B52:

ZUIDSE VROUWENZIELEN...

Novgorot,  maart-april 1942.

        Het beloofde een mooie lentedag te worden, als ze tenminste vandaag de morgenwandeling van Oberleutnant Doktor Krause overleefden. Die doodsengel liep speurend de bedden langs, met twee ‘Schwester’s in zijn kielzog, waarschijnlijk op zoek naar plaats voor de aanzwellende aanvoer van nieuwe gewonden. Overal waar hij even stil stond, viel na een paar zinnen meestal de guillotine: ”Entlass! ” ‘Buiten! ’,met andere woorden...Voor een paar gelukkigen kon dat een doorverwijzing betekenen naar een hersteloord of een hospitaal waar zwaardere nazorg verstrekt werd. Amputatie van stukgeschoten ledematen,bij voorbeeld: nutteloze aanhangsels waarmee ze toch niets meer konden aanvangen... Maar voor de meesten beduidde dit kil verdict dat ze ver genoeg waren opgelapt om een nieuwe inzet aan het front aan te kunnen. Of ze het lang zouden overleven was absoluut niet het probleem van deze scherprechter...

        Joseph hoefde die dokter voorlopig niet te vrezen, want helemaal hersteld was hij nog lange niet. Na vier weken goede zorgen in dit lazaret was voor hem het ergste wél voorbij: hij at flink en de koorts was volledig verdwenen. Ook mentaal was hij er weer ver bovenop. Zijn bizarre ontmoeting met Steiner in die radiowagen en de miraculeuze ontsnapping aan de bevolen terechtstelling had hij ondertussen grotendeels verwerkt. Nu verwachtte hij er zich aan binnen een dag of veertien, dus rond 15 maart, ontslagen te worden voor een nieuwe frontinzet. Want voor een herstelverlof naar Vlaanderen - – waar hij overigens helemaal niet naar uitkeek - was zijn verwonding enerzijds niet zwaar genoeg en had hij anderzijds nog niet lang genoeg in eerste lijn gelegen. Maar voor Oberleutnant Doktor Krause hoefde hij voorlopig geen angst te hebben...

        Dacht hij.

       Maar de vent bleef toch even voor zijn bed treuzelen, wierp een blik op Josephs koortsfiche aan het voeteinde en vervolgens in diens uitgestreken gezicht. Maar de hoofdzuster zei ergens een kabbalistisch toverwoord en de wraakgod schreed verder...

        Oef! Was dat toch even schrikken zeg!

        De brieven met het irriterende nieuws uit Westende had hij wat laten bezinken. Nu hij terug helder kon denken en met naar schatting nog twee paradijselijke weken rust voor de boeg besloot hij eindelijk zijn verwaarloosde contacten met het thuisfront weer op te nemen. De dag dat ze hem hier buiten smeten, terug naar de groene hel in de moerassen van de Wolchov, zou hij er geen tijd meer voor hebben. Dus vóór zijn '’Entlass'’ wilde hij al die kleinzerige klagers in Westende eens ferm tegen de schenen stampen! Alsof ZIJ in hun eentje al de drama’s van deze oorlog moesten torsen! Wat denken die wel zeg!

        Om te beginnen kon die schijnheilige schipper Gerard Pylieser de pot op met zijn peterschap: op zoiets waanzinnigs kon Joseph zelfs niet antwoorden! Vroeg of laat zou hij over het absurde voorstel van die vent wel meer te weten komen via zijn naïef broertje, dat onnozel schaap met zijn onbevlekt geweten!

        Maar naïef of niet, het werd hoog tijd dat ook dié knaap weer met de voetjes op de grond werd gezet! Miljonair verdomme, waar haalde hij het uit! Joseph besloot om met zijn geplande bolwassingen aan de thuisblijvers, met Leon te beginnen en er eventjes met z’'n vuile voeten door te gaan.

        Bon...Hij startte alvast met hem vals-vriendelijk te bedankten voor zijn mooie brief, maar gaf hem meteen de goede raad om in het vervolg bij het schrijven de hulp van nieuwsgierige moeials af te wijzen!

