C51: DE ONTNUCHTERING.

                         Steglitz, 20 augustus '45.

Joseph had alle moeite om dat 'voor-god-spelen' te verteren, en maakte zichzelf wijs dat hij bij die dodelijke roulette geen onschuldige slachtoffers had gemaakt : veel kans dat die getrokken steekkaarten aan gesneuvelden toebehoorden... Of als dàt tegensloeg : moest je toch toegeven dat al die leden van de Wehrwulf in feite vuige sluipmoordenaars waren , nu de oorlog al een paar maanden was beëindigd...De massa's slachtoffers die hijzélf in Rusland met zijn 2cmFla had gemaakt hadden hem toch ook nooit een slecht geweten bezorgd hé ! Nou dan... Hij had àndere zorgen vandaag !

Zo vroeg hij zich heimelijk af hoe vlug Gerda spijt zou krijgen van haar edele beslissing om Ernst als haar wettige echtgenoot rap-rap weer aan de boezem drukken... Die man was een waar wrak. Zijn ogen waren niet meer je dàt, na een besmetting opgelopen eind augustus van vorig jaar tijdens de zware gevechten in Zuid-Frankrijk. En wat nog véél erger was: hij mankeerde zijn rechterhand!

Voor zover Joseph had begrepen was het Duitse lazaret bij Metz, waar Ernst als half-blinde verpleegd werd, begin september '44 overvallen door een hoop maquisards die lustig met de machéte op de zieken hadden ingehakt...Hij was in het gewoel met enkel een ferme snede in zijn hand kunnen wegvluchten en had een week als deserteur bij een boer ondergedoken gezeten tot de aankomst van de Amerikanen. Maar ondertussen kreeg hij koudvuur en werd zijn hand in een veldhospitaal van de Yanks volledig geamputeerd. Na de geallieerde overwinning, begin mei '45, hadden die hem afgeschoven op een Duits lazaret bij Koblenz. Daar leerde hij Axel kennen en tenslotte waren ze samen van daaruit naar hier getrokken, zoals Joseph reeds van zijn kameraad had vernomen...Het verhaal van die klaploper leek dus tóch te kloppen. Daardoor kon Joseph zich al wat makkelijker neerleggen bij het feit dat die veelvraat zonder de minste schoom bij hen aan tafel aanschoof...

Maar de dag volgend op de 'wedergeboorte' van haar echtgenoot stelde Gerda kordaat orde op zaken. Ze liet Joseph duidelijk verstaan dat alle Krügers hem zéér-zéér dankbaar waren voor de onschatbare hulp die hij in eerste instantie geboden had bij de bevrijding van Pa en Ari, en vervolgens nóg eens bij die van Ernst. Dat zouden ze nooit vergeten. Maar hij moest begrijpen dat hij beter naar zijn vroegere logeerkamer bij de Weimars kon verkassen, nu zij met haar wettige echtgenoot hun wulpse tweede wittebroodsweken gingen consumeren, hé...

" Och, voor mij niet gelaten hoor, Gerda! Maar je snapt wél, hoop ik, dat we hiermee scheiden van tafel en bed, hé...En ik dus niet meer insta voor je ravitaillering en je financieel onderhoud, en nog minder voor die van je familie, okee ? Daarbij zou ik ook graag hebben dat Axel zo vlug mogelijk zijn biezen pakt, want ik wil die mansarde voor mijn eigen privé gebruik. Ik heb nu wel mijn logeerkamer bij de Weimars, en zal in het vervolg ook aan hun tafel eten, maar tegen dat ik het op mijn heupen krijg van Hildegardes gezeur, moet ik even op adem kunnen komen in een eigen woonst! "

Gerda ging met alles akkoord en scheen erg verwonderd dat ze zo gemakkelijk van haar 'minnaar' afraakte. Misschien zelfs iets té gemakkelijk, dacht ze met een steek van opwellende jaloersheid:

"Heb je soms al een àndere vrouw op 't oog ?..."

