B58: DODE TIJ...

            Westende, Oktober 1942.

Jetje wist dat Leon al een hele tijd op iets liep te broeden, maar ze vond dat hij er zelf maar mee voor de pinnen moest komen. En toen ze op een avond samen het laatste kattebelletje van Joseph over zijn frontinzet voor Leningrad ontcijferden, kwam het er eindelijk uit.

"“ Tante Jetje, wat peinst ge, zou ik dat niet beter eens aan de Jupp vragen, van die Bohemers?" ”

"“ Hoe, wat, Bohemers? !..."”

"“ Wel ja: dat onze bompa van tien-negen een Bohemer was... Lijk dat de nonnen van Veurne zeggen...”"

"“ Zeggen die dat? Contraire! Mij hebben ze altijd verteld ,met de complimenten van den Bisschop ,dat die Bohemers officieel just niks te maken hadden met de geboorte van den Dis. Ulle pa is te vinden gelegd in '’t portiek van het klooster, maar niemand weet door wie! Méér daarvan hebt ge 't raden... En mijn gedacht kan de Jupp daar geen klaarte in brengen! Dus houde beter je mond dicht! "”

"“ Maar enfin Jetje! Draait niet rond de pot! Iedereen weet dat het Bohemerwijf in de kloosterhof van Veurne een tweeling heeft gekregen alvorens dood te bloeien, en dat de nonnen '’s morgens maar één kind meer tussen haar rokken vonden...Ge moet niet voor schoolmeester leren om te verstaan dat het eerstgeboren kind -– onze pa - te vinden werd gelegd door de echte vader: ook een Bohemer die op z'’n vlucht door de portierster werd herkend!" ”

Jetje haalde vermoeid de schouders op :"” Allemaal praat voor de vaak, zonder het minste bewijs... Maar ik herhaal mijn vraag: wat heeft de Jupp daar verdimme mee te maken? !”"

"“ Wel, als Duitser weet die van tien-negen min of meer wat ze met de Bohemers van plan zijn! Nu dat ze de Joden naar werkkampen in Polen sturen, en ook niet veel van Bohemers moeten hebben, zou het toch interessant zijn te weten wat ze met die mensen gaan aanvangen. Vooral door het getetter in '‘t dorp dat ons pa in feite ook zo’'n Bohemer was, en dus ik en Joseph van '‘s gelijke! Of dan toch halvelings...En dat ik morgen misschien ook naar Polen zal moeten gaan werken..."”

"“ Leon, houd op met dien zever! De Dicke Pappie waar gij nu voor werkt zal nooit toelaten dat gij met zo'’n vage roddel uit dat nonnenklooster wordt lastig gevallen! Uw familie staat bij den Duits té goed bekend om zoiets te moeten vrezen. En moest er toch een ambetanterik u daarover komen ondervragen, zal de Jupp die wel rap een schop onder z'’n gat geven! ...Gij, een Bohemer! Waar zijt ge dat nu weer gaan halen? !"”

"“ Wel...'’t Is maar dat de Pylieser graag zou hebben dat ik weer voor hem zou gaan varen... Op den ouden ‘Astrid’ hé, terwijl hijzelf zou schipperen op zijn nieuwe boot, de ‘Stéphanie’...Maar '‘k vraag mij af of het niet veiliger zou zijn, met het oog op Polen, van voort te blijven werken voor de Kommandantur... Als ze ambetant beginnen doen om mij op te eisen voor Polen, dan zal Pappie mij stukken beter kunnen verdedigen dan schipper Gerard, peins ik... Wat gij, tante Jetje? ...”"

