KNOCKOUT VOOR DE EERSTE RONDE.
Aan hun bedrieglijk isolement kwam op 30 juni plots een einde toen Jean van de bevoorradingskarwei uit Torre del Espagnol terugkeerde met een paar recente Franse kranten voor het peloton. " L'EQUIPE" had hij onderweg bijna vanbuiten geleerd. Op het wereld-kampioenschap zwaargewichtboksen kreeg die smerige Duitse fascist Max Schmeling eindelijk een verdiend pak rammel op zijn smoel van die zwarte, Joe Louis! En dan nog liefst met K.O in de eerste ronde! Waar een neger al niet goed voor is! Het werd ten andere ook hoogtijd dat die pretentieuze blanke Duitse "Übermensch" eens flink op zijn smoel kreeg, zeg! Want sinds Schmeling in 1930 de wereldtitel had veroverd en een jaar lang met succes verdedigd, bazuinde de propaganda van het Derde Rijk via hun Maxi-Max de superioriteit van de blonde Duitse ariër uit naar alle windstreken! En tergelijkertijd dat van het fascistische regiem, natuurlijk! Om te kotsen! Goed gedaan van Bambula!
" En anders nog nieuws ?"
" Het dorp is vergeven van de vreemde troepen", vertelde hij, " allemaal Amerikanen van de Lincolnbrigade! Overal nieuwe veldkanonnen en massas camions met kleine roeibootjes en vlotters voor loopbruggen, laatste cadeau uit Rusland! En naar het schijnt liggen de Duitse kameraden van de Thälmannbrigade in Garcia, iets verderop naar het zuiden in de bocht van de stroom ook met allemaal nieuw materiaal. Men zou zeggen dat Vadertje Stalin nog een laatste effort heeft kunnen doen vóór Parijs vorige week de grens definitief sloot...Want volgens ze zeggen komt er over de bergen nu niets meer binnen: geen wapens en munitie meer, maar vooral geen nieuwe vrijwilligers. 't Schijnt dat uw groep de laatste was die ze nog hebben doorgelaten..."
" Als ik u bezig hoor begin ik mij af te vragen of ik blij moet zijn dat we er nog juist zijn doorgeslibberd! "
" Mijn gedacht hadden ze u veel beter tegengehouden, vriend...Ik denk dat het gaat stinken, Rocco...Ze spreken dat we binnen dàt en een maand erop los gaan om de rotte fascisten weer van de kust naar het binnenland te verdrijven. Als dat lukt zal Franco wel verplicht zijn een akkoord te sluiten, zeggen ze...Ik geloof daar niets van, maar als het waar mocht zijn zal het in elk geval een zware dobber voor ons worden..."
" Moet ge daar zo'n gezicht voor trekken ? Daarom zijn we toch naar hier gekomen, om de fascisten op hun bakkes te kloppen, of niét soms! "
" Ja, natuurlijk, maar vergeet niet dat die klootzakken even hard terug kunnen kloppen! Zo'n offensief is niet om mee te lachen, kameraad. Ik heb er al teveel meegemaakt. En nog geen enkele slag gewonnen, weet ge...Eerst die bij Madrid: de Jarama en Guadelajara in het voorjaar van '37: hard tegen hard...En dan die ramp bij Brunette in de zomer: stikkend heet en geen druppel water te drinken! ...Weet ge wat dat is, écht dorst lijden ? Dorst lijden dat ge zot wordt ? En ondertussen de kameraden zien vallen met trosjes tegelijk ? Geen lachspel, Rocco: soms gingen we er 's morgens met tienen op af om 's avonds nog met twee man overeind te blijven...Ik kan u verzekeren: écht geen lachspel!
Steiner wilde met een kwinkslag de morose stemming wat verlichten maar Jean liet zich niet onderbreken:" Om dan over verleden winter in Teruel nog te zwijgen: heelder nachten buiten liggen in de ijzige sneeuwjacht bij min vijftien, weet ge wat dat is ? Ik heb goddank de slag maar half meegemaakt wegens die granaatsplinter in m'n kont. Lach niet kameraad, want het doet echt ijselijke pijn! Mij noemen ze een harde maar ik ben van m'n stok gedraaid van pure ellende én het bloedverlies. Telkens ik ga zitten voel ik de scheuten opnieuw want er steekt nog een stukje staal in mijn kont. Bij gelegenheid moogt ge m'n gat eens bezien, als het u werkelijk interesseert..."
