C40
EEN-TWEE-DRIE... IN GODSNAAM!
Steglitz, I5 mei '45.
Zittend op de drempel van de voordeur, als een schouwgarnituur feestelijk omkaderd door z'n twee slaphangende vlaggen, stak Joseph vlug een 'Lucky Strike'op, toen hij Martens de hoek om zag komen: de weinige wind waaide goddank in de goede richting.
Traag heupwiegend als een haai kwam deze op z'n slachtoffer af, gehuld in een openhangende kapootjas van het Belgisch leger, zelfzeker en met een zichtbaar sadistisch plezier genietend van de schrik die hij met zijn vertoning hoopte aan te jagen. Maar dàt laatste stadium was Joseph al voorbij. En toen de roofvis hem op een tiental meter was genaderd merkte hij met een tinteling van vreugde hoe de stommerik hersenloos in het aas hapte.
Martens snoof wellustig het zoete aroma van de Amerikaanse sigaret op en viel smadelijk uit zijn rol.
" Amaai, wat smoorde gij nu?... Het kan niet meer op, zeker? Plutocraat! "
Joseph negeerde de vraag: " Zijt ge niet wat te vroeg?... En uw oog is genezen, zo te zien!... " De haai droeg inderdaad geen zwart ooglapje meer maar leek de sneer niet te horen.
" Wat is dàt voor iets? Miljaarde, Meneer smoort Amerikaans tegenwoordig, of riek ik niet goed? "...De hebberige jaloersheid droop van zijn smoel af, vond Joseph, die deed of hij nu pas merkte wat zijn tegenspeler zo buitenmatig interesseerde. Hij wierp een korte geringschattende blik op het zoet-geurende lokaas tussen zijn vingers, zonder er schijnbaar aandacht aan te besteden. Maar de andere drong gretig aan: " Wat zoudt ge ervan zeggen om mij er ééntje te presenteren, makker? Dat zou alles een heel stuk gezelliger maken, vindt ge ook niet? "
" Ja, wat nog allemaal! Een borrel? En een kus van de juffrouw? Gij vergeet toch niet dat ge gekomen zijt om mij duizend mark af te luizen? "
"Maar toch in alle vriendschap, hé, Herr Oberscharführer! In herinnering aan de goede oude tijd, nietwaar! Daar kan toch wel een sigaretje op af, zeker? !"...
Joseph keek hem nors en kil aan. Martens zag er niet erg fit uit: vaalbleek, met blauwe balken onder de ogen en zweetdruppels die parelend wegzakten langs de rimpels van zijn gegroefde gezicht. Op die twee dagen leek hij jaren ouder geworden. Die vent broeide vast een ziekte in zijn lijf, zoveel was wel duidelijk...En onder de ijskoude blik leek hij heel wat van zijn zelfzekerheid te verliezen... Joseph besloot het hard te spelen.
" Luister goed, man ", zei hij hautain, terwijl hij genadig het pakje Lucky Strike uit zijn borstzak graaide en een opgetikte sigaret aanbood, " ge kunt het beter direct in uw oren knopen: die duizend mark moogt ge vergeten: ik heb geen geld en dat wist ge van in het begin. Het zou me minstens een maand kosten om zo'n bedrag bijeen te krabben, door allerlei zaken op de zwarte markt te versjacheren!... Daarvoor heb ik geen aanleg, en nog veel minder goesting."...
De andere luisterde nauwelijks, zo gulzig trok hij, genietend met de ogen dicht, met diepe halen aan zijn gekregen sigaret. Hij verslikte zich plots en barstte uit in een verstikkende hoestbui. Het zweet en de tranen gutsten van zijn wangen en bleek nakuchend drukte hij zijn vrije hand bukkend in zijn buik, terwijl hij met het voorhoofd op de pols tegen de gevel steunde. Hij spuwde bedachtzaam een paar losse fluimen voor zijn versleten schoenen en kwam hijgend tot rust. Niet erg gezond, die stoere jongen...
