" De Afrekening"
Een West-Vlaamse oorlogsthriller in afleveringen
Zoeken in blog

Beoordeel dit blog
  Zeer goed
  Goed
  Voldoende
  Nog wat bijwerken
  Nog veel werk aan
 
10-01-2012
Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Inleiding en verantwoording
Klik op de afbeelding om de link te volgen

De Afrekening. (An almost true story...)

"Uit respect voor de overlevenden

veranderde ik lichtjes hun namen.

Uit respect voor de afgestorvenen

vertel ik u hier hun ware verhaal..."           (Vrij naar "Fargo")

           en

"Jeugdherinneringen aan de oorlogsjaren 1940-1945 zijn veelkleurig ,van pasteltinten grijs tot schreeuwerige fluo ,en de morele beoordeling ervan is na 75 jaar totaal onvoorspelbaar. Feit is wél dat er aan die souvenirs dikwijls een reukje hangt ,soms zelfs een verpestende stank. Neem nu de "wandelinge" die we (in 1935?) maakten met Meester Bloes' tweede klasje van de Westendse "knechtjesschool" naar de reusachtige aangespoelde potvis op het strand :tien ton rottigheid die me voor eeuwig een weerzin bezorgde voor rolmops !... Of zoals destijds in Berlijn ,mei '45 ,bij het bergen van die hupse Fraulein Ilse uit de "ausgebombte" Bierkeller op de hoek van onze straat...Of beter gezegd ,van haar verkoolde resten...Man-man ,ik was toen veertien en  zij waarschijnlijk het dubbele ,en toch hadden haar odeurtjes voordien steeds een leuke bijrol  gespeeld in al mijn natte dromen ,waarvan mij evenwel verder niets is bijgebleven. Maar dàt ,die stank van haar berging ,dié vergeet ik nooit ! En zeggen dat ze de week voordien ,toen ik er een kruik Pilzner mocht halen voor ons avondeten , achter de tapkraan nog geurde als een bloem op een veld naar SOIR DE PARIS...Ze was wat wereldvreemd ,maar altijd heel vriendelijk tegen mij ,omdat ik als jonge "Auslander" een paar woorden Frans sprak...Want haar verloofde 'diende' ook im Ausland ,bei dir irgendwo...Dat bleek dan in Grasse te zijn ,in Zuid-Frankrijk ,op de Stadtkommandantur ,toch niet écht wat je noemt vlak-bij-m'n-deur...En die gast had blijkbaar goede relaties met de plaatselijke parfumfabrikant. Vandaar die geurtjes ,en haar vreemde sympathie voor mij. Ze is er nu vet mee..."  

Maar laten we de geurige  cafédochter Ilse tóch nog maar even sudderen ,want zij treedt pas véél làter op in mijn verhaal ,en dan nog énkel als side-dish. En beginnen we dus bij het begin.

Vwalà. Het boek, waarvan ik hierachter als smaakmaker het eerste deel laat verschijnen (*), gaat over jonge mensen uit onze Westkust, gefocust op Westende en de wijde omgeving uit de jaren 1935-'45. Ik ben in die streek daar geboren en heb er mijn jeugd doorgebracht. Enkel een ziekelijke heimwee naar de eeuwige ,onsterfelijke duinen kan de drijfveer én het excuus zijn voor het hiernavolgend literair massacre. Ik noem het een "literair massacre" omdat alle ménsen die ik erin laat optreden  ondertussen dood en begraven zijn : ik ben - voor zover ik weet tenminste - de enige overlevende. Wat ik jammer vind voor hen ,want aan postume hulde onder een schuilnaam héb je niet veel.

Maar wat ik nog erger vind is dat deze zogenaamd eeuwige ,onsterfelijke duinen ,waar ik destijds als kind in speelde en vuurtjes stookte die soms wat uit de hand liepen ,ondertussen óók compleet  verdwenen zijn en bedolven onder stapels benepen vacantiestudio's voor Jan-met-de-pet. Met dit "gemoderniseerde" Westende voel ik enkel ergernis.

