C15 WEERZIEN IN ADLERSHORST.
Berlijn, 15 november '44
Die morgen leek eindelijk de schaamte door te breken. Ze begonnen alle drie aan te voelen dat het komende definitieve afscheid makkelijk vermeden had kunnen worden indien ieder voor zich wat beter zijn verstand had gebruikt...Maar voor melige ontboezemingen was het nu te laat en dus berustten ze maar in het onvermijdelijke. Het ontbijt verliep verder in een onwezenlijke stilte en ook tijdens de rit met de U-Bahn naar het Anhalter Bahnhof vond niemand nog een geschikt onderwerp van gesprek. Pijnlijk...
'Anhalter Bahnhof', het knooppunt van de U-Bahn in het stadscentrum, lag twee verdiepingen ónder het gelijknamige eindstation van de Reichsbahn en gaf via een spinneweb van witbetegelde gangen aansluiting met een vijftal àndere lijnen van de ondergrondse. De centrale hal van 'etage -2' werd sinds een jaar grotendeels in beslag genomen door het N.S.V.-opvangcentrum voor de recent 'ausgebombte' families. Na de laatste luchtaanval van vorige nacht werkte het weer op volle toeren. Bij de dampende gaarkeuken schoof een lange rij verwilderde daklozen aan, de nieuwste slachtoffers van de laffe Amerikaanse 'Gangsterpiloten', de dikke zwarte winterjassen nog grijs vol kalkstof van hun ingestorte woonsten.
Naast de àndere roltrap schoven de slachtoffers van vórige bombardementen aan, herkenbaar aan hun propere kleding en gewassen gezichten. Zij wachtten met misnoegd gekibbel op de bedeling van nieuwe voedsel rantsoenkaarten en de bons voor een beperkte set aangeslagen "Judenmöbel". Maar de langste slang stond voor loket "Aussiedlung", de evacuatie naar het platteland van de 'onproductieven'. Het vijftal prikborden in het midden van de lokettenzaal hing al halfvol met berichtjes van hun voorgangers: levenstekens in de aard van "Frau Greta Kissinger und Kleintochter Julia, Dahliaplatz 16 ,abgefahren nach Tante Louise Fichte, Bremerhof 27a MINDEN (Lippe)"...
Het hoofdstation boven had blijkbaar de laatste dagen ook nog een paar voltreffers gekregen want vergeleken met Leons laatste reis naar Cuxhafen was nu de volledige overkapping verdwenen. Een paar ploegen Servische krijgsgevangenen liepen nog puin te ruimen en buiten op het plein was de 'Feuerwehr' de laatste branden van de vorige nacht aan het nablussen. Maar de drukbezette trein naar Bremen stond ondanks alles vertrekkensklaar te sissen naast perron vier: een aardig staaltje van de 'Grundlichkeit' waarmee de Duitsers zich schijnbaar onbewogen door de zwaarste rampen heen werkten.
Juist toen Leon wilde instappen greep Joseph hem bij de revers van zijn marinevest en barstte los:
" Gisterenavond geraakten wij belange niet uitgesproken omdat ge zo dringend naar uwen nest wilde, maar..."
Leon was compleet uit zijn lood geslagen: zou die kwibus hem nu écht nog zijn stoeipartij met Phil voor de voeten willen gooien? Hij herstelde zich in een flits en pareerde haastig: " Daar zullen we nu wel geen tijd meer voor hebben, hé Jos" en reikte hem de hand: " Salut, Grote Broer! Of moet ik voortaan 'half-broer' zeggen?" voegde hij er spottend aan toe. "En houdt ze warm hé! Misschien kom ik vóór het einde van de oorlog nog eens langs, als 't God belieft! " Daarop wilde hij zich naar Phil wenden om haar te omarmen, maar Joseph hield hem tegen.
" Maar luistert toch eens, zot! Ik heb mij vannacht vast voorgenomen dat wij de moord op ons moeder niet zomaar voorbij kunnen laten gaan. Ge moet mij zweren dat als één van ons ooit de kans krijgt die drie smeerlappen om zeep te helpen -Steiner ,Pylieser en Dupong - wij dat ook zonder aarzelen en in de kortste keren zullen doen! Beloofd?"
