D25. LACH PALJASSO ! ...

                           Brugge, 1 december 1947.

Joseph was er dagenlang van onder de voeten: in dat Brazilië van die vervloekte aalmoezenier zouden ze géén Spaans spreken ?! Zó-òt !...Neen , hij kón het niet geloven ! Vooral omdat hij nooit gehoord had dat ze in Amerika uberhaupt ergens Portugéés zouden klappen !... In Afrika, akkoord, maar dan nog énkel ten zuiden van de evenaar hé : Angola en natuurlijk Portugees Oost-Afrika, plus nog zowat eilandjes. Maar in Amerika ? Portugees ?? Nooit van gehoord !

Maar door hier en daar de meer gecultiveerde medegevangenen te ondervragen, kalfde gestaag zijn trotse zelfzekerheid af...En de genadeslag kreeg hij van de bibliothecaris, een grijze crimineel met levenslang, en waarschijnlijk juist daarom ook zeer belezen. Die wist àlles over de meridiaan van Tordesillas, met jaartallen, punten en komma's, en die liet er geen twijfel over bestaan: in Brazilië spraken ze wel degelijk Portugees !

Daar zat hij dan met zijn mond vol tanden en zijn uit het hoofd geblokte Spaanse vervoegingen ! De stommekloot van dienst ! De paljas van de klas ! En wat hem nog het meeste ergerde was dat die wijsneus van een aalmoezenier gelijk zou krijgen: als fiere afgestudeerde van het Koninklijk Atheneum van Oostende had hij dat ongetwijfeld moéten weten ! Maar Nancy had ook nooit specifiek over Brazilië gesproken, en het altijd vaag over Zuid-Amerika gehad. Indien ze van bij het begin dàt land had vernoemd, was er vast wel bij hem een lichtje gaan branden !

Zijn wrevel over de oerdomheid van Nancy en haar debiele visserskliek groeide met de dag en sloeg tenslotte om in woede. Toen ze hem de volgende donderdag kwam bezoeken, kreeg ze dan ook onmiddellijk de wind van voren ! Een begroeting kon er slechts met moeite af.

" Zeg, hoe zit dat ?! Trekken wij naar Brazilië ?"

Ze schrok blijkbaar van zijn uitval: " Ha, ja zeker? Dat waren wij toch zo overeen gekomen hé ?..."

" En 't is daarom dat gij mij al maanden aan een stuk Spaans laat blokken ?!" Ze voelde blijkbaar nattigheid, want hield zich geschrokken in.

" Weten die stomme visboeren in Oostende dan niet dat ze daar Portugéés klappen ?!...En dat ik er met mijn Spaans geen kloten kan aanvangen ?!"

Nancy herpakte zich vlug: " De meeste mensen daar verstaan wél Spaans ! Dat trekt goed op Portugees ! "

" Misschien! Maar waarom kon ik dan verdomme niet beter ineens dié taal leren ? Of was dat te moeilijk ?"

" Wel, in het begin dachten ze naar Argentinië te trekken, omdat de baas van dààr - Generaal Peron - ons ging steunen ,maar dat is niet doorgegaan...En ik was ondertussen op de Berlitz-school al voor Spaans ingeschreven...Portugese cursus géven ze daar niet...En toen de vissers zich decideerden voor Brazilië, heb ik gewoon voort gestudeerd omdat ge daarmee ginder óók u plan kunt trekken...Die twee landen liggen toch neffens één..."

" Da's een uitleg van m'n gat ! Had ge dat van bij het begin gezegd, dan was ik nooit lijk een zot aan dat Spaans begonnen ! "...

Zwijgend bleven ze elkaar een wijle gekwetst aanstaren, tot Nancy een pijnlijk besluit leek te nemen: " Het is blijkbaar een verkeerd moment om het u te vertellen, maar ik heb nog méér slecht nieuws..."

" Ha ja ? Gaat ge met de Penny trouwen misschien ?"

" Dié ? God beware mij ! ...Neen, maar ik heb bericht gekregen van de ambassade...Uw aanvraag is geweigerd, ten minste, voorlopig toch ! ..."

" Hoezo, voorlopig geweigerd ?! En voor welke reden, als ik mag vragen ?"

" Uw amputatie...Voorlopig lichamelijk ongeschikt.."

