1964 Maart 12. Pater Frans ten Bosch schrijft aan nicht Adele. Bidden om genezing en geduldig dragen. Aalmoezenier. Te veel werk en werkeloosheid. Tekorten en konijnen fokken.

Stanleyville 12 Maart 1964.

Beste Adele, Gisteren ontving ik van Jos en Tiny (ten Bosch Rijntjes red.) een brief waarin ze me schreven dat je in het ziekenhuis ligt. Daarom eens gauw een klein briefje. Hoe gaat 't ermee? Hopelijk voel je, je niet al te beroert. Ziek zijn is niet iets wat men wenscht, maar O.L.H. zendt ons vaak iets waar we tegen in opstand zouden willen komen als we geen geloof hadden. In alle geval, ik zal je dagelijks insluiten in mijn memento in de H. Mis, en God bidden om genezing en 't geduldig dragen van dit ziek-zijn.

Nu iets over hier. Na mijn terugkomst, Juni vorig jaar, ben ik eerst 7 maanden aalmoezenier (zoals dat hier heet) van 't Groot Stadsziekenhuis geweest. Ik weet nu wel een beetje wat ziek zijn is en ik heb met Gods hulp de mensen goed kunnen doen, geestelijk maar ook veel op materieel gebied. Sinds half Januari van dit jaar zit ik nu in een grote parochie. We zijn hier met 2 priesters voor een 13 duizend christenen. Gelukkig komt er nu een tweede parochie bij. Dit stadsgedeelte heeft tussen de 50 à 70 duizend mensen. We hebben hier jongens en meisjesscholen elk met een 1500 leerlingen. Verder nog een gedeelte rimboe, een 40 km. maar, met wat dorpen en plantages. Werk is er genoeg en we zouden hier minstens met vier priesters moeten zijn. We zitten hier aan de linkeroever van de Congostroom. Aan de rechteroever zijn 7 parochies. Er wonen een driehonderdduizend mensen. We hebben hier reeds een tiental inlandse priesters. Er heerst een ontzettende werkeloosheid en er is gebrek aan alles.

Vooral oude mensen hebben 't hard te verduren en we helpen zoveel we kunnen. Een honderdtal krijgt geregeld hulp maar ze zouden veel meer moeten kunnen doen. De eenvoudigste dingen zijn niet meer te krijgen en de prijzen zijn schrikbarend duur. Hoe de mensen nog geregeld aan voedsel komen is een raadsel. Wij fokken nu konijnen en eenden. Konijnen kan men gemakkelijk voeden met inlandse wilde bladsoorten die er in overvloed zijn. Verder hebben we veel fruitbomen, sinaasappelen, citroenen, papajas, ananas en andere soorten, in Europa onbekend. Gelukkig helpt de Caritas-Congo, een katholieke instelling ook zodat we daardoor de mensen wat meer kunnen steunen. Beste Adele, een gebedje dagelijks voor ons en ons werk. Draag je lijden een beetje op voor de missie hier, doe je dat? Ik schrijf nog wel eens.

Hartelijke groeten aan heel de familie, en jij bijzonder van je, je toegenegen Frans.

Maandag 28 januari 1962:

De heer Van der Heiden start met een nieuwe lagere school voor jongens en meisjes in de Patronaatstraat 8: de Pius X school. In de jaren 50 en 60 steeg ook in Lichtenvoorde de bevolking explosief. In die jaren was 57% van de bevolking jonger dan 21 jaar. Het groeiende aantal jongeren kon niet meer op de toenmalige jongensschool, St. Jozef, en de meisjesschool, St. Jozef, geplaatst worden. Gezien de uitbreiding van Lichtenvoorde, het bestemmingsplan 't Veld, besloot het kerk- schoolbestuur van de St. Bonifatiusparochie een nieuwe school op 't Veld op te richten. Er was geen grond, geen gebouw en geen hoofd.

Begin 1962 werd A. van der Heiden als hoofd aangetrokken en de oude jongensschool werd in een wat bruikbare staat gebracht.Met een klas 1, 2 en 3 werd op 28 augustus 1962 gestart. Mevrouw Rots-Durville gaf les in klas 1; Mevrouw Bonnes-Venhoven in klas 2 en het hoofd in klas 3. Tot 1965 werd de school telkens uitgebreid met 1 leerjaar. In 1966 kreeg men de beschikking over de oude C.V.O. school aan de Dijkstraat, het huidige Den Diek. De oliekachels (ont)ploften daar met regelmaat.

