A58BIS

LENTE '39: GEKLUNGEL ROND POLEN 

 

Nadat op 15 maart 1939 de Duitse troepen Praag waren binnengetrokken en de rest van Tsjechië hadden omgevormd tot de protectoraten Bohemen en Moravië ,begon het Westen  Hitler eindelijk te beschouwen als een ernstig gevaar voor de wereldvrede. 

Daarom stelde de USSR op 21/3/39 "in het geheim" aan Engeland voor om samen met Frankrijk, Polen en Turkije een defensieverbond te sluiten tegen Hitler-Duitsland. Maar de Sovjetunie werd door Engeland gewantrouwd en door de Polen gehaat zodat alles op een sisser uitliep. De Führer voelde echter nattigheid en riep Polen op het matje in Berlijn :"Of ze niet wilden vergeten dat Polen de vroegere Duitse gebieden van de 'corridor' in bezit hield en de Führer die onaanvaardbare toestand vroeg of laat wenste te herzien ?"...Drie dagen later annexeerde Duitsland als waarschuwing het Memelgebied in Litauen ,dat het eveneens na '14-'18 had moeten afstaan. 

Wegens het algemeen wantrouwen ten overstaan van de USSR sloten Engeland en Frankrijk op 31/3/39,achter de rug van Rusland om , met Polen een hulpverdrag tegen een mogelijke Duitse agressie. Dit was een reuzeflater :enerzijds voelde de USSR deze uitsluiting aan als een belediging die vijf maand later uitmondde in het beruchte Molotov-von Ribbentrop-akkoord. Anderzijds dwong het de geallieerden militair garant te staan voor een zwakke natie met overslaande hoogheidswaanzin, waarmee ze op de koop toe geen rechtstreekse landverbinding hadden.   

De Britse en Franse generalissimo's trokken zich binnenkamers de haren uit het kalende hoofd hoe ze in godsnaam deze beloofde militaire steun moesten waar maken! Het legde daarenboven geen enkele rem op aan de suicidaire Poolse va-banquepolitiek en zou de geallieerden vijf maanden later verplichten Duitsland de oorlog te verklaren. Want toen Polen op 6/4/39 het akkoord officieel in Londen ging tekenen wekte dit zodanig de woede van Hitler op ,dat hij onmiddellijk richtlijnen gaf om een aanval op Polen te bestuderen onder de codenaam "Fall Weiss".     

Het genegeerde Rusland zocht van de weeromstuit misnoegd toenadering bij Duitsland :het was bereid Hitler te steunen in zijn geschil om Dantzig en de 'Corridor'. Molotov liet in Berlijn een proefballonnetje op dat anderzijds Polen's oostgrens reeds lang een doorn in het vlees van Rusland was... Want als gevolg van een Poolse agressie in 1920 was de nieuwe grens met het door de revolutie verzwakte Rusland 240 km meer oostelijk van de oude etnografische Curzon-linie verplaatst ,waardoor 2 miljoen Witrussen en Oekraïners onder Pools bewind waren gekomen...Stalin voelde zich evenwel te zwak om daar op eigen houtje iets aan te doen maar wilde wel eens peilen wat Duitsland te bieden had. Hij wenste daarenboven - zoals Engeland en Frankrijk vorig jaar in München - tijd te kopen om het Rode leger opnieuw te kunnen versterken dat door de vele "zuiveringen" praktisch was onthoofd. En aangezien Franco het conflict in Spanje op 1/4/39 zojuist officieel had beëindigd waarin zowel Duitsland als Italië hun nieuwe militaire tactieken hadden kunnen uittesten ,werd het voor Stalin de hoogste tijd om zijn eigen strijdmacht grondig te moderniseren.       

Dat de tijd begon te dringen bleek meteen op 7/4/39: Mussolini viel Albanië binnen om zich met zijn Spaanse lauweren als nieuwe mediterrane grootmacht te profileren. Hitler wilde niet achterblijven. Hij zegde op 28/4 in een redevoering voor de Rijksdag het vlootakkoord van 1935 met Engeland op (dat hij in het geheim reeds jarenlang had ontdoken) en verweet Polen in het openbaar zijn gedeeltelijke mobilisatie (terwijl hijzelf drie weken geleden geheime plannen had laten opstellen om Polen op 1/9/39 aan te vallen !)...