" Voorlopig ? Verwachten ze dan dat die poot er weer aan gaat groeien, binnen kort ?! Wat is me dàt voor een onnozele uitleg ! En ik dacht dat ze die knappe kop van mij daar zo goed konden gebruiken !" De sneer deed pijn, zag hij, en dat was blijkbaar ook de bedoeling.

" Neen, maar ge kunt nog een nieuwe lichamelijke keuring aanvragen om te bewijzen dat ge, ondanks die amputatie, in tiptop forme zijt. En met die prothese voor 100 % uw plan kunt trekken..."

" Luistert kind, als ze mij niet willen binnenlaten zoals ik zijn - gezond van lijf en leden, maar met een houten poot waar niemand last van heeft - wel, dan kunnen ze m'n gat lekken ! Ik ga daarvoor niet staan bedelen hé ! "

" Maar zo'n hérkeuring is niet meer dan een formaliteit, Joseph ! Vanals die u zién - een jonge vent propvol energie en met een goed stel hersens - dan laten ze er u immers zonder verdere problemen door ! "

" Zonder vérdere problemen ? En de problemen vooràf, wat doet ge daar mee ? Ik zit namelijk in den bak, moest ge't vergeten zijn ! En misschien kom ik pas in maart '48 vrij: tegen die tijd is héél die vissersvloot al lang de piste in ! En gij erbij ! En dan zou ik mij op dàt moment nog moeten laten herkeuren, om hen nadien lijk een zot misschien tóch nog achterna te kunnen reizen ?...Neen, Nancy, bedankt voor het aanbod, maar ik speel niét in de reserveploeg !"

Ze keek hem verslagen aan en kwam dan vastberaden tot een besluit: " Luistert goed, Joseph: als gij niet meegaat, blijf ik ook hier ! We hebben gezegd: samen uit, samen thuis ;wel, het zij zo ! Ik zal alles proberen om die van de ambassade van gedacht te doen veranderen. Maar als het mislukt, dan blijven wij twee samen in Oostende, akkoord ? Gij bij mij thuis ! Wij getweeën bijeen kunnen ook hiér aan een nieuw leven beginnen, niet waar ?..."

Veel viel daar niet meer bij te zeggen. Nancy deed alle moeite om de hele tijd voort te borduren op hun toekomstig geluk, maar hij geraakte moeilijk zijn ontgoocheling kwijt. Op den duur kreeg ze er dikke tranen van in de ogen. En door de ontroering vergat ze hem bij het afscheid sluiks het kerstpakje toe te schuiven waarin ze haar roze satijnen broekje met een groene strik had omwikkeld...

"Vert, j'espère." had ze op het kaartje geschreven.

Heel de week zwalpte zijn humeur tussen ontmoediging en bitterheid. Hij had voor het ogenblik al genoeg morele opdoffers gekregen, vond hij. Eerst die snerende zwartrok, die hem dat affront gelapt had slechts een triestige clown te zijn die verstandelijk wat achterop hinkte ! En dan de weigering van zijn emigratieaanvraag omdat hij ook lichamelijk zwaar gehandicapt was...Debiel en kreupel, als spiegelbeeld niet erg opwekkend om naar te kijken... Het onverholen aanzoek dat Nancy hem deed, was ver het énige lichtpuntje in zijn zwartgallige gedachten...Maar dan nóg: één bemoedigend woordje van een vrouw was écht geen rots om je kerk op te bouwen !

Jetje deed er nog een schepje bovenop. Florizone had haar laten verstaan dat hij best niet té vast rekende op een vervroegde vrijlating...Immers de wilde linkse betogingen in Brussel tegen de 'milde repressiepolitiek' begonnen op de regering Spaak te wegen, en véél risico's durfde de justitieminister Struye niet meer te nemen... Daarbij, de aanvraag tot vrijlating was gesteund op zijn emigratie naar Zuid-Amerika hé...En aangezien dié waarschijnlijk niét doorging, zat er weinig kans in gelost te worden vóór nieuwjaar...

" Kan die lafaard dat verdomme niet zélf komen vertellen, zeg ?!...Bang van afgeblaft te worden, zeker ?... Maar zijt gerust: ze zijn me nu al van alle kanten in de grond aan 't kloppen ; dàt kan er dan ook maar bij ! "...

