We vervolgen het "wedervaren" van het schilderij "De Nachtwacht" tijdens en vlak na WOII...

Op 24 maart 1942 wordt De Nachtwacht opnieuw verhuisd naar de ondergrondse kalksteenmijnen van de Sint-Pietersberg bij Maastricht waar een geacclimatiseerde kunstbunker is gebouwd voor totaal 750 schilderijen. Weer is grondige voorbereiding noodzakelijk. De Nachtwacht wordt eerst in een vrachtwagen geladen die weer op een wagon van een trein wordt geplaatst. De wagon met een onderstel van personenwagens, omdat die beter veren. Het schilderij komt onder toezicht van de Duitse autoriteiten, veilig aan in Maastricht.

Duitse bezetter
Tot op de dag van vandaag wordt nog vaak gedacht dat de schilderijen in de Sint-Pietersberg verborgen werden gehouden voor de Duitse bezetter. Dit is echter een mythe. De Duitsers waren volledig op de hoogte van het beleid omtrent het beheer en de opslag van het Nederlands kunstbezit. Waarom de Duitsers besloten hebben om de schilderijen niet naar Duitsland over te brengen? De meest voor de hand liggende overweging is dat de Duitsers van plan waren om pas na de eindoverwinning een aantal schilderijen naar Duitsland over te brengen. Hitler had vergevorderde plannen om in zijn Derde Rijk een megalomaan kunstmuseum met ‘verzamelde’ kunst in het Oostenrijkse Linz aan de Donau te bouwen.

Vervoer per schip
Strikt vanuit kunstoogpunt bezien verloopt de uiteindelijke bevrijding van ons land relatief rustig. In Maastricht worden de bunkers zonder weerstand heroverd op de Duitsers.
Men vangt op 25 juni 1945 aan met de grootscheepse repatriëring van de kunst naar hun rechtmatige publieke onderkomens. Twee binnenschepen vertrekken vanuit Maastricht, niet over de Maas omdat de rivier gestremd was door de oorlogshandelingen. Er wordt in plaats daarvan gevaren door België, via de Zuid-Willemsvaart langs Helmond en Den Bosch en dan door het Merwedekanaal langs Gorinchem en Vianen richting het Rijksmuseum in Amsterdam.

Een van de schepen is het ms Van God Gegeven van familie M. Kluytenaar uit Dordrecht met een tonnage van 152 ton, lengte 28,70 meter en een breedte van 5,51 meter. De vrachtprijs vijf gulden en zevendertigcent werd betaald over het volle laadvermogen van 152 ton. Het schip was in 1906 gebouwd bij Gebr. Croles in IJlst als zeilklipper Volharding en was voor de oorlog omgebouwd tot motorschip met een voortstuwingsmotor van 30 pk. De Van God Gegeven heeft onder meer De Nachtwacht geladen. Bij het passeren van de sluizen krijgen de schepen voorschutting, ze worden begeleid door een aantal soldaten en varen alleen overdag en liggen ‘s nachts aangemeerd. Dan slapen een bewaker en de leider van het transport op britsen aan weerszijden van De Nachtwacht om ervoor te zorgen dat op deze laatste etappe niet alsnog iets misgaat.

KLIK op de FOTO : het schip "Van God Gegeven" met de Nachtwacht aan boord !!!