Wil je meer lezen over het nestje bordercolliepups en hun ontwikkeling de eerste 8 weken kijk dan eens op www.hettysite.nl weblog 1 vanaf 1 juni 2007. Het was zo mooi om mee te maken dat ik er een kinderboekje over schreef. Dit dierenprentenboekje is te koop. Scotty vertelt over wat hij beleefde vanaf het moment dat hij geboren werd tot hij zich op z'n gemak voelde bij z'n nieuwe baas. Meer informatie over "Ik ben Scotty" en hoe je het unieke boekje kunt bestellen, is op de website www.hettysite.nl te lezen onder het kopje Kinderboekjes. Welkom!
De pups van Tessa en Scott waren een geweldige ervaring!
Een paar pagina's uit het kattenprentenboekje IK BEN MONIEK. www.hettysite.nl
of de belevenissen van een Achterhoekse in Drenthe
03-06-2011
Over een gaffel en zei- spreuken....
Zö-w es efkes bie Jans en Geesje gaon kieken?, stel ik Wim voor. Op mooie deze Hemelvaartsdag zitten we opnieuw bij de wei. Als het mooi weer is, is dit het mooiste plekje om te zitten. Volop zon en altijd genoeg schaduw door de enkele boom die ook hier nog staat. We zien heel wat mensen voorbijfietsen, dauwtrappen kun je het niet meer noemen. Wanneer er een man voorbij komt joggen in zn blote bast, het shirt in zn hand gepropt, applaudisseren we nog even wat met een zwaai beantwoord wordt. Dan gaan we even buurten. Jans en Geesje zitten op de vlonder voor hun chalet, een daalders plekje. Jans hoeft ook nooit weg:t Is nergens zo mooi als hier, placht hij te zeggen. Wij kunnen het best vinden met elkaar. We praten ieder onze eigen taal, wij de mix Achterhoeks/ Hattems en zij natuurlijk Drents en Kanaols, zoals dat genoemd wordt als we het over de streek richting Nieuw Weerdinge en Stadskanaal hebben. Jans wil even weten: Wet jullie ok wel wat een gaffel is? Bie-j ons ( ja zo noem ik het nog steeds als ik aan Vorden denk) zekt ze gavel tegen een heujvörke. Nee Jans bedoelt zon vork om worsten mee in en uit de wimme te halen. Ach gaffel wordt voor meer dingen gebruikt met dezelfde vorm, volgens Bartjes.
1.tweetandige vork; 2.hooivork; van de gaffel in de greep vallen van kwaad tot erger komen; 3.ook benaming van verschillende voorwerpen die de vorm van een gaffel hebben, o.a. op schepen: voorwerp aan de mast ter bevestiging van een zeil.
Het brengt me op de zei- spreuken :
Op de Achterhoekse kalender vind ik ze soms: zei-spreuken. Deze week vond ik er wat over in het Nieuwsblad van het Noorden, want ook het Drents kent ze. Abel Darwinkel vertelt: Een apologisch spreekwoord is een bezunder spreekwoord in dizze trant: Beter laot as nooit, zee de boer, toen zien zeun van zestig jaor trouwen gung. Zun apologisch spreekwoord wordt ok wel zei- spreekwoord neuimd, omdat der altied eein in veurkomp die wat zeg. Een zei- spreekwoord besteeit oet dreei deeilen: een spreekwoord, een spreker en een grappige, vaok letterlijke oetleg. Ze maokt echte spreekwoorden een beetie belachelijk, deur zeein te laoten dat ze in een bepaalde situaotsie niet kloppen.
