B 54/2        MOERASKOORTS.

       Joseph lag midden op de ‘dijk’ van de Wolchov-rivier met zijn nieuwe eenheid, de 5^e Kompanie pantserafweer, de vijand op te wachten vlak bij het dorp Myasnoy Bor... De Russen gingen straks vast hun zoveelste poging starten om uit de ‘Wolchovkessel’ - gelegen in de moerassen ten westen van deze dijk - uit te breken. Dit was enkel mogelijk indien zij de zogenaamde ‘dijk’ konden overrompelen die de omsingelde Russische troepen van hun basissen ten oosten van de rivier afsloot...

        Deze ‘dijk’ was ongeveer 10 km lang en, waar Joseph stond, een goede twee kilometer breed en volgde in grote lijnen de linkeroever van de Wolchov-rivier noordwaarts. Op deze smalle strook was de grond droog en liepen zowel de spoorlijn als de steenweg tussen Novgorod en het Ladogameer. Hier was de Rus vier maand geleden doorgebroken in zijn poging Leningrad te ontzetten, maar liep daarbij vast in de dooiende moerassen. In wekenlange verbeten strijd waren de Duitsers met hun Westerse hulptroepen er in geslaagd deze ‘dijk ’over haar volle lengte opnieuw te veroveren en zo het 2^e Russische Stormleger in de Wolchov-moerassen in te sluiten... De bedoeling was ze daar te laten verhongeren en iedere dag moesten groepjes uitgeteerde Ivans zich noodgedwongen overgeven. Maar de harde kern trachtte nog steeds zich met de wapens een weg uit de omsingeling te bevechten... Vruchteloos meestal.

        Om de tijd te doden herlas Joseph nog eens het epistel van Jetje dat hij zojuist had ontvangen. Hij voelde niet dat daar iets niet helemaal klopte: Jetje had hem helemaal om haar vinger gedraaid met haar proeve van hoogstaande volksverlakkerij. Met die '‘Lieve Jongen'’ in de aanhef wiegde zij zijn achterdocht al diep in slaap. Ze begreep ook wel (schreef ze) dat hij, zoals ieder normaal kind, absoluut een stamboom vol familie wou hebben, maar hij was nu toch oud genoeg om de waarheid te kunnen aanvaarden. Ze had hem vroeger dat kerstverhaal al verteld en in feite kon ze daar niets aan toevoegen: zijn vader Dis was na de geboorte door onbekenden te vinden gelegd bij de nonnen in Veurne ! Mogelijk was dat zigeunermeisje ,dat doodgebloed gevonden werd in het tuinhuisje van het klooster ,inderdaad de moeder van Dis, en dus Josephs grootmoeder, maar wettelijk was dat nooit vastgesteld... Misschien al goed, want anders zou hij officieel maar een halve of een kwart ‘Kristen’mens meer zijn, en dat zou zijn carrière zeker geen deugd doen hé... Neen, hij kon er zich best bij neerleggen dat Dis geen gekende ouders had: dat was de properste oplossing!... Maar er was méér, schreef ze...

        Het lag nu eveneens aan hem - en hem alleen - – om ook een streep te trekken onder heel die kinderachtige jacht op de vermeende ‘Rudolf’! Marie heeft nooit geen vent met die naam gekend! En hij moest vooral stoppen met al die slechte romans waarin hij de laatste jaren een tiental zogenaamde ‘oude vrijers’ van zijn moeder had laten opdraven! Die mannen verdienden dat niet! Ze waren sindsdien allemaal brave huisvaders geworden, die niet stonden te springen om hem plots als een bastaardzoon te erkennen en zodoende hun huidig gezin op te blazen. Zijn zoektocht was totaal ongepast, en zinloos bovendien... 

