C13: DE CHINESE VRIJWILLIGER.
Berlijn, 20 oktober.
Leon kreeg sterk de indruk dat zijn broer achter de scheve schaats van zijn "echtgenote" was gekomen: zó kort van stof had hij hem nog nooit meegemaakt.
" Luistert, man: 't is 't één of 't ander! Ofwel duikt ge onder in de stookkelder, ofwel steken ze u bij de Flak! Ge zijt achttien jaar en dus moet ge soldaat gaan spelen: niks aan te doen! Als ge weet dat voor het ogenblik de Hitlerjeugd vanaf hun vijftiende aan de Flak-kanonnen staan, moogt gij niet klagen, daar in die warme kelder. Nu de Amerikaanse 'Typhoons' het vooral op hén gemunt hebben, vallen die jongens lijk vliegen, terwijl gij veilig bij de stoof moogt zitten...Tenzij ge natuurlijk liever écht soldaatje wilt spelen: die van hierboven gaan mijn oude Sturmbrigade Langemark - of wat ervan overblijft na de ramp van Jampol - omvormen tot een volwaardige divisie. Dat wil zeggen: ze hebben daarvoor driemaal zoveel volk nodig. En als ze kanonnenvlees zoeken, zien die gasten niet nauw! Ge kunt, mijn gedacht, dus uw pollekes kussen bij de oven daar beneden...voor zolang het nog duurt! "
" Hoezo, voor zolang het nog duurt?" Leon was over zijn eerste schrik heen: " Denkt ge dan dat de oorlog ver voorbij is? Dat we hem ver verloren hebben?"
" Ziet wat ge zegt, hé makker, want ge verdraait mijn woorden! Ik zei dat ge daar niet eeuwig ondergedoken zult kunnen zitten, maar elke dag is er één gewonnen..."
Leon keek zijn broer gemeen aan: " Allee Joseph, draait niet rond de pot: ik weet wel waarom ge mij wég jaagt uit den buro! " Maar vóór hij over de laatste uitschuiver van Phil kon beginnen, sneed Joseph hem de pas af.
" Voor die affaire met Arthur? Ja, inderdaad! Eerst plaatst ge mij voor een voldongen feit en laat mij dan de verbrande kastanjes uit het vuur halen. Ik heb daarna mijn nék moeten uitsteken, en grote risico's genomen om die zaak naar beste vermogen op te lossen. Want iedereen wordt er beter bij: onze vriend Arthur zit op een veilige plek weggedoken, Françoise werkt in een aangenamer lokaal aan een beter loon en gij kunt het daar beneden met een beetje chance uitzingen tot het einde van de oorlog. En och neen, merci, ik verwacht géén decoratie, maar wél dat ge uw gezond verstand gebruikt en als de weerlicht zorgt dat die stoof beneden blijft branden, voor ik last ga krijgen met de chef van de directie 'Personeel'..."
Leon wou zich nog niet gewonnen geven: " En wààr zegt ge dat de Arthur nu zit ondergedoken?"
" Ik zeg niks, want dat gaat niemand iets aan! Zolang dat geheim kan blijven zit hij daar veilig, en al wie dat niet respecteert neemt een grote verantwoordelijkheid! Françoise is al akkoord om het contact met Arthur te verbreken: zijn veiligheid hangt nu enkel nog van u af! "
Leon was er al wat geruster in: zijn broer scheen nog steeds geen flauw vermoeden te hebben dat Phil druk bezig was hem een ferm koppel horens aan te naaien...Houden zo, vond hij, want hij was niet erg verzot op dergelijke dramatische uitbarstingen van jaloezie. Dus met zijn 'schoonzus' kon hij in het vervolg beter de boot wat afhouden, gezien de nog wankele gezondheid van het zorgenkind in zijn onderbroek. Tenzij hij natuurlijk héél de familie een druiper zou willen bezorgen...Tiens, dat moest hij onthouden: als stok achter de deur, indien Joseph wat te vervelend zou worden!