Jetje wierp het over de andere boeg: de abri...De haag van vlierstruiken, op het einde van de hof, had het begeven onder de druk van de wandelende duinkam. Daardoor lag de bouw van de twee sociale woningen helemaal stil, want de aannemer was aan het bekvechten met de gemeente omdat die te weinig deed om de chantier te beschermen tegen het stuifzand. En wegens die onzekere toestand stopte ook Steiner met de voorbereidingen om de abri op te blazen...Oef ! Hier dus eindelijk wat goed nieuws !

Maar niet voor lang. Want een paar dagen later wipte Florizone in hoogsteigen persoon even binnen. Hun klacht tegen de afbraak van de abri, en bedoeld als vertragingsmaneuver, werd door het gerecht onontvankelijk verklaard. Jammer natuurlijk, maar hij verwachtte niet dat Steiner nu vliegensvlug aan de abri zou voortdoen, omdat de aannemer een proces tegen de gemeente overwoog wegens 'verborgen gebreken van de bouwgrond'...Als Steiner de abri in de lucht liet vliegen zou dat achterliggende duin waarschijnlijk nog harder beginnen schuiven !

Maar Joseph was niet in een stemming om nu in luid gejuich uit te barsten...In tegendeel, hij wilde die blaaskaak ook wat van zijn bittere kelk laten proeven.

" Meester, nu ik hoogstwaarschijnlijk toch niét ga emigreren, heeft die borgstelling van tante Jetje in feite ook geen zin meer, nietwaar ?...Het spijt mij, maar het weinige, dat ik voor het ogenblik bezit, zal ik zélf wel broodnodig hebben, hé ? Van die dikke gouden collier voor tante Jetje zal dus niet veel in huis komen, vrees ik... Zéker niet als ik niet vervroegd vrij kan komen om tijdig die doos juwelen rond de abri uit te graven...En u weet dat ik daarop rekende om onder andere ùw kosten voor mijn klacht tegen Steiner te betalen..."

Florizone zag door deze wending het kunstig bouwwerk wankelen, dat hij samen met notaris Legein had opgezet om de nalatenschap van Pylieser op een winstgevende manier af te werken. Op slag werd de man veel coulanter: " Och, meneer Petré, ik stel voor om met deze rechtzetting te wachten tot u inderdaad vrij komt...Misschien hebben wij op dàt moment met betrekking op de afbraak van de abri een duidelijker toekomstperspectief, nietwaar ?..."

Verdomme, dacht Joseph, als dié zo'n dure woorden begint te stuwen, dan heeft hij vast ergens geld geroken !

Nancy kon bij haar tweewekelijks bezoek nog steeds geen goed nieuws brengen. Ze had wél naar de Braziliaanse ambassade in Brussel geschreven om tegen de immigratieweigering te protesteren, maar nog steeds geen antwoord gekregen...Op het stadhuis van Oostende vertelden ze dat dit nog een hele tijd kon duren: " Die zuiderlingen hebben geen vuur in hun gat als het op werken aankomt ! " sneerde de loketbediende: " En ze zijn veel te fier om van mening te veranderen als ze dan uiteindelijk een beslissing hebben genomen..." Veel hoop konden ze haar daar dus niet geven...

En dan had ze op de koop toe nog een prentkaart gekregen uit Dar-es-Salaam, waarschijnlijk een haven op de kust van Arabië in de Rode Zee ,ergens op weg naar het kanaal van Suez. Maar op de landkaart van het Nabije Oosten had ze het niet kunnen situeren...

" Bijlange niet, zotte ! Dat ligt ergens aan de kanten van het eiland Zanzibar, op de oostkust van Afrika, een vroegere Duitse kolonie ! Maar dan heeft hij verdomme de laatste weken wel een héél grote sprong gemaakt, van Colombo op Ceylon helemaal naar dààr...Als hij zó voort doet, staat hij binnen de twee maanden hier voor uw deur !"

" Pertang, die mens van de Vlaamse Viscentrale, die de emigratie naar Brazilië dirigeert, die heeft gezegd dat Roger vanuit Afrika veel beter recht naar Brazilië zou oversteken ! Eerst nog langs hiér passeren zou een fameuze omweg betekenen...Daarom verwacht ik dezer dagen toch van hem een woordje uitleg wat hij van plan is te doen. En hem kennende denkt hij nog altijd dat ik lijk een loopse teef achter zijn gat ga koersen ! Maar hij kan verdimme de pot op ! Ik zijn dat wachten beu ! "