" Deze vijandige houding verplicht mij het oude Duits-Pools non-agressieverdrag van 1935 op te zeggen..." loog hij.       

Ondertussen gaf Hitler op 29/4/39 opdracht aan von Ribbentrop te trachten Stalin los te weken van Engeland en Frankrijk met als lokaas het vooruitzicht op een handelsverdrag. Uit de eerste contacten bleek al snel dat Rusland wilde meeprofiteren indien Duitsland de kwestie van Dantzig en de corridor "grondig wilde oplossen"...

Een paar weken na het beëindigen van de Spaanse burgeroorlog stapelden de onweerswolken zich razendsnel boven Midden-Europa op. De katholieke Kerk ,opgepept door de recente pausverkiezing van Pius XII ,gaf de grootst mogelijke ruchtbaarheid aan de tijdens deze oorlog bedreven (rode!) wreedheden en de ruïneuze ellende waarin het Spaanse volk nu trachtte te overleven.

Met deze afschrikwekkende berichten dreef de rechtse propaganda de haat van het gewone volk tegen het 'Rode Monster' steeds hoger op, en leidde het met fabeltjes blind naar de slachtbank...   

Enkel tijdens de verkiezingen kon Jan-met-de-pet nog de stem laten horen ,al gaf dat bijvoorbeeld op 2 april in België aanleiding tot zeer potsierlijke en tegenstrijdige uitslagen. Want als in Vlaanderen het V.N.V zijn  zetelaantal van 16 op 17 kon brengen ,dan viel REX van 21 op 4! En geraakten er een paar fantasten in de Kamer met als programma o.a. de overkoepeling van de 'Vogelmarkt' in Antwerpen! Ha-ha, wat een mop  !...

Alhoewel...Wie tegenwoordig de Antwerpse Vogelmarkt bezoekt en zich de zotte beloften van toén herinnert, zal wel verwonderd staan kijken naar die reusachtige smakeloze luifel op het Theaterplein...

A59  CURIEUZENEUZEN EN VRAAGSTAARTEN.

                                                                   WESTENDE, 1 maart '39.

"Maar nù valt mijne frank! " sneerde Jetje: "Die gescheurde mouw van uw hemd, gisteren, dat was niet van aan de pinnendraad te blijven hangen!  Tarzan is het weer eens met zijn vuisten gaan uitleggen achter de school, hé!  En zoiets moet ik dan van d'ander mensen te weten komen! "

"Maar g'hebt mij geen tijd gegeven om het deftig uit te leggen!" riep Leon verontwaardigd: "Gelijk gij mij gisteren direkt zijt beginnen verwijten voor "stommekloot" en "wildebras. Daarbij, ik heb niét gelogen:  ik zijn échtig in den draad blijven haken over de schoolpoort! Dré Vermote hééft er mij ingeduwd bij het vechten. 't Is dàn dat ik hem een lap op zijn smoel heb gegeven dat zijn neus bloedde! Maar voordien had hij mij in 't uitgaan uitgemaakt voor hoerenjonk en zijn broer Roger treiterde mij dat ons Joseph een bastaard was. Dien heb ik efkens mijn knie in z'n spriet gevlamd!  Ze hadden verdomme rap gedaan met zingen! "

"En ge zijt er nog fier op ook!  Die gast had verdorie voor de rest van zijn leven ongelukkig kunnen zijn, als ge verstaat wat ik wil zeggen…...Zoiets doet ge toch niet: hij had verdimme wel dood kunnen vallen! "

"Zegt dat tegen Nonkel René: : 't is hij die 't mij geleerd heeft!  Een goei kniestoot in hun kloten en z'hebben gedaan met koeioneren: zo gaat dat bij de vissers, zei hem. En zijt maar zéker dat 't werkt! "

"Foei! Laat ons hopen dat er maar niks van komt, want moeder Vermote ging deze noen haar beklag doen bij meester Denolf over die kapotte neus en die stamp…"

"Da's al gedaan. Ten twaalven stond ze in de klas en de meester heeft mij in de gang doen nablijven terwijl zij binnen stond te janken en te liegen dat ze blauw zag. Nadien moest ik er efkens bijkomen om mijnen uitleg te doen over dat schelden van bastaard en hoerenjonk en die scheen hij méér te geloven!  Hij keek haar in elk geval maar vies aan. Ik heb nog mijn gescheurde mouw laten zien die gij zo schoon genaaid had en ik zijn weer buiten gestuurd, zonder straf. Dat zegt toch genoeg hé! "

 

Maar 's avonds op hun scheerzolder vertelde hij aan Joseph de rest van het verhaal: het stààrtje dat hij voor tante Jetje wijselijk verzwegen had.

