C66.  ERIKA.

                                 Porz, februari '46

Konrad was een man van zijn woord: een week nadat hij als een Feniks weer uit zijn as was opgestaan, verscheen hij opnieuw in de winkel. Joseph, die in de Stube stomweg rantsoenbonnen zat in te plakken, ving hem hoopvol op: " En ? Wat voor nieuws ?"

Lachend toonde de Fransman een gouden munt in zijn open handpalm, maar kneep zijn vuist vijf seconden later weer dicht: " Tu le reconnais ?"

Joseph keek ongelovig op: " Mijn dubbele Frederik ?! Hoe kom je daar aan verdomme ?! Die Belgische korporaal heeft me die ontfutseld in ruil voor waardeloze Gutt-franken...Ik kan het bewijzen, want ik heb er nóg zo één..."

" Laat maar: ik geloof je wel. Toen ik dit stuk bij onze Belg recupereerde zei hij dat hij die gekregen had als voorschot op je reis. Ik zal hem houden onder dezelfde voorwaarden: hij is 270 mark waard. Dat dekt juist het bibbergeld van de chauffeur...Zoals afgesproken, moet je mij niéts betalen, omdat je broer aan de Oder de gewonde Gustave Dieudonné uit de vuurlijn heeft gered...Ik heb de 1000 mark, die onze Belgische vriend voor jou moest wisselen, ook teruggekregen en meteen omgezet in gezonde franken. Hier zie: 8000 Belgische en 20.000 Franse. Want de Britse colonne rijdt op Duinkerke: als je dààr afstapt zal je wel wat gepast geld kunnen gebruiken om terug in België te geraken hé...Tenzij je in Mons zou uitstappen en de rest naar Nieuwpoort op eigen kracht aflegt !"

" Neen-neen, Duinkerke is okee ! Ik heb daar ten ander nog verre familie wonen: aan de Quai du Commerce, als ik mij goed herinner..." Konrad scheen plots iets te willen zeggen, maar schudde toen het hoofd. Waarop Joseph vervolgde: " Maar hoe komt het dat die korporaal zo losjes m'n geld en m'n goudstuk teruggaf ?"

"Dat kan je beter niét vragen, vriend ! Weet énkel dat die oplichter je nooit meer zal lastig vallen..."

En hij voegde er kil aan toe: " Plus jamais !"

Er viel even een genante stilte en Joseph moest moeite doen om gewoon verder te vragen: " En wanneer zal dat snoepreisje doorgaan ? De week voor Pasen, zoals afgesproken ? Het begin van het toeristenseizoen aan de kust: dat zou mij goed uitkomen..."

" Oei-oei ! Voor het ogenblik sta je de 26e op mijn lijst, en normaal kan ik er één per week óver krijgen: dat brengt ons al direct naar...half augustus, of zoiets. Als aankomstdatum ook niet slecht ,vind ik :middenin het toeristenseizoen ben je daar makkekijk onzichtbaar...Maar moest dat telaat zijn ?...Als er ééntje van je voorgangers tussenuit valt - en dat is nóg gebeurd - dan kan ik je daar in dat gat schuiven...Maar dat wil zeggen dat je doorlopend klaar moet staan om binnen de twaalf uur te vertrekken..."

" En als ik je nóg een dubbele Frederick geef, zou er dan niemand van mijn voorgangers akkoord gaan om ,rond Pasen ,een stap opzij te zetten ? Wat denk je ?..."

Konrad grinnikte geringschattend: " Je weet toch dat ik mij niet laat omkopen hé ? Anders wordt dat een soep.. Maar we hebben nog wel even de tijd om ons óm te draaien vóór Pasen, en wie weet...Ik spring nog wel eens binnen, volgende week...Denk jij ondertussen maar even héél goed na hoe dat zit met die familie van jou, in Duinkerke, want een 'Quai du Commerce' bestaat daar niet...Wél een 'Bassin du Commerce' ,het handelsdok : de familie van Gustave woont daar in de omgeving, op de Quai des Hollandais, waar ze al jarenlang het café 'Jean Bart' uitbaten...Ook ik ben van die kant: dus als jouw familie daar óók moest wonen zou ik ze normaal moeten kennen. Hoe heten ze ?"

" Ik weet het niet zeker...'Vrooman' of zoiets, veronderstel ik...Mijn broer Leon is daar indertijd mee afgekomen, maar ik heb er toen geen aandacht aan besteed."

" Bon, als ik die ook moest kennen, kan er misschien aan dat reisplan wel iets gewijzigd worden...Salut !"