Begin 1967 werd met de bouw van de huidige school begonnen. In totaal 6 lokalen. Op 1 december 1967 werd er naar de nieuwe school verhuisd. De school groeide hard. In 1968 kwam er een lokaal bij en in 1977 werd de school vastgebouwd aan de kleuterschool "Spring in 't Veld", die in 1969 achter de Frans ten Boschschool gebouwd was. Ofschoon de school na de vorming van de basisschool ook al lang Frans ten Boschschool heet prijkt het naambord nog steeds aan de muur. Dinie Marneth, hoofdleidster van de kleuterschool, ging met de V.U.T. en ook Arie van der Heiden vond de komst van de basisschool in 1985 een mooi moment een stapje terug te doen.

Toen in 1967 het nieuwe gebouw een feit was werd er een nieuwe naam bedacht. In die tijd was pater Frans ten Bosch, een Lichtenvoordenaar, in Belgisch Kongo, nu Zaïre, vermoord door opstandelingen. Frans ten Bosch was een voorbeeldig missionaris. Om hem te eren en nooit te vergeten werd gekozen voor zijn naam.

http://www.franstenboschschool.nl/

Brussel, 30 nov.- Het Kongolese drama brengt steeds meer droevige berichten. De Kongolese rebellen hebben weer vier Nederlandse missionarissen van de congregatie der priesters van het heilig hart vermoord. Reeds eerder vonden een broeder montfortaan en twee Nederlandse technici in Kongo de dood. De missionarissen zijn dit weekeinde te Stanleystad begraven. Over eenendertig andere Nederlandse leden van dezelfde congregatie maakt men zich ernstige zorgen op de missieprocuur van de priesters van het heilig hart te Brussel.

Luxemburger overleefde massa-slachting. Volgens de laatste berichten waarover men daar gisteravond beschikte zouden de 19 Nederlandse missionarissen van het bisdom Wamba gevangen zijn genomen, terwijl twaalf Nederlanders van het aartsbisdom Stanleystad als gijzelaar zouden zijn weggevoerd naar Bafwazende. Ook de kruisheren van het bisdom Bondo en de montfortanen hebben missionarissen in het rebellengebied. De vier Nederlandse missionarissen vielen allen in een massaslachting waarbij 31 religieuzen en leken het leven lieten. Zij vonden de dood in een buitenwijk van Stanleystad, aan de overzijde van de Kongorivier. Dit stadsgedeelte is thans weer in handen van de rebellen. De Nederlandse slachtoffers zijn: Pater Frans Ten Bosch (51) geboren te Lichtenvoorde, die sinds 1946 in Kongo verbleef; Pater Hendrik van der Vecht (55) geboren te Enschede en sinds 1939 in Kongo; Pater Hendrik Verberne (40) geboren te Asten en missionaris in Kongo sinds 1956; Broeder Damianus Brabers (59) geboren te Breda en werkzaam in Kongo sinds 1931.

Zij werden allen op afschuwelijke wijze vermoord samen met vijf andere paters elf zusters en elf leken voor de missiekerk van de H. Martha, die aan de paters van het H. Hart toebehoort. De laaghartige moord gebeurde daags na de landing van de Belgische parachutisten te Stanleystad. Pater van der Vecht, overste van de missiepost van Yanonge was samen met pater Verberne uit deze plaats gevlucht naar de missiepost tegenover Stanleystad, waar hij de dood vond. Slechts één missionaris overleefde het bloedbad, de Luxemburgse pater Schuster, die een schot in de long kreeg. Twee dagen lang lag hij roerloos tussen de opeengestapelde lijken. De minste beweging zou ook zijn einde hebben betekend.

Congregatie in angst De grote zorg van de congregatie van de priesters van het H. Hart gaat nu uit naar hun 51 missionarissen in het bisdom Wamba, in het hartje van het rebellengebied, ten noordwesten van Stanleystad. Hier zijn 31 Nederlanders. In hetzelfde bisdom werken ook 50 zusters, maar onder hen zijn geen landgenoten. Volgens geredde vluchtelingen uit het naburige Paulis, dat na een korte parachutistenactie weer in handen van de rebellen is achtergelaten, zouden er ook gijzelaars terecht zijn gesteld in Wamba. Men noemt een getal van 40, onder wie acht missionarissen. Dit zou donderdag gebeurd zijn. Het betreft hier echter geruchten, die men te Brussel met de grootste voorzichtigheid beoordeelt. In Paulis zelf hebben de rebellen vijf paters dominicanen vermoord. ... vermoord. ...

Zie ook TV uitzending 12 Oktober 2006 VPRO/NPS geschiedenis Moord op missionarissen Categorie "Reportage - Oproep"

Pastoor Zijlmans en Pater Frans ten Bosch van de priesters van het H. Hart. Pater ten Bosch werd op 19 juli 1942 tot priester gewijd. Tijdens de oorlogsjaren assisteerde hij dikwijls in Hapert. Vanwege de oorlogstoestand was het niet mogelijk naar de missie te vertrekken. In 1946 ging Pater ten Bosch's ideaal in vervulling toe hij naar de toenmalige Belgische Congo kon vertrekken.