"Toen ik na mijnen uitleg weer buiten vloog zijn ik bij de deur blijven staan luistervinken wat die heks nog allemaal op mijn kop ging kakken. Ik heb maar de helft verstaan, want vantijd begon ze te fezelen. En dan riep ze opeens weer hardop: "Ja-ja meester, dat is géén achterklap!  Vraagt het maar aan de garde: die zal het toch zeker weten, hé!  Rudolf heette die: da's algemeen geweten…. De vader was waarschijnlijk een Duitse prisonier van de Grote Oorlog, naar ze zeggen! " En die naam heeft ze nog drie-vier keer genoemd vooraleer ik er vanonder muisde : Rudolf !…"

"Gijsse stommerik, om te gaan lopen! Nu weten we nog niks! Had ge verdomme blijven luisteren, dan waren we misschien het fijne van die roddel in het dorp te weten gekomen...… Rudolf…, ik heb die naam nog horen vernoemen. Daar ís iets mee, met die Rudolf, maar 'k weet verdomme niet wàt! Gijsse kloot! "

"Bon-bon, ge zult nog lang mogen wachten voor dat'k nog eens iets vertel!"

......................................................;

In de garage brandde enkel de lamp boven de bureeltafel waaraan Joseph nog even hun huiswerk overliep. In de schemerhoek bij de pick-up lag Arthur lui mee te neuriën met een kreunende Billie Holiday. De nieuwe plaat had hij pas drie dagen geleden tijdens de middagstudie in de radiozaak van de Langestraat gekocht en ondertussen zó grijs gedraaid dat het Joseph op de zenuwen begon te werken.

" Zeg verdomme, Tuur! Als ge niet rap iets anders oplegt, trap ik het af! Altijd maar "Strange Fruit" en nóg eens "Strange Fruit"!  Er zijn toch plezantere songs dan dàt,hé…"

" Plezanter? Dàt zéker! Maar een tragischer en aangrijpender? Nog nooit kreeg ik zo de rillingen over mijn rug als van deze Holiday… " En met trillende stem begon hij haar intonaties na te apen: :

"Southern trees bear strange fruit…

Blood on the leaves, blood on the root…

Black bodies swinging in the southern breeze…

Strange fruit hanging from the poplar trees…"

 

"Okee-okee! Wat is daar zo rillerig aan!?"

"Gijsse moerasbarbaar! Heb je dan nog altijd niet gesnapt dat ze hiermee het lynchen van negers aanklaagt in de USA? "

"Hoezo lynchen? Als de cowboys een neger ophangen zullen ze wel weten waarom, hé! "

" Waarom? Omdat hij zwart is natuurlijk! "

" Zomaar? Tuur, ge zegt zélf dat er daar méér dan tien miljoen negers rondlopen! Als ze die allemaal moeten opknopen, enkel omdat ze zwart zijn!…"

" Misschien hebben ze wel iets mispeuterd waarvoor een blanke een boete zou krijgen… Maar een zwarte krijgt een emmer petrol over zijn lijf en een vuurtje…. Simpel omdat hij zwart is.… Dat is net hetzelfde als met ons in Duitsland: bij het minste vlogen wij in de Knast, simpel omdat wij joods waren…: Stomme rassenhaat! Gij ként dat niet, Joseph, maar ik wél. Misschien is het daarom dat deze Billie Holiday mij zo in de darmen grijpt…"

" Ow-ow! Zegt nu niet dat ze in Duitsland alle dagen joden lynchen of opstoken, he makker! "

" Neen, dàt niet, maar bij de laatste pogrom van de Kristallnacht zijn er toch zeker méér dan honderd "van de trap gevallen",zoals de staatskrant het zo lollig formuleerde, en tienduizenden in de strafkampen opgesloten. Dat alle synagogen die dag "toevallig samen in de fik vlogen" kwam omdat de "Dreckjuden" bij hun occulte riten zo slordig met brandende kaarsen omsprongen. Wij werden openbaar afgeschilderd als een gevaar voor de Duitse samenleving. En dat enkel en alleen omdat een dolgedraaid Pools studentje - toevallig een jood - in Parijs op een lid van de Duitse ambassade had geschoten. Sinds die dag sprak niemand nog een jood aan met "Herr So-und-So" maar met "Schmaus"… Ja, Schmaus Birnbaum noemden ze mijn vader, verdammt nochmal toch de eerste viool van de Kölner Filharmoniker! En het ergste was nog dat je nergens klacht kon indienen zonder zelf de Knast intevliegen! "