" Ja-ja, beloofd...Al vind ik dat ge u de eer van ons moeder wel wat héél laat begint aan te trekken! ...Maar ja, akkoord: ze gaan eraan, de schoenlapper ,de schipper en de proost..."
Zonder zich verder voor Joseph te generen omarmde hij Phil die er de hele tijd met natte ogen had bijgelopen en fluisterde haar in 't oor: " Mokkeltje, ge hebt mij veel bijgeleerd, de laatste weken: bedankt! En laat u niet kisten door die omhooggevallen clown! "
Zij glimlachte door haar tranen heen, en dat was het laatste beeld van haar dat hij zich in zijn korte verdere soldatenleven steeds zou herinneren.
Op de terugrit naar hun buro op de Fehrbelliner Platz begon het gezanik al: " Was dat nu écht nodig om in die statie zo'n theater te maken? Het was toch ùw vent niet hé die naar den oorlog trok!? En wat stond hij daar in uw oor te fezelen?"
Phil heek Joseph recht in de ogen: " Dat ik mij niet mocht laten kisten door die omhooggevallen clown! En moest ge er nog aan willen wijfelen: met 'die clown' had hij het op u! "
Joseph snoof verachtelijk en citeerde de bijbel: " Ja, de slangen die gij aan uwen boezem koestert...In de gekregen soep spuwen, daarin is de Leon een specialist! En gij zoudt ook wat mogen nadenken bij wie gij uw dagelijks brood verdient en aan wie gij het prinsessenleven in een chique villawijk te danken hebt! Er zijn collega's die met moeite een dak boven hun kop hebben en nog blij zijn dat het niet te erg binnenregent! "
Maar Phil vloog razend uit :" Zeg, pretentieuze zot, vergeet niet dat ikzelf u de weg heb gewezen hoe ik mits wat poteren aan dat villaatje in Dahlem konden geraken! Want toen ge hier vorige zomer uit Praag binnenviel,waart ge minder dan een dubbele nul in het organiseren! Had het van u afgehangen dan zaten we ook nog op een lekke mansarde. En hebt ge al eens nagedacht wat ge gaat aanvangen als de Rus straks op den dorpel staat? Herr SS-Oberscharführer, zonder pree, zonder pensioen, zonder uniform en op één poot? En waarschijnlijk ook nog zonder een dak boven uw kop, want één bom en ge zijt ook uw villa kwijt! Moet ik dan nóg de hemel danken voor die formidabele gunst die gij mij bewijst met aan mijn arm te hangen? Ik denk dat ge dan héél blij zult zijn u onder de rokken van uw prinses te kunnen verduiken! Kalmeert dus maar wat, en gebruikt uw verstand: ik zie zo rap nog geen àndere vrouw die u binnen een paar maanden op één poot recht zal houden, vriend! Want ik kan u verzekeren: op Juffrouw Françoise De Bens zult ge dàn niet moeten rekenen om u uit de stront te halen "
Joseph trok bleek weg, maar slikte zijn woede in: het leek wel of Phil nu plots héél duidelijk onder woorden bracht wat al een tijdje door zijn slapeloze nachten spookte. Inderdaad, iedere dag veroverde het Rode Leger een nieuwe strook van het Derde Rijk, om van de Amerikanen nog te zwijgen...En als de beloofde vergeldingswapens nu niet héél snel ingezet werden zag de nabij toekomst er voor Herr Oberscharführer Petré niet erg rooskleurig uit...Phil sprak van 'een paar maanden' en ze kon wel eens gelijk hebben... Het was echter zéér de vraag of zijzelf - of om het even welke àndere vrouw - hem bij dat naderend onheil van enig nut zou kunnen zijn. Hoe dan ook ,verkracht zou zij zéker worden en daarbovenop waarschijnlijk een vuile ziekte opscharrelen. Met als plezant toemaatje: zwanger worden van een mongool, met een risicovolle vruchtafdrijving tot gevolg. Allemaal complicaties die zijn eigen gevecht om te overleven enkel uitzichtlozer kon maken.