Hij kon haar enkel een medelijdende blik toewerpen.

De wereld leek langzaam weer voor hen open te gaan. Na de Russische overweldiging in mei hadden Joseph en zijn huisgenoten getracht te overleven tussen de muren van hun kelder. Elke boodschappentocht vérder dan twee-drie straten had in het begin een gevaarlijke expeditie geleken. Met de komst van de Amerikanen in juli was het gevaar van een roofoverval onderweg wel geweken, maar bij gebrek aan eten en openbaar vervoer bleef iedereen verzwakt zo dicht mogelijk bij zijn bed rondsloffen. Doch begin augustus ontwaakten de mensen geleidelijk aan uit hun lethargie en gingen op 'rooftocht' naar de verschillende markten in de oostzone en de Amerikaanse stortplaatsen in het Grunewald. Voor het ogenblik leden nog heel veel gezinnen aan voedseltekort, maar van hongersnood was geen sprake meer. Wie een dak boven het hoofd had, prees zich al gelukkig, want gas, water en elektriciteit werkten weer behoorlijk, zodat men langzaamaan weer als beschaafd mens kon leven ,zélfs in een ruïne. En met het heropstarten van de radio en de telefoon vielen de grenzen helemaal weg.

In veel opgekalfaterde bioscoopzalen draaiden weer (meestal) buitenlandse prenten, doch die waren slechts zelden Duits ondertiteld. Simultane duiding moest dan komen van een polyglotte pianist(e) achter de microfoon...Weinig interessant dus, waren er niet de filmjournaals geweest. Want die besteedden ruim aandacht aan de twee 'atoombommen' op Japan - een onvoorstelbare verschrikking! - en de vreemde overgaveplechtigheid op het slagschip 'Missouri'. Ook de grauwe beelden van de heropleving in West-Duitsland toonden ongewild hoe beestachtig de U.S.Airforce in alle grote, platgebombardeerde steden tekeer was gegaan...Het laatste filmjournaal besteedde dan weer uitsluitend aandacht aan de ontluisterde nazibonzen, dode of levende, in een sjofel burgerpak of gepluimde uniformen...Die zaten nu nog gevangen in een kamp ergens in Luxemburg, - Mondorf-les-bains - maar binnenkort zouden ze toch berecht worden als échte oorlogsmisdadigers! Schokkend zoals de voormalige heersers van het Derde Rijk nu als geketende slaven geshowd werden, gesandwicht tussen twee gehelmde MP's...Veel Duitsers waren wél blij dat die heren nu gevangen zaten, maar hadden het er anderzijds toch moeilijk mee dat hier zo smakeloos met de verloren "grandeur" van hun land gespot werd...

En af en toe kon je zelfs weer de eerste kranten kopen, met stijve voorzichtige teksten van gelegenheidsredacteurs die duidelijk geen last wilden met hun broodheren, de bezetters...Vooral 'Berliner Tagesblatt' gaf interessante reportages over de laatste 'gevechten' nà de val van de Rijkshoofdstad op 2 mei en hoe de oorlog tenslotte beëindigd werd. Van deze tragische uitlopers had Joseph geen flauw benul, door het isolement diep onder de grond waarin de bestorming van de stad door het Rode Leger hen gedwongen had. Bleek nu dat pas twee weken nà de dood van de Führer en de val van de Reichstag de allerlaatste gevechten waren doodgebloed...in de Tsjechische Alpen! Waanzin!