" Bah, hier schelden ze óns wel uit voor bastaard en hoerenjonk: ik wéét ook niet waarom…...Daartegen kunnen wij ons ook niet verdedigen…"

Arthur kalmeerde even: " Wie 'óns'? "

" Wel: Leon en ik! En het is niet de eerste keer, hé. Van de week heeft mijn broer nog een paar pestkoppen daarvoor een bloedneus geslagen. Het kan iets te maken hebben met een oude familiehistorie:dorpsroddel...Een béter verweer dan het slaan van bloedneuzen slaan bestaat er nu eenmaal niet…"

" Och, in alle families loopt er wel een zwart schaap rond… ! Bastaard en hoerenkind wijzen natuurlijk niet naar de grijze middeleeuwen, hé " meesmuilde hij: "Dat slaat op iets recents..." En alsof het hem plots  te binnen schoot, lachte hij volop: " Dat heeft toch zeker niets te maken met die dreigbrief van vorige maand, hé? "

"Dreigbrief?!" schrok Joseph :"Wélke dreigbrief? Wat weet gij van een dreigbrief, verdorie? Wie heeft dat gezegd"

" Wel, deze die we toevallig in je brievenbus vonden toen Nadine en ik je met carnaval kwamen vragen voor de cinema. Je was niet thuis en we dachten dat je met dat briefje in de bus een bericht wou laten wààr je naartoe was…. Nadine las toen de tekst hardop: het ging erover dat alle kinderen recht hadden hun afstamming te kennen, of iets in dien aard...… We hebben hem onmiddellijk aan Leon gegeven die plots àchter ons opdook… "

" Aan Leon? Tiens-tiens… "

 

Die avond in bed kreeg broertje de volle laag!

" Zeg, Tarzan-van-mijn-kloten, waarom hebt ge mij vorige maand dien brief niet gegeven die Nadine in ons bus vond? Dat blad met die drukletters waar er sprake was van de afstamming van ons vader? Gijsse tweezak! "

Het duurde even voor Leon begreep waar het over ging: " Drukletters?… Wat afstamming? … Ha-ja!… En waarom had ik die aan meneer Joseph Petré moeten geven? Uw adres stond er toch niet op, hé! Die brief was gericht aan Marie, ons moeder, en niet aan u! "

" Ge hebt hem toch niet aan hààr gegeven zeker, gij stomme boer! Als die roddel over de afstamming van ons vader ging, dan zijn wij de eersten die dat moeten weten. Ons moeder zal daar al lang het fijne van kennen! "

" Zeg, sinds wanneer interesseert meneire zich aan de afstamming van ons vader, hé? Da's nu al een vol jaar dat ik met tante Jetje daarnaar aan 't graven was en ge hebt mij heel den tijd uitgelachen. Nu moet ge niet meer àfkomen met uwen zever, hé makker: : die spookhistorie van Duinkerke is 'amen-en-uít' Ik ga me daar niet opnieuw aan laten vangen! " En verongelijkt draaide hij zich demonstratief op zijn andere zij.

 Joseph voelde dat hij er zó niet zou uitkomen en bond wat in: " Maar man, die vertelsels van Duinkerke en Veurne zijn oude koeien!  Lijk ge zegt: dat interesseert geen kat meer. Ten andere: de roddel in 't dorp en het getreiter op school gaat allang niet meer over dat spook, maar over óns, makker!  Gij en ik, en misschien ons gestorven broertje: : hebt ge dat nu nóg niet verstaan?!"

Maar Leon bewoog niet meer en deed alsof hij sliep.

