B30BIS...BARBAROSSA.                                                                                                                    

 

Ondanks de Duitse zegetocht door de Balkan - die de Sovjets nochtans als hun achtertuin beschouwden - en de troepenconcentraties aan zijn westgrens, was Stalin nog steeds overtuigd dat deze krachtpatserij enkel als show bedoeld is om hem over te halen toe te treden tot het Drie-Mogendhedenpakt.

Omdat hij terecht meende dat Molotov met zijn stugge arrogante houding tijdens de laatste besprekingen met de Führer in Berlijn (13/11/40) aan de bron lag van de verslechtering van de Duits-Russische betrekkingen, ontnam hij deze het voorzitterschap van de Raad de Volkscommissarissen. En om Hitler te paaien liet hij ook in Moskou alle ambassades van de door Duitsland veroverde landen (dus ook die van België) sluiten. Deze landen bestonden in zijn ogen immers niet meer als politieke entiteit...Een kaakslag voor onze "regering" in Londen!                                                          

Ondanks herhaalde waarschuwingen uit Engeland - maar ook uit neutrale bron (vooral USA) - dat de Duitsers op 22 juni Rusland zouden binnenvallen, hechtte Stalin geen geloof aan deze "roddel".       

Op 22 juni viel de Sovjettop dan ook van héél hoog toen de berichten begonnen binnen te lopen dat sinds 03.30 uur die morgen 170 Duitse divisies - versterkt met 20 Hongaarse en Roemeense eenheden - over de grens oprukten op een front van 2.000 km tussen Memel en Donaudelta. Het duurde nog tot de middag voor er ietwat georganiseerde weerstand geboden werd door de 150 argeloze Russische grensdivisies...Twee dagen later waren deze dekkingstroepen langs de grens vernietigd of omsingeld.

Net zoals in Polen en Frankrijk braken de tanklegers, gesteund door de Stuka's, roekeloos door de bressen. Van dat ogenblik af vorderden de Duitse spitsen gemiddeld 250 km per week, paniek en vernieling zaaiend in het achterland.        

Op 25/6 viel Finland, gesteund door Duitse troepen, eveneens Rusland binnen over een front van 1.000 km tussen de Noordkaap en Leningrad. De Finnen heroverden binnen de drie weken alle gebieden die ze het vorig jaar aan de Russen hadden moeten afstaan. Maar tegen eind juli botsten ze op hevige weerstand en werd de frontlijn gestabiliseerd, een vijftig kilometer voorbij de oude grens.            

Op het centrale front werden weliswaar grote overwinningen geboekt waar de tanks hele sovjetlegers omsingelden. Maar hun uiteindelijke vernietiging door het voetvolk eiste veel tijd. Op 3/7 was Minsk gevallen en werden 300.000 Russen "eingekesselt",  terwijl twee dagen later de Baltische staten veroverd werden met hetzelfde resultaat. De Russen trachtten vergeefs hun uitgeputte strijdkrachten en inderhaast aangevoerde versterkingen te hergroeperen achter de "Stalinlinie", een onafgewerkte fortengordel die van het Peipusmeer in Estland over Vitebsk naar Kiev liep,  1.500 km lang. Maar ook deze "Maginot-strategie" liep op een ramp uit. Bij Smolensk in het centrum (10/8), bij Uman in het zuiden (8/8) en rond Kiev (19/9) werden in reusachtige "Kessels" volledige sovjetlegers over de kling gejaagd. Volgens de schatting van 10/8 namen de Duitsers tot nu toe ongeveer 2 miljoen Russen gevangen.  Dezen zouden hen echter meer logistieke last dan strategisch voordeel bezorgen, wat Hitler deed besluiten ze in open kampen van honger en uitputting te laten omkomen, als ze al niet reeds door zijn Sonder-kommando's werden gedecimeerd.                               

De vele uitstulpingen in het front hadden deze tegen half augustus verlengd tot het dubbele van de vertreklijn, en dus verzwakt. De Russen voerden ondanks hun zware verliezen steeds maar nieuwe troepen aan om het front vóór Moskou te versterken. Daarom besloot Hitler zijn oorspronkelijke strategie (t.t.z: met alle macht doorstoten naar de hoofdstad ) om te gooien.                      

Op 14/8 gaf hij bevel de druk van het centrum te verplaatsen naar de noordelijke en de zuidelijke legers, door te stoten zowel naar Leningrad als naar de graan-schuur van de Oekraïne en de olievelden van de Kaukasus, om tenslotte de tang oostelijk van Moskou te sluiten. Zijn generaals zagen niet in hoe dit plan uitgevoerd kon worden voor de herfstregens begonnen en de winter alles zou verlammen. Maar hen werd het zwijgen opgelegd: Rusland was nù reeds verslagen, beweerde Hitler, en het sovjetregime zou door een inwendige revolutie wel vanzelf instorten vóór het slechte weer aanbrak.

Dat was eveneens de overtuiging in de USA en de wereldpers, toen op 10/9 in Leningrad en Kiev tientallen divisies werden omsingeld en de Pantsers doorstootten naar de Krim en de Zee van Azov. Omdat het offensief in de Oekraïne zo vlot verliep, besloot Hitler begin oktober toch maar naar de hoofdstad door te stoten en trok een volledig tankleger uit het zuiden weg om het centrum te versterken.        

Odessa, Briansk en Orel vielen op 16 oktober, Charkov een week later. Ondanks de zware herfstregens, die alle wegen in bodemloze slijkpoelen omvormde, veroverden de Duitsers op 2/11 ook nog Koersk en Wjasma. Vanuit deze laatste stad werd de aanval op Moskou ingezet, maar dan viel plots de strenge winter in, waartegen de uitrusting niet was opgewassen: soldaten, trekpaarden, kanonnen en tanks bevroren ter plaatse...Zoals tenandere de Russische krijgsgevangenen. Hun aantal was ondertussen aangegroeid tot ongeveer 3,5  miljoen, waarvan de laatst aangekomenen met dikke viltlaarzen, pelsmutsen en doorstikte jakken waren uitgerust...Niet voor lang echter,  want de Duitse soldaat was niet kieskeurig als het er op aankwam het eigen vege lijf tegen de onmenselijke vorst te beschermen, conventie van Genève of niet...                             

De winter gaf Stalin weer moed. Hij wist zijn onderdanen te winnen voor de "Grote Vaderlandse Oorlog" door zijn onderdrukkingspolitiek en de kerkvervolging te verzachten, het leger met ijzeren hand te hervormen en er de volkscommissarissen in de lagere echelons af te schaffen. Maar zijn oproep tot de Moskovieten om met burgermilities de hoofdstad te verdedigen had weinig succes. 

Terwijl de Duitser zich met uiterste krachtinspanning voetje voor voetje door de ijzige sneeuwstormen vooruit vocht en over de steenweg van Volokolamsk Moskou tot op 30 km naderde, brak in de hoofdstad paniek uit en sloeg zelfs de regering op de vlucht.                

Toen gebeurde het wonder. De bevoorrading voor de Duitse tanks en zware artillerie bleef in sneeuw en modder steken en de kanonstukken vroren vast, juist op het ogenblik dat Stalin verse Siberische troepen in de strijd kon werpen. De laatste Duitse "Blitzkrieg" bloedde dood voor de poorten van het Kremlin en toen op 5 december het Russische tegenoffensief goed op gang kwam werden de Duitsers in twee maand tijd tot 250 km achteruit geworpen. Nu pas werd het voor iedereen duidelijk dat Hitler déze oorlog niét zou winnen.