"De Amerikanen schijnen je toch niet zo goed te bekomen...",spotte Joseph sarcastisch, maar de andere onderbrak hem hees krassend: " Zeg me liever... waar ik hier ergens... naar 't gemak kan gaan! "
" Ach zo! ",dacht hij, toen hij plots de symptomen herkende," De beschamende 'loop-graaf'ziekte steekt weer de kop op, zo te zien:" de darmkrampen die het verblijf in de frontlijn tot een hel maakten, onder het motto "Loop en graaf !" Maar de ingebakken solidariteit onder oude tranchéeratten overwon zijn weerzin.
" Kom mee naar boven...Maar het is op het derde! Wat denkt ge: zal het gaan? "
" Bah, 't zal wel moeten...",kreunde de andere triest, " het is nu tóch al te laat..."
Beiden strompelden stijf de zes trappen op, elk met zijn eigen handicap. Boven bij Dahlmann wees Joseph de W.C.-badkamer aan en de emmer water die hij eergisteren speciaal uit de blusvijver geschept had: " Moest g'u somwijlen wat willen wassen? "
Hijzelf liep door naar de cosy-corner in de zitkamer en stak peinzend een tweede sigaret op om dit nieuwe aspect van de situatie even koel onder ogen te nemen. Een reus op lemen voeten, die Martens...
Dat begint hier aardig te stinken, dacht hij: die vent heeft vast dysenterie, wat helemaal niet verwonderlijk zou zijn met dat doorlopend lyrisch 'wegwerken' van rotte lijken op het kerkhof...Hoe dan ook: als hij werkelijk zo ziek moest zijn, dan was hij zonder geneesmiddelen binnen de week een vogel voor de kat! Een mooie oplossing, want zodoende geraakte hij van het varken verlost, zonder dat hij het hoefde te kelen of de handen vuil te maken...
Maar dan moest hij wel trachten hem te overhalen hier in huis te blijven in afwachting van dat heuglijke moment, om hem te beletten de Russen op de hoogte te brengen van Josephs bezwarend verleden... Dit nieuwe plan had echter twee grote nadelen: hij zag ertegen op die vent een weeklang te verzorgen, en op de koop toe riskeerde hij eveneens besmet te raken door die smeerlap!
Maar anderzijds ontnam deze ziekte Martens één grote troef: zijn fysieke overmacht! En dàt was niet niks!... Misschien kon deze plotse inzinking van zijn tegenstander de gegevens van het probleem grondig veranderen en hem toelaten in die zin een variante op zijn oorspronkelijk ontwerp uit te broeden?... Of een combinatie van de twee, want een verzwakt varken stribbelt hoe dan ook minder tegen...
Maar vóór hij hem het hoekje omhielp, moest hij eerst te weten komen waar hij Leon ergens kon vinden... Zoniet was alle moeite, die hij aan dit akkevietje zou besteden, zinloos...
Langzamerhand begon Joseph al een wat duidelijker inzicht te krijgen in de chronologie van zijn plan: eerst moest hij Martens lijmen om een dagje of zo hier te blijven, zodat hij ondertussen contact kon opnemen met broerlief. En vooraleer deze hier introk moest hij van het varken zien af te raken. Als hij dat laatste niet op tijd klaar kreeg, dan kon Leon misschien een handje toesteken om die vent de deur uit te werken,... of beter gezegd: het venster! Een soort zeemansbegrafenis :eerst een dreun op z'n hersens met deze pook hier ,dàn wat laten opstijven op een plank en vervolgens midden in de nacht een geruisloze schuif-af door het raam!... "Eén-twee-drie...in godsnaan !"...Een duikvlucht van drie-hoog naar beneden zal wel ruimschoots voldoende zijn voor een " Himmelfahrtkommando"... zoniet moet ik dringend mijn klassiekers eens herlezen! "
Een gestommel in de badkamer onderbrak zijn zoet gemijmer. Een ogenblik later wankelde een lijkbleke Martens de woonkamer in met zijn kapootjas over de arm, en liet zich zwaar zuchtend in de lederen zetel zakken.