" Dat hangt af hoeveel ge vraagt, hé! "
Jean kon er niet mee lachen: " En nog chance dat het zò hard vroor dat de stront in m'n broek de wond niet kon besmetten of ik had hier niet gestaan...Neen, kameraad, mij mag dat laatste offensief gerust gestolen worden! Want dat dit het laatste is staat voor mij als een paal boven water: ofwel winnen we en dan zal Franco misschien willen onderhandelen. Maar als we - zoals gewoonlijk - verliezen, is het ermee gedaan...Daarom: voor mij hoeft het niet! Ik wil - als het moet nog een jaar! - op m'n gemak hier aan de rivier blijven liggen, bij Amalia die m'n potje kookt en van tijd haar armen rond m'n nek slaat...'t Is jammer dat ik het moet zeggen, Rocco, maar al de rest kan me gestolen worden. Het heeft te lang geduurd en ik heb er teveel zien creveren...Mijn pijp is uit, ik ben het beu..."
Verbaasd en beschaamd bleef Steiner hem zwijgend aanstaren: wat kreeg die nu opeens! Zo moedeloos had hij Jean nog nooit meegemaakt! Al knockout nog vooraleer het gevecht begon !
"Ge moet zo stom niet kijken, kameraad. Hoe lang zijt ge al bij ons ? Eén maand? En één beschieting meegemaakt met hoop en al één propere dode? Boem en gedaan...Dan weet ge niet wat het is...Maar ge moet me één ding beloven vóór ze ons binnenkort naar de overkant sturen: als ze mijn poten eraf schieten en ik lig langzaam te creveren in de gloeiende zon, bijt dan op uw tanden en help me over de eindstreep, ja ? Geef me een granaat, of een kogel door m'n kop, maar laat me daar niet langer liggen kermen als een kind...Als ge wilt doe ik hier en nu voor u de zelfde belofte... Het is pijnlijk om zeggen, Rocco, maar ge zoudt de eerste niet zijn, weet ge: ik heb al een stuk of tien kameraden uit hun lijden moeten verlossen, de laatste twee jaar..."
" Mooi vooruitzicht! " gekte Steiner " Ik kan beter wat uit je buurt blijven! " Maar het ging niet van harte want in een glimp meende hij iets als een traan in Jeans ogen te zien blinken. Die vent gaat kapot, flitste het door zijn hoofd. Zijn makker negeerde echter de spottende opmerking en schraapte eens grondig zijn keel:
" Kunt ge begrijpen wat het is om urenlang bij een zwaargewonde kermende kameraad in het niemandsland te liggen, in een trechter door iedereen verlaten ? Lijk mijn goede vriend Ramon in Brunette: de darmen uit zijn lijf, opgevreten door de vliegen in de gloeiende zon ? Louis bij Aranjuez aan de Jaramarivier: blind en zwaar verbrand in het slijk en de gutsende regen...Mannen die naast u gek worden van de pijn, ja: écht gek worden! Weet ge wat dat betekend: gek worden ?...Zonder hoop op hulp omdat die paar verplegers het heel de dag vertikken uit hun hol te komen wegens het gevaar...En ge weet beiden dat hij toch de avond niet zal halen: een schot in de buik of de longen is hopeloos met al die vliegen...Fernand kreeg in Teruel een splinter in de ruggengraat: had niet veel pijn maar wist zich totaal verlamd voor de rest van zijn leven. Slaagde er niet in zichzelf voor de kop te schieten...Wel wat doet ge dan ?...En zo zijn er nog vijf-zes..."
" Waarom deserteert ge dan niet ?"
" Deserteren ? Man, dat heb ik al duizend keren willen doen, en moesten we in een stad als Barcelona liggen zou ik geen ogenblik twijfelen...Maar in die kale bergen hier is dat pure zelfmoord... Binnen de twee dagen hebben ze je te stekken. Dan sleurt de S.I.M. je terug naar hier en moeten de kameraden je omverschieten, daar tegen de muur zie...In Teruel en voordien in Aranjuez heb ik met mijn sectie zo'n paar weglopers moeten neerleggen: een rottige situatie voor hen én voor ons "...
"Vooral voor hén, zou ik zeggen! "
" Denkt ge ? Als ik blijf is het enkel om mijn makkers het vuile werk te besparen, geloof me vrij...Voor een opgepakte deserteur is een propere dood een schoon cadeau, een kogel een verlossing"...
Verdomme, dacht Steiner, in wat voor wespennest ben ik hier terechtgekomen!