Over de 'liefde', die Ninya hem de laatste tijd betuigde, kon Joseph écht niet klagen. Wel niet télkens, maar toch regelmatig, ging ze in op de stilzwijgende uitnodiging van de open deur, fris gewassen en gewillig. Maar knuffelen stond blijkbaar niet in haar repertoire, al liet ze hem wél rustig zijn gang gaan...Buiten wat krolse onomatopeeën kwam het zelden tot verstaanbare ontboezemingen, want aan Duits had Ninya duidelijk een broertje dood. En na de 'ontlading' slofte ze, gehuld in haar eigen deken, zwijgend terug naar de mansarde die zij met Krista deelde...Af en toe hoorde hij de vrouwen nog gedempt giechelen bij de nabespreking...Erg begeesterend kon je dat allemaal niet noemen, maar kom...

Terwijl Erika toch duivels goed wist wat er zich onder haar dakpannen afspeelde, verbaasde het Joseph hoe ze desondanks met de dag meer ontdooide. Met een onschuldige dubbelzinnigheid kon ze reeds smakelijk lachen, en durfde zij in een zotte bui hem al eens een speelse stomp te geven...Méér niet...voorlopig...En tóch deed haar hele bedoening hem aanhoudend aan zijn blonde Nadientje terugdenken: hem éérst uit zijn schelp lokken en een bloedopdrang bezorgen ,om hem dan voor schut te zetten hé !...Ditmaal besloot hij béter uit z'n doppen te kijken...

Toch was het niet haar vrolijk gedoe dat hen de laatste weken dichter bijeen bracht. Het vooruitzicht op de toekomstige erfgenaam, die Krista aan het uitbroeden was, werkte Erika dikwijls danig op de zenuwen. Dan zocht ze bij Joseph in een vertrouwelijke bui troost en toeverlaat. En opperde ze in haar radeloosheid soms sinistere plannen die ze beter niét aan zijn neus had gehangen. Want door die met hem in gedekte termen te bespreken, leek het wel, hoe langer hoe meer,  alsof ze daarbij op Josephs hulp rekende...Tenslotte was zij maar een zwakke vrouw, hé, zonder de minste ervaring in het ombrengen van een persoon...Een loopse Russin ,zo'n hoer uit de steppen ,was weliswaar geen volwaardig mens maar toch...Vooral als zoiets vlug en pijnloos moest verlopen...Terwijl híj, met zijn jàren aan het front en de genadeloze partizanenjacht waarbij toch ook veel vrouwen omkwamen...Wié de kleine Erika juist om zeep wilde brengen bleef door haar vage zinspelingen nog in het duister: ze leek nog maar pas de mogelijkheden van één en ànder af te wegen. Als ze het op Krista had gemunt, moest ze natuurlijk zorgen dat de vrucht die haar hele erfenis dreigde te verzwelgen, 'opgeruimd' werd vooraleer dit geboren werd...Wat inhield dat de Russin binnen de twee-drie maanden een misval moest krijgen, en béter nog: er liefst zélf het leven bij zou laten...Want ànders begon dat spelletje nadien van vooraf aan.

" Krista uitschakelen is geen oplossing hé" gekte Joseph tijdens één van haar moorddadige constructies: "Want als je Opa zo geobsedeerd is door het voortbestaan van 'Metzgerei Deutinger', belet er hem toch niets zijn vaderschap aan te bieden aan iedere zwangere vrouw uit de buurt ! Zolang die maar qua fysiek en ingesteldheid aan zijn smaak beantwoordde en voor een mannelijke nakomeling kon zorgen blijft dat gevaar bestaan ! De enige goede oplossing is het kwaad bij de wortel uitroeien en je Opa het zwijgen opleggen !..." De rest van zijn spottende opmerking bleef in zijn keel steken toen hij haar duistere blik zag.

" Die oude vetzak om zeep helpen, bedoel je ? Och man, met dat idee loop ik al jaren rond, sinds hij met zijn vuile poten aan mijn lijf zat te prutsen . Maar ik kàn het gewoon niet nuchter plannen ! En het moet dan ook nog duidelijk op een ongeluk lijken ! Tijdens de geallieerde bombardementen had dit makkelijk gekund, maar de nazi's zouden mij bij het minste vermoeden van moord probleemloos ophangen, wist ik. En ook die schouderwond na zijn inzet bij de 'Volksturm' ware een goede gelegenheid geweest om hem om het hoekje te helpen: een ontsteking met miltvuur is theoretisch héél courant in ons beroep...Maar ik kon het niet in de praktijk brengen..."

