtend. Vrij vlug ben ik bij haar, nog even tijd voor een koffie. Samen rijden we naar het station om daar de trein te nemen richting Antwerpen.

De parkeergarage onder het station in: ruimte zat. Wanneer we uit de garage komen is het wel even schrikken. Vrouwen met een helgroene picknickzak met daarop KVLV gedrukt, golven het station uit. Aan de andere kant van het plein grote trommen die de ruimte doortrillen. Enkele politiemannen staan wat te zonnen: zij kunnen alleen vaststellen hoe rustig alles verloopt. De verschillende groepen hebben een eigen accent aan hun verschijnen gegeven: sommigen dragen een bloem in het haar, anderen hebben gekozen voor een vestimentaire toets, maar iedereen is opgewekt, klik hier voor een foto. Die gaan ervoor, zegt mijn dochter. 

We bestellen kaartjes voor Antwerpen. De loketbediende ziet het vandaag ook wel zitten. Even een praatje over moeder en dochter die samen op stap gaan: wie trakteert wie? Voorzien van onze reistickets zoeken we het perron op. De KVLV-vrouwen blijven toestromen: gelukkig dat we vandaag niet afgesproken hebben om in Leuven ons heil te zoeken.

In de brede gang die naar de perrons leidt, zien we een groepje late twintigers, allemaal mannen, vrolijk bier tot zich nemen. Ze dragen allemaal een zelfde T-shirt met een foto van een van hen en als opschrift: de enige zonde die hij nog kan begaan is een Stella. We zullen hen terugzien in de trein.

 We staan te wachten op het perron wanneer de trein uit Antwerpen toekomt. De deuren gaan open en de vrouwen barsten uit de opening. Een vrouw die de verhitting probeert weg te wuiven vertelt dat in Antwerpen een deel van hen moest achterblijven, de trein was overvol. Hoe ging het dan op de haltes tussen Antwerpen en Leuven? Stel dat je als gewone reiziger tussen die groep zat, hoe zou je naar buiten kunnen als je ter bestemming was? 

Wanneer de trein vertrekt is het toch even een opluchting dat er ruimte genoeg is. Iedereen kan zitten maar de warmte is wel blijven hangen. We doen de verschillende tussenstations aan op een gezapig tempo: tijd om bij te babbelen. Plots verschijnen enkelen van de Stella-groep in de deuropening. Eén heeft een pruik op en alleen een zwembroek en sportkousen aan. Hij zegt dat hij op vrijgezellendag is met zijn vrienden, half juni trouwt hij en dat één van zijn opdrachten is een liedje te zingen en dan rond te gaan met zijn pet. Hij krijgt de reizigers zelfs aan het meezingen. Ieder zal hem waarschijnlijk geluk wensen, hij straalt gewoon vriendschap uit, niet verwonderlijk dat zo’n grote groep vrienden zich verzameld heeft. Ze verdwijnen naar de volgende afdeling. Hun dag kan waarschijnlijk ook niet meer stuk.

Met de nodige stopplaatsen komen we een uur later in Antwerpen. Aike weet de kledingszaken waar ze heen wil, dus kunnen we er in snel tempo op af… Nadien moet ik me niet afvragen waarom ik zo moe ben.

Het is te vlug middag. We dienen dringend iets te eten of we missen de afspraak met Carlo. Alle terrassen zitten vol. Dat belooft. Tot we een koppel zien vertrekken en we onmiddellijk de plaatsen innemen. Oef, gelukt! Een broodje besteld en iets om te drinken. Dat broodje kunnen we nog meenemen als Carlo op ons wacht. We bespreken de aankopen en hebben spijt dat we ze niet even kunnen uithalen om te kijken of ze inderdaad zo schitterend zijn als we ze ons voorstellen. Carlo belt dat hij in de file zit. Zo, dan kunnen we toch nog genieten van de zon, de drukte van het terras en rustig eten.

Na wat heen en weer bellen vinden we elkaar op een parkeerplaats dichtbij. Carlo kent Antwerpen als zijn broekzak: hij heeft er in een vorig leven nog gewerkt. Boodschappentassen in de koffer gewerkt en nu op weg naar het MAS.

We vinden een parkeerplaats dicht bij het MAS (Museum Aan de Stroom). Het gebouw is imposant: het ‘staat’ er, klik hier. Ik kan me voorstellen dat de Antwerpenaren trots zijn op deze verwezenlijking. Nu, de promotie is erg goed gevoerd. Toch geeft het een indruk van onaf zijn. Waarschijnlijk omdat de omgeving nu in volle renovatie is: van een vervallen buurt evolueert het Eilandje naar een van de betere buurten.

Wanneer we binnen komen staan er rijen aan te schuiven. Hoewel de tickets al betaald zijn, moeten we aanschuiven om een sticker te krijgen die ons zal toelaten de collectie te bezichtigen. Even gromt Carlo dat dit toch geen goede organisatie is, maar aan het loket bevestigen ze dat alles nog niet verloopt zoals gewenst en dat de toeloop buiten verwachting groot is. Uiteindelijk krijgen we onze sticker opgeplakt en kunnen we aan ons museumbezoek beginnen.