       " “Want zolang er niemand is die uit z'n eigen zomaar verklaart dat gij zijn zoon zijt staat ge nergens, Joseph! Ge moet dus niet hopen op een ‘vader’ buiten den Dis, want heel die zotte fantasie die gij gemaakt hebt over ‘Rudolf’ berust op een spijtig misverstand! ”

       "Daarom herhaal ik plechtig: ’Rudolf’ is geen vent van vlees en bloed, jongen. Die naam hebben Marie en ik beginnen gebruiken toen we bakvissen van 16 waren. De zaken van de liefde werden toen nooit bij naam genoemd, en dus vonden alle vriendinnen ondereen een privé taaltje uit om over deze geheimen te spreken... Ik weet: het is moeilijk te geloven, maar uw moeder en ik zijn in onze jonge tijd ook ‘Zotte Trienen’ geweest die hitsig stonden van een schone minnaar lijk dien Amerikaanse filmster RUDOLF Valentino. Wij, just lijk alle vrouwen die zijn films zagen, droomden weg bij de vuile gazettenpraat dat zijn tegenspeelsters flauw vielen van zijn kussen en op slag den hemel zagen...Als vrijer was die filmstar in onze ogen DE MAX, de oppergod van de liefde! En iedere jongen die achter ons ‘deed’, gaven wij onder ons punten op onze geheime '‘Rudolf-meter'’, van nul tot tien... Zelfs nadat Marie getrouwd was met den Dis, durfden wij in onze zatte momenten ZIJN prestaties nog wel eens in vertrouwen te keuren. Maar ik herinner mij niet dat Dis van z'’n leven boven de ‘drie-Rudolf’-punten is geraakt. Om maar met permessie te zeggen dat Marie met haar vent nooit den hemel heeft gezien. Met de Jupp beweerde ze overlaatst wel op ‘zeven-Rudolf’-punten te zitten, maar dat was zonneklaar alleenlijk om mij te pesten! ” 

      "“ Het spijt mij dat ik dezen misverstand over dien zogezegde Rudolf niet eerder heb kunnen uitleggen, want het zou u zekerlijk een hoop slapeloze nachten bespaard hebben, en vele spanningen met Marie, misschien zelfs uw vertrek naar Rusland. Maar zolang ge nog niet droog waart achter d’oren, was '‘t niet mijn rol om over de geheimtaal van uw moeders jeugdliefdes te spreken. '’t Is pas sinds gij en ik brieven schrijven naar elkaar dat het mogelijk is voorzichtig het juiste woord te kiezen,zonder iemand te kwetsen...”

        "“ Nu gij de juiste situatie kent van uwen stamboom, kunt gij ook beter de kwalijke invloed daarvan schatten op uw kansen van avancement...Als dit gat u zou beletten om van z'’n leven nog officier te worden, dan kunt gij misschien uw dienst in Rusland opzeggen en naar huis weerkeren: voorwaar een prima zaak nu gij nog in goede gezondheid verkeert...Weet dan, lieve Joseph, dat hier NIEMAND u daarvoor scheef zal bezien, en ook die stomme ruzie met Marie zal zekers rap vergeten zijn."

"  Ontvangt tijderwijl de hartelijke groeten van uw Tante Jetje,

Georgette Neuville."

       

Onnodig te zeggen dat deze brief lang op zijn maag zou blijven liggen. Jetje had blijkbaar heel wat moeite gedaan om dat epistel ineen te boksen, en naar de gebruikte stadhuiswoorden te oordelen was zij daarbij niet alleen geweest. Hele zinnen waren overduidelijk ingefluisterd door iemand met een schoolopleiding, wat Marie en Leon alvast uitsloot. De vraag was daarbij of deze vreemde ‘souffleur’ in de coulissen hem – (toch een onpopulaire Oostfrontvrijwilliger! –) al dan niet gunstig gezind was. En, eerlijk gezegd betwijfelde hij dat er erg veel openlijke sympathisanten van de Vlaamse Zaak rondliepen in de kring van Jetjes vertrouwelingen...

        Want dat ze haar mentor 100% vertrouwde, stond als een paal boven water: heel die stamboomaffaire kon je toch moeilijk aan de neus van de eerste de beste passant gaan hangen... Engelborghs misschien ?...In dit geval was het voor Joseph ‘oppassen geblazen’! Of haar nieuwe vriendin uit het juwelenwinkeltje van Oostende? Die was met een jood getrouwd geweest: weinig kans dat deze vamp de ‘Vlaamse Leeuw’ kon zingen... Dan zag hij enkel nog die gemeentebediende van de ‘Bevolking’ in Veurne, maar die kende hij van haar noch pluim...