Overdaod schaodt, zee aol Jopk, en hie schudde naober Haarm de appels van de boom.( Eext)
Een ei is een ei, zee de boer, en hij nam de dikste. ( Sleen)
Alles met maot, zee de snieder en gaf t wief met de elstok. ( Norg)
Geld sprek, zee de rieke boer en doe houwde hij met de geldbuul op taofel. ( Havelte)
Het giet niet um het gewin, mar um de aordigheid, zee Piepien, doe hij an de winnende haand was. ( De Wijk)
Wij zult hum dat klokkkern wel even ofleren, zee Jaan, en hie schönk de fles aal leger. ( Eext)
Vrogger kreiden de hanen, nou doet ze allend de bek nog lös, zee de dove boer. ( Nieuw Amsterdam)
Bron: dr G.H. Kocks- Woordenboek van de Drentse Dialecten
Een Drentse juf die haar eerste baan in Voorburg kreeg vroeg de kinderen na de zwemles:Van wie is deze haarbeugel? Meteen kreeg ze een verontwaardigd commentaar. Maar juf dat is een diadeem. Tja binnen ons Nederlands taalgebied zijn er verschillen zonder dat je er erg in hebt. Diezelfde juf moest het bij haar collegas ook ontgelden wanneer ze het over haar pakjesdrager had en wind in de banden. Wat een grappig dialect, kreeg ze te horen, het moet natuurlijk bagagedrager zijn en lucht in je fietsband. De juf is na jaren mèt de Voorrrburgse rrrrrrr weer terug in Drente en gebruikt weer gewoon het woord haarbeugel en er is niemand die daar iets van zegt. Buurvrouw Wolterdina heeft het regelmatig over Jans die even binnenkomt malhappen. Ik ken de situatie en weet dat ze bedoelt: gekheid maken. Tegenwoordig heeft het Dagblad van het Noorden elke week een klein hoekje met het noorderlands. Iedereen die wat voorbeelden heeft van taalverschillen mag reageren. Fred uit Groningen was verbaasd toen zijn gastheer in het westen hem vroeg of hij met de wagen was. Hij zag zich al met paard en wagen in de weer. Ikzelf heb het over om spullen uit de kattebak te halen als ik de bagageruimte van de auto bedoel. Als ze me verbaasd aankijken denk ik dat ze me hier de kattenbak zien verschonen. Ik geloof dat ze hier meestal kofferbak zeggen. En een jas die helemaal af is betekent hier niet dat ie klaar is maar dat ie versleten is. En als je iemand vraagt wat hij ergens van vindt en je krijgt als antwoord:t Valt me niet tegen, dan kun je er van op aan dat hij het geweldig vindt. Nou ik kan het jullie wel vertellen: Drente valt mij niet tegen.
Nu weten jullie meteen waar Emmen ligt. Een aanknopingspunt is ook de stad Groningen. Die ligt net boven de noordelijke punt van de provincie Drente.
Sinds 1983 hoor ik ook bij de Noordelingen. Hier een impressie van de markt in Emmen, bij de Grote Kerk.
Waar kom jij weg?, vroeg me iemand in keurig Nederlands toen ik nog maar net in Emmen woonde. Ik snapte het wel maar het klonk me wat vreemd in de oren. En toen ik iemand vroeg hoe het met hem ging antwoordde die:Dat kon minder. Toen ik hem aankeek besefte ik dat het dus goed met hem ging. Dat er mensen op Urk wonen vind ik wel logisch op een voormalig eiland, maar hier wonen ze ook òp Erica en òp Klazienaveen en òp Zwartemeer, maar wel weer ìn Sleen en ìn Emmen. Misschien heeft het te maken met het veen, waarop die eerste drie dorpen gebouwd zijn.. Pas zag ik het interview van Paul Witteman met Herman Finkers. Witteman vroeg op een gegeven moment wat Finkers van de hemel verwachtte. Die zag je even nadenken en antwoordde toen:Je wordt er niet slechter op. Nee in het noorden en oosten van ons land is de aard van de mensen en dus ook de taal verschillend van de rest. Het Nederlands kun je volgens Erwin Boers in ons Dagblad van het Noorden beter het Noorderlands noemen. Je kunt wel gewoon Nederlands spreken maar er zijn woorden die je vanuit je eigen streektaal ook in het Nederlands blijft gebruiken. Het noorden is volgens dit artikel het land van de sleef en de neefjes. Deze kende ik voor ik hier kwam wonen nog niet. Wet ie-j niet wat een sleef is een sleef .? Buurvrouw wees hem aan: de soeplepel. O gattegat wat een neefjes hier, meldde buurvrouw Geesje toen we hier net aan het Schoolpad woonden. Ze bedoelde muggen. En als ze die smerige muggen weg wil hebben bedoelt ze de vliegen. Het was leuk om te zien hoe die Witteman echt verbaasd opkeek toen Finkers als antwoord gaf: Dat kump zo better oet en bij het zien van die opgetrokken wenkbrouwen gaf hij meteen de vertaling er maar bij; Dat komt zo beter tot zijn recht. Het is dus niet een letterlijke vertaling maar soms is de zin gewoon anders. Het is toch veel mooier om met het Twents te zeggen: hee is uut de tied kommn dan :hij is dood is of: hij is overleden. Voor zover je in dit geval van mooi kunt spreken vanzelf. In de rest van het land zal voor dit laatste woord meestal natuurlijk gebruikt worden. En waor ik weg kom? Uut Vorden vanzelf ..eh....natuurlijk. En... in Vodden köj wat wodden, zeiden we er vaak achteraan.
