Het archief de l’Etat, te Brugge Registre 119 du fonds de la Châtellenie de Courtrai geeft aan dat Marguerite de Croï een eerste  maal op 2 september 1584 Pierre de Henin-Liétard huwde welke stierft rond 1598, en een tweede maal Vratislaus, graaf de Fürstenberg,derde zoon van graaf Albert en van gravin Isabelle, vrij geboren barones de Berstein. Zodoende ziet men op 15 april 1613, Vratislaus, graaf de Früstenberg, het reliëf maken van de gronden van Rollegem in naam van zijn Vrouw.

 Er zijn geen sporen gevonden van het bezit van de grondheerlijkheid van Rollegem door de du Chastel de Blangerval, doch is het geweten dat voor september 1735, de hoeve van dit leengoed samen met de aanhorigheden behoorden aan de Doornikse Familie d’ Ennetieres, erfgename door huwelijk van het huis de Basta, graven van Mouscron, d’Hust. Een acte gedateerd 1734  met deze woorden; boven de ingang van de hoeve van Rollegem, een gebeeldhouwde steen met het familiewapen van de d’Ennetieres vergezeld van het opschrift: obijt(bovenaan) 30 (rechts) 7bre (links) anno 1735 (onderaan) Het schild van de d’Ennetieres heeft bovenaan de markieskroon ondersteund door twee tijgers die beiden een vaandel met hetzelfde wapen dragen.

Men mag er van uitgaan dat de Liedekercke of Basta, het leengoed van Rollegem verworven hebben bij de verdeling van de erfenis van gravin van Fürstenberg.

Ze schijnen hun ridder en goedrechten behouden te hebben tot rond1795, maar d’Ennetieres bezaten de hoeve tot 16 maart 1876, dag waarop ze de erfenis werd van graaf Adhemar d’Oultremont  de Duras, wiens moeder de enige dochter was van de voorlaatste markies d’Ennetieres. Sindsdien werd de grond verkocht aan een Kortrijkse fabrikant van fotografische platen.

Jacques du Castel en Jehanne du Bois de Boyelles de oudste zoon Filip du Chastel,  kocht in november 1585, de heerlijkheid van Rollegem, van Charles du Criy-Aerschot

Dit leverde hem de titel van quaestor of penningmeester op. Bij het baljuwschap van Kortrijk op 9 september 1586 herstelde hij de adeldom van dit leengoed. Als groot baljuw van Audenaerde begon de afrekening op 7 januari en eindigde op 7 mei 1612.

Onze heer droeg als wapen “ un écu d’azur au chevron d’or, accompagné de trois crois croisettées au pied fiché du même” en als “cimier: un château ou tour de gueules” als drager twee gouden griffioenen,( een griffoen ie een mythologisch dier) “langués du gueules” en als leuze: “ s’il plait à dieu”(als het God behaagt)

HIJ stierf in de abdij van Marquette bij Lille in 1626. Hij was al overleden in het jaar 1612. Dit echtpaar had twaalf kinderen waarvan er verschillende non waren in de abdij waar de moeder overleed.

De benamingen van onze voetwegel.

In 2002 werd aan de commissie voor straatnamen gevraagd of het mogelijk was aan voetwegels in het landelijk gebied Rollegem een naam te geven.

De aanleiding daar toe was: “ verbouwingswerken op Tombroek”. Op het gemeentehuis ging er commode en incommode, voor verbouwingen in de voetwegel nr. zoveel .

De mensen die het stonden te bekijken konden op geen enkel moment denken waar dit kon gelegen zijn. Toen kwam de vraag bij mij op kan men deze wegen ook geen naam bedenken.

Op 12 februari 2002 werden aan de vergadering deze zeven namen voorgelegd:

De voetwegel die de Einde Munckendoornstraat verbindt met de Tombroekstraat wordt Tombroekschoolpad.

De weg tussen de Schreiboomstraat en de Tombroekstraat, het pad is een deel van de vroegere trambedding, wordt : Trambedding

De voetweg gelegen tussen de Foreststraat en de Schreiboomstraat wordt: Bosvinkenpad.

De aanleiding hiervan is, dat vroeger bijna alle bewoners, vinken houders waren, en daar de Vinkenstraat reeds bestaande was heeft men de naam aanvaard.

De weg tussen de Schreiboomstraat en de Lampestraat wordt : Rollegemkerkpad.