" Zeg, meistje, ge deed mij verschieten hé ! Ge liet gelijk verstaan dat hij nog altijd welkom is bij u...Niet op twee paarden wedden, hé Nancy ! 't Is hém of ik, ge moet kiezen ! Ik laat mij niet voor de zot houden hé ! Ik heb mij de laatste tijd opgetrokken aan het vooruitzicht van met u een nieuw leven te beginnen hé ! Als ge nu uwen staart intrekt, gebeuren er ongelukken ! "

" Maar ik zeg toch dat hij de pot op kan ! Het is alleen ambetant dat ik hem geen brief kan schrijven om het uit te leggen...Al wat er tussen mij en hém geweest is de laatste jaren - en god weet dat het maar een mager beestje was, buiten wat brieven en kaartjes - dat is nù definitief amen en uit! Ik weet in het diepste van mijn hart dat ik geen gevoelens meer voor hem heb...Maar 'k zeg: 't is alleen ambetant dat HIJ het nog niet weet  ! "

Joseph bleef haar somber aanstaren.

" Gelooft ge mij niet ?" Ze glimlachte twijfelend: " Van nù af kunnen wij de Roger uit al onze gedachten schrappen...Ik zijn helegans van u, Joseph, met lijf en leden... Komt, zie niet zo triestig: binnenkort zijn wij voor altijd bijeen ! En in bed zal ik klaar en duidelijk laten verstaan dat gij de énige vent zijt in mijn leven ! Is het zo goed ?..."

Zijn wangen kregen weer wat kleur en zij voelde dat het geschikte moment was aangebroken om haar pleidooi te bezegelen. Ze schoof, verdoken onder haar twee handpalmen, het pakje in de kerstverpakking over tafel naar hem toe.

" Hier zie, steek dat weg...En weet mij de volgende keer te zeggen wat ge er van denkt ! "...

Joseph was niet weinig verrast toen hij, terug in de infirmerie, haar pakje met het geheimzinnige kerstkado voorzichtig openscheurde. Al tastend had hij al een vaag vermoeden gekregen wat erin kon zitten, maar bij het ontdekken van dat zachte, glimmend rose niemendalletje kreeg hij toch een ferme bloedopdrang ! Haar provocerende wens op het kaartje aan de groene strik liet niets aan de verbeelding over: " Vert, j'espère"! "...Als uitnodiging tot de dans kon dat tellen ! Hij onderdrukte de neiging om er, in het zicht van de medepatiënten, sluiks het parfum van op te snuiven en moffelde het meest intieme onderdeel van Nancy's lingerie vlug onder zijn hoofdkussen...De nacht beloofde weer uitputtend te worden...

De volgende morgen maakte Florizone al verrassend vroeg zijn opwachting. Heel zijn houding straalde een verwarrend goed humeur uit, wat voor de verandering ook wel mócht, na al de ramptijdingen die Joseph de laatste tijd van hem had gekregen.

" Ik moest hier tóch zijn voor een ànder dossier en dacht van eerst maar even bij u langs te komen...Notaris Legein vroeg mij u deze brief persoonlijk te bezorgen, omdat ge u daar waarschijnlijk veel vragen bij zult stellen en misschien ook nodeloos grote illusies zoudt maken. Ik weet al wat erin staat, maar leest hem eerst maar op uw gemak..." Hij lachte geheimzinnig.

En inderdaad, als verrassing mocht die er zijn !

Joseph overvloog de beleefde aanhef, maar verslikte zich bijna toen de grond van de zaak tot hem doordrong.

"...Mijn vader heeft zijn studie wegens ziekte tijdens de laatste jaren vóór zijn dood onvoldoende kunnen beheren. Nu ik zijn liggende dossiers heb overgenomen is gebleken dat de nalatenschap van uw peter, de heer Gerard Pylieser, nog steeds niet is afgewerkt. U was daarin vermeld, maar bleek tot voor kort onvindbaar, "vermoedelijk vermist in Rusland". Ik heb dan kunnen achterhalen dat u onder een valse identiteit weer bent opgedoken, geïdentificeerd werd als 'Petré Joseph' en veroordeeld werd voor oorlogsfeiten tot vier jaar gevangenisstraf.

Ik verzoek u om met mij contact op te nemen om deze zaak uit te klaren zohaast u daartoe in de mogelijkheid verkeert, en teken in afwachting...Bla-bla-bla..."