Als volleerde stoker zat hij nu sinds twee dagen in een achtuurploegendienst met twee àndere Italianen. Wél had Joseph het voor hem kunnen fixen dat hij steeds de dagdienst deed van 9 uur tot 17 uur. De twee krijgsgevangenen verdeelden de rest van de werkdag - de avond- en de morgenshift - zonder morren onder elkaar en namen ook zijn zondagdienst over. Op deze wijze moesten die gasten niet iedere dag terug naar hun kamp: ze 'logeerden' nu gewoon in hun stookkelder en profiteerden op de koop toe van het eten uit de troepenkeuken. Er bestonden wel slechtere manieren om de rest van de oorlog door te komen, zullen ze stiekem gedacht hebben...
Dat hield ook in dat Leon dus zoals voorheen gewoon bij Joseph en Phil in Dahlem bleef wonen en qua werktijden samen met hen op- en af kon rijden. Maar hij miste natuurlijk wél de bijwijlen erg frivole sfeer van 'den buro' met al die hengelende militairen in een vijver vol losgeslagen vrouwen...Na het avondeten thuis kreeg hij daar wél omfloerst commentaar over en merkte al gauw dat er op dat gebied bij broer en schoonzus een haar in de boter stak. Phil deed heel gereserveerd maar Joseph bekeek zijn broer doorlopend met achterdochtige blikken. En toen Leon op zondagnamiddag voor zijn wekelijkse heimelijke afspraak in het Preventorium dacht weg te glippen zei Joseph dat "hij mee ging wandelen in het bos". " Verdomme, hij wéét het" dacht Leon: " Nu barst de bom. Ik heb het spek aan m'n been! "
Nauwelijks buiten vuurde Joseph reeds het eerste salvo.
" Hebt gíj dat verklapt aan Phil, van mijn etentje met Françoise, vier dagen geleden? Ik had haar wijsgemaakt dat ik na de uren een contactvergadering zou hebben met de bazen van de Hollandse afdeling, maar eergisteren wierp ze vlak voor mijn voeten dat ze op mijn leugens niet gesteld was! Ze wist van dat etentje met Françoise! ...Ik zou dus graag willen weten wie er uit de biecht geklapt heeft hé: zóveel man waren daarvan niet op de hoogte, dat ik weet! "
Leon was compleet uit zijn lood geslagen: hij had een verwijt van een jaloerse medeminnaar verwacht in de aard van: "Ziet verdomme dat ge met uw poten van mijn wijf afblijft, hé ventje! " Maar deze onterechte verdachtmaking als zou hij het amoureuze rendez-vous van zijn broodheer verklikt hebben leek hem zo futiel en compleet uit de lucht gegrepen dat hij opgelucht in een lach schoot.
" Waar haalt ge dàt nu weer uit!? Ik heb juist níks verklapt! Als Phil dat spelletje dóór heeft, dankt ze die wijsheid zéker niet aan mij! Maar allee Joseph, ondertussen zijt ge bedankt voor het vertrouwen hé! "
" Maar hoe kan dat ànders? Ik had het maar aan twee man gezegd: gij en Van Praet! En hij staat er in feite helemaal buiten: ik heb hem enkel van mijn rendez-vous gesproken omdat ik mijn zogenaamde vergadering met hém als alibi bij Phil ging gebruiken, en dat hij mij eventueel moest dekken. Ik heb dat voor hém ook al een paar keer gedaan: een wederzijdse vriendendienst, zo te zeggen...Hij zal mij zeker niet verklappen."
" Wat is dat voor een kaaskop, die Van Praet, dat ge daar zo'n volste vertrouwen in hebt?" vroeg Leon om zijn broer wat te kalmeren.
" Van Praet? Die hebt gij toch ook gekend? De bekakte commandant van dat peloton Hollandse cyclisten die in mei '40 in de hulppost van de Marchevins binnenvielen om wat te eten...Hij heette toen voluit Luitenant Jonkheer van Praet tot Sloten en hij heeft nadien nog in Nieuwpoort de vissersboot van Titteca gestolen om naar Engeland te varen. Onderweg op zee is hem in Duitse gevangenschap geraakt en hij heeft zich na een jaar kamp vrijwillig voor de SS gemeld... mét zijn oude dienstgraad, wel te verstaan! "
" Ha, dié tweezak! " sneerde Leon: "Schone vriendjes dat gij hebt, zeg proficiat! En dié vent vertrouwt ge dus beter dan uw eigen broer? Maar nu ik eraan denk: er was toch nog een derde die van dat rendez-vous afwist hé?"