Ik geef het verhaal als titel “DE AFREKENING” en dat heeft misschien wel iets te maken met bovenvermelde wrevel ,plus mijn huidige leeftijd van negentig-plusser ,plus m'n afkalvend geheugen én m'n slecht karakter: langzamerhand tijd dus voor een nog min-of-meer geloofwaardig inventaris...Ik heb nu 27 jaar op deze geschiedenis vol jeugdsentiment verliefd zitten broeden ,en zet er een punt achter vóór ik écht begin te bazelen en het helemaal uit de hand loopt.

Mijn vrienden die het tot nu toe lazen vinden het heel spannend - en dan vooral de oudere streekgenoten die de beschreven toestanden nog meebeleefden - maar wegens de omvang kan dit nooit in boekvorm uitgegeven worden. Daarom heb ik maar beslist het als blog via deze weg te verspreiden en het hierbij voor de leeuwen te gooien...

Over die 'omvang' geproken : dit lichtelijk bijgekleurde levensverhaal loopt over de periode van maart 1938 tot december 1947 – ook al niet niks... - en is tijdens deze tien jaar chronologisch opgehangen tegen de historische achtergrond van (achtereenvolgens) de Spaanse burgeroorlog 1936-39 , Hitlers aanloop naar W.O. II , en de vier jaar Duitse bezetting aan onze kust. Met als logisch gevolg de vlucht van de 'incivieken' naar Duitsland bij de bevrijding (september '44) ,plus de beschamende naoorlogse 'afrekening wit-zwart' die ik zo waarheidsgetrouw als mogelijk door mijn protagonisten laat beleven. Deze historische achtergronden worden gaandeweg in afzonderlijke hoofdstukken toegelicht: wie niet geïnteresseerd is kan ze - wegens té verouderd of te-ver-van-mijn-bed - overslaan , al zou ik dit jammer vinden voor het vele opzoekwerk dat ze gevergd hebben in de woeste tijden van pré-internet ,en de logica die ze aan de verwerpelijke handelingen van mijn hoofdpersonen - zowel "civieke" als "incivieke" - moeten verstrekken.

Hun tragische avonturen beginnen dus bij de aanloop naar W.O.2 en raken onderling verstrikt dóór - en tijdens - Hitlers verovering van Europa. Mijn personages - zowel de 'witte' als de 'zwarte' - beleven V-Day en de Duitse inéénstorting (8 mei '45) vanzelfsprekend op een zeer uiteenlopende wijze en ondergaan nadien machteloos de nasleep van al de dramatische conflictsituaties waarmee de oorlog hen opzadelde !...De lezer moet ook begrijpen dat dit verhaal zéér tijds- en plaatsgebonden is en zich afspeelt (sorry !) driekwart eeuw geleden in Woke-vrije tijden  ,toen een 'zwarte' niet noodzakelijk Congolees was ,maar eerder een Vlaamsnationalist ,en de 'witten' meestal rood  ,geel of blauw waren en niét noodzakelijk albino's...De mensen gingen in die langvervlogen tijd nog wekelijks  naar de kerk omdat ze Tj*ven (sorry !) diepgelovig  waren of een nieuwe hoed wilden showen of omdat de pastoor hen had wijsgemaakt dat het moést voor hun eigen zielezaligheid en zijn offerblok. Toén waren alle voorwendsels goed en was 'Meneer Pastoor' nog de hoogste notabele van het dorp! Nù gaan énkel de Groenen nog ter kerke  ,en dan nog énkel om er een groes hongerstakende Meden ,Persen en Afganen te drenken...Is 't niet wààr ,soms ?! Toén nam nog geen kat aanstoot aan het serieel gevloek van mijn dorpsgenoten omdat niemand van buiten "de kuppe" een yota verstond van hun gesakker ,terwijl het nù als kultureel erfgoed op TV wordt uitgezonden ,weliswaar zedig ondertiteld  met "kl*ten" ,"l*l" "n*ger" en "tr*t" , of met "onverstaanbaar" als het wérkelijk de spuigaten uitloopt. Om maar te zeggen hé :tijden veranderen ! Tussen vroéger en nù ligt een wereld van verschil. Probeer daar dus rekening mee te houden als je absoluut vérder durft lezen...Echt gortig wordt het niet ,hoor ,zélfs niet naar huidige normen ,maar tóch...En maak mij niet onmiddellijk uit voor fascist omdat één van mijn hoofdpersonen bij de SS belandt ,want tijdens mijn jeugd zagen de straten zwart van die gasten ! En wees gerust :in mijn verhaal dwalen ook wat normaal-menselijke bolsjewieken tussen de hoofdstukken door ,om het politiek-correcte evenwicht te bewaren ! Heden ten dage zijn dergelijke schepsels - indien nog in leven - als wouwelende honderd-jarigen een 'collectors item' geworden ,maar toendertijd stonden de kranten bol van hun collectieve fratsen in de verste uithoeken van Europa ! Daarom ,geloof mij vrij ,"Alles Vloeit" ,en binnen driekwarteeuw spreken de pubers ,die ons nu ergeren met hun techno-dieventaaltje ,weer gewoon zoals hun ouders. Want dan zal er gelukkig geen electrische stroom meer zijn voor al de draagbare rotzooi van ons ingeplugd nageslacht. Dan doen de kindjes weer normaal en spelen al onze gekleurde nakomelingskes weer gewoon voetbal op straat in hun vuil onderlijfje (sorry !!) Dàt even terzijde ,maar waar was ik gebleven ?