" God, Erika ! Je schijn het zelfs te ménen ! Wat kan die oude man je dan jarenlang misdaan hebben ?!"

" Kan jij je dat niet inbeelden ? Mijn vader is al van '38 bij het leger en mijn moeder is in september '39 verongelukt. Sindsdien heeft Opa mij opgevoed... Op zijn manier dan: streng, met af en toe een knuffel, maar hoe dan ook overdreven...Voor het minste legde hij mij over de knie...een pak op mijn blote billen ! Maar de tranen op mijn gezicht zoende hij dan weer nadrukkelijk af...Die ouwe gek behandelde mij zowat als zijn speelpop, kwam op de meest ongelegen momenten mijn kamer binnen en zat regelmatig aan mijn lijf te frutselen...Ik was elf toen dat begon, en ik wist niet beter of het hoorde zo. Maar bij de eerste bombardementen op Köln in '41 liet hij een tweepersoonsbed plaatsen in de kelder hieronder en daar hebben we samen geslapen tot Vati vorig jaar - in de zomer van '45 -  onverwachts uit gevangenschap terugkeerde. Toen heeft die genante situatie tot een reuzenkrach geleid, maar de mannen besloten tóch dat binnen de familie te houden. Door zijn ziekte had Vati geen vrouw meer nodig, maar hij zorgde wél dat Opa aan zijn trekken kwam door de twee Russinnen binnen te halen, en zo mij gerust kon laten. Maar omdat hij kwaad is dat ik die vuile was destijds heb uitgehangen, kan Opa mij sindsdien niet meer luchten !"

" Dat is misschien ook de reden waarom hij jou met een nieuwe mannelijke 'Deutinger' wil onterven en zoveel moeite doet om het vaderschap over de borelingen van de Russinnen te verwerven..."

" Nou-nou, heb je dat alléén gevonden ?! Flink zeg ! Begrijp je nu ook waarom ik mij daartegen tot mijn laatste snik zal verzetten ? Ik werk al jarenlang dag en nacht in deze zaak en heb die in de moeilijkste omstandigheden draaiende gehouden, zelf alléén met mijn twee Franse krijgsgevangenen toen Opa bij de 'Volksturm' werd opgeroepen ! Daarom beschouw ik de Metzgerei als mijn wettelijk erfdeel en zal nooit toestaan dat die oude zot deze zaak aan twee Russische hoeren verkwanselt ! Nooit verdomme ! Wat er ook van moge komen !"

Ondanks zijn gezonde achterdocht merkte Joseph nauwelijks hoe de kleine Erika hem met haar 'verhaaltjes' beetje bij beetje om haar vinger wond. Haar geregelde hints, over die vieze oude vent die haar jarenlang misbruikt had, druppelden tóch gestaag als gif in zijn hersens, ook al durfde hij soms twijfelen of het allemaal wel wààr was...Misschien had zij dat verhaal wel grotendeels verzonnen om hém bij haar moordcomplot te kunnen betrekken...Maar dat zij hem mogelijk voor de fatale afloop van haar sinistere plannen zou laten opdraaien, was nog niet tot hem doorgedrongen.. En al bij al vond hij het nogal vreemd dat zij bij haar dagelijkse omgang met Opa niéts van haar dodelijke intenties liet blijken...

Ondertussen ging het met Jupp gestaag bergàf. Hij kwam overdag nog maar zelden uit zijn zetel in de 'Stube', als hij überhaupt al uit zijn bed geraakte. Erika had een bejaarde ex-verpleegster uit de buurt bereid gevonden, in ruil voor een lapje vlees, dagelijks driemaal langs te komen om haar vader te verzorgen. Hij sliep soms heel de namiddag door, maar na het avondeten hing Joseph eraan om zijn herinneringen aan Westende te aanhoren.

" Het is pas nù dat ik ten volle de smerige rol begrijp die Provoost-Oberfeldwebel Heydrich tijdens de Bezetting in al de plaatselijke intriges gespeeld heeft. Hij was immers via 'Pappy', de Ortskommantant, volledig op de hoogte van alle verklikkingen door de mensen van het dorp. En via zijn broer bij de Gestapo van Brugge kende hij het resultaat van al de 'vragenuurtjes' waaraan de opgepakte verdachten onderworpen werden. Dat maakte hem, na de overgave van de batterij en de intocht van de Canadezen, in het krijgsgevangenkamp van Koksijde tot een zéér gevreesd man voor iedere 'dorpsgenoot' die bij de Canadezen een wit voetje wilden halen ,zowel burgers als militairen...Hij wist teveel van iedereen ,zowel van de dorpelingen als van zijn wapenbroeders..."