De epidemie van dysenterie leek ver bedwongen, want nergens werd er nog over gesproken. Over het al dan niet aborteren van 'Steppenkinder' des te meer. Waar de vrouwen in rijen voor voedsel aanschoven leidde dat soms tot hoogoplopende discussies. Akkoord, vroeger stond daar de doodstraf op, maar nù ? Was dat nu niet wettelijk - of althans moreel - toegelaten, gezien al deze ongewenste zwangerschappen tenslotte de vrucht waren van gedwongen verkrachtingen door de Rode steppehorden ?...Hier en daar mengden oudere heertjes zich soms koel in het emotioneel gekijf en zwaaiden met artikel 218 dat abortus verbood. Die werden dan weer afgeblokt door àndere wijsneuzen die beweerden dat, volgens artikel 177, de voorafgaande verkrachting een éven zware misdaad was. Verschoonde nu de verkrachting al dan niet de abortus ? Dergelijke eindeloze betwistingen verkortten wél aanzienlijk het zenuwdodend wachten in de rij voor de weinige winkels...

Ook over syfilis en nog àndere geslachtziekten werd steeds openlijker gekletst! Het was altijd hetzelfde liedje: "Meine Nachbarfrau" of "Diese von Nebenan" hadden het spek aan hun been ;nóóit betrof het henzelf of hun eigen dochter! En voor alle gemak werd steeds weer met een beschuldigende vinger naar de Mongoolse stoottroepen gewezen, net alsof deze z.g.'Franse ziekte' vroeger in Duitsland niet gekend was...Dramatisch was natuurlijk dat tegen deze 'Mongoolse zwijnerij' voor het ogenblik geen ernstige medicijnen meer bestonden, althans nergens meer te vinden waren. Het vertrouwde Duitse middel 'Salversan' was volledig verdwenen, en de pas ontdekte wonderspuit 'peniciline' was er énkel voor de westerse militairen...

"Tiens, Salversan! " dacht Joseph: " Die kleine voorraad uit de ingestorte apotheek zal binnenkort wel fel gegeerd worden! "

Zéér binnenkort zelfs, mocht hij wel zeggen! Want Gerda kwam er reeds de volgende dag mee op de proppen! Zohaast Joseph haar de bons had gegeven was ze zich bij de bakkerin aan de overkant van de Albrechtstrasse gaan aanbieden als winkeljuffrouw. De tamtam had haar gemeld dat het mens zich niet zo lekker voelde en best wat hulp kon gebruiken. En 's avonds wist Gerda al te vertellen dat haar nieuwe bazin flink last had met een uitloper van de Russische amoureuze veroveraars...De courante keukenremedies haalden niets meer uit en het mens was dringend op zoek naar dat toverspul van de Amerikanen. Kon Joseph niet even bij zijn spionnenbaas uitvissen of die spuiten peniciline niet in 't zwart te verkrijgen waren ? De bakkerin was vanzelfsprekend bereid  er zwaar voor te betalen...

"Bon! " dacht Joseph: "De bal ligt in mijn kamp! "

Diezelfde avond controleerde hij voor alle zekerheid in zijn ransel of de drie dozen Salversan, die hij een paar maand geleden uit de ingestorte apotheek had gestolen, er nog steeds veilig lagen opgeborgen...Ja hoor! Dus besloot hij een dagje over de ruilwaarde te broeden vooraleer rechtstreeks met de zieke bakkerin contact op te nemen...Rechtstreeks: Gerda had daar geen zaken mee.

Hij schreef die dag een begrijpend briefje aan dat mens waarin hij haar uitnodigde één van de volgende avonden eens in de 15b/1 over haar probleem te komen spreken. Hij bezat het nodige voor een complete heilkuur, schreef hij. Dus indien zij eens wilde nadenken wat dàt haar - qua voedingswaren - zoal waard zou zijn, zouden zij vast tot een bevredigend akkoord komen. En hij besloot met: " Uw meevoelende...,J.M. Peters"...Van Hildegarde kreeg hij met enige moeite een maagdelijke enveloppe cadeau. En terwijl hij na het avondeten buiten zijn dagelijkse Chesterfield ging oproken, stapte hij even hun straatje uit naar de gesloten bakkerij aan de overkant en wierp er zijn discreet aanbod in de brievenbus...Zo, en nu maar wachten tot de snoek toehapte!