        “Want gij zijt als mijn broeder de enige die eerlijk mijn vragen kan beantwoorden, en rechtuit tegen mij kan klappen, vertrouwelijk zoals wij vroeger deden op onze scheerzolder. Wat wij tegeneen te zeggen hebben, dat is briefgeheim: daar mogen de ànderen hun snotneus niet tussen steken, begrepen ?  Nadine niet, want die voelt zich nog steeds door mij in haar gat gebeten en op haar hart getrappeld, en Jetje nog minder want die speelt met moeder onder énen hoed. Zij heeft samen met Marie teveel vrouwengeheimen van vroeger te verduiken voor de mensen in ‘'t algemeen, en voor ‘snotjong’ lijk wij in ’'t bijzonder! Ik heb haar al duzend keren gevraagd dat zij mij het geheim van mijn afkomst zou verklappen, want die moet ik nu dringend kennen om bevordering te kunnen maken in '’t leger. Maar als ge haar niet eens ferm dooreen schudt, zal zij dat nooit uit eigen beweging openbaren, ook al weet zij nog beter dan ik dat Dis mijn echte vader niét is.

        De vraag is: als '’t niet den Dis is, wie dan wél ?! Ik heb vooraleer naar hier te vertrekken al de mogelijke ex-vrijers van ons moeder aan de tand gevoeld. Volgens Jetje zich vroeger eens versprak zou die ‘Rudolf’ heten, maar alle mogelijke ‘vaders’ die ik aansprak bedankten voor de eer. Jetje kent de oplossing, maar zal mij daar nooit een eerlijk antwoord op geven, zonder de zegen van Marie. Nochtans, te weten dat die geheimzinnige vader van zuiver Germaansen bloede is (of was),heeft een reusachtig belang voor mijn bevordering in het leger: den Duits met zijn afschuw voor rassenschande aanvaardt geen vondeling van ongekende ouders in de stamboom van zijn officieren! En aan de àndere kant beweren dat mijn grootmoeder het Bohemerwijf is dat bij de zwartzusters in Veurne beviel, helpt mij nog minder vooruit! Dus zolang dat gat in mijn stamboom niet deftig is opgevuld door een koppel kristen mensen met zuiver Germaans bloed kan ik fluiten naar mijn graad van officier in het Vlaams Legioen! Dan heb ik hier in Rusland niks te zoeken. En moest ik in die omstandigheden hier buitenvliegen dan zal er thuis bloed vloeien, als ge dat maar weet!

        Ik heb wel van Jetje een brief ontvangen, maar veel plezant nieuws stond daar niet in, en dat moogt ge haar bij gelegenheid wel eens zeggen. Idem voor Nadine De Handt, die zich nog in haar gat gebeten voelt omdat ik haar hart brak. Maar ook gijzelf Leon doet goed uw best om mijn moreel te kelderen, hé vent! Denkt gij nu werkelijk mij te plezieren met die doodsberichten van Lowietje Maenhoudt en Roger De Ceuster en al die verzopen vissers op zee, plus de vergassing van mijn konijnen, plus de onherroepelijke verzanding van mijnen groentenhof waar ik zoveel zweet in heb gelaten ?! Om nog te zwijgen over de voorspelling van Zotte Ferdi dat onze abri definitief besmet is met mosterdgas! Maar GIJ schiet wel de kopgaai af door mij en passant onder mijn neus te wrijven dat door mijn schuld de Petré’s nog geen miljonair zijn! Alsof ik dààr van wakker moet liggen!

        Gij allemaal, daar in de veilige Heimat, zoudt uw pollen mogen kussen dat wij, soldaten van het Vlaams Legioen, mits grote ontberingen en op gevaar van ons eigen leven, het Sovjetmonster van uw haardsteden verdrijven. Voor drie Mark per dag, plus gratis kost en woonst in de tranchée, met goedkope verwarming als de zon schijnt en lopend water als het regent! Daarmee ga ik inderdaad geen miljonair worden hé! Maar naar ik hoor schijnt onze bovenmenselijke inzet aan het Oostfront niemand in de Westhoek uit de slaap te houden, laat staan dat ze één zuinig woord van erkentelijkheid over hun lippen zouden krijgen. Uit het oog, uit het hart: een ware schande!