" Wel vadertje, ge hebt het lelijk zitten, zo te zien! ", gekte Joseph: " Durchfall? "
De andere veegde met de mouw het klamme zweet uit de ogen en keek toen wat gelaten op: " Ik moet u toch geen tekeningeske maken, hé..." "Bloed ?"
" Wat denkt ge? ",vloog hij uit, " Dat ik voor een gewone stront zo'n smoel zou trekken?!... Natuurlijk, bloed...Die rottige vliegen op het kerkhof! " " Kunt ge dan geen soort gasmasker opzetten, zoals d'andere allemaal doen? "
" Ge denkt toch niet dat ik daar in een cirque sta, hé? Hebt gij soms al eens geprobeerd een Requiem te zingen met zo'n stom gasmasker op uw snuit? " Deze plotse verontwaardiging scheen hem wat op te kikkeren. Hij ademde een paar maal nadrukkelijk in en uit: " Bon, Winnetoe, om tot onze zaken terug te komen: hoe staat het met de centen, de piasters of hoe moet ik het zeggen? "
" Maar man, gebruik uw verstand! Wat zoudt gij nog met geld kunnen aanvangen? Ge weet goed genoeg dat ge binnen tien dagen de pijp uit zijt, als ge u niet deftig kunt verzorgen... Op een huisbezoek van een doktoor moet ge tegenwoordig niet meer rekenen: wat van die gasten nog in leven is werkt zich kapot in de hospitalen bij de gekwetsten, of tracht de epidemie in te dijken... Als ge een kleine kans wilt overhouden om er door te rollen, moet ge u dààr laten opnemen...En dan nog: ook in 't hospitaal kreperen ze lijk vliegen!... Maakt uzelf niets wijs, man: Zuid-Amerika kunt ge vergeten...Dat haalt ge nooit van ze leven! "
Terwijl Martens hem nors en gemeen bleef aanstaren, trok hij een kastje van de cosy-corner open en haalde een fles brandy te voorschijn. Hij zag aan de plotse flikkering in de haaienogen dat de tegenspeler voor een tweede maal in het lokaas zou happen.
" Ha, und gleich kommen die Weiber! ",riep deze verlekkerd uit en van zijn 'slaptitude' was opeens niets meer te merken.
Joseph keek hem gemaakt verbaasd aan: " Wilt gij soms óók een borrel drinken?... Ge weet toch dat dit helemaal niet gezond is in uw situatie, hé...
" Daar veeg ik vierkant m'n kloten aan...Ge zegt het zelf: het leven is te kort om lang te zeveren! Voor mij een dubbele, Garçon! "
" Kalmkens aan, hé: ge weet zeker niet goed wat dat kost? !" Maar hij nam toch een tweede glas en schonk onder Martens' gulzige ogen een flinke bel uit.
" Als dat zoveel kost, kunt ge mij die fles alvast als voorschot verlappen, hé! Dat is dan al twintig mark die ge minder moet afdokken...Allee, prosit! Gelijk ze bij u zeggen: " Die gèn oar hèn, zien pudden! " Joseph nipte zwijgend aan z'n glas en zag met leedvermaak hoe de andere na een eerste slok genietend achterover zakte in de fauteuil...Het werd tijd om een ander onderwerp aan te snijden, vond hij.
" Voor we verder spreken over voorschot en losgeld afbetalen...",begon hij voorzichtig, " zouden we het eerst eens moeten hebben over Leon, denkt gij ook niet? Dan zien we later wel wat die inlichting waard is..."