"Ik heb indertijd ook zo'n soort brief gevonden " probeerde Joseph: " Maar ik heb hem aan Jetje gegeven en niét aan ons moeder, omdat ze volgens tante teveel verdriet zou krijgen van die leugens…" Hij voelde dat de snurker naast hem de oren spitste: "Wat zei ze toen ge haar ùw epistel liet lezen? "

" Niets… want ze heeft hem nog niet gelezen...Ik heb hem bijgehouden en op een geheime plaats wéggestoken… "

" Gijsse geniepigaard! Wat stond erin dat zo van belang was? Verstaat ge niet dat we dat geheim alleen kunnen oplossen als we alles sàmen op een rij zetten? "

" Ik zal er morgen eens over nadenken als ik veel goesting heb! Nu wil ik slapen! "

En daarmee kon 'meneire' het voorlopig stellen!  

 

De volgende avond draaide Arthur op algemene aanvraag géén plaatjes tijdens het huiswerkmaken: Joseph wilde zijn aandacht houden bij een Franse vertaling terwijl zijn vriend in de luie zetel het buitenlands nieuws van 'De Dag' uitploos. Plots vloog hij op:

" Ziet ge wel dat wij van alles de schuld krijgen!  Luister maar naar de laatste vondst van Hitler! Hier zie: 'Heu…bla-bla-bla… Als hierdoor een nieuwe wereldoorlog uitbarst, zal dat niét de schuld zijn van het Duitse volk maar van het internationale plutocratisch jodendom! ' Ziezo, dat weten we weeral! Dat monster slaat zo maar iets uit zijn nek, zonder het minste bewijs en dat volstaat om weer een paar duizend joden naar het werkkamp te sturen!"

" Het zal de joden verdomme deugd doen van wat meer te werken!  En dat zeg ik niet voor je geestesgenoten in het Derde Rijk, hé! "

" Voor mij ?? Moet ik soms meehelpen vertalen? Terwijl gij, verdomde wijsneus, tóch altijd alles béter weet? En wat moet ik in godsnaam met Frans aanvangen in Amerika? !"

" Amerika? Daar zijt ge nog lange niet, makker! En hoe zit dat met al je gevloek? Ik dacht dat je overlaatst met Pesach, of hoe heet jouw hooggeprezen paasfeest, beloofd had de naam des Heren niet ijdel te gebruiken, zeg! "

" Dat doe ik ook niet: 'god' is niet de naam van onze Schepper. Wij joden noemen het Opperwezen 'Elohiem' of 'Adonai' of 'YaHWeH', al naargelang het Boek waaruit we citeren of de uitspraak van die voorhistorische lettertekens en hiërogliefen. Want niemand weet met zekerheid hoe bepaalde leestekens, die in de teksten de naam van het Opperwezen uitbeelden, verklankt moeten worden. Probeer dus maar niet mij te strikken met de leefregels en de voorschriften uit onze gewijde boeken: daar ként gij niets van. Al wat ik je over onze ritus vertelde was een lachertje, de uiterlijke schijn…. Onze wijsheren bestuderen al eeuwen de grondreden van onze cultuur - waarom is een jood een jood, bijvoorbeeld - en als je hen uitleg vraagt bekennen zij "Ik weet niets…" Wat kan ík je dan leren? Wij Birnbaums zijn maar joden van het achtendertigste knoopsgat: buiten de feesten doen wij niets aan het geloof."

" Dan is het plezant, om bovenop ónze kristelijke feesten er nog een reeks joodse op na te houden!  En ik maar nota's nemen op school omdat meneer zou kunnen volgen!  Wanneer ga je de volgende keer uit de bol? "

" Met Chavoe'oth, de aankomst in het beloofde land, vijftig dagen na Pesach. Rond 20 april, dus dat duurt nog wel even. Maar om over iets ànders te spreken: : heeft Leon nog wat verteld over die brief? " Hij wilde het duidelijk niet meer over zijn joodse roots hebben.

" Hij heeft mij een afschrift laten zien: de échte houdt hij achter de hand om later niet voor leugenaar te staan. De tekst laat uitschijnen dat Dis, ons vader, niet de vader is van dat eerste broertje dat bij de geboorte stierf. Maar als ge dààr in trapt zou ons moeder haar eerste kind gekregen hebben op haar zestiende! En dus voor écht gevogeld hebben op haar vijftiende ! Dat gelooft geen kat hé..."

FAMILIEGEHEIMEN...

De volgende zondag, toen ze in het dichte struikgewas achter de hoge Apenduin een geschikte plaats zochten voor hun indianenkamp, kwam hetzelfde onderwerp weer slinks ter sprake.