Ha ja... Mijn 'mensen' en al hun serieuze bedrijvigheden of loos gedoe zijn voor een deel - maar zeker niet totààl - verzonnen, want een paar dorpsgenoten uit mijn jeugd hebben wérkelijk model gestaan voor de karakters van dit verhaal en worden door de rijpere plaatselijke lezers ook moeiteloos herkend...Maar aangezien deze personages ondertussen allemaal naar de eeuwige jachtvelden vertrokken zijn, is het risico dat ze mij voor al deze verzinsels ,verdraaiingen en indiscreties voortijdig wurgen eerder gering...Oef ! Enkel de échte "Arthur Birnbaum" leefde twee jaar geleden nog ,maar kon zich zogenaamd ( ha-ha !) mijn persoontje niet meer herinneren. Zei hij nogal kortaf over de telefoon...Dement ,waarschijnlijk ,en ik zou zeggen "Gelukkig maar" ,met al de goed bedoelde leugens die ik over hem verzon ! Want zooo sympatiek was hij nu ook weer niet ,en dan stel ik hem in mijn verhaal verdomme nog stukken mooier voor dan hij was...Ondankbare hond ! In mijn volgend  leven zal ik eens een boekje over jou opendoen ventje : wacht maar af  !

Bon...Tot daar dan het goede nieuws.

Maar nu even serieus. Niet verschieten ! Hier komt het : mijn verhaal beslaat vijftien boekdelen - vijftién ! - van élk gemiddeld een honderdvijftig A4-tjes ! Een ex-vriend (en ik druk op éx !) noemde het waanzin ,en ik moest achteraf toegeven ,nadat het rode waas voor m'n ogen was opgetrokken : het is inderdaad véél...Dus zegge en schrijve dik over de tweeduizend bladzijden in totaal : ik heb ze niet geteld. Toch ongeveer het equivalent van tién behoorlijke vacantiethrillers ! En vierhonderd foto's d'er nog bovenop ! In feite tevéél voor een normaal mens ,akkoord. Daarom vindt je hieronder een overzicht en een tijdlijn als reddingsboei. Voor het leesgemak is elk boekdeel samengesteld uit een kleine twintig hoofdstukken van zes à acht kantjes. Doenbaar dus :wir schaffen dass ,hé !. Tenminste als je een maand flink doorleest à vijf uur per dag...Feitelijk zéér geschikt voor iemand die tóch al in een gesticht zit. Of in den bak....Of in 't onderwijs ,met al die congé ,hé ! Of in 't leger ,als ze eens iets nuttigs willen doen...Let wel ,al m'n vrienden  in bovenstaande verdachte milieus weten dat ik dat maar zeg om te lachen hé ! Dus niét slaan hé gasten ! You won't hit a guy with glasses ,won't you ?" . Tenzij het slaan beperkt blijft tot vriendschappelijke schouderklopjes ,natuurlijk ,en dan nog niet te hard. Met andere woorden :een lovende aanmoediging voor mijn geleverde noeste arbeid ,met achterlating in het voorziene vak van hun personalia ,zodat ik kan inschatten of ik mijn levensverzekering moet aanpassen of niét. En één woordje ,genre "Formidabel !" ,volstaat. Of voor de échte fans mag ook iets in de aard van "Superkwalifragilisticexpialidatisch !". Dank u.