Tot zijn verbazing kreeg hij toch eerst Gerda aan de vislijn, die hem spottend vroeg of hij nu werkelijk niets jongers kon vinden dan een vrouw van vijfenveertig! Haar bazin had nogal geheimzinnig gedaan over een brief die hij aan haar geschreven zou hebben, en wilde weten wat voor een persoon haar gebuur Herr J.M.Peters wel kon zijn.

"Wees gerust, ik wil je prille liefde niet fnuiken en heb je afgeschilderd als een serieuze jonge gast. Dat je maar één been hebt scheen haar zelfs allerminst te hinderen. Ze vraagt je voor vanavond om acht uur op de koffie, maar ik vrees dat het wat zal uitlopen..."indien affiniteit", zoals dat dan heet, hé...Poets in elk geval je tanden en doe proper ondergoed aan! En laat dat mens niet schrikken zoals je met mij deed, hé! "

" Ik herinner mij anders niet dat jij die eerste avond met mij angstig stond te trillen op je benen, vooraleer je onder het mes ging. En als ik je die nacht tien keer heb genomen was het steeds op aanvraag, als mijn geheugen mij niet bedriegt! "

" Tien keer! " lachte ze met dikke stem: " Mijn lieve Joseph, je neemt je wensen voor waarheid, man! Maar het doet plezier te horen dat ik je zó beviel dat je het wel tien keer had gewild, hoor! Servus! "

Servus ? Was dat niet het Oostenrijks voor 'Tot uw dienst! ' of 'Graag gedaan! ' ?...Verdomme, dacht hij, haar Jules is pas weer thuis en madam zit reeds naast haar put te vissen! Misschien lag hier voor hem in de toekomst tóch nog een vette paling te pruttelen ?

Effectief, Gerda had gelijk: de bakkerin had zich stevig opgetut. En dat was ook erg nodig, vond hij. Want ze zat aardig onder de rimpels en had het meteen over dat zware werk, zonder man...Op die twee Polen, beneden, kon ze niet erg rekenen...In de bakkerij, bedoelde ze...Al haar gist verdween in de illegale drankstokerij van die zuipschuiten! ...En nu haar gezondheid bedreigd werd...

Haar hand trilde inderdaad hevig toen ze de koffie uitschonk. Echte bonenkoffie, volgens haar. En drie zoete koekjes kreeg hij ook. Maar toen moest ze gaan zitten van de zenuwen en viel ze even stil...Joseph wist de eerste tien pijnlijke seconden niets zinnigs te vertellen. Maar hij wilde juist zijn keel schrapen om van wal te steken met zijn promotiespeech toen zij abrupt wilde weten of de Russen in de 15b ook zo beestig tekeer waren gegaan ?

" Ihre Ehedame ist doch erschossen worden ?"

Dat had ze waarschijnlijk van Gerda vernomen. Maar de lust ontbrak hem om nu een Requiem voor Phil af te steken en schudde afwerend: " Nein, meine Freundin! ... Aber nun bitte zur Sache! " Hij haalde de groene tube uit zijn zak en plantte die midden op tafel: " Ich glaube, Sie brauchen diese? Absolut frisch aus der Apotheke... Nach vier Tage sind Sie garantiert wieder gesund! "

Ze schrok even terug, maar reikte dan toch met trillende hand naar de kostbare medicijn. Ze leek als een bijziende de tekst te willen bestuderen. Joseph, die het opschrift van buiten kende, wou het hardop reciteren toen hij verveeld merkte dat haar ogen traanden...Verdomme, die snotterende wijven altijd! Kunnen die nu eens nooit zo'n transactie gewoon zakelijk afhandelen?! Maar om niet te koud over te komen en haar toe te laten de ogen te deppen, nam hij geforceerd afwezig een hap van zijn koekje en een slok 'Bohnenkaffee'...:

" Mmm! Sehr Gut, diese Kuchen! ...Und was meinen Sie? Gefällt Ihnen die Medizin?"