                                              Als ge het korte kattebelletje van Joseph kon ontcijferen, bleek daar alvast niet direct uit dat de Russische verdedigers van Leningrad zich rap gingen overgeven... Akkoord, wat hij schreef was oud nieuws van een maand geleden, maar hij liet wel verstaan dat het Legioen praktisch dagelijks ààngevallen werd door het ingesloten garnizoen van de miljoenenstad, en niet omgekeerd! Als ze hem mochten geloven beleefden hij en zijn makkers in die modderige tranchées net zo'’n verschrikkelijke drama'’s als de Belgische soldaten destijds in 14-18 in de ‘Dodengang’ aan de Ijzer! Als Nadientje dàt moest horen zou ze wel verplicht zijn haar huwelijksplannen op een lager pitje te zetten! En Stance Berkenout, die wat verderop in de Bassevillestraat woonde, had van haar tweeling in het Legioen al even bedrukt nieuws gekregen...Volgens die gastjes schreven zouden de Vlamingen uit een tamelijk rustige frontsector in de ring rond Leningrad verder naar het oosten moeten schuiven om daar de geleden verliezen op te vullen. En zo hoorden ze méér geruchten dat de fut bij de Duitsers er ver uit was.

In feite was zowat overal de hoerastemming over een nakend oorlogseinde aan het wegzakken. Over de ‘Duitse stormloop’ naar de Wolga, de ‘Blitzkrieg’ in de Oekraïne, werd niet meer gesproken... En alles wat de mensen nog opvingen over de verovering van het reusachtig industrieel complex Stalingrad, ging over ‘bloedig lijf-aan-lijfgevechten’ rond de reeds lang totaal vernietigde vleugel van een tractorenfabriek, steeds dezelfde...Het front stond er frustrerend stil... De Duitse vloedgolf was uitgeraasd, zou je zeggen... Ook de brandende olievelden van de Kaukasus waren blijkbaar geen voortzetting van dat offensief meer waard... Het leek wel of de overstroming van Rusland door Hitlers legioenen het hoogste dode tij had bereikt  en op deze uiterste grens nog even zou blijven klotsen, om dan langzaam maar zeker terug te trekken... Een Duitse bliksemoverwinning aan het Oostfront konden ze vergeten, temeer dat er weer een winter voor de deur stond... Al goed dat Joseph schreef over warme winterkleding die ze gingen ontvangen. Na de desastreuze slag voor Moskou, vorige winter schenen de Duitsers hun lesje wel geleerd te hebben...

Ook in Noord-Afrika scheen de geestdrift er een beetje uit te gaan, al waren de mensen het gewoon dat het front daar na een stilstand plots honderden kilometers opschoof, om dan weer weken te bevriezen, bij wijze van spreken... Dus daar was voor Rommels Afrikakorps nog alles mogelijk, met het Suezkanaal op slechts één dag rijden. Al sprak de Engelse post voor het eerst over ‘onneembare vestingen’ in deze smalle zandstrook langs de kust: daar zou de ‘Woestijnvos’ zeker zijn tanden op stukbijten! Wat de oorlog verdomme wéér voor minstens een jaar kon verlengen...

Kwam daarbij dat de Amerikaanse vliegers in klaarlichte dag half Rijsel in puin hadden gesmeten! Dat kont ge natuurlijk verwachten als ge een bende geschifte negers in zo’'n zwaar machien zette! Die zwarte gangsters vermoordden op deze manier gewetenloos in één klap over de driehonderd ‘bevriende’ burgers! Stomme klootzakken: ze moesten toch weten dat ze zo niet veel vrienden gingen bijmaken hé!... En waarom in godsnaam Rijsel? Voor ’'t zelfde geld kon hun volgende slachtoffer wel Brugge zijn! Of net zo goed Kortrijk, Gent of Antwerpen! Want naar ’'t schijnt hadden die zwarte cultuurbarbaren geen flauw idee wat ze hier aanrichtten! Ze vliegen recht naar een punt op de kaart en trekken gewoon hun schuif open, zonder benul van wat zij aanrichten met hun honderden bommen van samen minstens vijftig ton! Waanzin! En natuurlijk zonder één Duitser te treffen!...

 Ook voor de ‘Zwarthemden’ van het VNV kwam heel onverwacht een einde aan hun groei: de plotse dood van hun vurige Leider Staf De Clercq sloeg in als een bliksemschicht! En in zijn plaats zou er een ongekende prof het stuur overnemen: dokter Elias... Een babbelaar op de plaats van een krijger, een diplomaat die een soldaat vervangt... Een teken aan de wand!