        Let wel, ikzelf vraag genen merci, want ik heb geluk gehad en mag niet klagen: tijdens de ergste kou en de zwaarste gevechten heb ik vijf weken in het lazaret gelegen met een schotwonde in de hiel en een dubbele waterfleures waarvan ik nu héél langzaam herstel...Werkelijk een hoerenchance gehad, tussen haakjes, want zowel de kogel in mijn hiel als het feit dat ik mijn laatste patrouille uiteindelijk overleefde, heb ik te danken aan niemand ànders dan... Rooie Steiner! Ja, ge leest het goed! ROOIE STEINER: die zotte schoenlapper die op den hoek over het gemeente huis woonde, drie jaar geleden! Wij dachten in der tijd dat hij na de dood van Dis naar Spanje was gevlucht, maar nu loop ik hem hier tegen het lijf, helegans op het àndere uiteinde van de wereld! Een ongelooflijk toeval, om niet te spreken van een mirakel, dat ik bij mijn sabotage-opdracht die nacht op hem zijn gevallen! Hij nam mij bij verrassing krijgsgevangen en normaal had die vent mij terplekke dood moeten schieten, maar heeft het blijkbaar esprès niet gedaan, en ik vraag mij nog altijd af waarom... Misschien omdat hij een goede herinnering had aan Westende, of zijn schuld aan de dood van Dis wilde aflossen ? Verder durf ik niet graven, al heeft de garde kort voor mijn vertrek naar Rusland die vent aangewezen als nóg een mogelijke vrijer van ons moeder, en op de koop toe ‘Rudolf’ heet! Deze bewering zult gij eens grondig moeten onderzoeken, want als die kwibus mijn vader zou zijn, zou dat veel verklaren waarom hij mij liet ontsnappen! Hij schoot mij wel ‘voor de schijn’ een korte rafale achterna, waarvan één kogel mij per ongeluk in de hiel trof! Maar wàt is ‘per ongeluk’?

        Ik heb dan opnieuw een hoerenchance gehad dat de kameraden mij in het niemandsland zijn komen halen en mij op tijd in ’t lazaret hebben gekregen, want ik was stijf onderkoeld en lelijk gesteld. Maar tijdens de vijf weken dat ik hier in m'’n warme bedde lig is onderwijl de helft van mijn 2^e compagnie in de frontlijn ver dóódgevroren! Letterlijk hé vent: DOODGEVROREN! Zeg dàt maar tegen tante Jetje, die bij mij komt klagen dat ze haar huis niet deftig meer kan verwarmen!

        Dus als ge niet wilt dat ik mijn kalmte verlies, kunt ge zorgen dat ze thuis wat minder klagen en zagen in hun brieven. Zegt hun dat ze mij de volgende keer enkel goed nieuws mogen brengen want ik heb aan mijn eigen miserie al méér dan genoeg! Goed nieuws van thuis moet ons een beetje courage geven om op de tanden te bijten en het hier nog wat vol te houden! Van slecht nieuws uit de heimat zouden wij totaal zot gaan worden... Want moest ik in mijn huidige gemoedstoestand in herstelverlof komen naar Westende, d’er gebeurden daar zékers ongelukken! Garantie! Zeg dat thuis maar voort voor wien het schoentje past!

        En nóg iets! Wat bezielt die stomme schipper van u om te komen zwaaien met een brevet van peterschap over ons getween ? Geef me dààr in uw volgende brief eens een deftige uitleg voor, in plaats van tegen een half-verhongerde broer te stoefen over hoe smakelijk gij '’s zondags smult van gestoofd konijn in vette ajuinensaus!

        En zegt tegen den Engelborghs dat hij voor mijn part gerust mag verrekken! Ik kan zijn ‘beste groeten’ missen lijk de pest!

        Zo, die zijn bak was al volgeladen! Dat luchtte op! Nu Jetje en Nadine elk persoonlijk nog hun vet geven en dan kon hij er weer voor een tijdje tegen! Verdomme, al dat verwijfd volk daar thuis! En dan bedenken dat hij hier voor hén in deze barbaarse hel zijn kloten stond af te draaien! Goed zot ja!

        En plots welden als uit een ver verleden de versregels van Berten Rodenbach bij hem op:

'”‘k En moet er niet van weten,

van die zuidse vrouwenzielen

die - voelend het noodlottig leed

hun longeren vernielen –

te midden het ontbladerend

geboomte kneut’ren gaan

,dat ’t jammer is van hen,

en van hun lief,

en van de bla’an...”

        Voilà, daar hoefde hij geen woord aan toe te voegen, hé! Zijn lievelingsdichter walgde blijkbaar even sterk als hijzelf van al die slappe klagers thuis! Zó op dezelfde golflengte te zitten als het uitzonderlijke genie Rodenbach, sterkte hem in de overtuiging dat hijzelf nog grote dromen zou verwezenlijken...

        Hij zuchtte eens diep en genoeglijk, en voelde zich al stukken beter.