"Ja" beaamde Joseph: "Na vier jaar gedwongen samenleven zullen de dorpelingen al hun militaire toeristen wel grondig gekend hebben ! En omgekeerd...Daarbij, door die vele relaties had niét alleen de helft van de vróúwen boter op het hoofd ! De venten idem dito ! In de dorpscafées werden aardig wat internationale zwarthandeltjes opgezet ! Ik kén dat !"

" Inderdaad: de ene al meer dan de andere ! Zo moesten Hussak en Ustinov er rekening mee houden dat Heydrich alles wist over hun moorddadige desertie via die sombere villa 'Sybaris'. En de garde werd niet graag herinnerd hoe vlot hij met Heydrich samenwerkte bij het onderzoek van stomme incidenten tussen zatte burgers en Duitse soldaten...En ook voor Pylieser vormde de provoost een bedreiging, omdat deze wist hoe de loslippigheid van de schipper aan de basis had gelegen van verschillende aanhoudingen ! Niet alleen die van Jetje en Rachel, maar ook die van fotograaf Paul Hazard en Briek Erte..."

" Hussak, de garde en Pylieser !" sneerde Joseph: " Allemaal elkaars doodsvijanden ! En Heydrich zat daar middenin, en trok aan de touwtjes als een vette spin in het centrum van het web ! Plezant zég ! Het verwonderdt mij dat hij deze dreigende situatie zélf overleeft heeft ! In zo'n kamp is een "ongeluk" rap gebeurd...Dat ware iedereen goed uitgekomen..."

" Ja...Maar zijn slachtoffers waren wel geen moordenaars ,maar ook geen willoze marionetten hé, verre van ! In de duistere leefomstandigheden van dat gevangenkamp speelde hij met zijn chantage een zéér gevaarlijk spel ! Hij bezat veel invloed maar weinig bescherming...Hij had het dan ook onrechtstreeks aan deze vreemde machtspositie te danken dat zijn slachtoffers al vlug bij de Canadezen aandrongen hem vervroegd vrij te laten en hem zelfs onder gewapende escorte terug naar Duitsland lieten begeleiden: hij wist inderdaad teveel ! Maar inderdaad :voor hetzelfde geld hadden ze hem zonder problemen de nek kunnen afsnijden !"

" Zo'n bedreigingen over en weer zijn toch niet lang vol te houden, hé ?!"

" Natuurlijk niet ! Want reeds de derde dag van de bevrijding barstte er een vete los onder de plaatselijke groepjes van nieuwe en oude weerstanders. De 'échte verzetstrijders' Hussak en Ustinov wilden toen een soort 'Volksrechtbank' oprichten, zogenaamd om de uitwassen en de chaos van de epuratie in toom te houden. Maar in werkelijkheid was het hun bedoeling om de concurrentie van Pylieser en de garde uit te schakelen. De eerste, door hem te berechten voor zijn vele verklikkingen van medeburgers tijdens de bezetting, plus de moord op Marie ! En de tweede voor een vuile streek in verband met de moord op je vader Dis Petré, in maart '38. Ze wilden daarbij mij en Heydrich als getuigen oproepen..."

" De moord op mijn vader ? Daar hebben de Gendarmen zes jaar op gezocht en nooit iets gevonden !"

" Dan hebben ze vergeten de échte misdadigers te ondervragen, want die vier kopstukken van het verzet wisten verdomd goed waarover het ging ! Maar toen Pylieser er mee dreigde de Canadese commandant in te lichten over de moorden in de Sybaris, hebben Hussak en Ustinov hun plan laten varen...Pylieser was hen ten andere vóór geweest en had Heydrich de keus gegeven tussen, ofwel een vervroegde vrijlating door de Canadezen als hij beloofde definitief zijn mond te houden, of ànders een ...heu...'ongelukkig schot tijdens een vluchtpoging' - zoals dat dan heet - indien hij het tóch zou wagen tégen hem te getuigen...Ik heb nadien van onze Heydrich niets meer gehoord...Maar toen Hussak en Ustinov mij làter in het hospitaal van Den Haan kwamen bezoeken hebben ze mij verzekerd dat onze Oberfeldwebel-Provoost gezond en wel naar een ànder kamp werd overgeplaatst in afwachting dat zijn geboortestad Aken volledig werd bevrijd...Of dat ook wérkelijk waar is zal ik wel nooit te weten komen..."