In dit wazige klimaat, waarin niets nog scheen te lukken, verloor iedereen zijn moeizaam opgebouwde zekerheden. De Duitsers leken op het toppunt van hun macht te staan en toch te twijfelen... Ze heersten over Europa van de Noordkaap tot de Pyreneeën en van de Atlantik tot de Noord-Afrikaanse stranden, maar toch gaven hun vijanden het niet op! Dachten die nog een kans te hebben, misschien, omdat de Mof bij dit sinister pokerspel zijn hand overboden had? Of lieten zij de zaak liever verrotten en hoopten zij dat de reus op lemen voeten wel vanzelf zou instorten zoals in ‘Gullivers Reizen’? Misschien onder de aanhoudende speldenprikken van massabombardementen op cultuursteden, die nochtans enkel de burgerbevolking troffen. En waarbij niemand in de bezette gebieden nog zeker was van zijn leven, en gelijk wie, in volle willekeur, binnen de paar minuten alle gave en goed kwijt te raken!

Echt om er het noorden bij te verliezen!

 Wie daar schijnbaar niet de minste last van had was Hussak, het Friseurtje! Wat er in de wereld ook aan drama'’s gebeurde leek hem niet in het minst te interesseren, zolang hij zijn eigen nestje maar verder kon uitbouwen. Die gladde aal had door zijn opgewekte zorgeloosheid iedereen voor zich ingenomen, zijn baas Jupp nog het meest...Zijn kwebbel stond nooit stil, en zo haalde hij moeiteloos bij iedereen de pieren uit de neus. Hij had het nooit over de wisselvalligheden van de oorlog en praatte al zijn klanten naar de mond, maar leek na elke knipbeurt zijn mentale steekkaartenbak aan te vullen. Met Jupp had hij een soort zwijgende overeenkomst afgesloten om alle geruchten die hij kon opvissen aan hem door te spelen in ruil voor hints die het commando onofficieel onder de troep wilde verspreiden zonder de schokgolf van een '‘Bekantmachung’'...

Al wilde de man het niet zo gezegd hebben : heel zijn systeem steunde op ‘Voor-wat-hoort-wat’...Toen Marie liet verstaan dat ze wel graag een ietsje warmere kleur blond wilde proberen, siste hij twijfelend tussen zijn tanden: ” Schwer-schwer, liebe Dame! ” Zo eenvoudig als zij het voorstelde zou dat zéker niet gaan...

Marie had zoal iets voelen aankomen, toen de Figaro bij de laatste ‘Wasserwelle’ steeds maar stond te vissen naar de talen die een student van de ‘Mittelschule’ hier te verwerken kreeg: Frans, Duits, Engels? Nou-nou! Die Vlaamse jongens moesten op die manier geen schrik hebben van de vreemde toeristen, hé! ...En daarbovenop nog aan zelfstudie deden met een cursus Assimil op fonoplaten,hé! Waar hij dàt gehaald had kon Marie wel raden: van Leon natuurlijk! Die had het blijkbaar nodig gevonden over de koffergramofoon en de platencollectie van Arthur Birnbaum te zwetsen! Maar toen Hussak over deze heiligdommen van Joseph begon sloeg ze dicht, en Hussak was te glad om nog verder aan te dringen...Hij zou het vast langs een omweg proberen...

Marie was dan ook niet verwonderd toen Jupp haar op een avond plots vroeg of zij die oude fonoplaten met negermuziek van Joseph nog langer wilde bewaren. Nu ze bij hoog en bij laag beweerde ‘dien onnozele kloot’ uit haar leven geschrapt te hebben, kon ze misschien Hussak een plezier doen door hem Josephs cursus Assimil-Engels uit te lenen. Die kwibus scheen daar heel erg op uit te zijn...En wegens diens experimenten met z’'n haarkleuringen kon je de man beter te vriend houden als je niet plots met een groene haardos wilde rondlopen...

Nou, in godsnaam dan maar: Jupp moest samen met Leon maar eens in de rommel van Joseph kijken of die iets konden vinden. Zij was niet van plan haar handen daaraan vuil te maken!