Joseph keek verbaasd op naar Florizones nietszeggend gezicht: " Nalatenschap van Pylieser ?!...En waarom wordt die vent mijn peter genoemd ?!...Voor zover ik weet was nonkel René mijn peter, de broer van mijn moeder ! ...Ik heb met die Pylieser geen enkele band, en zou dat ook nooit willen ! Die smeerlap heeft heel mijn familie uitgemoord, wat zou ik dan nog van hem moeten erven ! "

" Of ge veel zult erven wéét ik niet, en eerlijk gezegd twijfel ik daaraan. Daarom ben ik hier om alle verwachtingen binnen de perken te houden...Maar dat hij uw peter is staat vast: Pylieser heeft deze morele voogdij van uw nonkel overgenomen toen deze in de oorlog min of meer door ZIJN schuld met dien kano verdronk...En dat ge met die man geen énkele band hebt, zou ik maar stil houden ! Vergeet niet dat ik u verdedigd heb onder de naam van Jean-Marie Peters, die verdacht werd van betrokkenheid bij de ongelukkige verdrinkingsdood van Pylieser ! ...Akkoord ?"

Joseph bleef hem aanstaren. " Bon, en wat is dat van die erfenis ?...Toch niet die oude auto's die hij in '4O van die joden heeft afgeluisd bij hun vlucht naar Engeland...Daar kan ik niets mee aanvangen ! Of is het..."

Florizone onderbrak hem geërgerd: " Zeg, Petré, alstublieft hé ! We gaan onze tijd niet verdoen met allerlei gissingen niewaar ...Officieel was Pylieser een welstellend man, maar wàt uw deel is in zijn nalatenschap is énkel geweten door de notaris ! Ik heb wél gehoord dat de man veel schulden had, zoals hypotheken op onroerend goed die hij na zijn overlijden natuurlijk niet verder heeft afgelost...Zijn rederij was ook maar gedeeltelijk van hém, en de ronk gaat dat dit bedrijf nù voor een failliet staat.. Dan is het zo, dat al wie een erfenis aanvaardt, ook zijn deel van de schuldenlast overneemt ! ...Dus ik verwittig u maar voor alle zekerheid, en dat was waarschijnlijk ook de bedoeling van de notaris om u, via mij, tot voorzichtigheid aan te manen. Want vergeet niet dat een erfenis dikwijls een vergiftigd kado is ! En dat ge daarom steeds de mogelijkheid hebt deze te weigeren, zonder kosten...Maar als ge wilt kan ik mijn oor eens te luisteren leggen bij mijn vriend Legein en dan weten we binnenkort wel waar we aan toe zijn...Bon, ik moet nu naar mijn volgende klant: gij hebt nog alle tijd om tot een doordacht besluit te komen hé ! "

Oef, dacht Florizone, daar zijn we van af ! Die zal de volgende dagen genoeg stof hebben om te wennen aan het idee dat het niet àl goud is dat blinkt ! Nog een pààr bezoekjes in dezelfde trant en meneer Petré was gaar gestoofd voor de combine die hij met de notaris had uitgedokterd...De voorbereiding van het complot had anders al genoeg voeten in de aarde gehad !

Om dat haatdragend wijf Coulier over de streep te trekken, had hij al héél wat water en bloed gezweet ! Die zat vol wraakgevoelens tegen 'de fascist' in het algemeen en tegen Petré in het bijzonder ! Nog liever over haar lijk dan die snotter de nalatenschap van Pylieser te gunnen ! En op de koop toe lag ze dan óók nog overhoop met haar ex-minnaar, de notaris zélf ! Ze wist dat dié van plan was in dat dossier een stevig graantje mee te pikken en ze bleef die tot op het uiterste stokken in de wielen steken. De brief aan Petré had ze tot voor kort met alle middelen tegengehouden, en pas toegegeven nadat ze deze kennisgeving tot een nietszeggend berichtje had kunnen herleiden...Het was ook om deze sabotage te neutraliseren dat Legein hem gevraagd had het epistel persoonlijk bij Petré toe te lichten en aftezwakken...Enfin, dat was nu achter de rug !

Ook Jetje was door Rachel deftig de les gelezen: als ze Joseph van verder onheil én de schuldenberg van Gerard Pylieser wilde behoeden, moest ze hem goed laten verstaan dat die zogenaamde erfenis een vergiftigd kado was, waar hij best zijn handen afhield ! Erg gelukkig was Jetje niet met deze opdracht en over die hypotheeklast begreep ze ook al niet veel. Maar als een leugentje om bestwil Joseph veel onheil zou besparen, kón ze niet anders dan meewerken...