Maar nu terzake : dit gewrocht op papier uitgeven zou natuurlijk pure hoogmoed betekenen en een ernstige bedreiging zijn voor het toch al povere bosbestand van Vlaanderen. Dàt dus liever niet...Daarbij ,allee ,wie léést nu zoiets ? (Niét uitgebreid op antwoorden a.u.b.! Dit is een retorische vraag :over mijn teksten worden géén breedvoerige of diepzinnige debatten meer gevoerd omdat die meestal toch beledigend eindigden met "kl**tzak" ,"l*l" e.d. ,zie hoger.)

Voor het geval een opgepepte boekenwurm tóch het hele plot in één trek mentaal wil verteren : op mijn PC beslaat het een kleine 17 MB tekst ,dus foto's niét meegerekend ! Maar ten gerieve van de wankelmoedigen onder u met een wat zwakkere transit snij ik bij deze mijn vetzuchtig geesteskind gevoelloos in hapklare brokken die mooi chronologisch op elkaar volgen. Het eerste van 1,25 MB werp ik hierbij in de  wolvenkuil, het tweede broertje volgt dan een maandje later, kwestie van uw leeshonger niet te bederven.(*) We zien nog wel of ik - bij leven en welzijn ,zoals dat heet – het verhoopte overdonderend succes via hetzelfde kanaal kan blijven beheren. Niet dat ik reeds motorisch gestoord zou zijn ,maar we zijn tenslotte niet van staal hé ,en niemand heeft het eeuwig leven. Ten bewijze :ze gaven mij overlaatst al ongevraagd een parkeerkaart voor gehandicapten ,ik vraag mij af waarom...Brrr...

En tenslotte nóg iets :ik schrijf zo natuurgetrouw als mogelijk over eenvoudige mensen tijdens de crisisjaren dertig van vorige eeuw ,t.t.z. een smeltkroes van misdadige ideologiën waar politieke driftkikkers vandaag nog graag naar verwijzen bij het te-kakken-zetten van hun gesprekspartner. (cf. "Le bruit des bottes !!" van mevrouw Onckelinkx...) Zatlapperij op straat was toen dagelijkse kost en op alle kermissen werd nog regelmatig het mes getrokken...Een rauwe bekrompen tijd ook, waarin heel wat ouders niet konden lezen noch schrijven ,de radio nauwelijks bestond en men het totaal onmondige kiesvee regelmatig verplichtte te gaan stemmen over mistige beloften waar ze geen flauwste benul van hadden ,Jan Modaal niet ,en de wetsvoorstellers evenmin...Hoofdzakelijk bedoeld om zoveel mogelijk gemandateerden aan een vette pree te helpen ,beweerden destijds die schreeuwers van het VERDINASO (**),een rechts-totalitaire beweging die toén aan de kust veel aanhang had (bij de àndere schreeuwers. Op dàt gebied is er niét zoveel veranderd...). Dat kiesvee puurde vooral zijn wankele overtuiging uit de kanselpreken in de hoogmis en de oude kranten die het bijeenzocht om ze tot A-5 formaat te versnijden als leesvoer voor het schijthuis op de koer...Waar je op een tochtig gat in een plank 's winters een fleures riskeerde en in de zomer verging van de vliegen.