" Zou Leon niet mee willen bouwen aan ons kamp? " vroeg Arthur onder het afrukken van een tak: " Zo'n sterke beer kunnen we hier goed gebruiken… "

" Vergeet het! Hij heeft geen fantasie genoeg om serieus cowboy in het Wilde Westen te spelen. Vis vangen en konijnen strikken, dàt ligt hem beter."

" Dat is toch prachtig! Dan kunnen wij op een middag eens écht eten roosteren boven een kampvuurtje…"

" Nee, daar doet hij niet aan mee: hij verklaart ons nu al gek als hij over Winnetoe hoort.… Voetbal is het enige wat hij speelt: om tegen een bal te sjotten heb je geen verbeelding nodig."

" Jullie verschillen wel héél erg van elkaar,hé? "

" Ja, ik met de kop in de wolken en hij met de voeten op de grond, ik weet het wel… "

" Ik bedoel: niet alleen van karakter. Hij is twee-drie jaar jonger dan wij en hij krijgt al een zwarte snorbaard! En als je die schouders ziet, zeg: een echte beer, vol haar! 't is nogal wiedes dat hij ze op school allemaal een bloedneus slaat! "

" Ja, hij trekt héél erg op onze pa, dat was ook een echte beer. Als ge dié 's zaterdags in de wasteil zag zitten was het om schrik van te krijgen!  Maar ik weet wel waar je naartoe wil, hoor. En ik moet je teleurstellen: mijn blonde kop heb ik van mijn moeder. Ik lijk als twee druppels water op hààr. Volgens Jetje hé!"

" Toch héél opmerkelijk, zeg nu zelf! Ik heb nog nooit twee broers gezien die zó grondig verschillen als jullie twee, hé…. Neem nu die Berkenouts waarmee je laatst liep te voetballen…"

" Niet moeilijk: dat zijn tweelingen! "

" Okee, pak dan de broers Logiest van onze klas, of de Ghesquieres, of de Patteels en noem maar op: twee broers lijken altijd op elkaar."

"Och, mij hebben ze vlak na de oorlog gemaakt, toen iedereen nog ondervoed was van de schaarste en de Spaanse griep. Dan krijgt ge kinderen lijk ik: wittekoppen, mager en taai…. Leon stamt uit de vette jaren nadien, toen er weer volop werk was en eten in overvloed. Dat maakt een heel verschil…..."

Arthur schoot in een lacht: " Van blond naar zwart, enkel door worst te vreten? Donnerwetter! Als je van goed eten zwart wordt, hebben de negers toch niet te klagen!  Wat zit die stomme Billie Holiday dan de hele tijd te janken! " En omdat Joseph enkel wat meesmuilend bleef zwijgen probeerde hij het vanuit een andere hoek.

" In die dreigbrief vroeg de schrijver aan Marie wie de échte vader was…"

 " Och, dat sloeg op haar eerste kindje, Rudolf denk ik dat het heette. Maar dat is heel vroeg gestorven, heb ik al gezegd. Daarom vind ik het juist zo onnozel dat ze dààrover nu nog zeveren." Plots kreeg zijn somber gezicht een verwonderde uitdrukking: " Tiens, ik heb je toch die brief niet laten lezen, of wel? Waar haal je dat dan, van die échte vader? "

Deze directe vraag sloeg Arthur wat uit zijn lood: " Wel van Nadine, denk ik. Toen ze die brief uit je bus trok… heeft ze hem voorgelezen…"

"Jaja, Nadine natuurlijk! En er zeker nog wat sappig commentaar over de jeugdzonden van mijn moeder bij gegeven, hé! Dat kan ik mij voorstellen! "

" Neen, en ze deed het niet opzettelijk: het was zo onduidelijk geschreven en zo raadselachtig dat we eerst alles moesten uitspellen voor we het begrepen. Daarom heb ik die ene zin ook onthouden."