" En wie mag dat dan zijn?" vroeg Joseph bitsig.
" Françoise ,tiens! Die heeft waarschijnlijk zitten opscheppen in haar nieuwe dienst over de speciale interesse van haar baas, per ongeluk en zonder te weten tegen wie ze het had... Of gewoon opzettelijk: een typische vrouwentruc om Phil wat op stang te jagen? En zo te zien is ze daar nog ferm in gelukt ook! ..."
Joseph keek hem even geringschattend aan, en haalde toen de schouders op: " Ja, en wat nóg allemaal! Luistert, ik ga een pint pakken in de Bierstube 'Dicken Bayer' die ge kent van vorige weken: na het preventorium kunt ge mij daar oppikken, dan spreken wij voort. Maar als het te lang duurt bij de dokter, dan vindt gij de weg naar huis wel alleen hé..."
Leon was niet van plan om over deze netelige kwestie nog langer te zitten melken en ging na het doktersonderzoek niet meer langs de Bierstube kijken of de hoorndrager daar nog zat te mokken. Hij verkoos de brede omweg langs de oever van de Wannsee om zijn 'marktwaarde' nog eens uit te testen bij de hongerende oorlogsweduwen...Maar de dreigende lucht had blijkbaar de meest verstokte wandelaars afgeschrikt en na een uurtje rondslenteren maakte een ijskoude najaarsbui definitief een einde aan zijn erotische dromen.
Doorweekt als een verzopen hond kwam hij tegen donker thuis en toen Phil hem bezorgd uit zijn natte kleren hielp werd het rothumeur van Joseph er niet veel beter op...Zou de 'baas' dan toch iets vermoeden?
Deze vervelende spanning duurde twee-drie dagen en op woensdagavond na het eten barstte dan toch de bom: " Ik heb slecht nieuws Leon: ge gaat in de stookkelder geen lange carrière maken ,vriend. Ward Hermans ,onze groten baas, was vanmiddag op den buro om een ronkende propagandawerving voor de Kriegsmarine op poten te zetten en ze zoeken dringend Vlaamse jongens met zeemansbenen om dat te stofferen. Ik weet niet wie hem op het spoor heeft gezet, maar hij nam mij persoonlijk apart en zei: " Oberscharführer Petré, ik heb gehoord dat uw broer een ideale rekruut zou zijn voor ons project, gezien zijn leeftijd en zijn opleiding van kustvisser. Zo'n kerels moeten wij hebben, zie! "
En hij gaf mij deze oproepbrief, hier...Ge moet u zo rap mogelijk medisch laten keuren in het opleidingscentrum van de éénmansduikboten te Cuxhafen, staat er in..."
" Eénmansduikboot!? Wat is dàt voor zever!? Daar kén ik niks van, van duikboten! Dat ziet ge van hier dat ik in zo'n stalen doodskist ga kruipen! ...En Cuxhafen, waar is dàt gelegen, verdomme?"
" Wààr?! Maar aan zee natuurlijk, onnozelaar! Een honderd kilometer ten noorden van Bremen, van hier uit een beetje voorbij de 'Adlershorst' waar ik u uit de klauwen van die Hélène heb gehaald, weet ge nog?"
Leon trok verschrikt een nijdig grimas om Joseph het zwijgen op te leggen, want Phil kwam juist uit de keuken. Maar Joseph ging spottend verder: " Zeg, mijn lief mag toch weten dat gij geen maagd niet meer zijt, zeker! Daarbij, die Hélène was een wreed knappe bie met een schoon snoetje en veel kom-eens-voor: daar moet ge absoluut niet beschaamd voor zijn! En de aangebrande randjes van die barmeid neemt een echte vent er dan maar bij, hé! Het is lijk ze zeggen: de bluts met de buil! "
" En was ze erg geblutst, Leon?"vroeg Phil met een stijve glimlach en koude ogen: " Geen zeer aan gedaan?"
" Verdomme, zeg! " beet Leon hen toe: " Wat kan mij die flauwe kul met Hete Hélène schelen! Zegt liever hoe serieus dat is met die duikboten..." Maar hij merkte aan de harde blik van Phil dat Joseph haar in felle kleuren op de hoogte had gebracht van zijn verkrachting op 'Adlershorst'.