De weg tussen Sint-Anna en de Rollegemseweg wordt:  Kimpemolenpad ( genoemd naar de molen die daar stond en in 1914 werd afgebroken)

De onderbroken weg Kwadebrugstraat – door  A 17 wordt: Kalversteertstraat ( in de volksmond Kalversteerthoek genaamd)

Tussen A17 en Rollegem centrum heeft de naam van Monseigneur Waffelaertpad. ( deze weg intussen fietspad van aan de Rollegemseweg en Rollegemplaats)

Het pad tussen de Schreiboomstraat en de Lampestraat ter hoogte van Lampestraat, Kruisboomstraat,  Luignestraat en den Talpenhoekstraat( Aalbeke) wordt: Talpenhoekweg. ( de landwegel aan het huis nr. 26 )

Letwel  op gans de lijn van deze nieuwe genaamde landwegen staan er huiden ten dagen geen enkele woning. De nieuwe benaming held van af het laatste huisnummer welke bij de vorige straatnaam behoorde.

Geen enkele bewoner moet aan adres verandering doen.

Deze bewegwijzering is zeer kortelings uitgevoerd. Hebben we tien jaar moet opwachten, hij die niet wacht……….. zegt het spreekwoord.

Nog een bemerking wij hopen dat men vanuit stad ook deze wegen in een goede staat zal houden!

Op zijn beurt was deze gehuwd met Josinne de Lannoy, dochter van Philippe de Lannoy en zijn tweede echtgenote, was Françoise de Barbançon-Canny.  Hier gaat het over het ridderschap van Canny-sur-Matz(Frankrijk) leengoed dat de tak van de Barbançon bezat en waarvan de Mevrouw de Lannoy-Molenbais voortkwam.

De enige erfgename uit dit huwelijk was Jehanne Halluin die geboren werd op den ogenblik dat haar vader kwam te overlijden. Het was haar moeder die ze opvoede onder de voogdij en in haar naam het adeldom van Rollegem maakte  Op 12 april

1550 was ze de dame de Halluin, Lauwe, Rollegem, Roncq, enz..burggravin de Nieuwpoort. Ze huwde op 24 januari 1558, in het kasteel van Komen, met Sire de Croï geboren op 10 juli 1526. Hij was gedoopt te Valenciennes in de kerk van St. Nicolas. Hij overleed in Venetië op 11 december 1595. Hij was gouverneur van de citadel van Antwerpen1577, gouverneur van Vlaanderen in 1577 en 1592, staatsraadgever(zwaard en degen) en kapitein van een compagnie van 50 wapenmannen.

Ze hadden drie kinderen: Marguerite die na haar broer dame van Rollegem was, getrouwd met Pierre de Henin-Liétard, graaf van Boussu, haar eerste man. Haar tweede echtgenoot wasVratislaw, graaf de Fürstenberg.

Anne de Croï die Charles de Ligne, prins d’Arenerg huwde, en Charles de Croï, derde hertog d’Aerschot, vierde prins de Chimay en die onmiddellijk volgde als heer van Lauwe en Rollegem. Baron de Halluin, Comines, Bierbeke, Rotselaer enz..

Hij werd geboren op het paleis van Beaumont in Henegouwen, op 15 juli 1560 en stierf op dezelfde plaats in 1612.Hij huwde een eerste maal in 1580, met Marie de Brimeu , dame en gravin de Meghem, burggravin de Dourlens enz.. gestorven op 18 april 1605. Hij hertrouwde in Sint-Waudru te Mons op 12 januari 1606, met Dorothee de Croï- Harvré, welke stierf te Heverlee, op bijna 87 jarige leeftijd. Hij stierf zonder nakomelingen uit zijn twee huwelijken.

Charles de Croï was de vader van een natuurlijke zoon (onwettig kind), François de Croï, waarvan de moeder, Marie Henin-Liétard, genaamd de Baussu, door huwelijk Hertogin de Brunswick- Lunebourg werd.

Charles de Croï de hertog d’Aerschot verkocht zijn landsheerlijke rechten op Rollegem aan Philippe de Castel. Dat vinden we in het archief de Royaume.te Brussel, Les fiefs de Flandre. Inventaire manuscrit de ces fiefs. Communicaton de M.Emile Lefevre.