Ja natuurlijk bevielen die pillen haar: exact wat de 'Herr Doktor' haar had voorgeschreven, hopend dat ze het op de zwarte markt zou vinden...Want hijzelf had niets meer in voorraad en ook in de klinieken was alles geplunderd...

" Ja, ik weet het." zei Joseph om haar weer met de voeten op de grond te brengen: "Tegenwoordig is Salversan écht goud waard..."

En op slag aanschouwde hij voor zijn ogen de wonderlijke wedergeboorte van een gewiekste zakenvrouw !

Maar lang moesten ze niet sjacheren. Hij vroeg en kreeg direct één pond 'Bohnenkaffee', waar tegenwoordig voor een kuur Salversan overal twéé pond geboden werd. Maar bijkomend wilde hij dagelijks gratis een groot vers brood thuisgeleverd zien bij de Weimars, zolang er nog één van beide oudjes leefde. Natuurlijk een habbekrats voor een bakker, dat wisten ze allebei. En deze formule van 'genezing op lijfrente' scheen haar erg te bevallen.  

" Danke sehr, Herr Peters, herzlichen Dank! Sie retten mir das Leben! Selbverständlich ist auch das tägliche Brot doch gar kein Problem! ...Und am Sonntag bekommen die Weimars noch ein Kuchen dazu! "

"Mooi zo ",zei Joseph: "En aangezien Gerda Krüger hier nu toch werkt, kan zij gemakkelijk 's avonds dat brood bij de Weimars afgeven, nietwaar ?!"

Het mens zweefde en vond alles goed. Veel details moesten er gelukkig niet meer besproken worden, dus spoelde hij het laatste koekje door met de klets lauwe koffie en nam hoffelijk afscheid van een overgelukkige bakkerin. Maar als blijk van haar eeuwigdurende erkentelijkheid duwde ze hem toch nog vlug een zakje met een tiental Kümmelkeks in de hand...

Thuis werd Joseph met zijn koffie en koekjes door de Weimars binnengehaald als de grote bevrijder. In deze uitbundige sfeer haalde hij zelfs zijn laatste fles Brandy vanonder zijn bed en trakteerde de oudjes op een forse bel. En terwijl Hildegarde nauwkeurig afgemeten een geurige mokka-voor-drie opschonk, liet Joseph ook het pakje 'Lucky Strike' rondgaan, dat Weintraub in zijn laatste voedselpakket had gestoken. Hun geluk kon niet meer op en vast sprakeloos mijmerden zij gedrieën weg in een bedwelmend gevoel van welbehagen...

Vroeg in de volgende morgen verbrijzelde Sargeant Kieffer met luid gebonk op de deur hun zoete vredige dromen: Herr Weintraub moest dringend Herr Peters spreken! Wassen en scheren was niet nodig, en op de Dienst kon Joseph altijd nog een snelle hap krijgen. Dus instappen en wegwezen! Maar na een roekeloze rit in de open jeep had hij meer zin om te kotsen dan om de pannekoeken op te eten die hem werden voorgezet...

Weintraub zelf zag er ook nog wat verwaaid uit, maar kwam toch vlug terzake: de Grote Aflossing was in de Dienst op gang gekomen. Daarin werden alle 'strijders' uit de frontlijn vervangen door 'bloedloze pennelikkers' uit het vredige administratieve achterland. Die zielepoten leefden enkel volgens 'The Book': allemaal carrièrehazen zonder de minste fantasie of persoonlijk initiatief. Dat hield in dat ze Joseph met zijn SS-verleden vlug in hun vizier zouden krijgen en dat hij er dus goed aan deed binnen de veertien dagen uit het zicht te verdwijnen. Tot zolang kon Weintraub hem nog wel de hand boven het hoofd houden en zorgen dat hij veilig op transport naar België raakte. Sorry man, maar nadien was het elk voor zich...

"En God voor ons allen! " vulde Joseph bitter aan.