        En alles wel beschouwd: in hoeverre KENDE hij feitelijk Tante Jetje zélf?... Vriendin van zijn moeder, akkoord... Zelfs dikwijls zijn tweede moeder geweest, waarmee hij als kind was opgegroeid en die als het ware een deel van zijn jeugd had ‘bemeubeld’... Veel warmer dan Marie: de zure rokken van haar schoot had hij als kleine jongen dikwijls nat gehuild terwijl zij z'’n nekhaar streelde... Soms stout geweest tegen haar omdat ze zelden ‘kletsen’ gaf... En haar in zijn puberjaren dikwijls als pispaal gebruikt met zijn opgefokte problemen van de cadettenschool... Maar in feite was zij dubbel zo oud als hij en stamde zij toch uit een héél àndere wereld...Die van ‘de grote mensen’ waarin je als kind met je drama'’s en vragen geen toegang kreeg, of weg gesust werd, of met een kluitje in het riet gestuurd. Als ze al niet uit haar troostende rol viel en volledig naast de kwestie in lachen uitbarstte tot de tranen langs haar neus liepen! Die oudere vrouwen speelden doorlopend komedie tegen de kinderen en waren in feite voor geen cent te betrouwen... Jetje evenmin als Marie.

        En hij voelde dus wel dat er aan die brief een reukje zat, maar zag zo direct de val niet zitten...Het was niet normaal dat zij zo de nadruk legde op dat kerstverhaal van Dis zijn geboorte ,maar als vermoord bleef zwijgen over de geboorte van Joseph zélf. Hij wilde weten  wie ZIJN vader was ,en dat was niét den Dis ! Kop àf ! Maar  de tijd scheen nog niet rijp voor ze dat zou willen openbaren...Daarom besloot hij de zaak even te laten rusten want voorlopig waren er àndere katten te geselen!

       

Zijn laatste bevordering tot Korporaal-Chef (of Rottenführer, zoals deze graad hier officieel heette) had hij alvast binnen, zonder dat de commandant werkelijk moeilijk had gedaan over de situatie van Dis. Joseph stelde in elk geval tot zijn opluchting vast dat ze op het commando van het Legioen nog niet op de hoogte waren van het tranige kerstverhaal met dat zigeunermeisje...

        Houden zo! dacht hij, terwijl hij als een robot een nieuwe zware patroonband in zijn snelvuurkanon laadde. Aan de opvliegende kraaien boven het verzopen moeras in het niemandsland zag hij nu dat de vijand langzaam maar zeker zijn schootsbereik naderde. En aangezien de vogels niet na een korte vlucht weer neerstreken, maar verder weg naar de wazige einder fladderden, wist hij dat er heel veel mensen bewogen in de groene dampende jungle voor zijn vizier... Mensen?... Druipende moerasmonsters, ja, bedekt door slijkschubben van kwalijk stinkende vodden, met gloeiende ogen en uitgeteerde smoelen vol haar!... Mensen kon je dat niet meer noemen...

        Ze wilden het dus opnieuw proberen, de sukkels: in massale aanvalsgolven de dijk te doorbreken die hen van de hoofdmacht ten oosten van de Wolchow afsloot en in de zompige ‘Kessel’ gevangen hield...Wel, ze deden maar wat ze niet konden laten! Samen met de ‘División Azul’, de ‘SS-Nederland ’en verschillende Duitse regimenten hielden de Vlamingen deze relatief brede dijkstrook langs de rivier nu stevig in handen. Zwaar geteisterd weliswaar door het giftige klimaat en de onophoudelijke artillerie beschietingen van over de Wolchov, maar ook gehard in de strijd! Het ‘Legioen’ - of wat daar na vier maanden onafgebroken gevechten nog van over was – zou die rottige Ruski'’s straks warm onthalen!

Het Vlaamse Heer staat immer pal,

Waar ’t winnen of waar ’t sneven zal!

Aan lange lansen, de Leeuwen dansen!

