In Boston zijn wetenschappers er in geslaagd een doorzichtige vis te kweken. Zo kunnen ze ontwikkelingen in het lichaam rechtstreeks volgen.

Normaal gezien zijn enkel de embryo's van zebravissen doorzichtig. Eenmaal volwassen worden ze mat. Door twee verschillende soorten zebravissen met elkaar te kruisen, slaagden de wetenschappers van het Children's Hospital Boston er toch in een permanent doorzichtige vis te kweken. Bovendien bezitten de zebravissen volgens de onderzoekers genetisch gelijkaardige eigenschappen als die van mensen. Dat meldt Cell Stem Cell.

Bij de nieuwe vis kunnen organen en graten van buitenaf bekeken worden. Zo kunnen ontwikkelingen in het lichaam, zoals kanker, van buitenaf gevolgd worden. Daardoor kan de vis een grote hulp zijn bij de zoektocht naar de grootste moeilijkheid in het kankeronderzoek. Hoe een tumor evolueert is namelijk nog steeds niet duidelijk. "Waarom en hoe kankercellen naar andere delen van het lichaam verhuizen, weten we nog steeds niet", legt dokter Richard White uit.

Verspreiding van kanker

Samen met de andere onderzoekers kon hij na het eerste experiment meteen zien hoe kanker zich verspreidt. Eerst plaatste hij een fluorescerende huidkankertumor in de buikholte van de doorzichtige zebravis. Vervolgens kon hij via de microscoop zien dat de huidkankercellen binnen de vijf dagen van de buikholte naar de huid verhuisden. "Kankercellen verplaatsen zich dus niet zomaar, we weten heel goed waar ze heen gaan", concludeert White.

De volgende stap bestaat er in om te onderzoeken hoe men kan verhinderen dat kankercellen hun weg naar hun geplande bestemming vinden. Ook de effecten van medicatie kunnen bij de vis geobserveerd worden.

Leukemie

Ook in het onderzoek naar leukemie kunnen de vissen een belangrijke rol spelen. Zo heeft White fluorescerende bloedopbouwende stamcellen van een andere zebravis in een transparant exemplaar ingeplant. Na vier weken waren de stamcellen verhuisd naar het beendermerg van de vis en waren ze beginnen groeien. Beendermerg ondersteunt stamcellen om zich om te vormen tot een soort bloedcel om zo in de bloedsomloop terecht te komen. Ziekten als leukemie verstoren die aanmaak van volwaardige bloedcellen.

Nu krijgen patiënten die aan de ziekte lijden bloedvormende stamcellen ingeplant om zo opnieuw gezond bloed te krijgen. Maar om onbekende redenen lukken die transplantaties soms niet. Door de transparante vis kunnen de onderzoekers het proces, waardoor de stamcellen zich inbedden en bloed maken in de vis, stap voor stap volgen. Zo kunnen ze misschien een manier vinden om de patiënten te helpen sneller terug gezond bloed op te bouwen.

Bron: www.knack.be 09/02/2008