" Ow, makker: de zaken niet op de kop zetten, hé! Denkt gij maar eerst eens deftig na wat mijn inlichting bij de Russen waard is! Of beter gezegd: als ik ze géén inlichtingen geef! "
Die koppige ezel zat met een idee-fixe, waar hij blijkbaar niet makkelijk vanaf was te brengen... Joseph schudde meewarig het hoofd: " Ge schijnt het nog altijd niet dóór te hebben dat het binnen tien dagen met u gedaan is...Wat voor nut heeft het dan om nog rap-rap een oude wapenbroeder te verraden, tegen onze erecode in? ! Wat, als ik ù bij de Russen moest aangeven? "...
Martens proestte het uit: " Gijsse sukkelaar! Wat kan mij de Roeskies schelen! Gelijk ge zegt: binnen een week ben ik toch de pijp uit! En als ze mij een paar dagen eerder tegen de muur zetten spaart me dat een hele hoop buikkrampen!... Maar ik verwacht zelfs niet dat ze zo barmhartig zullen zijn om een zieke schijtreiger lijk ik in den bak te steken, want ze zijn zélf als de dood voor een vuile besmetting...Neen, Winnetoe, die vlieger gaat niet op...En om uw eigen woorden te gebruiken: gij schijnt nog altijd niet dóór te hebben dat gij mijn wapenbroeder niet zijt, maar mijn overste die mee verantwoordelijk is voor al mijn ongeluk en die er op de koop toe met mijn lief vandoor is gegaan! Dat heeft met erecode niets te maken, boerke: dat is een persoonlijke zaak tussen gij en ik! En het is dààrvoor dat ge zult bloeden, en voor niets anders! "
Joseph keek hem onbewogen aan, hoe hij gulzig zijn glas achterover sloeg.
" Bon, als dat u gelukkig kan maken...Maar stel nu eens dat ik aan medicamenten geraak om u te genezen "... Hij dacht aan de vernielde apotheek op de hoek: een nieuw zet in het schaakspel.
Een glimp van hoopvol ongeloof verzachte even het verweerde gezicht. Even maar, en dan brak het spottende sarcasme weer door.
" Och, wil die süsse Krankenschwester mij genezen? Wat lief van u, zeg!... Stomme kloot! Alsof ik niet begrijp dat ik voor de rest van mijn leven een doorlopende bedreiging ben voor een miezerige onderduiker lijk gij!... Weet wel dat ik uit jouw handen nooit een medicijn zal aannemen, boerke, want negen kansen op tien is het vergif, en voor mij is elke dag er één! Ik kan je hulp bij een vervroegde "Abfahrt" best missen, makker: als ik een statie te vroeg uit de trein wil stappen doe ik dat wel op eigen kracht! Daar heb ik niemand bij nodig..."
" En als die dubbele borrel nu eens vergiftigd was...",opperde Joseph spottend. Martens blikte naar zijn lege glas en dan naar dat waar zijn 'gastheer' nauwelijks aan genipt had, maar liet zich niet vangen.
" Geef me dan nog maar één van dat soort vergif...", lachte hij sardonisch en hief zijn glas op. Joseph lachte met hem mee en schonk nog eens vol. Dit ontspande de sfeer een beetje.
" Om op Leon terug te komen...",begon hij opnieuw.
" Man, zaag zo niet aan m'n oren met uwen Leon! " viel Martens hem verveeld in de rede, " die vent is dood en begraven! " Hij nam een slok van zijn cognac en zag niet hoe Joseph plots als een zoutsteen verstijfde. " Ik heb hem een paar dagen geleden zien begraven in de grote sleuf van het Martinus Friedhof, waar wij stonden te zingen...Aan de Bergstasse, hier in Steglitz. Ik herkende zijn SS-uniform met het Langemarck-lint rond de manchet toen ze hem van de lijkkar smeten, en ik heb onze sopraan Truus erop afgestuurd, zogenaamd als een verre nicht. Ze heeft zijn Soldbuch gekregen, en later heb ik het register ingekeken. Als plaats van overlijden stond er: Steglitz, Albrechtstasse 23...Daar hebben ze hem gevonden: hij moet hier dus vlakbij gesneuveld zijn, praktisch voor uw neus boerke "... Hij oreerde onverstoorbaar verder, zonder de opwellende moordlust in Josephs ogen op te merken.