Heer de Blangerval die er reliëf aan gaf op 9 december 1586 of het herstelde.Maar de grondrenten t.t.z.  de pacht van de cijns van Rollegem, waren niet in de verkoop begrepen. Met andere woorden en dat vindt men in hetzelfde archief onder Rollegem: de Hertog behield de eigelijke Heerlijkheid, of het hof van Rollegem, en bij zijn overlijden op 13 januari 1912 werd dit goed het erfdeel van zijn zuster Marguerite de Croï weduwe van de Graaf de Boussu, die er luister aan gaf op 15 april 1613 voor het feodale gerechtshof van het rechtsgebied van Kortrijk.

Alle schrijvers zijn het trouwens eens dat, vanaf 1287, de heer van Rollegem-over- Leie Hugues de Halluin of van Halewin. (waarvan het ” zegel” een schild heeft met drie leeuwen en als legende (of inschrift, omschrift of een randschrift) waarmee de echt wordt aangegeven.)(1)

Dat hij was getrouwd met Frezende, die zich kwalificeerde als Dame de Rollegem en zich voorgaf als weduwe in de maand mei 1289. (Archive de Courtrai; originele akte gedrukt in de chronique et cartilaire de l’abbeye de Groeninghe, gepubliceerd door de Putte, p. 32.Was zij de dochter van Robert de Havekerke en dame Crestinene dame de Rollegem?

Het was al van voor deze datum dat de Halewin heerlijkheidrechten had in Rollegem, want in augustus 1251 keurt Roger, provoost van Halewin, het contract goed, door de welke Wauthier de Wambeke, zich verbindt aan het kapittel van

Kortrijk, en garandeert de tienden dat genaamde Wauthier, van Roger, te Rollegem. Archieven van O.L.Vrouw te Kortrijk; Liber fundations, folio 70.

Alles wat we hier hebben komt uit het opmerkelijke boek van Theodore Leuridan, de vroegere archivaris van Roubaix. Het artikel betreffende Halluin bevindt zich in deel XVII van het “bulletin de la Commision historique du Nord.”

Het huis Halluin was een riddergoed te Rollegem-over-Leie de hele XIV eeuw, want Wauthier de Halluin, zoon of kleinzoon van Wauthier, broer van Hugues, tekende als getuige met de edelen van Vlaanderen, het vredesverdrag gesloten op 31 maart 1336 tussen Lodewijk I Graaf van Vlaanderen en Jan III hertog van Brabant.

(1)Om ons wegwijs te maken in de “heraldiek”: Het “zegel” was de voorloper van het schild, de periode voor “Heraldische wapens” omstreeks 1150. Deze zijn gebleven tot bij de uitvinding van het buskruid.

Het schild werd gebruikt om zich te beschermen bij veldslagen. Het waren gevechten of amusementen met het zwaard of de lans. Men was meestal onherkenbaar door het dragen van harnas of maliënkolders met gesloten helm.

Door de tekeningen op het schild kon men dus weten, wie de tegenstander was.

De schildoppervlakte is gelijk aan het ”veld”. Men kende slechts twee metalen, goud of zilver. Daarbij hadden ze vier “emails”rood, zwart, blauw en groen en een combinatie van lijnen en strepen met twee dieren: Adelaar en leeuw.

In de eerste helft van de XV eeuw was het bezit( waarvan het “zegel” zie hier boven beschreven) van Jehan I de Halluin getrouwd met Jacqueline de Ghistelles, dame de Lauwe. Na 1440, het jaar van zijn dood was het zijn zoon die het bezat. Perceval overleed zonder wettige erfgenamen, dat lezen we in Histoire Génèalogique de la maison royale de France et des grands officiers de la couronne, t, III. P. 909.

En Rollegem was terug in het bezit van de oudertaak van de familie.Dit staat te lezen in het archief du royaume te Brussel Flandres, fonds des fiefs, n° 1002. J.Th. de Raadt. Sceaux armoiries des Pay-Bas, t. IV. P. 464. , men vindt deze parochie terug

onder de goederen van Jooris of Georges de Halluin, die Halluin, Komen, Lauwe en Rollegem bezat van 1473 tot 1536: Deze Georges was de achterneef van Perceval.

Georges was getrouwd met Honorine de Monmorency, en had een zoon en twee dochters. Zoon Jehan geboren op 2 januari 1510 en gestorven in 1544 door een schot met kruisboog bij het oversteken van de Marne.