" Raadselachtig, dàt wél...Iedereen tatert maar wat en niemand die er het fijne van weet!  Zelfs ík niet, dàt vind ik nog het ergste!  En zeggen dat ik mij van die familiehistorie nooit iets heb aangetrokken, vóór we die stomme brieven kregen…"

" Brievén?! Dan is dat al langer bezig? "

" Een paar maanden, denk ik: ik weet van twee-drie epistels af, maar het moeten er méér zijn…...In 't begin zeverde die vooral dat mijn vader niét verongelukt was bij die ontploffing maar in Duinkerke de beest uithing met een Franse maitresse. Ik dacht eerst nog dat Leon die zelf geschreven had om mordicus te bewijzen dat zijn spookverschijning geen verbeelding was van een zattekul. Maar nadien ging het meer over wat mijn moeder als jong meisje had uitgespookt en dàt interesseert Leon geen knijt. Dus moet er iemand ànders zich met die schrijvelarij amuseren. Wié, dat wil ik niet weten, maar wel wààróm! Want op den duur zou ik zélf aan mijn afstamming gaan twijfelen! "

" Twijfelen? Dat is toch voor niets nodig!  Als er iéts onherroepelijk vaststaat dan is het toch je afkomst zeker!  In Duitsland konden ze in de administratie moeiteloos je familiestamboom napluizen tot in de vierde generatie, en als daar een jood bij zat, hing je…...Hier moet dat op de gemeente toch ook te vinden zijn! "

" Zoiets tonen ze niet aan een jonge gast lijk ik…"

" Je moeder moet toch ergens haar trouwboek bewaren waar de vader van al haar kinderen vermeld staat?"

" Ja, in de koekentrommel van Koning Albert…"

" Wel dan, waar wacht ge op? Dan weet je toch meteen wie de vader is van je overleden broertje! "

 

Maar over een vroeg gestorven broertje werd er in het trouwboekje met geen woord gerept. Die woensdagmiddag, met moeder op haar werk bij madame Jadot en Leon aan 't sjotten met de twee Berkenouts, zag hij de kust vrij…. In de blikken koekendoos vond hij bijna onmiddellijk het groene boekje in stijf glanzend kunstkaft onder wat attesten en facturen.

Met hevig trillende vingers overliep hij vlug de trouwakte, maar hij vond daarin zo direct niks abnormaals…... "Bla-bla-bla...alhier in het huwelijk zijn getreden PETRé Désiré, geboren te Veurne (provincie West-Vlaanderen) op 23 december A.D.1902, zoon van ouders onbekend, ten eenre, en: CATTRYSSE, Maria Petronela Eulalia, geboren te Westende (prov. West-Vlaanderen )op 18 augustus A.D.1904, dochter van Aloïsius Leopoldus en Maria-Magdalena Deschacht ten anderen zijde"

 Hij keek nog eens naar de trouwdatum - 13 december A.D.1922 - en sloeg het blad om... Dààr moest het dus staan!  "Kinderen uit dit huwelijk gesproten" Als eerste stond hijzelf vermeld: 26 juni 1923, en Leon eronder. Nergens was er sprake van dat 'vóórkind' Rudolf of hoe het ook mocht heten….

En - wacht eens - als hij verdomme goed kon tellen: getrouwd in december en eerste kind in juni - dat was zes maanden! Ja watte! Ook dàt nog! Eerst ontbreekt elk spoor van zijn gestorven oudere broer, en nu dít!… 'Vom Guten zuviel' zou Arthur zeggen. Hoogtijd om schoonschip te maken, vond hij.

 

" Man, zaagt zo niet aan mijn oren! 't Bonkt zo al genoeg in mijn hersens, verdomme! " Jetje zat met een slonzig schort over haar nachthemd en een gebreide omslagdoek over de schouders mistroostig aan de keukentafel in een kop zwarte koffie te staren. 't Was al woensdagnàmiddag en ze had zich blijkbaar zwaar overslapen. En niet veel zin nog verder op zijn vragen in te gaan.

" Verdomme Tante, een fameuze kater, zo te zien. Een trouwfeest in Oostende, heb ik gehoord? Iemand da'k kén? "

" Neen " zei ze schor: " Een vriendin…. Maar 'k heb geen tijd om nog voort te zeveren! Want 'k heb het al duizend keer gezegd, vent: uw moeder heeft vóór u nooit een ander kind gehad: géén Rudolf en geen Adolf, niks!  En als ge wakker ligt van die zes maanden, dan moet ge voor de rest verdomd weinig zorgen hebben! "

En terwijl ze hem wat lodderig trachtte in te focussen, beet ze hem toe: " Ja, 't was van 'moetes'!  Zijt ge nu content?!"

 

Nog diezelfde avond, nadat haar tranen van liefdeverdriet samen met de alcoholnevels verdampt waren, had ze Marie vluchtig ingelicht dat ditmaal niét Leon, maar Joseph aan 't graven was geslagen naar zijn roots.