" Die duikboten zijn zéér serieus, makker! Vóór zondag noen moet ge u aanmelden in de marinekazerne van Cuxhafen! Hier staat het juiste adres..."
Vanaf dat ogenblik wist Leon zéker dat Joseph hem ervan verdacht achter Phil aan te zitten. Die duikbotenhistorie kwam daarbij juist op tijd om van zijn liefdesconcurrent àf te raken. En om zéker te zijn dat Phil elke toenadering van Leon in de kiem zou smoren had de hoorndrager waarschijnlijk een paar scabreuze details over Leons affaire met Hélène op tafel gegooid. Wie weet had hij haar ook niet in één moeite door op de hoogte gebracht van zijn wekelijkse discrete bezoeken aan dat Preventorium...
Maar wat hem vooral zo razend maakte, buiten het drie-dubbele verraad van zijn teerbeminde broer, was het onrechtvaardige van die beschuldigingen. Leon liep absoluut niét achter Phil aan, maar wél zij achter hém! En in plaats dat Joseph zijn overspelige maîtresse aan de deur smeet, vloog onschuldige Leon naar die rottige duikboten!
De laatste twee dagen van Leons verblijf in Dahlem liep 's avonds iedereen met een nukkig smoelwerk rond en werd er vroeg in bed gekropen, zogenaamd om de verloren nachtrust te compenseren die telkens door de bombardementen gestoord werd. Wél had Joseph ondertussen voor de gepaste gratis reisdocumenten gezorgd en Phil wat kleren in zijn ransel gepakt, waarschijnlijk om zéker te zijn dat zij verder zonder problemen van broerlief àf zouden geraken.
Het afscheid van de familie op het verhakkelde perron van het Anhalter Bahnhof, die zaterdagmorgen, kon je dan ook moeilijk erg hartelijk noemen...
Joseph vond van zichzelf dat hij de problemen, die zijn vriend Arthur met zijn plotse wederopstanding had veroorzaakt, héél deftig had opgelost. 'Jiovanni' zat veilig in liefdesquarantaine achter de schabben van het depot 'Bureelgerief' en mét hem werd ook zijn gevaarlijk overjarige kalverliefde begraven. Het lief in kwestie, Françoise, zou haar vrijer wel vlug vergeten en meteen zat Joseph op de eerste rij om haar voor eigen rekening in te palmen. Zijn eigen maîtresse had een ferme morele dreun gekregen toen ze merkte dat Leon al àndere madammen - stùkken schoner dan zijzelf - had plat gekregen, en haar enkel goed genoeg vond om zijn druiper aan door te geven. Ons Phileke mocht dus haar broodheer op beide knieën danken dat hij haar überhaupt nog in zijn bed toeliet! En last-but-not-least: de gluiperige onderkruiper van een Leon, provocerend gaaf van lijf en blakend van gezondheid, die het gewaagd had het echtelijke bed van zijn oudste broer te besmeuren: dàt pretentieus varken zou nooit meer voor zijn voeten lopen! ...Daar had hij nu eens prima voor gezorgd, zie! Want van al de uitvarende duikboten kwamen er tegenwoordig nog maar zelden één heelhuids terug. De rest liep altijd ofwel zwaar verhakkeld binnen ofwel helemaal niét, en werd dan vaag als 'vermist' genoteerd... Hoe dan ook: van Leon was hij àf...
Zijn euforie duurde welgeteld tien dagen
Tien dagen waarin hij nog nauwelijks verdoken achter zijn nieuwe vlam aanzat en Phil gelaten deed alsof ze niks zag. Vreemd genoeg scheen ook Françoise niets te merken van zijn geslijm, want al zijn lompe avances liepen vast in het drijfzand van haar vriendschappelijke spot. Het was daarbij zo klaar als een klontje dat deze wankele driehoeksverhouding vroeg of laat op de klippen moest lopen. En na een week was het dan ook zover.
De twee collega's troffen elkaar voor de spiegel in het damestoilet, waar Phil haar betraande ogen bijwerkte. Eén blik was voldoende om elkaar te begrijpen.