 Tegen het einde van de maand februari wipte Konrad nog even binnen om te zeggen dat hij zijn planning had kunnen aanpassen en dat Joseph aan de beurt zou komen op 3 mei in plaats van half augustus. Dat was wel een heel stuk nà de verhoopte paasvakantie, en anoniem onderduiken in de naamloze massa vreemde toeristen was er dus ook niet bij. Voorlopig toch niet, al kon er vroeger met Sinksen aan de kust al wat vreemd volk rondlopent. Maar moest er onverwacht tóch een gat openvallen begin april, dan zou hij het wel vroeg genoeg laten weten...

Wie nog het meeste schrok van dit aangekondigde vertrek was Erika. Zij realiseerde zich blijkbaar nù pas dat ze niet ééuwig de tijd had om Joseph stilletjes voor haar kar te spannen en dat ze nu vlug nagels met koppen moest beginnen slaan. Gedaan dus met dat zweverig geflirt: het werd tijd om kleur te bekennen !

De volgende avond, toen hij de slaapkamerdeur hoopvol had laten openstaan voor Ninya, wipte ze in nachtpon rap even binnen om te vertellen dat ze zojuist een mooie manier had gevonden om Opa om zeep te helpen: een struikelkoord bovenaan de steile stenen trap naar de kelder waar het smeltvet stond opgeslagen ! Zo'n klap zou die oude vent zéker niet overleven, en dat was gemakkelijk als een stom ongeluk te versieren ! Plus: ze konden hem daar lang laten liggen doodbloeden, vooraleer hem 'toevallig' te ontdekken als geen hulp meer zou baten...

" Denk er maar eens goed over na !" had zij dwingend gefluisterd, alvorens weer leuk trippelend te verdwijnen.

Bij het ontbijt verweet hij haar sissend, dat ze met haar onbeschaamd flitsbezoek achter gesloten deuren het voorgenomen nummertje met Ninya verpest had. Maar dààr lag ze niet van ondersteboven, zo te zien: " Vind je het geen reuze idee ?! Misschien kan ik vannacht wat langer bij je blijven om de gaten te vullen, wat denk je ? De gaten in ons plan, bedoel ik hé, stoute jongen !.." Zo opgedraaid en krols had hij haar nog nooit meegemaakt ! En zoals dié doordraafde zég ! Alsof ze er nog deze week aan wou beginnen !

" Hélaba ! Je wacht toch met de uitvoering tot ik veilig op wég ben naar de kust hé ?" spotte hij wat onvast: " Zoniet sta ik bij de politie onmiddellijk bovenaan de lijst van verdachten ! Wie zou aan mijn schuld durven twijfelen, als ik - de ongenode gast die de dochter des huizes verkracht heeft - in een centenkwestie met het slachtoffer verwikkeld zit en bedrogen werd met een onbestaande goudschat ! Méér moet dat niet zijn om iemand onmiddellijk hoog op het schavot te krijgen !"

" Natuurlijk zal ik zolang wachten tot je wég bent, gij bangschijter ! Als je me eerst maar helpt alles uit te kienen en klaar te zetten, zodat ik énkel maar het touw moet spannen...De rest doe ik wel in mijn eentje de dag nà je vertrek !..."

Maar hij kreeg tóch een beetje de indruk dat hij haar op ideeën had gebracht met die verdachtmakingen over 'mogelijke verkrachting' en 'dozen vol goud'..En ze het al héél gewoon vond dat hij de fatale val van Opa zou voorbereiden...

Opgepast hé ! Nie memmen ,mor remmen Gerard ! Denk aan die krolse Nadine !

Maar voor remmen was het blijkbaar al te laat.                      

Iedere nacht kwam Erika vóór het slapengaan eventjes buurten bij Joseph, schrijlings zittend op zijn stoel of gezellig ineen gedraaid aan zijn voeteneind. Dat tot dààr toe...Maar haar nachtponnen leken steeds korter te worden en het décolleté steeds losser open te vallen. En daarenboven kreeg ze de onhebbelijke gewoonte met haar volle hand in die halsuitsnijding te zitten en kwasi onnadenkend in haar oksel te moeten krabben. Dat daarbij soms een bruine tepel kwam piepen, moest hij maar lijdzaam op de koop toe nemen. Het was té duidelijk waar zij op aanstuurde, en tenslotte dacht hij: " Verdomme, waarom ook niét ?!"

En vanaf de eerste week van maart kon hij Ninya de bons geven: de slaapkamerdeur ging op slot zohaast Erika binnen was, en ging pas weer open nadat de valse maagd zwetend haar bekomst had gekregen...