B58Bis  HET BEGIN VAN HET EINDE :STALINGRAD...                

 

Het verwachte Russische winteroffensief barstte los tijdens een hevige sneeuwstorm op 19/11/42, ten noorden en ten zuiden van de Duitse wig naar Stalingrad en brak binnen de vier uur (!) dwars door de zwakke (hoofdzakelijk Roemeense) flankverdediging.          

Generaal Paulus zag onmiddellijk een omsingeling van zijn 6.Leger dreigen en vroeg Hitler toelating om, 150 km naar het zuidwesten, achter de Don terug te trekken. Pas op 22/11 reageerde Hitler :alle uiteengeslagen eenheden  moesten gegroepeerd worden om de stad en het achterland te houden en desnoods overal ter plaatse in egelstelling gaan als ze omsingeld zouden worden. De verwaande Rijksmaarschalk Goering beloofde dat de Luftwaffe zou instaan om de belegerde troepen vanuit de lucht te bevoorraden...         

Op 23/11 sloot de Russische tang bij Kalatch, 70 km ten westen van Stalingrad. En terwijl het omsingelde 6. Leger de volgende dagen langzaam maar zeker in een steeds kleiner gebied naar het oosten tegen de Wolga werd aangedrukt, week ook het oude front steeds meer naar het westen.           

Uiteindelijk op 1/12, toen de kloof tussen beide Duitse fronten reeds 100 km breed was, gaf Hitler opdracht met een tankaanval vanuit het zuidwesten de verbinding met Stalingrad te herstellen. Niet om de belegerden langs deze corridor te laten vluchten maar enkel om de stad te kunnen bevoorraden en de gekwetsten af te voeren. Want Goering had ondertussen volledig gefaald in zijn belofte het 6. Leger langs de lucht te bevoorraden, in hoofdzaak omdat alle vliegvelden binnen het omsingelde gebied ofwel veroverd waren door de Russen, ofwel onbruikbaar waren ondergesneeuwd.                              

Op 12/12 startte veldmaarschalk von Manstein zijn tegenaanval op 140 km van de stad en maakte goede vorderingen. Hij geraakte op 22/12 tot op 45 km van de omsingelde troepen. Maar op 23/12 moest hij plots terugtrekken omdat een grote Russische doorbraak in de richting van Rostov hem achter zijn rug dreigde te omsingelen, en samen mét hem de twee Duitse legers in de Kaukasus.                           

Op 29/12 gaf Hitler het Kaukasusleger toelating om 700 km (!) terug te trekken op Rostov, waar het toch reeds volop in ijltempo naartoe vluchtte...Maar het Donleger moest kost wat kost stand houden. Doch dààr had het 8.Italiaanse leger de Don reeds een week voordien moeten lossen en hun vlucht was niet meer te stuiten. Heel het zuidelijke front stond begin januari 43 op instorten. En toen Rostov op 14/2 door de Russen heroverd werd, kon het Duitse Kaukasusleger enkel nog stand houden in het Koubanbruggenhoofd op de oostelijke oever van de Zee van Azov.                    

Ondertussen was heel het achterland van Stalingrad voor de Duitsers verloren gegaan en wat overbleef van het 6. Leger klampte zich wanhopig vast aan elke ruïne van de binnenstad. Om verder bloedvergieten te vermijden boden de Russen op 8/1/43 een eervolle overgave aan die door Hitler kortweg werd afgewezen.                     

Op 10/1 openden de Russen dan hun eindoffensief. Gesteund door 5.000 kanonnen en 2.000 tanks splitsten ze op 24/1 de ring rond de stad in drie eilandjes en veroverden het laatste noodvliegveld. Weer boden ze Paulus een eervolle overgave aan, maar deze kreeg van zijn Führer het bevel door te vechten tot de laatste man.                                                                                                 

0p 2/2/43 om 12 uur begaf het laatste Duitse weerstandnest aan de Wolga. Van het oorspronkelijk 284.000 man sterke 6.Leger vatten 91.000 levende lijken de lange mars aan naar de Siberische gevangenkampen.             

Toen 15 jaar later, in 1958, de balans van deze ramp bij de Wolga werd opgemaakt, bleken uiteindelijk slechts 5.000 overlevende "Stalingrad-kämpfer" uit de Siberische hel in Duitsland te zijn weergekeerd...            

 

...EN GUADALCANAL.                                    

 

Niet alleen de Duitsers, maar ook hun Japanse bondgenoten begonnen in de winter '42-'43 aan de-weg-terug, die hen onherroepelijk naar de onvoorwaardelijke overgave zou leiden.                     

Sinds ze in '31 besloten hun conflict met China met de wapens te beslechten en Mandjoerije te bezetten, hadden ze in de loop der jaren zowat heel Zuidoost-Azië onder de voet gelopen. Ze hoopten zo de Chineese generaal Tsjang Kai-sjek, die ze ondanks vele vernietigende veldslagen niet op de knieën kregen, van zijn economische hulpbronnen af te snijden en tot overgave te dwingen. In april '41 draaiden ze de Russische kraan dicht door met de Sovjets een non-agressiepact te sluiten. In juli moest het Franse Vichy-bestuur zich na een korte strijd in Hanoi neerleggen bij een Japanse bezetting van heel Indo-China. Maar in '42 werd, na de val van Singapore en Rangoon, hun opmars door Birma tijdens verwarde junglegevechten gestopt tegen de grens van Brits-Indië.                             

Ondertussen veroverden ze echter met behulp van hun vloot - die sterker én moderner bleek dan de gecombineerde eskaders van de Amerikanen, Engelsen en Nederlanders samen - onweerstaanbaar de Filippijnen, Nederlands-Indië en alle eilanden ten westen van Midway. Hun landing op dit laatste eiland kon na een uitputtend treffen tussen de beide vloten op 4 juni '42 afgeslagen worden. Daarbij bleek echter voor het eerst dat de vliegkampschepen - tot nu toe hun hoofdtroef bij de verovering van Melanesië - te kwetsbaar waren en de vervanging van deze gekelderde reuzen te kostelijk en te tijdrovend.

Tijdens drie enorme zeeslagen rond Guadalcanal  (8/5 Koraalzee, 23/8 Solomons en 24/10 Santa Cruz ) verloren beide kampen 30% van de ingezette schepen en 60% van hun carriers, maar waar Japan deze verliezen niet meer door nieuwe kon vervangen bouwden de werven in de USA nu oorlogsbodems aan de lopende band.       

Als basis om Australië binnen te vallen legden de Japanners, bij gebrek aan vliegdekschepen, daarom als springplank op de meest zuidelijk gelegen eilanden zoals Guadalcanal permanente vliegvelden aan. Dit konden de Amerikanen niet toestaan en met hun eerste amfibieaanval van de oorlog veroverden ze begin augustus '42 met drie bataljons het vliegveld van Guadalcanal. Gedurende zes maanden werd om een perimeter van een paar mijl verbeten gevochten terwijl beide kampen steeds meer versterkingen aanvoerden. Pas in februari '43 ontruimden de Japanners het eiland, 28.000 doden achterlatend tegen ruim 1.500 gesneuvelde Amerikanen. Deze cijfers houden geen rekening met de enorme verliezen bij de marine.

Maar de tij was gekeerd. En zoals Stalingrad voor de Duitsers betekende Guadalcanal voor Japan het begin van de ondergang, tweeënhalf jaar later...