En het loont de moeite. Het heeft geen zin hier de inhoud van het MAS te beschrijven: er bestaan erg goede boeken over. Je moet het MAS in de eerste plaats ‘zien’. Verdieping na verdieping laten we op ons inwerken. De verzameling is zo samengesteld dat je aanvoelt dat Antwerpen internationaal georiënteerd is. Mooi gepresenteerd. Ondanks de drukte heb je de ruimte om alles rustig te bekijken. Maar ik kan me niet ontdoen van een addertje dat naar het bewustzijn dringt. Er is bv. een prachtige Precolumbiaanse verzameling. Terwijl ik de stukken met stijgende bewondering bekijk komt ook het verhaal aanzetten hoe de oorspronkelijke eigenaars van hun bezittingen en zelfs hun grafgiften werden beroofd. Er is geen mogelijkheid meer om een vorm van restitutie te doen, de eigenaars zijn zowat allemaal uitgemoord. Genocide in naam van het bezit, godsdienst en omdat toen (nu niet meer?) gedacht werd dat medemensen alleen blanken waren. Hetzelfde gevoel overkomt me telkens als ik stukken zie van uitheemse volkeren. Het M-museum Leuven heeft enige tijd terug ook zo’n prachtige verzameling getoond uit Afrika, onder de titel Mayombe, meesters van de magie.

Maar Aike is dringend op zoek naar een toilet. We trekken naar de hoogste verdieping in de hoop daar een toiletgelegenheid te vinden. Wanneer we niet onmiddellijk een aanduiding zien die ernaar verwijst, spreken we een suppoost aan. Blijkbaar zijn er alleen op het gelijkvloers toiletten beschikbaar. Aike naar beneden, met de roltrappen geen te grote inspanning. Carlo en ik genieten van het uitzicht, met dit weer kunnen we ontzettend ver kijken. Er komt een nostalgische golf opzetten: als kind kwam ik soms op het strand van Sint-Anneke op de linkeroever of gingen we, na een bezoek aan de zoo, even bekomen aan de dokken, waar we schepen zagen lossen. Dat is al meer dan een halve eeuw geleden. Ondertussen is alles (gelukkig) veranderd. Even later een sms’je van Aike: sta in de rij, er zijn maar vijf toiletten. Wanneer ze zich daarna bij ons voegt, blijkt dat haar verhaal niet af was. Van de vijf damestoiletten was er dan nog een buiten werking. Daar zal het MAS toch nog iets aan moeten doen, vooral als ze zoveel promotie maken om bezoekers te trekken.

Maar ik ben moe en stel voor ergens iets te gaan drinken. Ook Aike is aan een verfrissing toe, maar Carlo wil alles zien, die heeft geen winkelen in de voeten zitten.

Het terras van het MAS zit eivol. We vinden een plaatsje tegenover het MAS. Plots zie ik een papiertje dwarrelen van de hoogste verdieping. Er is dan wel een glazen afsluiting van wellicht meer dan twee meter, maar toch zijn er mensen die willen stunten. Een papiertje is op zich niet zo’n gevaar, maar een appel of zoiets zou een echt projectiel kunnen worden. Ook het MAS zal geen bescherming bieden tegen mensen met speciale aandrang.

Ten slotte komt Carlo ons ophalen. Hij zal me afzetten in de buurt van het station, zodat we ieder onze weg kunnen gaan. Ik neem de trein naar huis en Aike en Carlo blijven in Antwerpen voor een concert.

Het centraal station van Antwerpen (klik op de naam) blijft me imponeren sinds het verbouwd is. De ruimte, de verdiepingen, de stalen constructie, de mensenmassa die zich vormt… Ik weet niet welke indruk het diepst doorwerkt. Telkens als ik uit de trein stap, overvalt me het weerzien alsof ik er voor de eerste keer kom. Nu heb ik ruim de tijd om alles rustig op me in te laten werken. Als een voyeur kijk ik naar de mensen aan de stalletjes en op de perrons: hoe ze hun haastige hap binnenschrokken, hoe ze met bagage sleuren en enkele woorden met elkaar willen wisselen. Kinderen lopen voor de voeten van hun ouders om hun aandacht te trekken. Jongeren staan in groepjes jong te zijn. De hele samenleving in een notendop.

Er zijn nog mooie plekjes in Vlaanderen. Je kan ze pas ontdekken als je er stap voor stap de tijd voor neemt. Gauw een foto als momentopname, een stukje beeld om later mee aan de slag te gaan met pastel.

fabrieken vestigen zich
de stad groeit er om heen
vult zich met mensen
en leven
  
werkgelegenheid geeft hoop
handel brengt welvaart
scholen openen hun deuren
kinderen spelen op de pleintjes
 
tot de tijd vertraagt
de fabrieken verouderen
welvaart reist mee met het kapitaal
 
vrijheid is er voor de wind
in de verlaten ruimten
woningen blijven achter
leeg van kinderstemmen
  
grauw de stad
doelloos spoelt water aan de kade
 

niet de koude deert me
niet de zwaarte van de nacht
maar dat dromen
gegijzelden van toekomst
worden vertrapt
 
onder stap na stap van leven 

woestijn als innerlijk beeld
horizontale belijning
kleuren van zon en wind
 
daarin een schreeuw
ik wil leven

Ergens in de Balkan. De mannen, onder wie nog kinderen, werden samengedreven en zonder mededogen vermoord. Een foto haalde de wereldpers van een jongen, een kind nog, armen gespreid zoals op het moment toen hij viel onder de kogel. Zijn hemd is doordrenkt met bloed. Zal zijn moeder hem zo vinden?