Toen ze bij Joseph uitgesproken was over de peripetieën van de bouwwerf, de Steiner met zijn abri en het wandelende duin, duwde hij haar de brief van de notaris onder de neus. Begreep zij waarom Pylieser hém op zijn testament had gezet ? Ze had die pijnlijke vraag al làng verwacht en besloot dan maar ineens schoonschip te maken.

" Wel, ziet ge...Ge moet weten dat de Gerard niet zómaar het peterschap over u van de René heeft overgepakt toen die stierf...Van die moment af voelde hij zich ineens voor u verantwoordelijk, verstaat ge, lijk een echte vader...En ook omdat hij niet kon verdragen dat Marie met de Jupp 'ging', wilde hij haar op die manier terug voor zích winnen...Want in feite had hij al héél lang een oog op haar...Al van juist nà de Groten Oorlog, toen zij nog heel jong was ...met moeite achttien...Om maar te zeggen hé...Hij heeft toen zelfs een tijdje écht met haar gevreeën, verstaat ge: op de eerste grote kermis in Nieuwpoort in '22...Om juist te zijn :september '22, verstaat ge...En gij zijt van juni '23, verstaat ge...Negen maanden later..."

" Ja-ja Jetje ! Ik versta het! Ik zijn verdomme toch niet doof, hé ! En kinds nog minder ! Vaneigens dat ik kan tellen...Negen maanden, verdomme ! En gij hebt dat al die jaren geweten ! En mij nooit iets gezegd al heb ik het wel duzend keren gevraagd wie dat mijn échte vader was ! ” Hij keek haar woedend aan: ”Pylieser dus, de smeerlap ! ...Na al die jaren werd het wel tijd dat ge mij eindelijk de naam van mijn vader verklapte ! ...Al goed dat ik hem heb helpen verzuipen ! ...Maar waarom hebben ze dan altijd met die naam van Rudolf geschermd, als ik achter de naam van mijn vader viste, gij Jetje nog in de eerste plaats ?!"

" Och, Rudolf, ja...Dat was een speelse zotternij tijdens kermis, in die tijd. Al dat jonge volkje gaf zichzelf uit voor een filmster of een gekende artiest. De Gerard stelde zich, na een paar toertjes op de molens, aan Marie en mij voor als de grote verleider 'Rudolf Valentino'...Rudolf, verstaat ge ?...En Dis, zijn maat van toen, was zogenaamd 'Douglas Fairbanks'...Ik noemde mijneigen 'Gloria Swanson' en Marie 'Martha Harry'...Allemaal filmsterren van toén ! Daarmee hebben wij destijds nog hard gelachen...Maar onder óns zijn we Gerard Pylieser altijd 'Rudolf' blijven noemen, ook toen hij ons Marie na die korte straffe vrijage ineens liet stikken...Vanals ze zwanger bleek te zijn, en Pylieser van Krommenaas gebaarde, hebben Marie en ik het zo aan boord gelegd dat Dis in de boskes van de Doorsteek uw vermoedelijke vader werd, en die is dan ook nog rap-rap met Marie getrouwd...Ik weet wel: heel proper is dat allemaal niet, maar het kind moest een naam hebben hé...En voor nog veel langer zeveren was er geen tijd meer ,hé vent..."

" Dus als ik het goed begrijp, heb ik, door Pylieser te verzuipen, inderdaad mijn échte vader vermoord !"

" Ja, en Rachel is dat aan de weet gekomen omdat ze in het dossier van de nalatenschap een akte vond waarin Pylieser u als zijn bloedeigen zoon erkent..."

" Verdomme, nu valt mijn frank ! Toen Pylieser in die poel aan 't stikken was, heeft hij de hele tijd naar mij geroepen 'Ik heb u herkend ! '. Ik dacht dat hij mij zo wilde chanteren om hem uit dat slijk te trekken...Maar in feite bedoelde hij 'érkend! ' en hoopte hij dat die late familieband hem zou redden, de kloot ! En nu zou ik met die erkenning nog voor zijn achtergelaten schulden mogen opdraaien ? Hij mag ze in z'n hol steken !"

Jetje bleef even sprakeloos zitten. Plots gaf ze het op om nog veel weerwerk te bieden: " Daarbij, Rachel zegt dat ge door die moord op uw vader tóch niet van hem kunt erven...De Staat zou alles wat gij krijgt aanslaan...De schulden zéker, maar ook de rest die overschiet..."