        Zo trachtte Joseph zijn adrenaline op te jagen en zich moed in te pompen om binnen enkele minuten met de slachting te beginnen. Want toen hij vorige maand, na zijn afkeuring bij de pioniers, zijn opleiding bij de ‘2CM-Flak’ aanvatte, was hij erg geschrokken van de uiterst vernielende slagkracht van zijn gloednieuw 20mm snelvuurkanon... Normaal was dit bedoeld om laagscherende vliegtuigen neer te halen, maar tegen grondtroepen was het nog moorddadiger! Binnen de minuut veegde dat een aanvalsgolf van 200 man, drie rijen dik, in één enkele maaibeweging van het schootsveld! Bij vrij zicht, op één kilometer afstand, alstublieft! En indien, zoals hier vandaag, de lage begroeiing elk dieptezicht belette, vloog de stalen kogelregen toch moeiteloos dwars door een kilometerdikke strook struikgewas heen! Het enige nadeel van een ‘2CM’ was dat het kanon de vijand zo'’n schrik aanjoeg, dat deze dit moordwapen bij voorrang trachtten uit te schakelen. Het kwam er dus op aan rap van schietstelling te verwisselen en voortdurend in beweging te blijven om de mortiergranaten van het vijandelijk antwoord te ontwijken...

        Het wapen van Joseph stond draaibaar gemonteerd in de bak van een open halfrups-pantserwagen met vijfkoppige bemanning. ZIJN kanon met ZIJN bemanning! Dit zou hun eerste groepsinzet worden met deze pantserauto: hijzelf als stukoverste, met André de chauffeur, Berten de radio, Conrad de richter en Dolf de lader. Allemaal gasten die hij nauwelijks kende, en tóch hing het grotendeels van ieder van hen af of zij als eenheid de avond zouden halen...

        Plots werd ver op de rechtervleugel door de Spanjaarden met M.G.’s hevig eigen vuur geopend: een vuil trucje om klaarstaande aanvallers te ontraden frontaal op te rukken en voortijdig af te leiden naar de buren...In casu de Vlamingen, verdomme!
        Bon, ze stonden er klaar voor...

 

     De wanhopige uitbraakpogingen van de Rus, waarbij deze in opeenvolgende helse vuurvlagen waarschijnlijk zijn laatste munitiereserve verschoot, duurde met korte onderbrekingen tweeënzeventig uur. Keer op keer, op elk moment van dag of nacht rolden de aanvalsgolven uit het moeras naar de Vlaamse stellingen op de dijk. Keer op keer werd hun wanhopig "‘hurrei !" ’ overdonderd door het oorverdovend kabaal van duizenden bommen en granaten. En telkens weer stierven tientallen Russen in het moordende vuur van de Duitse automatische wapens: genadeloos weggemaaid, compleet in flarden geschoten of stomweg met een kleine verwonding leeggebloed en verzopen in het stinkende moeras...

        Maar de dijk van de Vlamingen hield stand tot de laatste stormloop was uitgestorven, ook al sneuvelden er die paar dagen vijftien mannen van het Legioen...Daarna begonnen de Russen zich in steeds grotere groepen over te geven, en liep ook het gerucht dat hun generaal Vlassov het met de Duitsers op een akkoordje had gegooid...

        Joseph en zijn ploegje hadden de slag weliswaar heelhuids overleefd, maar waren lichamelijk compleet uitgeput en psychisch gekraakt door de eindeloze massamoord waaraan ze hadden deelgenomen. Ook al telden ze nadien op de stalen mantel van hun pantserauto zeker veertig littekens van kogelinslagen, toch konden ze die maar moeilijk als moreel alibi aanvoeren voor het bloedbad dat zij hadden aangericht...

        Ze hielpen nog een dag bij het uitkammen van de ‘Kessel’ en het samendrijven van de laatste gevangenen naar het schiftingskamp. En daar gebeurde het mirakel dat niemand voor mogelijk hield! Bij die schurftige bende sukkelaars meende hij plots een bekend gezicht te herkennen...Onmogelijk! ...Of tóch?...Joseph riep hem aan in z’'n Westends dialect... En inderdaad, de vent reageerde! Hij wenkte hem dichterbij en vroeg: "” Witte wien da’k zien ?”" Waarop de vent hem wezenloos aankeek en schor antwoordde: "” Joa’g: de klein van Petré...”Dien zwarte luiszak...  " 
        Hij had dus wél juist geraden :Steiner, verdomme ! Die stomme rooie schoenlapper van over het gemeentehuis van Westende ! Onroestbaar ,zou je zeggen ,want die vent had zo te zien de ontploffing van propaganda-radiowagen in de toendra ,een half jaar geleden ,zonder veel kleerscheuren overleefd ! En nu ook weer een paar moordende maanden in de "Kessel" van de stinkende Wolchov-moerassen !

             Chapeau ,zég !