Die vent had hem dus heel die tijd voor de aap gehouden en hem in de waan gelaten dat broertje Leon ergens veilig zat ondergedoken...Dat varken! Dat vuile vettige strontvarken! Dat schunnige schijthuis! Dat... Voor hij het goed realiseerde had hij onder het kussen van de canapé de pook gegrepen en die zwijnhond met een brede zwaai een hengst op z'n hersens verkocht.
De oogballen sloegen omhoog, als om de schade binnenin de schedelpan te onderzoeken. De tweede haal verbrijzelde het glas in de hand, die Martens nog instinctmatig ter bescherming van zijn rechterslaap tevergeefs had opgeheven. Leunend op het salontafeltje hakte Joseph nog vier-vijf maal in op het voorhoofd van zijn slachtoffer, tot hij zwaar hijgend besefte dat hij er onnodig een smeerboel van maakte. De mislukte "maître chanteur" lag levenloos onderuitgezakt in de leren zetel, het gezicht onherkenbaar tot moes geklopt.
Toen het rode waas voor zijn ogen wegtrok zag hij tot zijn ergernis overvloedig bloed stuwen uit diepe wonden die de glasscherven in wang en hals hadden gekerfd. Gelukkig stroomde het meeste in de kraag van het versleten vest, dat door het onderuitzakken hoog boven Martens' schouders stond opgefronst.
Vlug-vlug, hij moest iets doen vóór heel de fauteuil besmeurd geraakte! Hij wierp een haastige blik om zich heen en rukte toen woest het overgebleven gele gordijntje met de wingerdranken van het raam. Hij zag onmiddellijk dat het bloeden niet te stelpen was en wikkelde haastig heel de smeuïge kop in het plakkerig bevlekte vod.
Dat scheen de vloed voorlopig te houden, maar het lijk kon toch zo niet blijven liggen...Eérst vlug de voordeur op slot: je weet maar nooit wie hier op het lawaai af mocht komen...Al had hij achteraf wel de indruk dat de slachting tamelijk geruisloos was verlopen: hij herinnerde zich niet dat hij in zijn razernij onder het houwen hard zou hebben geschreeuwd...Zouden de Krugers hieronder iets hebben gemerkt? Hij hoorde toch geen reactie.
Bon, nu het lijk voorlopig verbergen!... Volgens zijn oorspronkelijk uitgekiende plan zou hij het varken in de 'Roze Kamer' hebben gekeeld en het daar opgesloten tot hij het 's nachts ongezien op straat kon dumpen. Ondanks het veranderde scenario leek hem dat nog steeds de beste oplossing...
Vijf minuten later lag het lijk veilig achter de geheime spiegeldeur opgeborgen, zonder dat hijzelf bij het trekken en sleuren zijn eigen kleren had besmeurd. In de badkamer was al het water in de emmer opgebruikt en een gore uitgespoelde onderbroek hing aan het handdoekrek uit te lekken...In de W.C.pot zweefde nog een roze schijn van de bloeddrek. Die moest straks dus eveneens ontsmet worden... Er stond niets anders op dan een nieuwe emmer water te halen in de blusvijver van het parkje om alle bloedsporen in Dahlmanns salon uit te wissen.
Het duurde ruim een uur voor de karwei geklaard was. Toen hij met een gerust gemoed terug bij de Weimars verscheen en Hildegarde wat raar opkeek omdat hij niet op het middageten was verschenen, legde hij uit dat zijn vriend onwel was geworden en hij nadien de boel wat had opgeruimd. Die vent verdroeg geen drank, en zodoende...