" Luistert Phil, ge maakt u nerveus voor niks...Ik heb voor het moment absoluut geen vent van doen, en àls ik er binnen kort tóch een nodig zou hebben zal hij helemaal compleet moeten zijn van oren en poten: een grote plezante met àlles erop en er aan...Ge ziet: de Petré past niet in dat kadertje en als hij teveel aandringt zal ik hem dat wel voorzichtig aan zijn verstand brengen."
Phil dopte verwoed haar ogen vooraleer met krassende stem te reageren:
" Françoise, ge zijt een schat, weet ge! En als er één is op den buro waaraan ik de Joseph zou gunnen, dan is 't aan gij...Maar 't is verdomme dat ikzelf niet zónder kan! Ik met mijn pokken, en hij met zijn krukken: wij passen beter bijeen dan hij voor 't ogenblik dénkt. Wij zijn een koppel dat kan dùren. Hij durft dat van tijd te vergeten en denkt serieus dat zijn schoon uniform dat afgeschoten been compenseert. Ik kén hem ondertussen al een tijdje en kan u verzekeren dat zo'n verminking niet te compenseren is! Zéker niet in pyjama, zónder zijn sterren en strepen, maar met die verschrikkelijke verwonding bloot...
"Ge windt u op voor niéts , Schat..."
Maar Phil draafde voort :"En wat nog érger is: als binnenkort de Rus hier binnen valt, kan hij zijn schoon tenueke in de stoof steken en blijft hij alleen met zijn krukken en zijn beenstomp achter! Een triestige invalide zonder pree of pensioen, die zich de rest van zijn leven moet wegduiken voor de Rus: daar dénkt hij allemaal niet aan! Maar ik wél! ...Dan zal hij heel content mogen zijn met een vrouw die hem altijd opnieuw recht trekt en hem door de miserie wil helpen! "
Phil was gaandeweg goed opgewonden geraakt en Françoise trachtte haar driftig te sussen door naar de sticker te wijzen op de spiegel: een karikatuur van een spion met daaronder "Feind hört mit! " Vraag was natuurlijk wie hier als 'vijand' bedoeld werd...De eigen collega's soms?...
De tiende dag van zijn duikbootcarrière zorgde Leon voor een kleine verrassing. En op de koffieklatch van drie uur in de "Flämische Kulturstelle" ontplofte de bom.
Toen hij - alsof hij nooit was weggeweest - in zijn matrozenpakje op zijn gemak midden door de dactylo's naar het afgeschermd bureel van Joseph stapte, en daarbij de plots aanzwellende commotie in het 'kiekekot' monkelend negeerde, wist hij dat zijn wraak zoet zou zijn. Binnen zonder kloppen, natuurlijk, om als een echt lijk-uit-de-kast zijn 'entree' niet te missen!
En inderdaad, zijn broer staarde hem met open mond aan als ware hij Maria in Lourdes.
" Bakkes toe, Joseph, want het trekt! Verschietachtig hé: mij hier in levende lijve terug te zien! Ik zou bijna denken: nog erger dan een doodsbrief...Ge had dàt misschien liever gehad, maar pardon: ik lééf nog...Die éénmansduikboten waren anders niet slecht gevonden om van mij af te geraken: échte doodskisten hé! Maar 't heeft jammer voor u niet mogen zijn, makker..."
Joseph had zich ondertussen hersteld: " Leon verdomme! Al terug? Toch niet gedeserteerd hé, met je stomme boereklotenverstand? Ge weet dat ik dan m'n handen van u aftrek hé: daar lach ik niet mee! Of al congée gekregen om definitief afscheid te nemen van vrouw en kinders?..."
" Zoiets, ja: dat zoudt ge wel willen hé...Maar effekes serieus: afgekeurd wegens 'te struis'! Ze kregen mij met mijn brede karkas niet in dat stuurmansgat onder die glazen koepel, de smeerlappen! Al chance, want ànders was ik misschien al naar de haaien...Van de eerste kandidaten was er nog geen enkele weergekeerd en blijkbaar schijnen ze dat in Cuxhafen ook niet oprecht te verwachten. En de piloten al evenmin, denk ik, lijk dat dié verdomme opgedraaid zijn! Allemaal jonge gastjes van de Hitlerjeugd, zestien jaar en zo zot als motje! Echt om te kotsen! Als Ward Hermans denkt dat ik dààr geschikt voor ben, kan hij beter een pin in zijn gat steken! "
" Zeg, kameraad: op het gemak hé! En let wat op uw woorden ..." suste Joseph verschrikt: " Ge zijt hier niet meer bij de 'wolfkens' hé...Weet ge wat? Gaat alvast naar huis en drinkt er een Schnaps. Hier zijn de sleutels: wij komen tegen de zessen...Okee?"