" Wel, geluk ermee ! ...Anders nog nieuws ?"

" Niet veel hé, het is kalm...In Westende verwachten ze met nieuwjaar niet veel toeristen door het slechte weer. Maar de 'Stella Maris' naast mij is toch nog verhuurd geraakt voor een week: een jong Frans koppel uit Duinkerke...Hopelijk beter dan dat Duits lief van u, vorig jaar. Ik heb op vraag van de eigenares het huis gelucht en grote kuis gedaan, en een zak kolen laten komen voor de kook en de verwarming...Een mens moet wat doen om brood op de plank te krijgen !"

Florizone straalde nu écht: " Allee, 't is gelukt ! Onze aanvraag tot vervroegde vrijstelling is aanvaard  Binnen dàt en een paar dagen gaan ze u lossen: dat hangt een beetje van de goede wil van de directeur af...Het is omdat ik u hier nog tref dat ik er nog rap van profiteer om die zaak van Pyliesers nalatenschap in het reine te trekken. Want moest ge tóch naar Amerika trekken, zal ik niet achter u gat lopen hé ! Ik heb gehoord van uw tante Jetje dat ge verkiest die netelige erfenis te weigeren, en ik geef u groot gelijk. Madam Rachel Coulier zou door haar dreiging met 'Vadermoord' u in uw eventuele erfgoed toch altijd blijven chanteren. Daarom stel ik voor haar schaakmat te zetten door aan deze nalatenschap te verzaken in het voordeel van uw tante Jetje. De notaris en ik hebben zo eens rap de balans opgemaakt van wat Pylieser zou kunnen nalaten, schulden en bezit dooreen, en wij komen toch tot een schoon positief resultaat, waar ditmaal de Staat niet ààn kan...Georgette Neuville zal er haar broek niet aan scheuren...En misschien kan zij u van de opbrengst maandelijks een kleine toelage uitkeren, waar de Staat evenmin de hand op kan leggen. In feite hébt ge al iets in die aard getekend, toen zij zich in uw emigratiedossier borg stelde 'met lasten en lusten'...Wat denkt ge ? Zal ik zo'n 'Akte van Verzaking' opmaken ? Dan zal ik u die nà uw vrijlating in Westende brengen, vooraleer wij naar de notaris gaan, okee ?

De rest ging héél vlug. Vóór hij het wist werd hij op een avond op de griffie van de gevangenis geroepen en verwittigd dat hij de volgende morgen om 09.00 uur zou worden vrijgelaten. Zijn boeltje was vlug gepakt en die nacht sliep hij zeer onrustig. En pas toen hij zijn vale burgerkleren terugkreeg, viel het hem op dat hij daarin buiten zou doodvriezen. Aan de balie gaven ze hem dan ook de raad een straat verder in de 'Stock Americain' een kapootjas te kopen. Het bleek inderdaad voor het mansvolk erg modieus en stoer te zijn in allerlei afdankertjes van de geallieerde legers rond te lopen.

Voor hem werd het dus een zandkleurige parka-met-kap een zwarte wollen zeemansmuts en werkhandschoenen, alles samen géén honderd frank. En met het gratis treinticket geraakte hij kort na de middag in Oostende. Er viel een ijskoude regen, maar de warme kap over zijn hoofd en het vooruitzicht zijn lief straks stevig te omhelzen, deden hem alle winterse narigheid vergeten. Nancy woonde ergens achter het afgebrande stadhuis, in de Sint-Franciscusstraat, op geen tien minuten stappen met zijn krukken... Onderweg droomde hij hoe ze hem om de hals zou vliegen en binnen trekken in de gang. Hoe hij haar zou kussen en het zwoele parfum uit haar haren zou opsnuiven...En haar hete lijf en bolle borsten zou voelen dwars door haar satijnen peignoir...Man-man !...En hoe zij hem zonder omhaal de trap om zou trekken, recht naar haar slaapkamer...

Hier en daar lagen nog wat huizen in puin, verdoken achter reclameschuttingen vol kleurige affiches met suikerzoete coca-cola-meisjes en een verleidelijke dame met een brede zwarte hoed die wulps aan een Belga-sigaret lurkte...Zo te zien was de ontvoogding van de vrouw er in de wereld buiten de gevangenis stukken op vooruit gegaan tijdens de voorbije jaren...