" Françoise?" sarde hij gemelijk: " Akkoord, een knap vrouwke zoals zij zal bij de Russen het eerst voor de bijl gaan, en daardoor meer een blok aan mijn been zijn dan een steun, dat weet ik ook wel. Maar denkt gij dat uw pokkengezicht een garantie is tegen verkrachting door een bronstige Tartaar? Zo difficiel zijn die mannen nu ook weer niet! Die zijn blij met om het even wat ze kunnen krijgen! "
Phil snoof verachtelijk: " Ik ken er nóg zo één, hé Joseph, die blij was met wat hij kon krijgen: zelfs een pokkenwijf lijk ik! Ge moet zo hoog niet van de toren blazen, man! En onthoud één zaak: als het mijn toer is om een Rus op mijn lijf te krijgen, zal ik zéker niet lijk een zotte maagd staan gillen of tilt slaan! Voor een rappe stoot van een frontsoldaat gaan ik mijn leven niet riskeren hé...En met een beetje chance word ik misschien de eerste weken van de bezetting het vaste vriendinnetje van een gardeofficier...Indien ge dan braaf en slim zijt kunt ge mogelijk nog wat kruimels bijeen rapen door u voor te doen als mijn 'Juul'! "
Joseph lachte spottend, maar 't ging niet van harte.
"Ge moet zo stom niet zien! "vloog Phil uit: " Wij vrouwen hebben dat al in 't lang en in 't breed met elkaar besproken aan de hand van de prestatieverhalen van onze eigen SS-ers in Rusland...Akkoord, een paar spreken van zich op te hangen, de dag dat Ivan hier de factuur komt aanbieden voor wat onze mannen met de Russinnen hebben aangericht. Maar de meesten, meisjes lijk ik van 25-30 jaar, zullen op hun tanden bijten, de dag dat ze er aan moeten geloven...Dan kunnen zij beter geen vent of familie rond hun oren hebben die hen morele verwijten zou maken of zedenpreken houden...Op het moment van de weerwraak doen wij dan best vijf minuten de ogen toe en denken aan het blik cornedbeef dat de Ivans nadien gewoonlijk cadeau doen aan hun gelegenheidslief: zo simpel is dat! "
Joseph zweeg verbeten en Phil kreeg langzamerhand wat medelijden met hem: " Maar gij, Herr Oberscharführer, zult méér dan vijf minuten nodig hebben om vanonder de Ivan zijn knoet te geraken en weg te duiken. Daarom, probeert gerust de grote jan uit te hangen bij juffrouw De Bens, nu gij denkt nog kans hebben. Ik, voor mij, weet dat ge op uwen bek gaat stuiken! En binnen een maand of zo zal de bloeddruk in uwen piet en uw goesting naar Françoise dan wel wat gezakt zijn, veronderstel ik... Op dàt moment zult ge u wel realiseren dat de beschermengel die gij in het uur van de wraak dringend nodig gaat hebben, hier voor het ogenblik naast u loopt...Ziet maar dat het dàn niet te laat is, onnozel ventje! "
De treinreis had een volle twaalf uur geduurd, met veel tussenstops in half vernielde stations, en tweemaal zelfs gewoon in open veld wegens 'Fliegeralarm'. Maar toen hij tegen negenen geradbraakt en uitgehongerd eindelijk in Lüneburg-Hauptbahnhof uitstapte kreeg hij ondanks de blauwe schemer van de noodverlichting onmiddellijk een beklemmend gevoel van déjà-vu.
Natuurlijk, hoe kon het ook anders: nog geen twee maanden geleden had hij daar in de wachtzaal zijn eerste verschijning van 'Engel Hélène' mogen beleven. Miljaarde, die blik van op de grond langs haar kousebenen tot een stuk onder haar rok! Hij kreeg het er nóg warm van, ondanks de nare nasleep van zijn avontuur. Ook de vertrouwde geur van erwtensoep-met-worst waaide hem uit de gaarkeuken van N.S.V. tegemoet en wat later meende hij zelfs de dikke dame achter de dampende thermosketels te herkennen...