In die 'goeie-ouwe-tijd' hadden de ‘Schoone Vlaamsche Gezinnen’ – bij de gratie van een domme meneer pastoor en een dokter die ook niet beter wist – tien ‘joeng’ nog in leven en vijf vroeg gestorven aan pokken ,tering of kinkhoest...Uit pure frustratie voor deze overwoekerende vruchtbaarheid spaarden de ouders – onder het afkeurend oog van de buren – de roede niet, in alle betekenissen van het woord ,wat de zaken meestal nog erger maakte...Veel van deze dompelaars moesten iedere dag zwaar travakken om het hoofd boven water te houden ,want op enigerlei financiële steun uit de gemeenschap konden ze toen nauwelijks rekenen...De Spaanse vluchtelingen voor de aldaar woedende burgeroorlog (1936-1939) werden béter opgevangen dan de volkseigen stumpers ,en ook dàt was al niet zo vet...Klinkt bekend ?

Het soort West-Vlaming dat ik in mijn verhaal aan het woord laat, is ondertussen godzijdank uitgestorven. En als ik genadig zeg dat ik hen ‘aan-het-woord-laat’ dan is dat natuurlijk een eufemisme. Want die brave mensen stonden nooit – en ook nù nog niet – erg bekend voor hun taalvaardigheid. Ik zei het reeds :hun dialect was wat het was ,een stort van allerlei vreemde verbasteringen, overgoten met gutturale uitwassen en compleet onverstaanbaar voor niet-ingewijden buiten de kuststrook. Omdat die sukkels met zo’n bargoens alle drie woorden over hun eigen tong struikelden, kregen ze het er zélf nogal rap van op hun heupen. En verketterden ze in hun wanhoop doorlopend en hardsgrondig hun goddelijke schepper die hen met al dat spug-spattend gebral begiftigd had. Begrijpelijk toch ?...Zoniet hoop ik op een beetje barmhartigheid van uwentwege. 

Dus, beste lezer, kom mij a.u.b. niet preuts vertellen dat naar uw goede smaak en bescheiden mening, mijn ten tonele gevoerde stugge voorvaderen nogal gemakkelijk sakkerden en vloekten, want dat wist ik al langer ! En éérder dan u ! Maar wat wil je dat ik daaraan doé, hé ?! Hen de mond snoeren ? Dan zou je nooit iets vernemen over die fameuze 'SCHAT IN DE DUINEN' waarmee ik straks van wal steek...En ook niets van het prachtige ,spannende verhaal hoe dat goud daar terecht is gekomen en wie het jàren later op z'n bil sloeg...Dus kan je maar beter met geduld aanhoren hoe ze hakkelend dit verhaal brengen in hun eigen woorden...Het duurt soms hier en daar wat langer, maar ik verzeker u :het is het wachten waard...Immers :ze doen tegenwoordig zo veel voor de gehandicapten...

Waarmee ik absoluut niét wil zeggen dat 'mijn' Westendenaren hun onverstaanbaar dialekt een handicap vonden bij het communiceren met niet-kustbewoners ,of op gebied van taalkénnis zouden geleden hebben aan enigerlei beperking , o nee meneer ! De plaatselijke neringdoeners brabbelden tegen de kusttoeristen complexloos een soort Marollen-Frans-met-haar-op en later ,tijdens de Bezetting ,tegen de Fritzen een Vlaams 'Patatzen-Deutsch' om schrik van te krijgen ! Om dan bij de Bevrijding  glijdend over te schakelen op Indisch Kolenengels van "Eigen Kweek" tegen de Canadezen die ons "kust-Frans" niet wilden verstaan. Dat polyglot gedoe laat ik ten behoeve van de 'couleur locale' in mijn verhaal af en toe in hun conversaties doorsijpelen in de hoop dat dit u niet stoort ,al weet ik natuurlijk wel béter...Alhoewel ,de meesten onder u ,die een weekje in  de Alpen op de latten heeft pogen te staan ,of op TV "Sturm der Liebe" probeert te volgen ,weet dat je 'Duits-spreken' leert als een fluitje van een cent. En stukken rapper dan rechtop skiën ! En dat iedereen tegenwoordig vanaf de K3-leeftijd hele repertoires in Kolenengels vergruist dat het pijn doet aan de oren ! Frans ligt wat moeilijker ,jammer genoeg ,maar dat komt dan ook in mijn verhaal maar zelden voor. Voor de 'Hollanders' onder mijn lezers deed ik een inspanning opzettelijk 'Gekuist Vlaams' te schrijven ,omdat zij dat blijkbaar sappig vinden. Bon ,het zij zo.