Als domper op alle verdere achterdocht zette hij de aangebroken fles cognac op tafel: " Ein Willkommgeschenk von unserem Gast! Er schläft jetzt, aber auch ohne ihm können wir ein Heiltrunk bringen, was meinen Sie? "
Hildegarde zei nooit nee, wist hij al...Toen na de derde borrel Vati van zijn waterkarwei binnenkwam, voelde deze zich wat tekort gedaan. Tegen zes uur stond de bodem van de fles droog en waren de twee oudjes al flink in de wind. Joseph had zich bij de laatste borrels opvallend matig bediend, wat de Weimars bijzonder sympathiek van hem vonden...
Het avondeten stelde niet veel voor, maar niemand had daar dan ook veel van verwacht en bij het vallen van de duisternis kreeg hij de oudjes in bed. Een kwartier later leek het wel of ze hun bedstede stuk zaagden...
Joseph wachtte tot hun enige wekker middernacht aanwees en kroop toen in alle stilte zittend de trappen op. Bij de Krugers, op het tweede, snurkte ook iemand: de opoe waarschijnlijk...Voetje voor voetje sloop hij Dahlmanns appartement door en hoorde voor het eerst dat zijn kunstbeen weer piepte...Ook de spiegeldeur knarste spookachtig als in een misdaadfilm.
Toen hij de kaars aanstak steeg een zwerm dikke vliegen verschrikt van het lijk op en ze gonsden kwaad om zijn hoofd. Hoe weerzinwekkend hij het ook vond, eerst moest hij Martens' zakken grondig onderzoeken en om vlug te gaan maakte hij de fout ze binnenstebuiten te keren. De inhoud gooide hij bijeen op een hoopje: morgen had hij alle tijd om het op z'n gemak te bekijken.
De portefeuille in de achterbroekzak voelde vies en vochtig aan en hij moest aardig wat pulken om die onder het lijk uit te halen.
Die zware vent verslepen tot onder het mansarderaam van de zitkamer was reeds een slopend werk omdat het zo geruisloos mogelijk moest gebeuren, maar hoe hij in hemelsnaam dat zakkerige lijk over de vensterbank moest krijgen, een meter boven de vloer, zag hij zo direct niet zitten...
Na enig denkwerk sleurde hij het op de lage lange salontafel. Het hoofdeind vervolgens op de vensterbank heffen was helemaal geen kinderspel, want Martens had de onhebbelijke gewoonte steeds opnieuw naar beneden te glijden. Maar uiteindelijk lukte het toch door het lijk met het gordijnkoord voorlopig aan het tafelblad vast te binden en het voeteinde op twee keukenstoelen te steunen...
Deze wankele constructie bracht de katafalk min of meer horizontaal vóór het open venster zoals hij gepland had. " Koppie-koppie! " gromde hij tevreden. En om deze zege van de geest over de dode materie te vieren gunde hij zich eerst een sigaret om even uit te blazen.
Goddank dacht hij er tijdig aan het bebloede gordijn van het hoofd af te wikkelen, want een zelfmoordenaar met een bloempjesmotief over de kop zou waarschijnlijk raar overkomen... Alhoewel, tegenwoordig kon niets de mensen nog verbazen...
Het voeteinde omhoogporren was een helse bedoening: in gewichtheffen hadden ze hem tijdens de SS-opleiding nooit vooraan genoteerd. En tot overmaat van ramp weigerde Martens nu halsstarrig van het hellend tafelblad af te glijden ,het open venster uit. Maar door met de armen hoog boven het hoofd te schokken kreeg Joseph eindelijk wat leven in het lijk, bij wijze van spreken...
Toen ging het plots vliegensvlug. En met een klassiek "één-twee-drie: in godsnaam! " schoof Martens als een dode zeeman van het tafelblad de dieperik in.
Het leek een eeuwigheid te duren voor Joseph het lijk op de kasseien hoorde ploffen: miljaarde, wat een hels lawaai was dàt! " Als nù de hele buurt niet wakker schiet zijn de buren ofwel potdoof, ofwel poepeloerezat zoals de Weimars", dacht hij verschrikt.
Ofwel wilden ze gewoonweg niets meer horen...