Niet dat de stemming die avond erg jolig mocht genoemd worden, maar de strijdbijl scheen ondertussen toch begraven en mits wat moeite konden ze weer min of meer normaal met elkaar praten. Phil hield zich een beetje op de achtergrond en liet de broers het rustig uitleggen, terwijl ze beiden schijnbaar gezapig aan hun pijp lurkten.
" In kazerne van de Kriegsmarine in Cuxhafen was dat een écht zottekeskot met al hun experimenten. In het dok lagen daar drie-vier verschillende ontwerpen van mini-duikbootjes die ze met ons gingen uitprobeerden. De 'Biber' onder andere, en de 'Seehund' voor twee matrozen: die kunnen elk twee torpedo's meevoeren, ze afvuren en naar de basis weerkeren. In theorie, want bij het oud ijzer langs de kaai lagen een stuk of tien afgekeurde modellen waar teveel en tevroeg wat ongelukken mee waren gebeurd...Ons groepke diende feitelijk om de 'Marder' te besturen: een soort éénmans-torpedo met een klein moteurke, waar vanvoor - onder een soort stolp van plexiglas - de piloot in zat, met daarónder de échte torpedo om af te schieten...Maar het gat onder die stolp was zó smal dat ik alle moeite had om achter het stuur te kruipen."
" Ja-ja: ik zie dat van hier! " sneerde Joseph: " En gij nog wat komedie verkopen daar bovenop zeker! "
" Bah! Hoe zoudt ge zélf zijn ,verdomme! Ik zag met één oogopslag dat die misbaksels niet zeewaardig waren: écht levensgevaarlijk! In Den Helder lag er van dat soort een hele flottielje, maar die kon maximum 50 kilometer vér varen op eigen kracht. Daarom werden die langs de Hollandse kust tot aan de Scheldemonding gesleept en daar gelost. Buiten Vlissingen moesten ze dan op hun prooi wachten, er zo dicht mogelijk naartoe varen en die met één schot kelderen...Over terug binnenlopen nà de opdracht repten de instructeurs met geen woord! Ik denk dat bij het afschieten van de ónderste torpedo er ook een gat geslagen wordt in de bóvenste, om die opzettelijk te doen zinken en te vermijden dat de Engelsman zo'n tuig met zijn piloot zou kunnen buitmaken. Ze zeiden dat niet met zoveel woorden, maar in feite was dat zuivere zelfmoord. Die snotters van de Hitlerjugend begrepen dat ook wel, maar waren zó opgedraaid dat ze wrongen om op de eerste rij te staan. En de fanatieke praat dat die zotten uitkraamden! Van 'Mein liebster Führer' en 'Uns Geehrtes Vaterland': om te kotsen! Je had ze bijvoorbeeld vorige week na de dood van Feldmarchall Rommel moeten horen afgeven op die Amerikaanse gangsterpiloten! Man-man! De instructeurs zullen wel aan mijn kop gezien hebben dat ik niet de goeie mentaliteit bezat en hebben mijn te brede carrosserie als uitvlucht gebruikt om mij aan de deur te zetten...Al een geluk: om gevangen in zo'n blikke buis te verzuipen is niks voor mij! "
" Een geluk bij een ongeluk, natuurlijk..." grijnsde Joseph. "Want vanals het bij de bazen van onzen buro bekend wordt dat ge voor uw brede karkas afgekeurd zijt voor de marine, gaan ze natuurlijk als de bliksem een marsbevel uittikken om u aan te bieden bij de spiksplinternieuwe 27.SS-Division "Langemarck"! Of wat dàcht ge, vent !
"Wel gijsse Godverdomse smeerlap! " siste Leon :'Da gaan ik onthouden !".