Westende.pdf (1013.4 KB)   


0 1 2 3 4 5 - Gemiddelde waardering: 3/5 - (31 Stemmen)
10-01-2012, 00:00 geschreven door jaakmaes
Reacties (7)
Archief per week
  • 18/11-24/11 2019
  • 23/09-29/09 2019
  • 19/08-25/08 2019
  • 27/11-03/12 2017
  • 04/01-10/01 2016
  • 28/12-03/01 2016
  • 21/12-27/12 2015
  • 14/12-20/12 2015
  • 16/11-22/11 2015
  • 02/11-08/11 2015
  • 26/10-01/11 2015
  • 19/10-25/10 2015
  • 12/10-18/10 2015
  • 05/10-11/10 2015
  • 04/05-10/05 2015
  • 27/04-03/05 2015
  • 13/10-19/10 2014
  • 06/10-12/10 2014
  • 09/12-15/12 2013
  • 02/12-08/12 2013
  • 25/11-01/12 2013
  • 18/11-24/11 2013
  • 04/11-10/11 2013
  • 28/10-03/11 2013
  • 21/10-27/10 2013
  • 14/10-20/10 2013
  • 07/10-13/10 2013
  • 30/09-06/10 2013
  • 23/09-29/09 2013
  • 16/09-22/09 2013
  • 09/09-15/09 2013
  • 02/09-08/09 2013
  • 26/08-01/09 2013
  • 19/08-25/08 2013
  • 12/08-18/08 2013
  • 11/02-17/02 2013
  • 04/02-10/02 2013
  • 28/01-03/02 2013
  • 21/01-27/01 2013
  • 14/01-20/01 2013
  • 07/01-13/01 2013
  • 31/12-06/01 2013
  • 24/12-30/12 2012
  • 17/12-23/12 2012
  • 10/12-16/12 2012
  • 03/12-09/12 2012
  • 26/11-02/12 2012
  • 19/11-25/11 2012
  • 12/11-18/11 2012
  • 05/11-11/11 2012
  • 29/10-04/11 2012
  • 15/10-21/10 2012
  • 08/10-14/10 2012
  • 01/10-07/10 2012
  • 10/09-16/09 2012
  • 20/08-26/08 2012
  • 06/08-12/08 2012
  • 30/07-05/08 2012
  • 09/07-15/07 2012
  • 02/07-08/07 2012
  • 18/06-24/06 2012
  • 11/06-17/06 2012
  • 04/06-10/06 2012
  • 28/05-03/06 2012
  • 21/05-27/05 2012
  • 14/05-20/05 2012
  • 07/05-13/05 2012
  • 30/04-06/05 2012
  • 23/04-29/04 2012
  • 16/04-22/04 2012
  • 09/04-15/04 2012
  • 26/03-01/04 2012
  • 19/03-25/03 2012
  • 12/03-18/03 2012
  • 05/03-11/03 2012
  • 27/02-04/03 2012
  • 20/02-26/02 2012
  • 09/01-15/01 2012
    E-mail mij

    Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.

    Gastenboek

    Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek

    Blog als favoriet !
    Inhoud blog
  • Deel 400
  • Deel 399
  • Deel 398
  • Deel 397
  • Deel 396

    Blog tegen de regels? Meld het ons!
    Gratis blog op http://blog.seniorennet.be - SeniorenNet Blogs, eenvoudig, gratis en snel jouw eigen blog!