Marie had haar verhaal wat luchthartig weggewuifd omdat de jongen blijkbaar toch op het verkeerde spoor zat te snuffelen. Maar toen ze Jetje had buiten gewerkt krampte haar hart toch wat bij de gedachte dat Joseph zijn ingebeelde overleden broer 'Rudolf' had genoemd...

Rudolf, verdomme! Onzalige herinnering die haar nu al vijftien jaar achtervolgde, sinds die mislukte vrijage op Nieuwpoort-kermis van 1922! Natuurlijk, die eerste avond in hun liefdesnestje op de wal van het Spaans fort had ze heerlijk spannend gevonden...…Ook al had hij toen lelijk van haar zwakte geprofiteerd, hij gaf haar toch de illusie van smoorverliefd te zijn.…

Drie zondagen had haar romance geduurd. Drie, och-arme, en telkens had ze de zotste uitvluchten moeten verzinnen om thuis weg te geraken. En Rudolf had haar steevast meegetroond naar "hun" plekje op de vest, om er in zwoel gezwoeg hun zondige roes te beleven. Ze begonnen steeds maar vroeger in de namiddag, en vanaf de tweede zondag had hij zelfs een heupfles jenever bij, om niet verplicht te worden het spel te onderbreken voor een frisse pint in de stad.

Uit die fles scheen hij een wonderbare kracht te putten want hij wist van geen ophouden meer, ook al moest ze hem op den duur wel een handje toesteken. Eerst had ze daartegen zo haar bezwaren, want zij verkeerde toen nog in de maagdelijke mening dat de màn alles moest doen en de vrouw enkel hoorde te ondergaan, liefst met de ogen toe. Maar Rudolf leerde haar vlug de ogen wijd te openen en samen met een teug jenever ook haar preutsheid door te slikken. Nu, zoveel jaren later, schaamde ze zich nog dood als ze dààr aan terug dacht…...

 

……Ze had geen flauw benul meer wat er allemaal met haar gebeurde. Was het zijn gedoe of de drank die haar zo'n ijl gevoel gaf, of was dàt dan eindelijk de Grote Liefde? Och, om het even!  Het was goéd hier, in hun nestje. Enkel jammer dat het niet wat donkerder was ;dat zou héél wat zaken stukken makkelijker gemaakt hebben, minder schokkend in elk geval.… Maar Rudolf speelde het nu eenmaal liever open en bloot en zag graag wàt hij deed. Of welk gezicht zij daarbij trok en wat ze er tenslotte van terecht bracht: aanschouwelijk onderwijs, zogezegd… !

Maar gaandeweg merkte ze dat het hem énkel dààrom te doen was. En dat het holle gevoel in haar buik - dat zij voor liefde hield - bij hém geen enkele respons meer opwekte. Tussen de bedrijven door eiste hij van haar de vreemdste dingen en als ze het niet goed deed naar zijn zin of te onhandig treuzelde kon hij werkelijk brutaal uitvliegen. Echt vernederend!

De derde zondag vergeleek hij haar 'troeven' openlijk met deze van zijn vorige veroveringen: : " Irène, ge weet wel, die heeft geen schrik van eens goed te lekken en ze pakt hem ook veel dieper! " En wat later ging het over Josette van de "Cambrinus" die wél graag vanachter tussen haar billen liet prutsen!

" Maar dat is een hoer lijk een paard!" riep ze vertwijfeld uit: "En die vraagt daar geld voor, voor al die raar dinges, dàt wéét ik zéker! Zo'n vuil hoer !"

Rudolf hoonde hard die plotse wereldwijsheid weg, en toen ze hem wenend smeekte of hij haar nog gaarne zag, vroeg hij abrupt wat dàt er nu mee te maken had!  Inderdaad, wat had dàt nog met liefde te maken, al dat gedoe ? …

 

Na al die jaren herinnerde zij zich nog goed dat hij zelfs geweigerd had haar die avond terug naar huis te wandelen, wat na al die rotte jenever toch geen overbodige luxe ware geweest! Toén had ze al moeten begrijpen dat het 'uit' was met Rudolf. Maar ondanks al haar weerzin en woede was ze te fier geweest om haar mislukking toe te geven.

Jammer, want nù kon ze die vent wel uitspuwen! En enkel van zijn naam te noemen werd ze al ongemakkelijk ! Rudolf verdomme !