Met bonzend hart telde hij de huisnummers af: 43... 41...39...37...Dààr moest het zijn !...Hij zag nauwelijks hoe erg de gevel was afgeschilferd en de voordeur ook wel een laagje vernis kon gebruiken...Toen hij naar de bel reikte viel zijn rechter kruk op het voetpad, maar een jonge man achter hem hielp die oprapen...Hij hoorde van binnen geen enkele reactie komen...Tien eindeloze tellen later probeerde hij het nóg eens...Misschien was ze boodschappen doen ?...Tegen beter weten in belde hij toch maar weer...En juist toen hij zich afvroeg of hij in afwachting van haar thuiskomst niet een pint zou gaan pakken op de hoek, hoorde hij boven een venster open trekken: Nancy keek met een verwaaide kop naar beneden ! Hij zwaaide met zijn kruk, maar het scheen een hele poos te duren vooraleer het tot haar doordrong dat hij, hààr Joseph, daar stond te trappelen om haar de beurt van haar leven te geven ! Half verblind door een paar regendroppen in zijn ogen, merkte hij niet hoe traag zij van de verrassing bekwam en het venster weer sloot...

Een eeuwigheid later hoorde hij in het slot morrelen en ging de deur open. Als versteven stond zij zwijgend even naar hem te gapen. En toen hij lachend over de dorpel stapte om haar stevig te omhelzen, week zij afwerend terug de donkere gang in, de Chinese peignoir met beide knuisten om haar hals dicht gesnoerd.

" Wat is 't, m'n schatteke, waart ge nog aan 't slapen ?...Gisteren laat op gebleven, misschien ?" Maar toen hij naar haar schouders grabbelde, kromp zij ineen en gebood hem te zwijgen, de wijsvinger stijf op de lippen geperst: " Hij is boven !" fluisterde ze schor.

Het rampzalige vermoeden trof hem als een bliksem: "Wie verdomme ? Een àndere vent ?!"

" De Roger ! Gisteren avond hier ineens binnen gevallen, héél op 't onverwachts ! Ik was helegans overrompeld ! Hij deed alsof hij juist terug was van sigaretten halen ! Hij slaapt nog voor de moment ! Maar Joseph, ik heb liever dat hij u hier niet ziet, verstaat ge...Hij weet van niks, of doet alsof, maar dàt van ons kan ik hem voor de moment niet uitleggen...Hij heeft de hele nacht op mij liggen vrijen, lijk dat hij nooit is weg geweest de laatste zes jaar ! ...Ik zijn kapot van zijn driften ! En ik heb de kracht niet om mij er tegen te verzetten, en misschien ook de wil niet: zo'n sterke vent ! Moest ik hem dat van óns uitleggen, dan gebeuren er ongelukken ! Làter misschien, over een paar weken, als hij wat meer uitgeraasd is en ik met hem een deftig gesprek zou kunnen voeren...Maar nù is het beter dat hij u niet ziet...Het spijt me van ons, Joseph, maar daar is niets tegen te doen: als de Roger zijn oude plaats opeist, dan zal ik moeten bukken..."  

Wat er verder door Nancy nog vergoelijkt werd, of zacht met zeem gestreken: het drong niet écht meer tot hem door...

De regen bracht hem pas weer tot bezinning toen hij in de stijve bries op het havenhoofd als een vod over de dikke borstwering lag te braken in de wild schuimende golven... Dàt was dan toch dé genadeslag...Nóg zo'n mep in zijn gezicht kon hij écht niet meer aan...Was het dan niet beter er hier en nù een eind aan te maken ?... Waarom zich niet over deze druipende borstwering laten glijden ? Plons, en het was gedaan ! ...

Hij perste zijn handen diep in de broekzakken tegen de kou...en voelde plots met een pijnlijke steek in zijn hart de warme zijde van Nancy's ondergoed tussen zijn vingers ! Aarzelend trok hij het te voorschijn en staarde er wat verwezen naar...Verdomme, dat wijf had de hele tijd met hem gespeeld als met een willoze hansworst: je moet het maar kùnnen ! Hij veegde er zijn natte gezicht mee af en merkte dat het oorspronkelijk parfum totaal vervlogen was...Kom, wég ermee !

Met een krachtige zwaai wierp hij het roze vod met de wind mee fladderend naar de kolkende vaargeul. Even nog bleef het - twintig,dertig meter ver -  wild drijven...

Toen was het weg. Voor altijd...