B64Bis      DE VAL VAN ITALIE.                    

 

Na de geallieerde landing op Sicilië op 10/7/'43 stond het fascistische regime in Italië op instorten. Weer moesten de as-troepen achteruit en de ontmoedigde Italianen gaven zich massaal over. Mussolini drong op 19/7 opnieuw bij Hitler aan om een vergelijk te zoeken, temeer omdat tijdens deze ontmoeting Rome voor het eerst overdag een zwaar bombardement moest verduren. De Führer trachtte hem nog moed in te spreken, maar toen de Duce in zijn brandende hoofdstad weerkeerde, merkte hij dat zijn medestanders van hem afwilden. Op 25/7 werd zijn beleid door de "Fascistische Hoge Raad" afgekeurd en dezelfde avond werd hij door de koning ontslagen en verstopt in een ambulance naar de gevangenis gevoerd.               

Maarschalk Badoglio vormde onmiddellijk een a-politieke regering die de fascistische partij ontbond, hooggeplaatste leiders ontsloeg en de politieke gevangenen vrijliet. Tijdens deze zachte revolutie viel geen enkel schot en niemand stak een vinger uit om Mussolini en zijn beleid te verdedigen. Het volk was de verwaande Zwarthemden al lang kotsbeu en het stelde de Duce verantwoordelijk voor de rampzalige gevolgen van zijn blufpolitiek tegenover Duitsland, dat nu Italie in zijn ondergang dreigde mee te sleuren. Want na het verlies van Sicilie (16/8) was iedereen er nu wel van overtuigd dat de As de oorlog verloren hadden en alle Italianen verketterden plots hun afgoden met evenveel panache als ze die vroeger hadden bejubeld.                               

Hitler was woedend en beschouwde de val van zijn kompaan als een persoonlijk affront. Maarschalk Badoglio liet Hitler wel onmiddellijk weten dat Italie de strijd aan Duitse zijde zou voortzetten, maar niemand nam dit ernstig. De Führer liet zijn staf twee operaties voorbereiden: de onmiddellijke bevrijding van zijn vriend, de Duce, en de Duitse overname van de macht over Italie en zijn leger, zohaast dit vrede zou pogen te sluiten met de geallieerden. Hij verwachtte dit verraad binnen de week, doch door politiek geknoei en militaire schroomvalligheid bij de geallieerden zou deze halfslachtige toestand nog anderhalve maand aanslepen.                   

Reden ? Tijdens hun conferentie in Casablanca (januari '43) hadden Churchill en Roosevelt besloten van de verslagen vijanden een ONVOORWAARDELIJKE overgave te eisen. Op 17/8 riep Badoglio evenwel via zijn geheime gezand in Madrid, generaal Castellano, verzachtende omstandigheden in en dit pietluttige touwtrekken dreigde de Italiaanse capitulatie op de lange baan te schuiven.

Op 3/9 landde Monty met zijn 8ste Leger vanuit Sicilië in de teen van Italië. De Italiaanse weerstand stortte overal ineen, en op 8/9 capituleerden ze. Zwakke Duitse troepen ontwapenden en demobiliseerden zonder moeite de "ex-bevriende" divisies op het Italiaanse vastelandZij die weerstand boden werden gezapig krijgsgevangen genomen. De geallieerden profiteerden onvoldoende van deze verwarring en beperkten zich op 9/9 tot de landing van het 5. US Leger in de baai van Salerno en het droppen van een paradivisie in Tarente. Beide operatietonelen lagen echter op de grens van de potentiële geallieerde luchtsteun vanuit de Siciliaanse vliegvelden en kregen onmiddellijk te kampen met een tekort aan bevoorrading. In Salerno geraakten ze - na verraad - moeilijk van het strand af wegens de sterke Duitse reactie vanuit de omliggende bergen. Tussen 13 en 16 september dreigden de  landingstroepen zelfs terug in zee te worden geworpen...                               

Enkel de massale interventie van de zware scheepsartillerie van de voor de kust kruisende oorlogsbodems kon deze ramp verhinderen, maar moest daar wel een zware tol voor betalen. Want de Duitsers testten in de baai van Salerno voor het eerst een nieuw geheim wapen: de zweefbom FX 1400. Dit was een luchttorpedo van 1.400 kg met sterke zijvinnen én raketaandrijving, die vanop een vooraf ingestelde hoogte door een vliegtuig werd afgeworpen en radiobestuurd naar zijn doel geleid. De bom zweefde over een afstand gelijk aan driemaal zijn afwerphoogte, waardoor het wegzwenkende vliegtuig buiten het bereik van de luchtafweer bleef. Een tiental grote en kleinere geallieerde oorlogsbodems werden met deze bommen buiten strijd gesteld. In totaal verloren de geallieerden tijdens het achtdaagse gevecht om Salerno 15.000 man aan doden, gewonden en vermisten, al werden er nadien van deze laatsten veel uit krijgsgevangenschap bevrijd...                         

Wie op 12/9 eveneens werd bevrijd was de Duce. Midden de chaos van Salerno haalden Duitse para's hem met een gedurfde luchtlandingsraid uit een "streng bewaakt" hotel op de Gran Sasso d'Italia in de Abruzzen. Praktisch zónder een schot te lossen...Op deze stunt werd wekenlang in de berichtgeving zodanig gegeild dat geen enkele krant het de moeite vond te vermelden dat ondertussen  Monty's 8ste Leger vanuit Zuid-Italië tot tegen Salerno was opgerukt. De Duitse troepen trokken zich daarop zeer langzaam en "Ordnungsvoll" naar het noorden terug, alles achter zich vernietigend.

Op 1/10 ontruimden ze in Napels de volledig geruïneerde haven en dezelfde dag landden weer Britse commando's achter hun lijnen in Termoli, op de Adriatische kust. Pas tegen eind oktober zouden de Duitsers er in slagen een stevig front te vormen (de "Gustav-linie" bij Monte Cassino, 80 km noordelijk van Napels) en zodoende eindelijk de toestand in Italie te stabiliseren.                        

Half oktober was de regering Badoglio er ondertussen in geslaagd heimelijk Rome te ontvluchten om zich, z.g. gezuiverd van alle fascistische politiekers en ambtenaren, in het bevrijde Bari te installeren. Op 18/10 verklaarde Italië de oorlog aan Duitsland om nog tot mei '45 - op zéér kleine schaal - aan de zijde van de geallieerden mee te "vechten"...                    

Daardoor beschouwden de Duitsers hùn deel van het schiereiland als bezet gebied en lieten pro-forma Mussolini in de noordelijke stad Salo een marionetten-regering leiden van fanatieke fascisten. Die maakten van hun godendeemstering gebruik om alle leden van de "Hoge fascistische raad", die Mussolini in de nacht van 25 juli hadden afgezet (waaronder zijn eigen schoonzoon graaf Ciano), op 12 januari '44 te laten fusilleren. Maar de Duce zélf was na zijn gevangenschap in de Abruzzen een oude gebroken man, zonder de minste veerkracht of uitstraling, die de zaken maar op hun beloop liet en zich liever terugtrok bij zijn 23-jarige minnares Clara Petacci. Hij verzette zich dan ook niet tegen de invoering van allerlei racistische wetten die nu voor het eerst in Noord-Italië aanleiding gaven tot een jodenvervolging. Tot het einde van de oorlog zouden daar echter "slechts" (vergeleken bij de àndere bezette landen) 6.700 mensen het slachtoffer van worden...