Gezichtsbedrog natuurlijk. In haar waterige soep was er geen sprake meer van worst en ook de boterhammen met warme chocomelk van destijds ontbraken op het menu. Eén harde homp Kommiesbrot om in het watersoepje te soppen: daarmee moest hij het voorlopig stellen...Neen, écht véél waren ze er niet op vooruit gegaan in die laatste twee maanden...
De kaartjesknipper verwees hem met zijn marsbevel naar een kleine wachtkamer wat verderop. Maar die zat al zó vol rumoerige Vlaamse rekruten en zag zó blauw van de tabaksrook dat hij nog liever buiten in de friste op zijn ransel bleef zitten. Op de mengelmoes van Vlaamse dialecten na, deed de drukte rondom hem héél erg terugdenken aan zijn aankomst met de Hollandse vluchtelingentrein op 18 of 19 september...Met moeite twee maand geleden en toch bleven hem slechts een paar beelden bij van die dag...De rebellenclub van Rosse Hennie...En Hennies teleurgestelde schampscheuten in de bus, toen De Goddelijke Hélène hem met een klapzoen inpalmde en hij voor het eerst dat warme parfum opsnoof uit haar witte bontkraagje...
Maar toen hij plots uit zijn dagdroom wakker schoot en het verhoopte dieptezicht langs de wulpse benen van Hélène miste, vroeg hij zich toch af wat hij daar in feite nog kwam doén ,verdomme ! Vlaanderen verdedigen tegen het bloeddorstige bolsjevistisch beest? Hij in zijn ééntje? Het zuivere Vlaamse bloed beschermen tegen het vergif van de Mongoolse horden? Ja-watte...Misschien lag het aan de vermoeiende treinreis, maar door al die bombastische leuzen van de laatste weken voelde hij zich jammerlijk verraden en misbruikt.
Veel tijd kreeg hij niet om zijn zelfbeklag verder uit te diepen want een viertal SS-ers dook plots uit het donker op en sloeg aan het schreeuwen in het Duits. Leon begreep vlug dat die mannen hen zouden omkaderen voor de verdere transport met de bus naar het kampement. Maar toen ze als een bende ongeregeld, nauwelijks in de pas, naar buiten marcheerden viel er nergens een bus te bespeuren. Een beslijkt camionnetje, ja: dat was àlles. Met een paar rauw gesnauwde bevelen maakten de heren hen duidelijk dààr hun bagage in te stouwen en zich nadien snel weer in het gelid op te stellen: de busreis konden ze vergeten, zo te zien...
En inderdaad: met een "Rechts, marsch! " vertrok de groep wat hortend door de uitgestorven lanen van Lüneburg. Eerst stapten ze nog door schaarsverlichte buitenwijken, maar later gaandeweg tussen pikdonkere ontbladerde bossen met een kil maansikkeltje als enig oriëntatiepunt. Na een uur werd even halt gehouden en kroop plots het gerucht door de gelederen dat er nog dertien kilometer vóór de boeg lagen: "Ja, drei Stunden! " bevestigde één van de onderofficieren die hen eerst nogal gunstig gezind had geleken...
Het laatste uur werd pas écht een martelgang toen 'de kop' plots een afsteek insloeg langs een bosweg vol hopen rotte bladeren en ze door de steeds dikkere bewolking op den duur geen steek meer voor hun ogen zagen. Al struikelend door modderplassen voelden velen sakkerend hun dunne burgerschoenen vol ijzig slijk lopen. Anderen sloegen bitsig aan het kiften tegen "die kloot hier vóór mij" die, door zich in het donker even over zijn losse schoenveter te bukken, het halve peloton over zich heen kreeg...
Veel herinnerde Leon zich niet meer hoe hij uiteindelijk rond halfvier in een grote legertent in slaap viel, maar des te beter hoe hij om zes uur weer door een brulaap tot bewustzijn werd geschopt...Godverdomme, dat beloofde voor de toekomst!
